خانه » همه » مذهبی » حجاب حضرت زهرا (س)

حجاب حضرت زهرا (س)


حجاب حضرت زهرا (س)

۱۳۹۶/۱۱/۲۱


۴۲۵۵ بازدید

حجاب حضرت زهرا(س) چجوری بوده؟ آیا از پوشیه استفاده میکردن؟و برای مطالعه ی دقیقه تر حجاب حضرت زهرا (س) چه کتابی و کجای کتاب رو پیشنهاد میکنید؟

در تاریخ نقل شده است که حضرت فاطمه‌ی زهرا(س) وقتی می خواستند به بیرون منزل و نزد پیامبر اکرم(ص) بروند، از پوشش های خاصی، مثل جلباب (چادر) و برقع (روپوش صورت) استفاده می کردند؛(صدوق، علل الشرایع، ج 1، ص 163: «فتجلببت بجلبابها و تبرقعت ببرقعها و ارادت النبی(ص).») ظاهرا در دوران پیامبر اکرم(ص) بسیاری از زنها از نقاب یا همان پوشیه استفاده می کرده اند به طور مثال حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها برای پوشش صورت از نقاب و پوشیه استفاده می کرده است. استفاده ایشان از روپوش صورت را از این روایت می توان به دست آورد: « فتجلبت بجلبابها و تبرقعت ببرقعها و ارادات النبی (صلی الله علیه و اله) ». (صدوق، علل الشرایع، ج1 ، ص 163). برقع در این روایت همان پوششی است که خانمها بر روی صورت خود استفاده می کنند. نیز در جریان ازدواج حضرت فاطمه زهرا با امیرالمومنین علی علیهما السلام نقل شده است: حضرت فاطمه, چون در پیش روى حضرت(پیامبر اکرم) ایستاد، حضرت نقاب را از روى منوّرش برداشت تا آنکه على بن ابیطالب خورشید جمالش را مشاهده کرد، پس دست فاطمه را گرفت به دست على داد و فرمود: خدا مبارک گرداند مواصلت دختر رسول خدا را با تو..(جلاء العیون, ص212) حضرت زهرا(ع)در امر حجاب بسیار مواظبت می نمودند، تا آنجا که در مقابل افراد نابینا هم بی مبالاتی نداشتند، مرد نابینایی وارد منزل ایشان شد. حضرت برخاستند و به اتاق دیگر رفتند. پیامبر (ص) فرمودند: دخترم! این مرد نابیناست. حضرت زهرا (سلام الله علیها) فرمودند: پدر اگر چه او مرا نمی بیند، ولی من که او را می بینم و او بوی من را استشمام می کند…. همچنین تا آنجایی که ضرورت نداشت، حضرت از خانه خارج نمی شدند. حتی زمانی هم که حضرت برای ایراد خطبه وارد مسجد شدند و برای احقاق حق و ابطال باطل سخن رانی کردند در عین حفظ حریم و عفت بودند. حضرت امام حسن علیه السلام در کیفیت این حضور حضرت در جمع می فرمایند: مادرم روسری بر سر نمود و چارقد بلند خود را پوشید … در حال راه رفتن بگونه ای بود که لباسش به پا گیر می کرد (کنایه از این که پوشش کامل رعایت شده بود.) … او در میان زنان انصار از خانه خارج شد… همچون حضرت رسول (ص) با وقار و متانت حرکت می نمود حضرت فاطمه ى زهرا)س( بهترین الگوى تربیتى زن مسلمان، در بیرون منزل و در مواجهه با نامحرم، از پوشش هاى خاصى، مثل جِلباب )چادر( و برقع )روپوش صورت( استفاده مى کردند).اما منابع مناسب در خصوص شخصیت و سیره و سبک زندگی حضرت فاطمه زهرا (س)
1- کتاب فاطمه از نگاه علی
کتاب فاطمه از نگاه علی سلام الله علیهما ابتدا به بیان علل نامیده شده آن بانوی بزرگ به فاطمه و معنای این اسم پرداخته شده و محبوبیت ایشان نزد خداوند متعال بیان شده است، آن گاه به سروری ایشان نسبت به همه زنان جهان در این جهان و جهان باقی اشاره شده و محوریت خشم و رضای خداوند متعال در خشم و رضای فاطمه زهرا برجسته شده و ابعادی از پاکی، طهارت ظاهری و معنوی، عفت، حیاء، عصمت، عبادت و علم ایشان بیان شده است. در ادامه نگارنده از منظر امام علی به معرفی شخصیت همسر گرامی ایشان پرداخته و چگونگی ازدواج آن دو با هم و نیز گوشه‌هایی از زندگانی آن دو در کنار هم را توصیف نموده است. نویسنده در همین زمینه به برخی از صفات فاطمه زهرا از زبان امام علی مانند تلاش و زحمت او در خانه، قناعت و زهد وی، مظلومیت و حقانیت ایشان، روابط صمیمی ایشان با امیرالمؤمنین در منزل و مصایب ایشان اشاره نموده و چگونگی رحلت و شهادت آن بانوی بزرگ را از زبان امام علی بیان کرده است. چراکه، نویسنده، معتقد است براى ترسیم چهره ملکوتى دُخت رسول خدا(ص) و تبیین ابعاد شخصیت بى نظیر زهراى اطهر(س) کسى بهتر از همسر وی، امیرالمومنین(ع) نمى تواند لب به سخن بگشاید. امیرالمومنین(ع) از عمق ایمان و صفاى دل فاطمه(س) خبر داشت و اوج گرفتن وى را در آسمان معرفت شاهد بود و از تلاطم امواج محبت در سینه دریایى زهرا حکایت ها داشت. امیرالمومنین(ع) عظمت روح زهرا را مى شناخت و تعظیم ملائکه بزرگ الهى را مشاهده کرده بود و بر خود می بالید که همسرى همچون زهرا دارد.

