۱۳۹۷/۰۷/۲۰
–
۷۲۹ بازدید
حکمت و راز قرار دادن حلال و حرام از سوی خداوند چیست؟
یکی از مکتوبات امام رضا(علیه السلام) پاسخ ایشان به پرسش محمد بن سنان است. او می گوید که حضرت رضا(علیه السلام) در پاسخ سؤالات من نوشتند: «برای من نوشته بودی که گروهی از اهل قبله چنین عقیده دارند که خداوند متعال برای علت خاصی نبوده که بعضی چیزها را حرام کرده است و بعضی را حلال؛ بلکه خواسته بدین وسیله بندگان را به تعبّد وادارد. باید بدانید کسانی که این عقیده را دارند، گمراه و از راه حق و حقیقت منحرف هستند. اگر مطلب چنین بود و مقصود خداوند از تشریع مسائل حلال و حرام، واداشتن مردم به بندگی بود، می بایست حلال ها را حرام یا حرام ها را حلال کند و مردم را وادار کند که نماز نخوانند، روزه نگیرند، اعمال حسنه انجام ندهند، پیغمبران و کتب آسمانی را انکار کنند، مرتکب سرقت و زنا شوند و حدود شرع مقدس را رعایت نکنند.»
امام در ادامه نوشته بودند:
«خداوند متعال حلال و حرام را برای مصلحت بندگانش تشریع فرموده است. کارهایی را حرام کرده است؛ زیرا فساد آن کارها بسیار روشن است. بعضی اعمال، جامعه را به طرف فساد و تباهی می کشاند و اساس زندگی را متلاشی می کند و نیز موجب هلاکت آدمی می شود؛ ازاین رو، خداوند آن کارها را حرام کرده و بندگانش را برای مصالح اجتماع، از ارتکاب آن کارها نهی فرموده و برای مرتکب آن وعده ی دوزخ داده است. از سوی دیگر، پروردگار بعضی محرّمات را در زمان اضطرار یا هنگامی که انسان احتیاج داشته باشد یا صلاحش باشد، به طور موقت حلال کرده است؛ مانند خوردن میته (گوشت حیوان مرده) یا گوشت خوک که هنگام خطر مرگ و نبودن چیزی برای رفع گرسنگی، به سبب حفظ جان آدمی حلال می شود. پس معلوم می شود که خداوند حلال و حرام را برای مصلحت جامعه وضع کرده و صِرف به تعبّد واداشتن بندگان ملاک وضع نبوده است. پیغمبران(علیهم السلام) و اوصیا نیز دستورهای خداوند را برای صلاح دین و دنیای آن ها، به مردم ابلاغ کرده اند.»[ صدوق، علل الشرایع، ج2، ص592. ]
امام در ادامه نوشته بودند:
«خداوند متعال حلال و حرام را برای مصلحت بندگانش تشریع فرموده است. کارهایی را حرام کرده است؛ زیرا فساد آن کارها بسیار روشن است. بعضی اعمال، جامعه را به طرف فساد و تباهی می کشاند و اساس زندگی را متلاشی می کند و نیز موجب هلاکت آدمی می شود؛ ازاین رو، خداوند آن کارها را حرام کرده و بندگانش را برای مصالح اجتماع، از ارتکاب آن کارها نهی فرموده و برای مرتکب آن وعده ی دوزخ داده است. از سوی دیگر، پروردگار بعضی محرّمات را در زمان اضطرار یا هنگامی که انسان احتیاج داشته باشد یا صلاحش باشد، به طور موقت حلال کرده است؛ مانند خوردن میته (گوشت حیوان مرده) یا گوشت خوک که هنگام خطر مرگ و نبودن چیزی برای رفع گرسنگی، به سبب حفظ جان آدمی حلال می شود. پس معلوم می شود که خداوند حلال و حرام را برای مصلحت جامعه وضع کرده و صِرف به تعبّد واداشتن بندگان ملاک وضع نبوده است. پیغمبران(علیهم السلام) و اوصیا نیز دستورهای خداوند را برای صلاح دین و دنیای آن ها، به مردم ابلاغ کرده اند.»[ صدوق، علل الشرایع، ج2، ص592. ]