«شب زفاف» یعنی شبی که عروس را به خانه داماد می برند (شب عروسی) و اوّلین شبی است که دختر و پسر، زن و شوهر نامیده شده، در محیطی جدا از خانواده پدری، خانواده جدیدی تشکیل می دهند.

«حجله» نیز اتاق مزیّن و آراسته ای برای عروس و داماد است که شب اوّل را در آن به سر می برند. در حقیقت حجله، مکان سرآغاز یک زندگی جدید و تحوّل مهم و شگرف در زندگی مشترک است.

انتخاب کلمه زفاف به معنای «سرعت» برای اوّلین شب تشکیل خانواده و زندگی زناشویی به این علّت است که عروس و داماد و بستگان آنان همه تمایل به شتاب و سرعت برای این کار خیر دارند و تمایل دارند هر چه سریع تر کانون گرم زندگی زوجین تشکیل گردد. شب زفاف، برنامه و زمانی برای سرعت گرفتن است.[ محسن ماجراجو، نیازها و روابط جنسی و زناشویی، ص 177.]

شب زفاف از شب های به یاد ماندنی، با اهمیت و لذّتبخش برای همسران است. در این شب می باید به نکاتی درباره مسایل روان شناختی، معنوی و بهداشتی، توجّه داشت.

در این قسمت به نمونه هایی از این نکات اشاره می شود:

1. یاد و نام خدا

استعانت از خداوند و یاد خالق متعال در هر کاری نیکو و انرژی آفرین است. هنگام همبستر شدن نیز طلب یاری از خداوند و توکل به او، بسیار زیبا خواهد بود. حضرت علی (علیه السلام) می فرمایند: «هرگاه کسی از شما خواست با همسرش آمیزش کند، به نام خدا و به یاری خدا شروع کند و بگوید: خداوندا! شیطان را از من و فرزندانی که به من عنایت می کنی، دور کن».[ «اذا جامع احدکم فلیقل بسم الله و بالله اللهم جنبی الشیطان و جنب الشیطان ما رزقتنی»؛ کلینی، کافی، ج 5، ص 503.]

امام باقر (علیه السلام) در بیان آداب حجله می فرماید: «وقتی به حجله وارد شدی و نزد عروس رفتی، دست بر پیشانی او بگیر و دعا کن و بگو: خدایا! من، این خانم را از تو به امانت گرفتم و با سخنان تو او را حلال نمودنم. پس، اگر فرزندی از او متولد شد، او را مبارک و با تقوا و از شیعیان محمد (صلی الله علیه و آله) و آلش قرار ده و در او برای شیطان نصیبی قرار مده».[ «اللَّهُمَّ بَاَمانَتِکَ اَخَذْتُها وَ بِکَلِماتِکَ اسْتَحْلَلْتُها فَاِنْ قَضَیتَ لِی مِنْها وَلَداً فَاجْعَلْهُ مُبارَکاً تَقِیاً مِنْ شیعَةِ آلِ مُحَمّدٍ وَ لا تَجْعَلْ لِلشَّیطانِ فِیهِ شِرْکَاً وَ لا نَصِیباً»؛ (کلینی، کافی، ج5، ص 500.]

2. با وضو بودن

انسان با وضو احساس نشاط و آرامش می کند. از امام رضا (علیه السلام) درباره وضو سؤال شد، حضرت فرمودند: «وضو باعث از بین رفتن کسالت و زدودن خواب آلودگی و پاک ساختن دل برای حضور در برابر خدای متعال می شود».[ محمد ری شهری، میزان الحکمه، ج14، ح21912.]

امام (علیه السلام) در این حدیث، به ابعاد جسمی و روحی وضو، یعنی نظافت، پاکی، آمادگی روح، کسب نشاط و پدید آوردن زمینه معنوی، اشاره می کند. همه این امور در آمیزش جنسی مطلوب بوده و رابطه را معنوی، باصفا و نورانی می کند به ویژه در شب زفاف با وضو بودن به آرامش و نشاط معنوی پسر و دختر بیشتر کمک می کند و اطمینان آنان را برای شروع زندگی مشترک پاک و با ایمان بیشتر می کند.

