رعایت بهداشت در تمام عرصه های زندگی، امری مطلوب، مفید و مورد سفارش خردمندان و پزشکان و بزرگان اخلاقی است. رعایت بهداشت در آمیزش جنسی نیز علاوه بر حفظ سلامتی روحی و روانی، باعث لذت بیشتر از ارتباط جنسی می گردد. در این قسمت به نمونه هایی از بهداشت جنسی اشاره می کنیم:

1. مسواک زدن

مسواک علاوه بر اینکه لثه ها را قوی و دندان ها را سفید و پاکیزه می کند، باعث خوشبویی و پاکی دهان می شود. همچنین مسواک زدن پاداش معنوی نیز داشته و ثواب عبادات را افزایش می دهد. حضرت علی (علیه السلام) می فرمایند: «مسواک باعث پاکی دهان و رضایت پروردگار می شود».[ «السّواک مطهّرة للفم و مرضاة للرّب»؛ کلینی، کافی، ج6، ص495.]

پیامبر گرامی اسلام فرمودند: «برای هر چیزی پاک کننده ای است و دهان با مسواک زدن پاک می شود».[ «لکلّ شی ء طهور و طهور الفم السّواک»؛ مجلسی، بحارالانوار، ج73، ص140.]

امام صادق (علیه السلام) فرمودند: «مسواک زدن دوازده فایده دارد؛ از سنّت پیامبران است، باعث پاکی دهان می شود، چشم را نورانی می کند، باعث رضایت پروردگار است، بلغم را دفع می کند، حافظه را قوی می نماید، دندان را سفید می کند، ثواب اعمال را زیاد می کند، پوسیدگی را کم می کند لثه را قوی می نماید، اشتهاء را زیاد می کند و باعث خشنودی ملائکه می شود».[ «فی السّواک اثْنتا عشرة خصلةً هو من السّنة و مطهرة للفم و مجلاة للبصر و یرضی الربّ و یذهبُبالبلغم و یزید فی الحفظ و یبیض الاسنان و یضاعف الحسنات و یذهب بِالحَفْرِ و یشدّ اللثّة و یشهّی الطّعام و تفرح به الملائکة»؛ کلینی، کافی، ج6، ص495.]

امام صادق (علیه السلام) همچنین فرمودند: «دو رکعت نماز با مسواک، از هفتاد رکعت نماز که بدون مسواک زدن خوانده شود، برتر است».[ «صلاة رکعتین بسواک افضل من سبعین رکعة بغیر سواک»؛ الحر العاملی، وسایل الشیعه، ج2، ص19.]

وقتی همسران با دهانی خوشبو، دندانی سفید و حالتی معنوی با همدیگر آمیزش می کنند، جذابیت آنان بیشتر شده و روابط آنان صمیمی تر، پایدارتر و زیباتر خواهد بود. برعکس اگر این مسایل بهداشتی رعایت نشود، ممکن است به خاطر کثیفی و بدبویی دهان، از همدیگر متنفر شوند.

2. حمام و نظافت

آراستگی و نظافت از ویژگی هایی است که هر فردی که سالم و بهنجار است آن را دوست دارد. کمتر کسی پیدا می شود که از زیبایی، تمیزی و ظاهری آراسته و خوشبو لذت نبرد. این امر در روابط همسران از اهمیتی دوچندان برخوردار است زیرا آنها سالیان زیادی به طور عمیق و بسیار نزدیک با یکدیگر مواجه هستند. اگرچنانچه از آراستگی و طراوت برخوردار نباشند کم کم به یکدیگر کم رغبت می شوند؛ لذا توصیه می شود تا همسران چه مرد و چه زن، خود را آراسته و تمیز نگه دارند. سعی کنند قبل از آمیزش جنسی به حمام رفته و بدن خود را با صابون و آب نیمه گرم شستشو دهند؛ موهای زاید را زائل کنند، عرق و بوی نامطبوع را از خود دور نمایند. اگر چنانچه همسری به مسایل نظافتی اهمیت ندهد به ویژه خانم ها که مسایل حیض، نفاس و استحاضه دارند، این امر علاوه بر ضررهای جسمانی و بهداشتی، باعث تنفر همسر شده و میل جنسی و علاقه مندی روحی، کاهش می یابد.

مرد و زن باید آلت تناسلی خود را تمیز کنند، صورت و بدن خود را اصلاح نمایند تا جذابیت جنسی داشته باشند و برای همسر مسرت بخش باشند.

آلت جنسی زن بسیار حساس است و میکروب های زیادی در آن جمع می شود، لذا شستشو و خوشبو کردن آن، مطلوب است.

نکته ای که ذکر آن ضروری است اینکه اگر چه دخول در دُبر (پشت زن) کراهت شدید دارد و کاری ناپسند و مضر است ولی اگر مردی این کار را کرد، می باید آلت خود را کاملاً شستشو دهد و بدون تمیز کردن در مهبل (جلوی زن) وارد نکند زیرا مقعد زن، میکروب های زیادی دارد.

3. پرهیز از آمیزش با شکم پُر

یکی دیگر از دستورات بهداشتی آمیزش جنسی این است که با شکم پر آمیزش نشود. وقتی غذا وارد معده می شود به فاصله کمی تحت تأثیر دستگاه گوارش قرار گرفته و تغییراتی در آن صورت می گیرد. در این موقع بیشتر توان مندی های بدن به امر گوارش متمرکز می شود و بدن یک نوع سستی و رخوت پیدا می کند که آماده انجام فعالیت جنسی نمی باشد.

