رهبری هیچگاه نسبت به عضویت و فعالیت روحانیون و طلاب و دانشجویان و جوانان در تشکل های مذهبی یا سیاسی خاصی توصیه نمی کنند . آنچه ایشان نسبت به آن تأکید دارند، فعالیت سیاسی همراه با تحلیل و آگاهی وبصیرت سیاسی و پرهیز از هرگونه سیاست زدگی و حزب گرایی است . آنچه از منظر رهبری مهم است این است که روحانیون و طلاب و جوانان و دانشجویان دارای روحیه انقلابی و دغدغه سیاسی نسبت به حفظ اصول و ارزش های اسلامی و انقلابی باشند .ایشان در مورد حزب و فعالیت های حزبی فرمودند: ما با تحزّب مطلقاً مخالف نیستیم. این که خیال کنند ما با حزب و تحزّب مخالفیم، نه،اینطور نیست. قبل از پیروزی انقلاب، پایه‌های یک حزب بزرگ و فعال را خود ما ریختیم؛اول انقلاب هم این حزب را تشکیل دادیم، امام هم تأیید کردند، چند سال هم با جدیت مشغول بودیم؛ البته بعد به جهاتی تعطیل شد…آن حزبی که مورد نظر ماست، عبارت است از یک تشکیلاتی که نقش راهنمائی و هدایت آحاد مردم را به سمت یک آرمانهایی ایفاء می‌کند. مادوجور حزب داریم: یک حزب عبارت است از کانال‌کشی برای هدایت‌های فکری؛ حالا چه فکری به معنای سیاسی، چه فکری به معنای دینی و عقیدتی. اگر چنانچه کسانی این کار رابکنند، خوب است. قصد عبارت از این نیست که قدرت را در دست بگیرند؛ می‌خواهند جامعه را به یک سطحی از معرفت، به یک سطحی از دانایی سیاسی و عقیدتی برسانند؛ این چیزخوبی است. البته کسانی که یک چنین توانایی‌ای داشته باشند، به طور طبیعی در مسابقات قدرت، در انتخابات قدرت هم آن‌ها صاحب رأی خواهند شد، آن‌ها برنده خواهند شد؛ لیکن این هدفشان نیست. این یک جور حزب است؛ این مورد تأیید است. میدان باز است. یک جور حزب، تقلید از احزاب کنونی غربی است،احزاب کنونی غربی به معنای باشگاه‌هایی برای کسب قدرت است؛ اصلاً حزب یعنی مجموعه‌ای برای کسب قدرت. یک گروهی با هم همراه می‌شوند، از سرمایه و پول و امکانات مالی خودشان بهره‌مند می‌شوند، یا از دیگران کسب می‌کنند، یا بندوبست‌های سیاسی می‌کنند، برای اینکه به قدرت برسند. یک گروه هم رقیب این‌هاست؛ کارهای مشابه این‌ها را انجام می‌دهد تا آن‌ها را از قدرت پائین بکشد، خودش بشود جایگزین. الان احزاب در دنیا غالباً اینگونه‌اند. این دو حزبی که در آمریکا به نوبت در رأس کار قرار می‌گیرند، از همین قبیلند؛ این‌ها در واقع باشگاه‌های کسب قدرتند. این نه، هیچ وجهی ندارد. اگر کسانی در داخل کشور ما با این شیوه دنبال تحزّب میروند، ما جلویشان را نمی‌گیریم. اگر کسی ادعا کند که نظام جلوی تشکیل احزاب راگرفته است، یک دروغ واضحی گفته؛ چنین چیزی نیست؛ اما من اینجور حزبی را تأیید نمی‌کنم. اینجور حزب‌سازی، اینجور حزب‌بازی معنایش عبارت است از کشمکش قدرت؛ این هیچ وجهی ندارد. اما حزب به معنای اول، یعنی یک کانال‌کشی در درون جامعه، برای گسترش فکر درست – چه فکر عقیدتی و اسلامی، چه فکر سیاسی و تربیت کادرهای گوناگون – بسیارخوب است؛ این چیز نامطلوبی نیست.
(پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری ، بیانات در دیدار بادانشگاهیان استان کرمانشاه، 24/7/90)
ایشان نقش و جایگاه احزاب مطلوب را همچون دو بال برای کشور دانسته که زمینه پیشرفت در سایه ارزش‌ها را فراهم می‌آورند.
