آنچه تمام بشریت به آن چشم دوخته و در آرزوی تحقق آن بسر می‌برند، ره‌آورد دوران ظهور و حکومت مصلح جهانی است، و امتیاز مهمّ تشیع از دیگران این است که این ره‌آورد را به صورت مشخص و دقیق بیان نموده تا بشریت برای تحقق و فرارسیدن چنین دورانی بیشتر تلاش کند، این دستاوردها به صورت گسترده و دقیق در کلمات ائمه(ع) بیان شده است، آنچه در این جا مطرح می‌شود، بیان امیرمؤمنان(ع) در نهج البلاغه در این زمینه است:

۱ـ اصول‌گرایی:

از مهم‌ترین ره‌آورد نظام دوران ظهور این است که به پایه و رشته‌ها و ساختن انسان بیشتر توجه می‌شود و آثار بعدی نیز بر همین پایه‌ها استوار است.

حضرت علی(ع) در این زمینه می‌فرماید: «یعطف الهوی علی الهدی اذا عطفوا الهدی علی الهوی، و یعطف الرّأی علی القرآن اذا عطفوا القرآن علی الرّأی(۱)؛ او (حضرت مهدی) خواسته‌ها را تابع هدایت می‌کند، هنگامی که مردم هدایت را تابع هوس‌های خویش قرار می‌دهند، و در حالی که (به نام تفسیر) نظریه‌های گوناگون خود را بر قرآن تحمیل می‌کنند، او نظریه‌ها و اندیشه را تابع قرآن می‌سازد.»

۲ـ امام زمان و زنده کردن اسلام و قرآن

از مهم‌ترین دستاوردها و آثار حکومت امام زمان، زنده شدن اسلام، قرآن و سنّت است، چنان که امام علی(ع) فرمود: «و یحیی میّت الکتاب و السّنّه(۲)؛(حضرت مهدی) کتاب خدا و سنّت پیامبر(ص) را (که تا آن روز متروک مانده) زنده می‌کند.» و در قسمتی از خطبه ۱۳۸ که بیان نمودیم این جمله آمده: «و یعطف الرّأی علی القرآن؛ او نظریه‌ها و اندیشه‌ها را تابع قرآن می‌سازد.»

۳ـ استقرار عدالت فراگیر:

از دیگر مهم‌ترین ره‌آورد حکومت حضرت مهدی(عج) که آرزوی تمامی انسان‌ها است، استقرار عدالت جهانی و گسترده است، که در روایات متواتره نیز به عنوان مهم‌ترین دستاورد قیام آن حضرت «الّذی یملأ الارض عدلاً و قسطاً» ذکر شده است.

و امام علی(ع) هم می‌فرماید: «فیریکم عدل السّیره(۳)؛او روش عادلانه(در حکومت حق) را به شما می‌نمایاند.»

۴ـ مجازات فاسدان:

قطعاً برای برپایی حکومت عدل، جلوگیری از فساد و مفسدان و تخلّف متخلفان لازم و ضروری می‌نماید، لذا مولا علی(ع) می‌فرماید: «و سیاتی غدٌ بما لاتعرفون یأخذ الوالی من غیرها عمّا لها علی قساوی اعمالها؛ و فردایی که شما را از آن هیچ شناختی نیست (و زمامداری حکومت می‌کند که غیر از حاکمان امروزی است او حضرت مهدی است) که عمّال و کارگزاران حکومت‌ها را بر اعمال بدشان کیفر خواهد داد.»

۵ ـ آزادگی و آزادی:

از دیگر ره‌آورد دوران ظهور و حکومت عادلانه حضرت مهدی(ع) آزادی انسان‌ها از بردگی و ستمگری است، بشری که در طول تاریخ ستم‌ها و ظلم‌ها، آزادی واقعی او را سلب کرده و او را به بردگی و بندگی کشیده است در آن دوران به آزادی واقعی و مشروع و دلخواه خود خواهد رسید.