در آموزه ها و تعالیم آسمانی نیز از آمیزش کردن در حالی که شکم پر است، نهی شده و توصیه گردیده در حالی که بدن راحت است و فشار معده وجود ندارد، آمیزش انجام شود.

امام صادق (علیه السلام) می فرماید: «سه چیز به بدن انسان صدمه و زیان می رساند؛ حمام رفتن در حال سیری و پر بودن شکم، نزدیکی با همسر با شکم پر و همبستری با پیرزنان فرتوت و مسن».[ «ثلاثة یهد من البدن: دخول الحمام علی البطنة و الغشیان علی الإمتلاء و نکاح العجانیز»؛ الحر العاملی، وسایل الشیعه، ج20، ص255.]

نکته ای که بیان آن خالی از لطف نیست این است که اغلب زنان اعتقاد دارند هم آغوشی باید شب هنگام و در تاریکی رخ دهد، البته تا حدی حق با آنهاست چون این تلقی به حیای ذاتی زنان بر می گردد و در فصل اول همین کتاب به این بحث اشاره گردید.

4. پرهیز از آمیزش ایستاده

بعضی از افراد به ویژه کسانی که رفتار ناهنجار دارند گاهی اوقات به طور ایستاده عمل جماع را انجام می دهند. این عمل شاید در یکی دو بار اولیه ضرری نداشته باشد ولی وقتی به طور دایمی باشد، ضررهایی در پی می آورد.

پیامبر گرامی اسلام در این باره می فرمایند: «ایستاده جماع و آمیزش نکنید. به درستی که این کار مثل کار الاغ است».[ «لاتجامع امرأتک من قیام فانّ ذلک من فعل الحمیر»؛ الحرالعاملی، وسایل الشیعه، ج2، ص253.]

برخی روش های کام جویی به طور غیرطبیعی انجام می گیرد و پیامدهای ناخوشایند و تنفرآمیز به دنبال دارد مانند آلوده شدن دهان و بدن زن به منی مرد و یا همبستر شدن با همسر از پشت و مقعد که آسیب هایی را به دنبال دارد؛ مانند:

الف. مهم ترین عارضه ای که مجامعت از طریق مقعد برای زن دارد این است که چون لذت حقیقی جنسی برای زن از طریق مقاربت از فرج و مجرای تناسلی حاصل می شود نه از طریق مقعد، بنابراین زن دچار سرد مزاجی و بی میلی جنسی شده و در آینده نزدیک خود را موجودی می یابد که وسیله دفع شهوت شوهرش شده و خودش نباید از این عمل خدادادی لذتی ببرد.

ب. از آنجا که ساختمان مقعد طوری است که ظرفیت پذیرش آلت مرد را ندارد (برخلاف واژن یا فرج که خاصیت ارتجاعی و لغزنده دارد) و هر لحظه امکان آسیب دیدگی ماهیچه حلقوی (اسفنگتر) دهانه مقعد و حتی پارگی آن وجود دارد، در نتیجه، زن گرفتار درجاتی از بی اختیاری مدفوع شده و نیازمند جراحی و عوارض بعدی می شود. چون مرد در حال لذت جنسی فقط به فکر دفع شهوت خود است و حرکات بدون کنترل او هر لحظه می تواند به زن آسیب فیزیکی وارد کند.

ج. مقعد محل ذخیره فضولات دستگاه گوارش (مدفوع) است که حاوی میکروب های فراوانی است. در اثر مالش و دخول آلت مرد این میکروب ها می توانند وارد دستگاه تناسلی مرد شده او را به عفونت های خاصی مبتلا سازند. در حالی که مقاربت از راه واژن یا فرج چنین عوارضی به همراه ندارد.

د. مخاط مقعد بسیار ظریف و نازک است و احتمال پارگی و انتقال ویروس ایدز از طریق آن به داخل خون زیاد است و حتی یکی از علل شیوع ایدز در غرب از طریق جنسی، لواط و مقاربت از طریق مقعد است.

هـ. از آنجا که دهانه مقعد دارای ماهیچه ای حلقوی است، مانند یک کش محکم دور آلت مرد را گرفته و در لحظه خروج منی مانند یک سد عمل می کند و در اثر این عمل احتمال پس زدن منی به عقب و فشار به کیسه های منی و غدّه پروستات و عوارض ناشی از آن زیاد است. البته اگر کسانی تمایل داشته باشند تا از باسن همسر نیز لذت ببرند می توانند از عقب به جلو زن دخول کنند.

5. پرهیز از آمیزش در دوره قاعدگی (پریود)

در پایان گفتنی است؛ علاوه بر توصیه های اخلاقی و تبیین احکام شرعی در رساله های مراجع تقلید که همبستری در دوران قاعدگی را منع کرده اند و حرام دانسته اند، از نظر روانی ـ جنسی نیز این امر خطرناک است. زن در این دوران به ویژه در ابتدای آن دچار تنش، تخریب رحم، خونریزی، ضعف، افسردگی و استعداد عصبانیت و انواع اختلالات روحی است.[ علی اسلامی نسب، درمان های جنسی، ص141.]

در این دوران، زن به مراقبت شدیدی نیاز دارد. چنانچه مردان به دلیل فشار غریزه جنسی، زنان خود را به برقراری رابطه جنسی وادارند علاوه بر این که از نظر شرعی کار حرامی انجام داده اند و باید کفاره بپردازند. همچنین زمینه پرخاشگری و ناسازگاری زنان را فراهم و زندگی را با آسیب های جدّی در جهت ناسازگاری نیز مواجه ساخته اند. پس مناسب است برای تقویت سازگاری از این آسیب ها جلوگیری کنند.[ علی حسین زاده، همسران سازگار، ص325.]