2- کتاب فاطمه، اسوه بشر
در روزگار بعد از رحلت رسول (ص) که خورشید وجودش افول کرد، تنها ستاره‌ای که در آسمان غبارگرفته اسلام سوسو می‌زد و با صدای حزین و آرامَش، دل‌ها را مشتاق نگاه می‌داشت، فاطمه (علیها السلام) بود. در دوران سخت حاکمیت سقیفه که با حبس و زندان بردن غدیر همراه بود، تنها ناله‌ای که ماند و فریاد شد، ناله دختر رحمةٌ للعالمین بود که با کمال شهامت و شجاعت از دین و ماندگاری آن توسط حضرت علی (ع) می‌گفت و حقانیت او و بطلان دیگران را صلا می‌داد. کتاب «فاطمه اسوه بشر» شامل پنج بخش است. کتاب در فصل نخست با عنوان «کلیات» به بیان مباحثی با عناوین ضرورت شناخت اهل بیت (ع)، گستره شناخت اهل بیت (ع)، اهل بیت (ع) بهترین الگوی هدایت، فاطمه (س) آینه تمام‌نمای اهل‌بیت، فاطمه (س) الگویی فرا جنسیتی و فاطمه (س) الگویی فراتر از زمان و مکان پرداخته است. بخش دوم کتاب به بررسی فضایل و مناقب اهل بیت (ع) و حضرت فاطمه (س) اختصاص یافته است. حضرت فاطمه (س) در آینه قرآن عنوان بخش سوم است که طی آن، فاطمه (س) در صفای آینه وحی و به روایت آیات و سوره‌هایی چون آیه تطهیر، آیه مودت، سوره کوثر، سوره قدر و سوره دهر معرفی شده است. کتاب در بخش چهارم به بررسی و تبیین سیره حضرت فاطمه (س) در ابعاد علمی و معرفتی، تربیتی و آیین همسرداری و اجتماعی و سیاسی پرداخته است. بخش پنجم کتاب نیز به طرح هفت پرسش و پاسخ پیرامون حضرت فاطمه (س) اختصاص یافته است. پرسش‌هایی چون چرا فاطمه (س) با این همه مقامات و فضایل به عنوان پیامبر برگزیده نشد؟، چرا در بین 124 هزار پیامبر و 14 معصوم فقط یک زن وجود دارد؟ و چگونه ممکن است که حضرت فاطمه (س) پیش از آفرینش امتحان شود؟، از جمله سؤالاتی است که در این بخش به آنها پاسخ داده شده است.

