در ابتدا اشاره چند نکته شایان توجه است:1. به طور کلی انسان ها و پیروان ادیان دارای درجات متفاوتند. برخی حق ستیزند و متناسب با ارتکاب گناه گرفتار درکات جهنم می شوند، سزاوار عذاب و مجازاتند و برخی حق پذیرند و متناسب با عمق ایمان و پایداری در عمل شایسته درجات بهشتند.2. خویشتن داری از حرام و عمل به واجبات حداقل انتظاری است که از مسلمانان می رود. اما بیش از آن موجب ترفیع درجات و تقرب بیشتر است ولی از دایره مسلمانی خارج نمی شوند.
3. سرپیچی از فرمان و حکم امام معصوم (ع) جایز نیست. اما اگر امام (ع) حکم نکرده باشد، همراهی با امام (ع) واجب عینی نیست، بلکه همراهی با امام (ع) و تحمل سختی ها موجب کسب درجات ومقامات بیشتری می شود.
4. کسانی که در صحنه مظلومیت حضور داشته باشند و به کمک نشتابند معذور نخواهند بود.
بنابر آنچه گفته شد، همراهی کسانی مانند عبد الله بن جعفر و … واجب نبوده ولی اگر همراهی می کردند از مقامات عالی بهره مند می شدند. و از این جهت امام حسین (ع) به آنها دستور همراهی نداد. اما اگر در صحنه کربلا حضور می یافتند به طور حتم می بایست به ندای «هل من ناصر ینصرنی» امام حسین(ع) پاسخ می دادند. در ادامه گفتگوی امام حسین (ع) با این افراد آورده می شود.
گفتگوی امام حسین (ع) با محمد بن حنفیه:
وقتی امام حسین (ع) خواست به عراق برود محمد بن حنفیه از آن حضرت (ع) خواست به این سفر نرود. امام حسین (ع) در جواب محمد حنفیه فرمود: «من آماده حرکت به سوی مکه هستم و همه خانواده، برادران، خواهران، برادرزاده ها و شیعیانم با من همراه هستند و امر آنان به دست من است و اما تو ای برادرم! لازم نیست مرا همراهی کنی بلکه تو در مدینه بمان و به عنوان چشم و خبر رسان من باش و اوضاع مدینه را به من برسان» (ماهیت قیام مختار، ص 169، به نقل از بحار الانوار، ج 44، ص 328).
پس ایشان به دستور امام حسین (ع) مانده است.
گفت و گوی امام حسین (ع) با عبد الله بن عباس:
عبد الله بن عباس خدمت امام حسین (ع) آمد و گفت: «من در خدمت تو هستم هر چه امر می فرمایی بفرما». امام حسین (ع) به او فرمود: «تو برو مدینه و من در مکه می مانم. تو اخبار مدینه را به من برسان» (تاریخ امام حسین (ع)، موسوعه الامام الحسین (ع)، ج 2، عربی، صص 5-6 و 9).
گفت و گوی امام حسین (ع) با عبد الله بن جعفر:
عبد الله بن جعفر به علت کور شدن چشمش نتوانست به کربلا بیاید ولی دو پسرش محمد و عون را به همراه امام حسین (ع) فرستاد و هر دو در کربلا به شهادت رسیدند (زینب کبری، الشیخ جعفر النقدی، صص 87 و 95، چاپ سوم، نجف).
محمد بن عبد الله بن جعفر ده نفر از یزیدیان را کشت و عون بن عبد الله 21 نفر از نیروهای عمر بن سعد را کشت و هر دو به شهادت رسیدند (بحار الانوار، ج 45، ص 34).
توجه داشته باشیم که محمد بن حنفیه، عبد الله بن عباس و عبد الله بن جعفر هر سه از شخصیت های بسیار برجسته و مورد اعتماد شیعه هستند و هر سه نفر به امام حسین (ع) علاقه مند بودند. این مطلب در کتب مربوط به علم رجال آمده است.
رُفاعَة بن شَدّاد بَجَلی فِتیانی، (درگذشته ۶۶ق) از یاران حضرت علی(ع)، مختار و از رهبران توابین. او در جنگ‌های جمل و صفین شرکت کرد و در حکومت حضرت علی(ع)، قاضی اهواز بود. رفاعه، در جریان قیام امام حسین از نخستین کسانی بود که برای آن حضرت نامه نوشت. دلیل عدم حضور او معلوم نیست اما پس از واقعه عاشورا، در کنار سلیمان بن صرد خزاعی از سران نهضت توابین به شمار می‌رفت. او پس از قیام توابین، در شمار یاران مختار قرار گرفت. منابع تاریخی از جدایی وی از مختار در مدت زمان کوتاهی سخن گفته‌اند. او سرانجام در قیام مختار کشته شد.