مرزی که بین این‌ها(جناح‌های مختلف معتقد به اسلام و نظام) وجود دارد، یک مرز واقعی و یک مرز تعیین کننده نیست، می‌توانند با هم یک وحدت عمومی را تشکیل بدهند، هویت کلی جامعه اسلامی و انقلابی را تشکیل بدهند، در واقع مثل دو «جناح» عمل کنند دو جناح یعنی دو بال یک پرنده اگر هر دو بال یک پرنده خوب حرکت کند، این پرنده بالا و پیش خواهد رفت. آن کسانی که پایبند به ارزش‌هایند، اگر این پایبندی را خوب حفظ بکنند- البته به تحول هم بی اعتنا نباشند- آن کسانی هم که پایبند و دلبسته تحول و پیشرفت و رو به جلو رفتن و تغییر و تبدیلند،‌ اگر این را حفظ کنند- البته به ارزش‌ها هم توجه داشته باشند- جامعه از هر دو سود خواهد برد و هر دو جناح به نفع جامعه عمل خواهند کرد و در واقع انقلاب را تکمیل می‌کنند و پیشرفت را در سایه ارزش‌ها تحقق می‌بخشند و می‌توانند خوب باشند». (پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری، خطبه های نماز جمعه تهران، 23/4/79)
معیارها و شاخصه‌های فعالیت احزاب از منظر رهبری
مهم‌ترین معیارها و شاخصه‌هایی که ایشان برای فعالیت احزاب و گروه‌های سیاسی ترسیم فرمودند عبارتند از:
1.حفظ اصول و مبانی و موضع گیری شفاف دربرابر دشمنان
اعتقاد به حاکمیت اسلام، راه امام استقلال کشور، پاسداری از نظام جمهوری اسلامی، تلاش برای حل مشکلات مردم و تأمین عدالت و ایستادگی در مقابل نفوذ مستکبران به ویژه آمریکا، معیارهای تشخیص حقانیت افراد و جناح‌هاست. (گروهها و جناحهای سیاسی از دیدگاه مقام معظم رهبری، پیشین، ص5، سخنرانی در جمع جوانان استاد مرکزی، 26/8/79)
من به خط و گرایش سیاسی شما و رقبایتان و اختلافات شما کاری ندارم، اما تأکید می‌کنم که باید با حفظ اصول و مبانی با یکدیگر رقابت و مباحثه کنید… همه شما معتقد به اسلام، انقلاب و امام هستید ولی در داخل کشور کسانی هستند که همچون آمریکا با این اصول دشمنی می‌ورزند و مهم این است که در برابر این مخالفت‌ها و دشمنی‌ها، به طور شفاف و روشن موضعگیری شود اما موضع برخی دوستان و مجموعه‌های سیاسی در این زمینه‌ها به قدری نامحسوس است که اگر کسی به این مواضع، اعتقاد یافت، احساس می‌کند می‌تواند حتی به ضد انقلاب نیز نوعی دلبستگی داشته باشد به همین لحاظ همه شخصیت‌ها، گروها و جناح‌های وفادار به اسلام و انقلاب باید مواضع محکم خود را در برابر کسانی که در داخل وخارج زیر پوشش اصلاحات، انقلاب، راه امام، ولایت فقیه و قانون اساسی را مورد تعرض قرار می‌دهند، اعلام کنند…» (گروهها و جناح های سیاسی از دیدگاه مقام معظم رهبری، قم، انتشارات سطر، 1381، ص2و8و9، سخنرانی در دیدار سران جبهه دوم خرداد، 7/2/79)
2.رعایت حدود و مرزها
جمعی از برادران از یک جناح و جمعی از جناح دیگر، در مجلس یا در بیرون از مجلس با هم اختلاف نظر واختلاف سلیقه و بگو مگو دارند، یک مقدار از این اختلاف نظرها طبیعی است به خصوص در یک جامعه اسلامی و آزاد مثل جامعه ما، اجتناب ناپذیر بلکه لازم است ولی اگر از حدود خود خارج شود به نفع دشمن است. در این مخالفت‌های جناحی و گروهی با یکدیگر، باید حدود نگه دارید. (حدیث ولایت ، ج 6، ص 54)
3.مقابله با نفوذ دشمن