3. شستشوی پای عروس

پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمودند: «یا علی (علیه السلام)، چون عروس وارد خانه تو شود، پاهای او را بشوی. اگر چنین کنی، خداوند هفتاد هزار نوع فقر را از خانه تو دور می کند و هفتاد برکت را در آن داخل می کند و هفتاد رحمت بر تو نازل می کند».[ محمدباقر مجلسی، بحارالانوار، ج10، ص280.] چه بسا چنین رفتار خاطره بسیار خوشایندی از علاقه شوهر به خانمش نشان دهد و آرامش و نشاط و اعتماد را در او دو چندان کند. بدیهی است رضایت مندی عروس در شروع زندگی مشترک، آرامش و همراهی او را در تأمین نظر داماد را بیشتر فراهم می سازد و لذت زندگی به طور تصاعدی اوج می گیرد.

4. نماز و دعا

از امام باقر (علیه السلام) فرموده اند: «چون عروس را به نزد تو آوردند، بگو وضو بگیرد و هرکدام دو رکعت نماز بخوانید و سپس حمد الهی را به جا آورید و بر محمد (صلی الله علیه و آله) و آل محمد صلوات بفرستید و دعا کنید و حاجات خود را از خدا بخواهید. همچنین این دعا را بخوانید: خدایا روزی ام کن دوستی و رضای او را و خشنود دار مرا بدان، کانون خانوادگی و لذّت ما خوش دار؛ زیرا تو حلال را دوست داری و از حرام ناخشنودی».[ «اللَّهُمَّ ارْزُقْنِی إِلْفَهَا وَ وُدَّهَا وَ رِضَاهَا وَ أَرْضِنِی بِهَا وَ اجْمَعْ بَیْنَنَا بِأَحْسَنِ اجْتِمَاعٍ وَ آنَسِ…»؛الحرالعاملی، وسایل الشیعه، ج 7، باب 81.]

5. رو به قبله و پشت به قبله نبودن

یکی از توصیه های معنوی در رابطه با آمیزش این است، رو به قبله و پشت به قبله، آمیزش کردن، مکروه است و ناپسند می باشد. امام صادق (علیه السلام)فرمودند: «پیامبر نهی فرموده از آمیزش در حالی که زن و شوهر پشت به قبله یا رو به قبله باشند».[ الحر العاملی، وسائل الشیعه، ج20، ص138.] (کف پا و فرق سر رو به قبله نباشد).

6. تمیزی و خوشبویی

تمیزی و نظافت و خوشبویی در شب زفاف از اهمیت چند برابر برخوردار است. زیرا عروس و داماد اولین تجربه جنسی را با همدیگر برقرار می کنند و رضایت مندی آنان خاطره انگیز خواهد بود.

7. بغل کردن و هم آغوشی

وقتی زن و شوهر همدیگر را بغل کرده و تماس بدنی پیدا می کنند، علاوه بر اینکه احساس الفت و دوستی بیشتری می نمایند، تحریک جنسی نیز می شوند. این موضوع برای زنان از اهمیت بیشتری برخوردار است. زیرا خانم ها عاطفی ترند و نیاز به محبوب بودن در آنان بیشتر است.

8. ابراز محبت و علاقه

زن و شوهر باید در تمام حالات زندگی به همدیگر اظهار علاقه و محبت داشته باشند و این جزء وظایف اخلاقی آنان است. پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرموده اند: «حق مرد بر همسرش این است که به خانه اش پایبند باشد، با او مهربانی کند و محبت بورزد و نسبت به او دل سوز باشد».

همچنین فرمودند: «هرکس همسری برگزید، باید احترامش کند»[ «من اتخذ زوجاً فلیکرمها»؛ مستدرک الوسایل، ج14، ص244.].

و نیز فرمودند: «این گفته مرد به زنش که «دوستت دارم» هرگز از قلب زن بیرون نمی رود».[ «قول الرجل للمرأة انّی احبک لا یذهب من قلبها ابداً»؛ کلینی، کافی، ج5، ص569.]

