پرسشگر گرامی؛‌ احساس گناه به نوبه خود کارکرد های مطلوبی دارد و نباید به چشم نقطه ضعف بدان نگریست. هدف از احساس گناه در انسان، اصلاح است. احساس گناه، هشدار دهنده است. احساس گناه تطهیر کننده است.احساس گناه به معنای آن است که نفس لوّامه در فرد زنده است و این خود نوید خوبی است و … .الف ) دلیل احساس گناه گاهی ممکن است افراد به دلایل مختلفی چون : تخلّف از دستورات مذهبی، داشتن افکار پلید، احساس تقصیرویاقصور و یا به خاطر تأثیراتی که اعمالشان بر اثرخطاها و یا غفلت ها روی دیگران داشته احساس گناه کنند.
سؤال اصلی اینجاست که به زعم خودتان، دلیل احساس گناه شما کدامیک از موارد بالا می تواند باشد؟!

ب ) الگوههای رفتاری در احساس گناه
الگوهای رفتاری افراد نیز در احساس گناه متفاوت است.
وقتی فردی احساس گناه می کند ممکن است سعی کند بدی هایش را جبران کند :
1 . شخصی که فکر می کند در حقش بدی کرده با عجز و لابه پوزش بخواهد ،
2. یا او را غرق هدایا و محبت کند.
3. شاید هم فکر کند مستحق تنیبه شدن هست و خود را تنبیه کند
4. گاه نیز ممکن است بکوشد به نحوی آن گناه را فراموش کند.
5 . ممکن است خود را از هر گونه تفریحی منع کند تا بدین ترتیب کفاره گناهانش را بپردازد.!!

ج ) گناه چیست؟
گناه انجام کارهایی است که خداوند بجهت ضررهایی که برای روح، روان و جسم انسان به بار می آورد آنرا ممنوع کرده است. توضیح اینکه طبق تصریح قرآن، خداوند، جهان را برای انسان و انسان را برای تکامل به سوی خودش خلق کرده و چون انجام برخی کارها با آسیب زدن به انسانیت انسان، موجب بسته شدن راه رسیدن به او می شود، آنرا ممنوع کرده است. – احساس گناه کدام است؟ انسانی که هنوز قلبش را زنگار گناه نگرفته و فطرتش را لایه های متعدد گناه نپوشانده است، با انجام گناه بخود می آید و احساس خسارت شدید و ازکف دادن چیز با ارزشی به او دست می دهد.لازم است که الگوی رفتاری خود را در قبال احساس گناهی را که بدان دچار شده اید شناسایی و تناسب آن را با علّت ایجاد کننده حس گناه ارزیابی نمایید.
این گونه نگرانی ها و اندوه ها نسبت به خطاها و سستی ها به ویژه در یک جوان، بیانگر لطف خداوند و عنایت او به شخص است و حسرت بر اعمال بد و نادرست گذشته و اندوهگین بودن به خاطر آن، امری مطلوب و پسندیده است؛ ولی به شرط آن که از حد و اندازه معمول تجاوز نکند و به صورت احساس افراطی گناه که مانع شیطانی بر سر راه تکامل انسان است، در نیاید.معیار این مرز شکنی این است که این حالت،شخص را از زندگی عادی خود باز ندارد و به زندگی او آسیب نرساند و به صورت وسواس گونه، فرد را از رسیدن به اهداف متعالی باز ندارد.ولی اگر احساس گناه، افق آینده را در نظر فرد تیره و تار سازد و پای رفتن و حرکت را سست نماید، این دور شدن از هدف و تسلیم دام شیطان شدن و از چاله به چاه افتادن است. خداوندی که خالق و آفریننده ما است و از ضعف و ناتوانی و جهالت ما از همان ابتدای آفرینش و قبل از آن، آگاه بوده و می دانسته ما انسان های خدا باور و معتقد به او، دچار لغزش و خطا می شویم و گاه گاهی در دام خدعه و فریب شیطان می افتیم، بابی به نام توبه را فرا روی ما گشوده است و ما را دعوت نموده که بعد از لغزش و افتادن با توبه و پشیمانی و عذرخواهی بلند شویم و قد راست نماییم و عجز و نیاز را به پیشگاه او ببریم و رشته اتصال بین خود و خدا را که با گناه و خطا پاره کرده ا یم، دوباره گره بزنیم و با آب اشک و توبه، چهره خویش را از گناهان بزداییم و او وعده پذیرش توبه و آمرزش داده است.

د ) توبه تنها راه نجات
نکته بعدی اینکه بزرگترین، پلیدترین، و زشت ترین گناه در عالم که بنا به تصریح قرآن کریم غیر قابل بخشش است و انجام دهنده آن به قعر آتش دوزخ سقوط خواهد کرد« ناامیدی از رحمت و بخشش خداوند مهربان است» .
پس گناه هر چه بزرگ باشد ولی شخص از آن توبه کند و بسوی خدا باز گردد خدا وند با آغوش باز او را خواهد پذیرفت و نه تنها بر کارهای زشت او را قلم عفو خواهد کشید بلکه آنها را تبدیل به حسنه خواهد نمود.
خدای مهربان دری به نام توبه برای همه بندگانش گشوده و با آغوشی باز بندگان گنهکارش را که رو به سوی توبه آورده اند، می پذیرد. لذا باید آستین همت را بالا زده و با عزمی راسخ توبه ای کنیم متناسب به گناه خویش.
ابتدا متذکر می شویم که خداوند هر گناهی ( صغیره و کبیره ) را می بخشد «ان الله یغفر الذنوب جمیعا؛ خداوند همه گناهان را می آمرزد».
پس در هیچ حالتی نباید از توبه و بخشش گناهان و رحمت الهی ناامید شد، چرا که گناه ناامیدی از خداوند حتی از قتل انسان نیز بزرگتر است. اگر انسان هر روز گناه کند و توبه خود را بشکند و باز واقعا پشیمان شود و توبه نماید، توبه او پذیرفتنی است و نباید از رحمت خداوند ناامید گردد.
امام رضا (ع) مى فرمایند: (التائب من الذنب کمن لاذنب له) توبه کننده از گناه مانند کسى است که هیچ گناهى ندارد، (میزان الحکمه ج، 1 باب التوبه ر، 2116).

هـ ) راهکارهای عملی جهت خلاصی از این افکار
برای برون رفت از این حالت لازم است تا راهکارهای بیان شده را رعایت نمایید.
1- مدتی از وقت خود را با دیگران و یک دوست صمیمی سپری کنید.
2- به سرگرمیهایی که علاقه دارید بپردازید.
3- ورزش کنید و فعالیت بدنی منظم داشته باشید.
4- افکار مثبت را جایگزین افکار منفی گردانید.
5- اعتماد بنفس خود را افزایش دهید.
6- نماز اول وقت را فراموش نکنید.
7- سعی کنید هر روز چد آیه از قرآن را تلاوت، و در معانی آن دقت کنید.ودریک کلام داروی شفا بخش برای این درد، اعتماد به خدا ، مراقبت بر اعمال، اهتمام به انجام واجبات ودوری از گناهان است.
در پایان مطالعه کتاب زیر را توصیه مى کنیم:- «رمز پیروزى مردان بزرگ»، استاد جعفر سبحانى. سالم و سعادتمند باشید.