حضرت علی(ع) در این باره فرمود: «…لیحل فیها ربقاً و یعتق رقّاً(۴)؛ مهدی بر سیره صالحان رفتار می‌کند، تا گره‌ها را بگشاید، و بردگان (و ملّت‌های اسیر و رنج دیده و ستم کشیده) را آزاد سازد.»

۶ـ وحدت واقعی:

با توسعه عدالت اجتماعی در زیر سایه قرآن و سنّت محمّدی، و فراهم شدن زمینه آزادی واقعی و برچیده شدن تبعیض‌ها، خودبه‌خود جامعه به سوی وحدت و اتحاد قدم برخواهد داشت.

امیرمؤمنان(ع) که خود برای وحدت و اتحاد جامعه اسلامی فداکاری‌ها نمود، از خلافت و حق خود گذشت و سکوت تلخ چند ساله را تحمّل نمود، می‌فرماید: «و یصرع شعباً و یشعب صدعاً(۵)؛ جمعیت گمراه و ستمگر را پراکنده و حق جویان پراکنده را جمع آوری می کند(و وحدت واقعی بین آن‌ها ایجاد می‌نماید).»

۷ـ وفور نعمت:

قطعاً هر زمامداری به اسلام و قرآن عمل نماید، و عدالت را در جامعه فراگیر سازد، و جلو مفسدان را بگیرد، رحمت الهی نیز دست آن‌ها را خواهد گرفت، به هر اندازه مسائل فوق مراعات شوند، امدادها و رحمت الهی نیز فراگیرتر خواهد بود، این امر در زمان عدالت گستر هستی به اوج خود می‌رسد، لذا زمین تمام نعمت‌های خویش را در اختیار او قرار می‌دهد، در نهج البلاغه در این باره می‌خوانیم: «و تُخرَج لَهُ الاَرضُ اَفالیذَ کَبِدِها وَ تُلقی اِلَیهِ سِلماً مَقالیدَها(۶)؛ زمین جگر گوشه (و میوه‌ها و گنج‌های) خود را برای او بیرون می‌ریزد، و کلیدهای (معادن) خود را به او می‌سپارد.»

امام علی(ع) در جای دیگر فرمود: «فَکَانَکم قَد تکامَلَت مِنَ اللّهِ فیکُم الصّنائع(۷)؛ (در پرتو خاندان پیامبر و مهدی آل محمد) نعمت‌های خدا بر شما تمام خواهد شد.»

۸ ـ برآورده شدن آرزوها:

سال‌ها است که بشر در آرزوی تحقق عدالت جهانی، امنیّت فراگیر، آزادی واقعی و… به سر می‌برد، و هنوز که هنوز است آرزوی‌های بشر به صورت کامل و تمام به حقیقت نپیوسته و جامه عمل به خود نپوشیده است، تنها دورانی که اصلی‌ترین و اصولی‌ترین آرزوهای بشر تحقق عینی خواهد یافت دوران ظهور مهدی موعود(عج) است، چنان که مولا علی(ع) فرمود: «و اراکم ما کنتم تأملون(۸)؛ و (حضرت مهدی در دوران حکومتش) نشان می‌دهد آنچه را آرزو داشتید(و به آرزوهای خود خواهید رسید).»

ای دل مخور اندوه و غم سرها به سامان می‌رسد

با یک جهان شور و شعف آن جان جانان می‌رسد

ویرانگر کاخ ستم با جیش ایمان می‌رسد

احیاگر دین خدا حامی قرآن می‌رسد

چشم انتظاران را بگو یوسف ز کنعان می‌رسد

ای دل شب هجران ما آخر به پایان می‌رسد

پی‌نوشت‌ها:

۱٫ نهج البلاغه، ترجمه: محمد دشتی، خطبه ۱۳۸، ص ۲۵۶٫

۲٫ همان.

۳٫ همان خطبه ۱۵۰، ص ۲۷۴٫

۴٫ همان.

۵٫ همان، خطبه ۱۳۸، ص ۲۵۶٫

۶٫ همان، خطبه ۱۰۰، ص ۱۸۶٫

۷٫ همان.

۸٫ همان