حرف امروز من و حرف همیشه من به جناح‌های سیاسی و شخصیت‌های سیاسی در این کشور این است که در مقابل دشمن جوری نباشید که دشمن احساس کند از این طریق می‌تواند در دل انقلاب رخنه کند و نفوذ خودش را گسترش بدهد. اگر من گاهی از بعضی از اشخاص یا بعضی از مطبوعات در این کشور گله کردم، به خاطر این است. کاری نکنند که این احساس را به دشمن بدهند که می‌شود از این جا در داخل نظام رخنه کرد و نفوذ خود را گسترش داد. (گروهها و جناح های سیاسی از دیدگاه مقام معظم رهبری، پیشین، ص 10، بیاناتدر دیدار با دانشجویان و دانش آموزان، 11/8/79)
4.هدایت صحیح فکری مردم
در تحزب بایستی کسب قدرت مورد نظر نباشد. اگر چه کسب قدرت برای یک حزب موفق یک امر قهری است، یعنی وقتی که پای انتخابات به میان می‌آمد، شما که حزبی دارید که طرفداران زیادی دارد و مردم با شما همفکرند به طور طبیعی نمی‌توانید بی تفاوت باشیداما هدف حزب نباید به دست آوردن قدرت باشد، هدف بایستی هدایت فکری مردم به سمت آن فکر درستی باشد که خود شما به آن اعتقاد دارید. (سایه سار ولایت، منشور مطالبات مقام معظم رهبری از دانشگاه و دانشگاهیان ،قم: نشر معارف ،1388، ج3، بیانات در جلسه پرسش و پاسخ با مدیران مسئول و سردبیران نشریات دانشجویی، 4/12/1377، ص 273-274 )
5. پرهیز از جناح بازی و گروه گرایی
در جامعه‌ ما، جناح‌بندی و گروه‌گرایی و باندبازی، نه در سطوح مردم – که خوشبختانه در سطوح مردم، یا نیست و یا خیلی ضعیف است – بلکه در سطوح مسئولان و متشخصان وجود دارد. خلاصه‌ی فرمایش امام این بود که شما در این باندها هم نباید باشید. در باند نباشید، یعنی چه؟ انسان بینشی دارد؛ از یکی بدش می‌آید، از یکی خوشش می‌آید؛ به یکی ارادت می‌ورزد، به یکی ارادت نمی‌ورزد؛ دولتی را قبول دارد، دولتی را قبول ندارد؛ کاری را می‌پسندد، کاری را نمی‌پسندد؛ بالاخره چه کار کند؟ یعنی اصلاً روی ذهن خودش دستمال ببندد که نبیند؟ نه، تشخیصتان را داشته باشید؛ چه اشکالی دارد؟ گروه‌ها و باندها و تیم‌ها و جریان‌ها و خطوط، بر اساس این بینش‌ها فعالیت می‌کنند، عزل و نصب می‌کنند، حرف می‌زنند، در انتخابات دخالت می‌کنند، در گزینش‌های گوناگون دخالت می‌کنند. این‌ها باید در شما نباشد. نمی‌شود به خاطر فلان بینش که شما با یک نفر خوبید، بی‌خودی با کسی و یا با جناحی بد بشوید؛ یکی را بی‌خودی بکوبید و با یک گروه فعال سیاسی همکاری کنید. … من خودم سیاسی‌ام و از سال‌های متمادی در این خط بوده‌ام. هم در دوران مبارزه و حتّی قبل از مبارزه و هم بعد از آن، کار سیاسی می‌کرده‌ام. من هیچ‌کس را از فکر سیاسی و تفکر سیاسی و گرایش‌های سیاسی منع نمی‌کنم؛ اما آن کسی را که در این مجموعه است، منع می‌کنم. این، خیلی حساس‌تر است و ارزش یک ساعت سپاهی‌گری درست، به مراتب بیش از ساعت‌ها گپ زدن سیاسی بیهوده‌ای است که سیاسیون خیال می‌کنند با این گپ زدن‌هایشان، دنیا را زیر و رو می‌کنند. سیاسیون که می‌گوییم، نه شاغلان سیاسی – آن‌ها هم خدمت‌گزار و سربازند – بلکه سیاست‌بازان و سیاسی‌کاران را عرض می‌کنیم که همه جا هم هستند و در بخش‌های مختلف – در حوزه و دانشگاه و بازار و اداره و سایر جاها – می‌نشینند و راجع به سیاست با هم گپ می‌زنند؛ یکی را بالا می‌برند، یکی را پایین می‌آورند؛ چند ساعت غیبت کرده، سنگین بار شده، دل تاریک شده، و وقتی بلند می‌شوند، از خدا دور شده‌اند. خیال می‌کنند که با این حرف‌هایشان، دیگر انقلاب را بیمه کرده‌اند؛ در حالی که از دهان خودشان آن‌طرف‌تر، تجاوز نکرده‌اند؛ گویی «لم یکن شیئا مذکورا». این، چه ارزشی دارد؟ می‌روند می‌نشینند، ساعت‌ها می‌نویسند، ساعت‌ها مقابله می‌کنند، برای این‌که حرفی در جایی گفته یا پخش بشود، تا جناحی از او بچزند! خیال می‌کنند که حالا دیگر اسلام را به عرش رسانده‌اند! نخیر!» (بیانات در دیدار با فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامى و رؤساى دفاتر نمایندگى ولىّ فقیه در این نهاد ۱۳۶۹/۶/۲۹ )
همچنین مهم‌ترین وظایف و مسئولیت های تشکل های دانشجویی از منظر رهبری عبارتند از :
=تهذیب اخلاق و تعمیق معرفت دینی و بنیان‌های اخلاقی و انقلابی
کافی نیست که ما از لحاظ عاطفی و احساسی به دین و مظاهر دینی علاقه داشته باشیم یا علاقه‌ای نشان بدهیم. باید کار معرفتی عمیق انجام بگیرد…
اینکه می‌گوییم تشکل‌های اسلامی و محیط‌های دانشجویی، معارف و معرفت اسلامی را در خودشان عمق ببخشند، برای این است که بتوانند این بار سنگین را بر دوش بگیرند و به منزل برسانند.( سایه سار ولایت، منشور مطالبات مقام معظم رهبری از دانشگاه و دانشگاهیان، قم، نشر معارف، 1388، ج6، ص136-139، بیانات در دیدار دانشجویان نمونه و نمایندگان تشکل های مختلف دانشجویی، 25/5/1385)
وظیفه تجمع‌ها و تشکل‌های دانشجویی این است که همتشان، مسلمان کردن و انقلابی کردن عناصر گوناگونی باشد که هستند، آن‌ها را پیش ببرند و تهذیب اخلاق و عمق یافتن بنیان‌های اخلاقی و انقلابی را در آن‌ها هدف خودشان قرار بدهند.( همان، ج3، ص 31، بیانات در جلسه پرسش و پاسخ دانشگاه تهران، 22/2/1377)
=تغذیه معنوی، تحلیل سیاسی صحیح و منطقی و توجه به مسائل دانشجویی
به نظر من سه وظیفه اساسی بر دوش تشکل‌ها است یکی این که مجموعه دانشجویی را از لحاظ روحی و معنوی تغذیه کنند… مسئولیت دوم مسئولیت سیاسی است. تحلیل سیاسی درست، صحیح، منطقی و مطابق با همین نظام متقنی که براساس سیاست درست و نظام مبارک اسلامی به وجود آمده است، داشته باشید. باید بتوانید همه مسائل دنیا را با این معیار، با این دیدگاه روشن و صحیح تحلیل کنید…
مسئله سوم رابطه شماها با خودتان است متأسفانه من می‌بینم که بچه‌های مسلمان داخل دانشگاه‌ها، گاهی این قدر با هم اختلاف و درگیری پیدا می‌کنند که اصلاً مجالی باقی نمی‌ماند که کار بکنند… باید دید شما وسیع باشد باید افق دید کاملاً دور و فراگیر باشد لیکن نباید از مسائل دانشجویی غافل بشوید.( همان، ج2، ص 55-64، بیانات در دیدار با تشکل های دانشجویی، 15/9/1375)
=حرکت منطقی، متین، عالمانه و بدور از جنجال و تندروی
توصیه من این است که حرکت منطقی، متین، عالمانه و برخاسته از دانایی باشد بنده اصلاً با حرکت‌های تند و جنجالی و امثال این‌ها به خصوص در محیط دانشگاه‌ها موافق نیستم. چنین حرکاتی را موفق هم نمی‌دانم. حرکت باید برخاسته از منطق باشد، منتها دارای روح تحرک، پیشرفت و تهاجم باشد نه در موضع تداعی، این وظیفه‌ای است که امروز برعهده جوان‌های عزیز ماست.(همان، ج 5، ص 39، بیانات در دیدار دانشجویان و دانش آموزان طرح ولایت، 17/5/1381)