وقتی زن یا مرد با جملاتی همچون، دوستت دارم، خوشگل من، عزیز من و… مواجه می شود، علاوه بر اینکه تحریک جنسی می شود، علاقه اش به همسر زیاد شده و با رضایت کامل پذیرایی جنسی می نماید. برخی از مردان از اظهار محبت کلامی خودداری می کنند!! و استدلالشان این است: معلومه که من دوستش دارم! و یا «لوس می شه»! اینها بدانند اشتباه می کنند. بلکه باید محبت و علاقه را به زبان هم جاری کرد تا خیال زن آسوده شود و رضایت قلبی پیدا کند.

مردی به امام باقر (علیه السلام) عرض کرد: من این شخص را دوست دارم. امام فرمود: «پس به او اعلام کن؛ چراکه این کار، مودّت و دوستی را پایدارتر می کند و برای الفت و دوستی بهتر است».[ «فاعلمه فانّه ابقی للمودّة و خیرٌ فی الاُلفة؛ الحر العاملی، وسایل الشیعه، ج12، ص54.]

9. شوخی کردن

شوخی ابزاری است که می توان از آن در راستای رفع تنش و اضطراب بهره جست. همین طور از شوخی می توان برای ایجاد سرور و شادی استفاده نمود. زن و شوهر وقتی در کنار هم آرمیده اند می توانند با شوخی های لطیف و تحریک کننده، فضای ارتباطی را تلطیف کنند و از این طریق به نشاط و شادمانی خود بیفزایند.

10. آمادگی جنسی

به طور معمول میل جنسی در مرد فعال است و به آسانی واکنش نشان می دهد و به راحتی برانگیخته می شود. اما زنان نیازمند تحریک طولانی، عاطفی و صمیمی هستند. به طور کلی زنان مرحله معاشقه و پیشنوازی جنسی را ترجیح می دهند و بعد از فزونی یافتن تحریکات جنسی و فراهم شدن زمینه هایی، آمادگی آمیزش را اعلام می کنند. لذا مردان می باید از عشق بازی، نوازش، اظهار علاقه و هر روشی که باعث تحریک زن می شود بهره برند و هم خودشان لذت برده و هم همسران خود را شادکام نمایند.

پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد (صلی الله علیه و آله) در این باره می فرمایند: «سه چیز از جفا است: یکی اینکه با فردی همراه شوی و اسم و رسم او را نپرسی؛ دیگر اینکه به طعامی دعوت شوی و قبول نکنی…. سوم اینکه بدون آماده سازی همسرت با او آمیزش کنی».[ همان، ص119.]

همچنین فرمودند: «هر بازی و لهوی باطل و بیهوده است مگر در سه چیز که در این سه چیز پسندیده و حق است؛ تربیت اسب، تیراندازی و ملاعبه و بازی با همسر (در موقع آمیزش)».[ «کل لهو المؤمن باطل الاّ فی ثلاث: فی تأدیبه الفرس، و رمیة عن القوس و ملاعبة امرأته فانّهنّ حقّ»؛ همان.]

نقاط حساس و تحریک شونده زنان و مردان، متفاوت است؛ در مردان حساس ترین موضع تحریکی، آلت و سینه ها هستند. همین طور دست کشیدن به پشت مرد یعنی ناحیه ستون فقرات، در تحریک جنسی مرد مؤثر است.

در زنان، نقاط تحریکی زیادی وجود دارد و همه بدن زن تحریک پذیر است ولی برخی نقاط مثل سینه، کلیتوریس (قسمت فوقانی واژن) لب ها، لاله گوش، گردن و… از حساسیت و تحریک پذیری بیشتری برخوردار است. اگر چنانچه مردان قبل از آمیزش، با لمس کردن و دست ورزی نقاط حساس، زنان را برای ارتباط جنسی آماده کنند بسیار مطلوب خواهد بود و کام جویی به اوج خودش می رسد. در آموزه های دینی به تحریک جسمانی توجه شده و به آن توصیه گردیده است.