3- کتاب من فاطمه هستم
کمتر از ده روز پس از رحلت پیامبر اسلام صلی‌الله علیه‌وآله شش واقعه تکان‌دهنده و بس شگفت و عبرت‌انگیز رخ داد، واقعه شش‌گانه‌ای که حکایت‌گر دو جنبش متقابل بود. ویژگی این کتاب، آموزشی و تحلیلی بودن آن بر مبنای پژوهش‌های تاریخی است و برای این‌که متن آموزشی باورپذیرتر باشد، در قالب هفت گزارش و هر گزارشی با پرسش‌ها و پاسخ‌های تحلیلی تدوین شده است. نویسنده این کتاب را با یک مقدمه و هفت گزارش با موضوعات «همایش انصار، غصب خلافت، غصب فدک، خطبه فدکیه، شرح خطبه فدکیه، تهاجم به خانه وحی، و وصیت‌نامه الهی، سیاسی» گردآوری کرده است. از جمله این تحلیل ها و گزارش ها اینکه:، آیا غصب خلافت یک اتفاق بوده است یا توطئه، چرا شهروندان مدینه با غصب خلافت مخالفت نکردند،ت. را ابوبکر فدک را غصب نمود، ابوبکر با چه توجیه شرعی فدک را غصب نموده است، اشکالات حقوقی و شرعی غصب فدک چیست، چرا مهاجر و انصار از فاطمه سلام‌الله‌علیها حمایت نکردند، تهاجم به خانه وحی در چند مرحله انجام گرفته است، راز آتش‌افروزی سران سقیفه چه بوده است، چرا حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها عذرخواهی ابوبکر و عمر را نپذیرفتند، خطبه در جمع زنان انصار در چند محور ایراد شده است، چگونه امام علی علیه‌السلام به این وصیت‌نامه عمل نمودند، واکنش مردم در برابر دفن شبانه چه بوده است.

4- کتاب چشمه در بستر
نویسنده کتاب، در پی مطالعه تاریخی اوضاع مدینه بعد از رحلت پیامبر (ص) و مصائب امام علی و حضرت زهرا (ع) می باشد. نویسنده ضمن بررسی تاریخی، به علل کینه ورزی اهل مدینه با علی (ع) بعد از وفات پیامبر (ص) اشاره دارد و اقدامات و زمینه چینی ها برای غصب خلافت آن حضرت و کودتا علیه او را بررسی می کند. تحلیل عواقب مسئله سقیفه و بررسی فضایل علی (ع) از زبان پیامبر (ص) و همچنین مناقب فاطمه زهرا (ع) و نسبت بین آن حضرت با امام علی از مباحث بعدی کتاب حاضر می باشد.

5- کتاب دردانه دلداده
ابن کتاب که در نوع خود از بهترین کتاب ها، می باشد در شانزده فصل به رشته تحریر درآمده و به بررسی دقیق در زمینه ولادت، اسامی و القاب، مقام حضرت فاطمه(س)، از ولادت تا هجرت، پس از هجرت، ویژگی‌های فاطمه(س)، مناقب، فاطمه(س) و از دست دادن رسول خدا(ص)، فاطمه(س) و دفاع از ولایت، غضب فدک، دوران بیماری و شهادت آن حضرت(س) پرداخته است. بیان گوشه ‌هایی از علم فاطمه(س)، عصمت او، مناقب اخروی، حجاب، اخلاق، و مصائب زهرا(س) پس از رحلت پیامبر، از دیگر مباحثی است که بدان‌ها پرداخته شده است.

6- کتاب دانشنامه فاطمی
کتاب دانشنامه فاطمی، دائره‌المعارفی است با «ساختار موضوعی» شش جلدی و مشتمل بر یکصد و هفده مدخل کلان در دو بخش عمده: 1. تبیین زندگانی، سیره و تعالیم حضرت فاطمه زهرا(س) ( به مثابهی الگوی عینی زن مسلمان) 2. تحلیل علمی نظری مباحث مربوط به حرمت و حقوق زن، هویت و منزلت نهاد خانواده، با استناد به منابع اندیشهی دینی و توجه به آرای جدید و نظرها و نیازهای معاصر. ویزگی های این کتاب، عبارتند از: 1. تبیین جامع و علمی تاریخ زندگانی و منزلت الهی حضرت فاطمه زهرا(س)، به منظور رفع ابهامات و پاسخگویی به شبهات کلامی تاریخی و نیز پاسخگویی تحریفات. 2. توصیف و تحلیل بینش، منش و کنش (تعالیم، اخلاق و سیره ) آن بزرگوار، به مثابه نمونه ی انسان کامل، به منظور ارائه ی الگوی عینی زن مسلمان. در این نوشتار سعی شده است. در این دانشنامه، با زبان و روش علمی و استناد به منابع معتبر شیعه و اهل سنت، به دفاع از حقایق و رخدادهای تاریخی، همان گونه که بوده، پرداخته شده و از اظهارنظرهای غیرمستند و دخالت دادن احساسات، پرهیز گردیده است.

