معجزه در اصطلاح این است که مدعى منصبى از مناصب الهى، براى اثبات صحت ادعایش، کارى را انجام دهد که خارق قوانین طبیعى است و دیگران از انجام دادن آن عاجز هستند، در اصطلاح قرآن این فرآیند «بیّنه» و «آیه» نامیده مى‌شود، خداوند متعال مى‌فرماید: «لَقَدْ أَرْسَلْنا رُسُلَنا بِالْبَیِّناتِ وَ أَنْزَلْنا مَعَهُمُ الْکِتابَ وَ الْمِیزانَ لِیَقُومَ النّاسُ بِالْقِسْطِ…»(1) ما، رسولان خود را با دلایل روشن (معجزه) فرستادیم و با آنان، کتاب و میزان نازل کردیم تا مردم قیام به عدالت کنند.

امام صادق(ع) درباره علت اعطاى معجزه از سوى خداوند می‌فرماید: «معجزه، علامتى است از طرف خداوند که آن را فقط به انبیا و رسل و امامان اعطا مى‌کند تا صدق آنان از دروغ دروغگو شناخته شود»(2)، پس انجام دادن معجزات و کرامات از سوى امامان معصوم(ع) از جمله امام زمان(عج) امر عجیبى نیست، با مراجعه به کتاب‌هاى تاریخى و روایى مشاهده مى‌کنیم که معجزات و کرامات فراوانى از سوى آنان به وقوع پیوسته است، آنچه در ادامه می‌آید اشاره‌ای اجمالی به بعضی کرامات امام زمان(عج) در دوران تولد، کودکی، غیبت و دوران ظهور است:

*تولد بدون ظاهر شدن آثار حمل

از امام حسن عسکرى(ع) نقل شده که به حکیمه -دختر امام جواد(ع)- فرمود: امشب، به خانه ما بیا، زیرا امر مهمّى رخ خواهد داد، حکیمه پرسید: چه اتفاقى؟، امام(ع) فرمود: قائم آل محمد امشب به دنیا خواهد آمد، حکیمه پرسید: از چه کسى؟ امام(ع) فرمود: از نرجس.

حکیمه مى‌گوید: به نزد نرجس رفتم و به او، فرزند بزرگوارى را بشارت دادم، در حالى که هیچ اثر حملى در او مشاهده نکردم.(3)

*قرآن خواندن در بدو تولد

هنگامى که امام مهدى(عج) از مادر تولد شد، ایشان را به امام حسن عسکرى(ع) دادند. آن حضرت وى را در آغوش گرفت و فرمود: قرآن بخوان، امام زمان(عج) شروع به قرآن خواندن کرد.(4)

*شفاى مریض لاعلاج

محمّد بن یوسف نقل مى‌کند، به مرضى دچار شدم که پزشکان از علاج آن ناامید شدند، نامه‌اى به حضرت امام مهدى(عج) نوشتم و از آن حضرت، طلب شفا کردم، ایشان در جواب نوشتند: «ألبسک الله العافیه» خداوند، بر تو لباس عافیت بپوشاند، مدتى نگذشت که شفا پیدا کردم و وقتى پزشکان از این ماجرا مطلع شدند، گفتند: این شفا و عافیت، به یقین از جانب خداوند بوده است.(5)

*طلا شدن سنگریزه

یکى از اهالى مدائن مى گوید: به همراه رفیقم، به حج مى رفتیم، در نزدیکى موقف، فقیرى به سوى ما آمد، ما به او جواب رد دادیم، سپس به سوى جوانى خوش‌سیما که ردایى پوشیده بود رفت، او، سنگى از روى زمین برداشت و به فقیر داد، شخص فقیر، مدت زیادى در حق او دعا مى‌کرد، در این هنگام، آن جوان غائب شد، ما به نزد مرد فقیر رفتیم و گفتیم: «واى بر تو! آیا براى گرفتن یک سنگ، این قدر دعا مى کنى؟ ناگهان در دست او سنگى از طلا دیدیم که در حدود بیست مثقال مى‌شد، وقتى در مورد آن جوان از اهل مکه و مدینه سؤال کردیم، گفتند: «چنین شخصى از علویان است و هر سال با پاى پیاده به حج مى‌آید.(6)

*معجزاتى که امام مهدى(عج) به هنگام ظهور انجام خواهد داد

امام صادق(ع) مى‌‌فرماید: هیچ معجزه‌اى از معجزات انبیا نیست، مگر اینکه خداوند آن را به دست حضرت قائم(عج) براى اتمام حجت، بر دشمنان ظاهر خواهد کرد.(7)

بنابراین، معجزات آن حضرت به دوره قبل از غیبت و غیبت ختم نمى‌شود و به هنگام ظهور نیز آن حضرت براى معرفى حقانیت خویش و اتمام حجت بر دشمنان و منکران معجزاتى را انجام خواهند داد.

*پی‌نوشت‌ها:

[1]. الحدید: 25.

[2]. بحارالأنوار، ج 11، ص 71.

[3]. مدینة المعاجز، سیدهاشم بحرانى، ج 8، ص 10 و 26، مؤسسه معارف اسلامى، چاپ اول، 1416 هق.

[4]. تبصرة الولى، سیدهاشم بحرانى، ج 18.

[5]. بحارالأنوار، ج 51، ص 297; اصول کافى، ج 1، ص 519.

[6]. اصول کافى، ج 1، ص 332; مدینة المعاجز، ج 8، ص 71.

[7]. منتخب الأثر فی الإمام الثانی عشر، لطف‌الله صافى، ص 312، مکتبة الصدر، چاپ سوم.