امام رضا (علیه السلام) فرموده اند: «با همسرت آمیزش نکن، مگر اینکه با او زیاد بازی کنی و سینه هایش را مالش دهی، وقتی این کار را کردی شهوت بر او غالب می شود (تحریک می شود)… وقتی شهوت غلبه کرد از صورت و چشمانش مشخص می گردد، در این صورت به تو میل پیدا می کند همان طور که تو میل و رغبت داری».[ مستدرک الوسائل، ج14، ص221.]

در این روایت علاوه بر لزوم تحریک جسمانی زن به زمان غلبه شهوت و آمادگی جنسی، اشاره شده است.

11. شتاب نکردن

روابط جنسی بسیار پیچیده و دقیق است و نمی توان آن را فقط محدود به ارضای شهوانی و جسمی نمود. یکی از مسایلی که در روابط جنسی مهم است آمادگی روانی است. میزان آمادگی روانی بستگی به تجربیات، اطلاعات، مطالعات و مهارت های ارتباطی دارد. اگر چنانچه قبل از آمیزش، آمادگی روانی مهیا نگردد، اثر منفی شدیدی روی همسر خواهد داشت. لذا در آمیزش نباید شتاب کرد و می باید با حوصله و آرامش، زن را برای آمیزش جنسی آماده نمود.

خانم ها به روابط عاطفی بیشتر اهمیت می دهند تا روابط جنسی، علاوه بر این که مدت زمانی که برای تحریک جنسی آنان لازم است، حداقل 15 تا 20 دقیقه می باشد؛ مردان نباید در آمیزش عجله داشته باشند و هرگز نباید با این کار، لذت کامیابی و کامجویی را کاهش دهند.

در شب زفاف اگر چنانچه آمادگی عاطفی ایجاد نگردد، بهتر است، ارتباط جنسی به شب های بعد موکول شود. در آموزه های دینی نیز اهمیت زیادی به کیفیت آمیزش با همسر داده شده و به مردان توصیه گردیده تا از عجله بپرهیزند و با زنان خود ملاعبه و بازی داشته باشند.

حضرت علی (علیه السلام) می فرمایند: «هرگاه کسی خواست با همسرش آمیزش کند، نباید عجله داشته باشد؛ زیرا زنان را قبل از آمیزش، نیازها و کارهایی است!!»[ «إذا اراد أحدکُمْ أنْ یأتی زوجته فلا یعجلها فإنَّ للنساءِ حوائج»؛ همان، ص118.]

امام صادق (علیه السلام) نیز فرمودند: «وقتی خواستید با همسرتان آمیزش کنید مانند پرندگان به صورت عجله ای با آنان درنیامیزید بلکه با حوصله و ملاعبه باشد و با درنگ و پاییدن انجام شود».[ الحر العاملی، وسایل الشیعه، ج20، ص117.]

12. پرهیز از آمیزش عریان

در آموزه های اخلاقی اسلام از آمیزش کردن در حالی که زن و شوهر هر دو به طور کامل لخت هستند، نهی شده است. تجربیات افراد خلاف این را ثابت کرده و اتفاقاً جذابیت حالت برهنگی بیشتر است استدلال قوی نیست و دلیل آن بر ما پوشیده است.

امام صادق (علیه السلام) می فرمایند: «وقتی زن و شوهر می خواهند آمیزش جنسی داشته باشند کاملاً لخت نشوند (حداقل لباس جزئی داشته باشند) اگر این کار را بکنند ملائکه از آنان دور می شود».[ الحر العاملی، وسائل الشیعه، ج20، ص120.]

13. نگاه نکردن به آلت جنسی

در رابطه با نگاه کردن مرد به آلت جنسی زن در حال آمیزش، روایات متعددی وجود دارد. برخی از آنها به مرد اجازه داده به آلت جنسی زن نگاه کند و برخی نیز نهی نموده است.

در مجموع ممکن است، نگاه کردن به ظاهر آلت زنان اشکال نداشته باشد اما نگاه کردن به داخل آلت و فرج زنان نهی شده است. در این نهی شدن نکته تربیتی و روان شناختی وجود دارد و آن این که داخل فرج زنان جذابیتی نداشته و باعث نفرت مرد از زن می گردد، لذا برای اینکه علاقه مندی مرد به زنش کم نشود، توصیه شده به داخل فرج زن نگاه نکند.