7- کتاب خاطر نازک گل
کتاب «خاطر نازک گل» جلد سوم از مجموعه چهارده جلدی «سیره کاربردی چهارده معصوم(ع)» یا «سبک زندگی معصومین(ع)» است که در دهه ۸۰، برنده جایزه کتاب سال حوزه علمیه قم شد. در این مجموعه سعی می شود مسایل مختلف زندگی از دیدگاه اهل بیت(ع) بیان شود و هدف این مجموعه پاسخ به این سئوال است که در روزگار امروز و برای انسان قرن بیست ویکم چگونه اهل بیت(ع) می توانند الگو باشند و چگونه آنها می توانند گرهی از زندگی مردم باز کنند. این سیره کاربردی که بیش از ۵۰ موضوع مثل سیمای ظاهری، سیمای باطنی، سبک زندگی فردی، خانوادگی و اجتماعی و سیاسی، دفاع از ولایت، خطبه های انقلابی حضرت(س)، ماجرای فدک، ارتباط با خدا، دیگران و طبیعت، را شامل می شود، برای عموم مردم به ویژه جوانان و نوجوانان نوشته شده است.

8- کتاب بانوی بهشتی در عرصه های حضور
مروری بر زندگانی و ابعاد شخصیت فاطمه زهرا(س) و تحلیلی از حضور اجتماعی ایشان در حوادث پس از رحلت پیامبر اسلام(ص) است. در این کتاب سعی شده است الگو بودن فاطمه زهرا در زمینه‌های فردی و اجتماعی برای زنان و دختران مسلمان، مورد تاکید قرار گرفته و گوشه‌هایی از ورود کردن ایشان در عرصه اجتماع مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. نگارنده ابتدا به تبارشناسی این بانوی بزرگ و کیفیت ولادت ایشان اشاره نموده و پس از آن ادوار مختلف زندگی ایشان را از لحاظ تاریخی مرور نموده است. آنگاه ابعادی از علم، اخلاق، عبادت، دعا و عصمت فاطمی را توصیف نموده و سیره ایشان را در زمینه مسایل خانوادگی، رفتار با همسر و فرزندان، ساده‌زیستی و ابراز مهر و محبت به اعضای خانواده را بیان کرده و نقش همسری و مادری ایشان را به عنوان اسوه برای زنان مسلمان مورد تاکید قرار داده است. در بخش دیگری از کتاب وی به فعالیت‌های اجتماعی فاطمه زهرا مانند کمک کردن ایشان به مستمندان، ایثار ایشان و نیز هدایت و رهبری زنان و آموختن علم به آنان نموده و حضور پررنگ ایشان در جریان اخذ بیعت اجباری از امام علی(ع)، در ماجرای غصب خلافت ایشان نیز در ماجرای غصب فدک و دفاع تمام قد ایشان از حقوق خود و همسر خویش را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و از این منظر نیز ایشان را اسوه زنان عالم دانسته است. وی فاطمه زهرا را از لحاظ کسب فضایل بلند اخلاقی نیز الگوی زنان دانسته و ابعادی از عظمت و جایگاه رفیع ایشان را در روز قیامت از منظری حدیثی بررسی نموده است.