=ارتقا قدرت تحلیل و فهم سیاسی
حرکت سیاسی دانشجویان و کار سیاسی در دانشگاه‌ها چیز مثبتی است منتها آنچه لازم است، قدرت تحلیل و فهم سیاسی است آن چیزی که متأسفانه جریان‌های سیاسی بیرون از دانشگاه – که دائم برای پیشبرد مقاصد سیاسی خودشان به دانشگاه‌ها دست اندازی کردند – مطلقاً به این توجه نکردند. همان استثماری که ما مدت‌های طولانی در زمینه اقتصاد و فرهنگ و سیاست و… دچارش بودیم، متأسفانه جریان‌های سیاسی، به خصوص در این چند سال اخیر، این را نسبت به دانشجو در دانشگاه اعمال کردند. این غلط است لیکن باید فکری بکنید تا این جریان‌های سالم دانشجویی – چه انجمن‌ها، چه بسیج، چه تشکل‌های گوناگون دیگری که بحمد الله امروز تشکل‌های دانشجویی خوبی در دانشگاه هست –
در کنار حرکت فکری علمی، به سمت یافتن قدرت تحلیل سیاسی کشانده شوند. قدرت تحلیل که نبود، انسان فریب تحلیل فریب گر بیگانه را می‌خورد.(همان، ج6، ص 115-116، بیانات در دیدار رؤسای دانشگاه ها، مؤسسات آموزش عالی و مراکز تحقیقاتی، 23/5/1385)
تشکل‌های دانشجویی نوع برنامه ریزی و کار را به کیفیتی قرار دهید که دانشجو قدرت تحلیل سیاسی پیدا کند، هر حرفی را به آسانی نپذیرد و هر احتمالی را به آسانی در ذهن خودش راه ندهد یا رد نکند.(همان، ج6، ص 135، بیانات در دیدار دانشجویان نمونه و نمایندگان تشکل های مختلف دانشجویی، 25/5/1385)
=فکر نو، نگاه آرمانی و زبان ویژه برخاسته از آن نگاه
هم فکر نو، هم نگاه و توقعات آرمانی و هم زبان ویژه برخاسته از آن نگاه را داشته باشید. و اگر این خصوصیات محفوظ بماند، آن وقت جوان دانشجو نقش موتور را در یک قطار ایفا خواهد کرد، به حرکت درآورنده، پیش برنده و جهت دهنده خواهد بود.( همان، ج6، ص 133، بیانات در دیدار دانشجویان نمونه و نمایندگان تشکل های مختلف دانشجویی، 25/5/1385)
=آمادگی فکری و روحی و قدرت اثر گذاری
مسئولیت شما (تشکل‌های اسلامی) بسیار سنگین است؛ هم باید درس بخوانید، هم محیط سیاسی‌تان را بشناسید، هم روی محیط سیاسی اثر بگذارید و هم خودتان را از لحاظ فکری و روحی آماده کنید برای فردایی که بلاشک وزن این نظام متکی به معنویت یعنی نظام جمهوری اسلامی در معادلات جهانی بین المللی ده برابر امروز خواهد شد.(همان، ج6، ص 140-141، بیانات در دیدار دانشجویان نمونه و نمایندگان تشکل های مختلف دانشجویی، 25/5/1385)
=کیفیت بخشیدن در جهت دین و حرکت انقلاب
شما می‌خواهید محیط دانشجویی را کیفیت ببخشید، آن هم در جهت دین و حرکت انقلاب. اگر دیدیم یک تشکل دانشجویی وجود دارد اما حرکت آن در جهت کیفیت بخشیدن به ارزش‌های دینی و انقلاب نیست این تشکل مطلقاً جزو مخاطبین ما نیست و در این مجموعه هم جا نمی‌گیرد.(همان، ج2، ص 51-52، بیانات در دیدار با تشکلهای دانشجویی، 15/9/1375)
=اتحاد تشکل‌های دانشجویی با تفاهم و حق بینی