حضرت علی (علیه السلام) در این زمینه می فرمایند: «احدی از شما نبایستی به داخل عورت همسرش بنگرد؛ چه بسا چیزی ببیند که او را خوشایند نباشد و البتّه موجب کوری فرزند نیز می شود».[ الحر العاملی، وسائل الشیعه، ج 20، ص 124.]

14. گفتگو نکردن در حال آمیزش

در آموزه های دینی و اخلاقی توصیه های زیادی به معاشقه و ملاعبه و اظهار محبت به همسر شده که مردان می باید در قبل از آمیزش آن را رعایت نمایند تا همسران تحریک شده و آماده ارتباط جنسی بشوند[ همان، ص118.]، اما از صحبت کردن در موقع مجامعت (آمیزش واقعی) نهی شده و آن را مکروه و ناپسند دانسته اند؛ به طوری که در برخی روایات به وجود آمدن برخی اختلال ها در کودکان را به این گفتگو نسبت داده اند.

امام صادق (علیه السلام) می فرمایند: «بپرهیزید از صحبت کردن با همسر در موقع آمیزش و دخول».[ «اتّقوا الکلام عند ملتقی الختانین فانّه یورث الخرس»؛ همان، ص123.]

پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله)نیز از گفتگوی زیاد در موقع مجامعت نهی فرمودند.[ قال الصادق (علیه السلام): «نهی رسول الله (صلی الله علیه و آله) أن یکثر الکلام عند المجامعة»؛ همان.]

نتیجه اینکه، گرچه گفتگو و اظهار علاقه و عشق به همسر به صورت کلامی و غیرکلامی، قبل از آمیزش واقعی، مورد تأکید است ولی از گفتگو در موقع آمیزش نهی شده و ناپسند شمرده شده است. البته نام خدا و ذکر خدا نهی نشده و توصیه گردیده است.

گرچه حکمت و فلسفه این نهی ها و توصیه ها برای ما مشخص نیست ولی ممکن است به این دلیل باشد که زن و شوهر در موقع آمیزش کاملاً آرامش داشته باشند یا گفتگوی زیاد از آرامش آنان بکاهد و البته ممکن است دلایل دیگری وجود داشته باشد.

15. رها نکردن همسر بعد از آمیزش

معمولاً پس از پایان آمیزش تمایل زن نسبت به مرد همچنان ادامه دارد و این به دلیل طولانی بودن ارگاسم و نیاز شدید به محبت است. در این موقع مردان باید این نیاز را با ادامه عشق بازی و اظهار علاقه، تأمین کنند. اگر مردها بعد از آمیزش و ارگاسم، زن را رها کنند، این تصور برای خانم ها پیش می آید که مردان فقط به فکر خواسته ها و امیال خود هستند و با چنین پیش فرضی، ناخوشایندی در نوبت های بعدی همراهی لازم را انجام نخواهند داد. در حالی که اگر شوهر بعد از آمیزش نیز رو به سوی همسر داشته باشد و به نشانه محبت، او را در آغوش داشته باشد و حتی از او تشکر کند و بعد از چند دقیقه اگر خواست جهت استراحت حالت خواب خود را تغییر دهد اشکالی ندارد و خاطره خوش این ابراز محبت برای نوبت های بعدی آمیزش بسیار مؤثر خواهد بود.

نکته پایانی، در مورد مسائل جنسی این است که تجربیات ناخوشایند جنسی برخی زن و شوهرها ممکن است برای جوان ها هراس ایجاد کند و در برخی از موارد تنفّر از مسائل زناشویی را به دنبال داشته باشد. بنابراین خوب است اطلاعات مناسب و شناخت صحیحی نسبت به آن به وجود آید.

در اولین تجربه جنسی به طور معمول نوعی درد ممکن است پیش آید، البته برای تحمل این نوع درد، بهترین کار آمادگی عاطفی و توجه به شور و نشاط شروع زندگی مشترک است. این عشق و علاقه سبب می شود تا دختر به مرحله ارگاسم یا نزدیک آن برسد و درد یا خیلی کم شود یا قابل تحمل گردد.