9- کتاب سیره اخلاقی و سبک زندگی حضرت زهرا
ﺳیﺮه و ﺳﺒک زﻧﺪﮔی ﺣﻀﺮت زﻫﺮا ﻋﻠیﻬﺎاﻟﺴﻼم کﻪ یگاﻧﻪ دﺧﺖ ﺣﻀﺮت رﺳﻮل ﺻﻠی اﻟﻠﻪ ﻋﻠیﻪ وآﻟﻪ اﺳﺖ و در ﺟﺎی ﺟﺎی زﻧﺪﮔی ﺧﻮد ﭼﻪ درﻋﺮﺻﻪ ﺷﺨﺼی و ﭼﻪ در رویکردﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋی ، ﻧﻤﻮدﻫﺎی رﻓﺘﺎری ﻣﺒﺘﻨی ﺑﺮ ﺗﻌﺎﻟیﻢ اﻟﻬی و ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از ﺳﻨﺖ رﺳﻮل ﺧﺪا ﺻﻠی اﻟﻠﻪ ﻋﻠیﻪ و آﻟﻪ رادر ﺧﻮد ﭘیﺎده کﺮده، ﻣی ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮای ﻧﺴﻞ اﻣﺮوز ﺑﻪ ویﮋه زﻧﺎن و دﺧﺘﺮان ﺟﺎﻣﻌﻪ اﺳﻼﻣی ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻟﮕﻮیی ﻣﻌﺼﻮم و ﻣﻮﺛﺮ ﻣﻌﺮﻓی ﮔﺮدد. مولف محترم، در ایﻦ اﺛﺮ ارزﺷﻤﻨﺪ ﺑﺎ ﺑﻬﺮه ﺑﺮداری از روایات و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﺎریخیﻣﻌﺘﺒﺮ و ﻣﺴﺘﻨﺪ و ﺣﺘی ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آﺛﺎر اﻫﻞﺳﻨﺖ، زﻧﺪﮔﺎﻧی ﺣﻀﺮت زﻫﺮا ﻋﻠیﻬﺎاﻟﺴﻼم را در ﺳﻪ ﺣﻮزه اﺧﻼق ﻓﺮدی، اﺧﻼق ﺧﺎﻧﻮادﮔی و اﺧﻼق اﺟﺘﻤﺎﻋی ﺑﻪ ﺗﺼﻮیﺮ ﺑکﺸﺪ. مولف در فصل اول کتاب به عنوان معنا شناسی به موضوعاتی همچون اخلاق، اخلاق فردی، اخلاق اجتماعی و اخلاق خانوادگی و اجتماعی و در نهایت سبک زندگی پرداخته است. فصل دوم کتاب به بحث اخلاق فردی در دو موضوع خصلت های مرتبط با نیازهای جسمانی که عبارت اند از تغذیه، پوشاک، بهداشت، آراستگی و زینت، خواب و استراحت، کار و معیشت، و خصلت‌های مرتبط با شخصیت های معنوی در محورهای معرفت و بصیرت، نگاه توحیدی، توکل، تقید به شریعت و اوامر خدا و رسول(ص)، اهتمام به عبادات سخت و طاقت فرسا، صبر و استقامت، سکوت و صداقت و حجب و حیا را مورد بررسی قرار داده است. فصل سوم این کتاب شامل موضوع تبیین اخلاق خانوادگی حضرت زهرا(س) در چهار محور شیوه رفتار با والدین، رفتار با همسر، فرزندان، خویشاوندان و… است. فصل چهارم نیز با موضوع «اخلاق اجتماعی» موضوعاتی چون حضور موثر در عرصه‌های اجتماعی، رعایت آداب دینی در روابط اجتماعی، دگرگونی و پرهیز از خودمحوری، خدامحوری در دوستی ها و دشمنی ها، عدالت گرایی و ظلم ستیزی و خدمات علمی و فرهنگی حضرت صدیقه طاهره(س) را در برمی ‌گیرد.

10- کتاب برترین بانو
این کتاب، پژوهشی در زمینه برتری فاطمه زهرا(س) بر حضرت مریم (س) بنت عمران و عایشه همسر پیامبر اسلام(ص) از دیدگاه اهل‌سنت است. در این کتاب به بحث در مورد مقام والای فاطمه زهرا(س) و فضایل معنوی ایشان از دیدگاه منابع روایی اهل‌سنت پرداخته شده و احادیثی نبوی در مورد مقام عبادی و علمی آن بانوی نمونه اسلام نقل گردیده است. آنگاه نویسنده دلایل برتری فاطمه زهرا(س) بر تمامی زنان عالم را از منظری روایی و از نگاه اندیشمندان اهل‌سنت مورد بحث و بررسی قرار داده و ادله مبتنی بر برتری مریم بنت عمران و یا عایشه بر آن حضرت را مورد نقد و بررسی قرار داده و برخی از روایات وارد شد در مورد این دو زن را از لحاظ سند و دلالت خدشه نموده است.

تهیه محتوای ده کتاب معرفی شده : مصطفی امیری، دانش آموخته حوزه علمیه قم

ممکن است این مطالب هم برای شما مفید باشد:

دیدگاهتان را ثبت کنید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد