پرسشگر گرامی ، جهت دریافت پاسخ به نکات زیر تمجه نمایید :
الف ) امروزه هیچ یک از فال های رایج در جامعه همچون فال قهوه، فال نخود، کامپیوتری و فال هایی از این دست، از نظر عقل و شرع اعتباری ندارند. اما عقل به ما می گوید که انسان باید زندگی خودش را بر اساس عقل و منطق و شریعت بنا کند و نباید دنبال این گونه مسائل برود. تصمیم گیری انسان تنها باید بر اساس اندیشه و دور اندیشی و مشورت با عاقلان مؤمن صورت گیرد و سرنوشت انسان نباید با فال تعیین شود. فال گیری با فال های مذکور چگونه می تواند از آینده آدمی خبر دهد و یا روحیات او را بشناسد و بر اساس آن غیب گویی نماید؟! شرع مقدس نیز این گونه مسائل را خرافه ای بیش نمی داند و هیچ یک از آنها را تأیید نکرده است.
ب ) نکته مهم دیگری که توجه به آن ضروری است این است که بدانید، فال‌گیری و کارهایی که معمولاً فالگیران مثل باز کردن کتاب، کف بینی و طالع شماری که نوعاً کار افراد شیّاد و یا کم اطلاع است، هیچ مستند شرعی و عقلی نداشته و از نظر اسلام صحیح نیست. آنها معمولاً با بیان مسائل کلی که قابل انطباق با روحیات مختلف است، یا با بیان یک سری مطالب متشابه سعی در جلب نظر مشتریان و مریدان خویش دارند؛ یا بر اثر حدسیات چیزهایی را بیان می‌کنند که به صورت اتفاقی برخی از آنها واقع می‌شود و انسان‌ها خیال می‌کنند که پیشگویی‌های آنها قطعی بوده است. همچنین آنها با زرنگی و زیرکی برخی اطلاعات را از زبان خود فرد می کِشند و دوباره آن را به خورد وی می دهند و انسان خیال می کند که آنها واقعاً پیشگویی می کنند.
چنین کارهایی بیشتر برای سرگرمی و بازارگرمی است و ابزاری برای سوء استفاده مادی برخی افراد شیّاد می باشد؛ بنابراین شایسته نیست که انسان‌های متشخصی مثل شما گوش به این گونه حرف های بی‌اعتبار و سخیف فال‌گیران و دعانویسان قلابی دهند.
ج ) البته فال خوب یا بد، گرچه اثر طبیعی و تکوینی ندارد، ولی بدون تردید اثر روانی می‌تواند داشته باشند. فال نیک غالباً مایه امیدواری و حرکت است، ولی فال بد موجب یأس و نومیدی و سستی و ناتوانی است. شاید به خاطر همین اثر روانی در روایات اسلامی از فال نیک نهی نشده اما از فال بد زدن به شدت مذمت شده است. در حدیثی از پیامبر اعظم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) نقل شده که حضرت می‌فرمایند: «تفألوا بالخیر تجدوه» (1)؛ «کارها را به فال نیک بگیرید که آن را مى یابید». اما فال بد که به آن «طیره» می‌گویند، به شدت مذمت شده است. پیامبر اعظم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) می‌فرمایند: «الطّیرة شِرْک» (2)؛ «فال بد زدن (و آن را مؤثر در سرنوشت آدمى دانستن) یک نوع شرک به خدا است».
امام صادق (علیه‌السلام) نیز می‌فرماید: «الطِّیَرَةُ عَلَى مَا تَجْعَلُهَا إِنْ هَوَّنْتَهَا تَهَوَّنَتْ وَ إِنْ شَدَّدْتَهَا تَشَدَّدَتْ وَ إِنْ لَمْ تَجْعَلْهَا شَیْئاً لَمْ تَکُنْ شَیْئاً» (3)؛ «تأثیر یا بی‌تأثیری فال بد در روان انسان تابع موضعی است که در مقابل آن اتخاذ می‌کنید؛ اگر آن را سبک بشمارید و ناچیز بدانید، ناچیز خواهد بود. اگر آن را مُهم بپندارید، مهم خواهد بود و اگر به آن ترتیب اثر ندهید، هیچ و بی‌اثر خواهد بود و اثرى نخواهد داشت.» البته در برخی روایات آمده است که راه مبارزه با فال بد بی‌اعتنایی به آن است. پیامبر اعظم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) می‌فرمایند: «إِذَا تَطَیَّرْتَ فَامْضِ» (4)؛ «هرگاه فال بد زدى اعتنا مکن و بگذر. »
به هر حال، فال بد زدن و یا شوم دانستن برخی رخدادهای زندگی و یا توجه به طالع بینی ها به تنهایی هیچ تأثیری در انسان ندارد آنچه منشأ اثراست، ‌طرز فکر و تلقی نادرست از فال است؛ یعنی کسی که به آنچه فال گیر یا مردم خرافی می‌گوید و یا در کتاب های طالع بینی بیان شده است باور داشته باشد و به خود تلقین نماید، چه بسا خود را ببازد و با مشکلاتی مواجه گردد؛ بنابراین، هیچ اطمینانی به فال و طالع بینی ها نمی‌توان داشت.
د ) فال گیری، نوعی خبردادن از آینده است در همین رابطه حکم فقهی این مسأله را خبرنگار خبرگزاری برنا از مراجع عظام تقلید سؤال کرده که می توانید سؤال و جواب را در ادامه بخوانید.
سوال :آینده نگری، فال گیری، خبردادن از آینده، اعتقاد به مهره مار چه حکمی دارد؟ آیا پو ل دادن برای آن جایز است؟
1 . رهبر فرزانه انقلاب اسلامی حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مدظله العالی): اخبار به کذب جایز نیست و پول در مقابل آن صورت شرعى ندارد.
2 . حضرت آیت الله مکارم شیرازی: دعانویسی و فال گیری حرفه ای جایز نیست و رجوع به آنها حرام است و پول گرفتن در برابر این کارها جایز نیست.
3 . حضرت آیت الله سیستانی: شرعا اعتبار ندارد و اگر منفعت عقلایی داشته باشد، پول دادن اشکال ندارد.
4 . حضرت آیت الله وحید خراسانی: کهانت حرام بوده و کسب درآمد از این راه حرام است. کهانت عبارت است از خبر دادن از امور غیبیه به نحوه ای که دیگران گمان می کنند که بعضی از اجنه به این شخص خبرها را می دهند.
5. آیت الله علوی گرگانی: اینگونه امور دارای مستند شرعی نیست و بعضا جزء خرافات است و پول دادن در این راه کار پسندیده ای نیست.
پی‌نوشت‌ها:
1. مکارم شیرازى، ناصر، تفسیر نمونه، تهران: دار الکتب الإسلامیة، 1374، ج6، ص317.
2. مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، بحارالأنوار، بیروت : دار إحیاء التراث العربی، 1403ق، ج55، ص322.
3. حر عاملى، محمد بن حسن ، وسائل الشیعة، قم : مؤسسة آل البیت علیهم السلام، 1409ق، ج22، ص404.
4. همان، ج11، ص362.