بنده اعتقادم این است که اتحاد تشکل‌های دانشجویی چیز خوبی است منتها نه به این معنا که همه تشکل‌ها از بین بروند و یک تشکل به وجود بیاید. این تجربه درستی نیست چیزی نخواهد گذشت که همان تشکل هم دچار مشکلات فراوان خیلی از تشکل‌ها خواهد شد. راه درست این است که این تشکل‌های دانشجویی که هستند، با تفاهم، حق‌بینی و آن چیزی که خاصیت دانشجو است، خودشان را به یکدیگر نزدیک تر کنند، حرف حق را بگذارند وسط و جانبداری و مخالفت‌ها از استدلال و منطق ناشی شود.(همان، ج 5، ص 71، بیانات در دیدار دانشجویان نمونه و ممتاز دانشگاه ها، 7/9/1381)
=پرهیز از معارضه و تضعیف یکدیگر
مجموعه‌های دانشجویی – که پایه اسلامی و پایه معرفتی دارند – در داخل دانشگاه، کاری نکنند که رقابت‌های آن‌ها یا معارضه‌هایی که به نام رقابت می‌گیرد، به تضعیف قوای این مجموعه‌های مؤمن بینجامد. این مجموعه‌ها همدیگر را حفظ کنند. من نمی‌گویم همه یک جور فکر کنند، همه یک جور سلیقه داشته باشند، نه ممکن است، نه لازم، لیکن از معارضه و تضعیف یکدیگر جداً خودداری کنند.( همان، ج6، ص140، بیانات در دیدار دانشجویان نمونه و نمایندگان تشکلهای مختلف دانشجویی، 25/5/1385)
=جلوگیری از سیاسی کاری‌ها و نفوذ باند بازی‌ها
نگذارید مشکلات بیرون دانشگاه، سیاسی کاری‌ها و باند بازی‌ها و امثال آن، خود را بر تجمع و تشکل‌های دانشجویی تحمیل کند و وارد بشود. البته هر گروهی در بیرون دانشگاه علاقه دارد که یک مجموعه دانشجویی به عنوان ابزار کار داشته باشند که در هنگام لازم از آن استفاده کند برای آن گروه یک فریادی بکشد، نباید بگذارید چنین بشود. البته وقتی انسان در مسائل گوناگون کشور، دینی یا سیاسی فعالیت می‌کند، بدیهی است ممکن است با افرادی خارج از محیط دانشگاه همکاری کند. این همکاری ایرادی ندارد اما این جور نباشد که دو نفر در بیرون با هم دعوا کنند، ما در دانشگاه به هوای آن دو نفر دعوا کنیم. مشکلات آن‌ها به ما که دانشجو و در دانشگاهیم منتقل بشود. این مصلحت نیست.(همان، ج 1، ص 311-312، بیانات در دیدار با جمعی از تشکل های دانشجویی کشور در قم، 18/9/1374)
اینجا یک نکته‌ اساسی مطرح می‌شود که من همیشه در مواجهه‌ با دانشجویان، روی آن تکیه می‌کنم؛ و آن، «پیدا کردن قدرت تحلیل مسائل و جریان‌های مهم کشور» است. سیاست در دانشگاه‌ها – که بنده همیشه روی آن تأکید کرده‌ام- به این معناست. ما دو کار سیاسی داریم: سیاست‌زدگی و سیاست‌بازی؛ این یک‌جور کار است. این را من به هیچ‌وجه تأیید نمی‌کنم؛ نه در دانشگاه و نه در بیرون دانشگاه؛ به خصوص در دانشگاه. یکی هم سیاست‌گری است؛ یعنی حقیقتاً فهم و قدرت تحلیل سیاسی پیدا کردن؛ که یکی از وظایف تشکل‌های دانشجویی این است. من تأکید می‌کنم، تشکل‌های دانشجویی نوع برنامه‌ریزی و کار را به کیفیتی قرار دهید که دانشجو قدرت تحلیل سیاسی پیدا کند؛ هر حرفی را به آسانی نپذیرد و هر احتمالی را به‌آسانی در ذهن خودش راه ندهد یا رد نکند؛ این قدرتِ تحلیل سیاسی، خیلی مهم است. ما غالباً چوب این را خورده‌ایم؛ نه ما، بلکه ملت‌های دیگر هم بر اثر خطاها و خبط‌هایی در فهم سیاسی‌شان، گاهی مشکلات بزرگی را از سر گذرانده‌اند. این، یک مسئله‌ مهم است.»(بیانات در دیدار دانشجویان نمونه‌ و نمایندگان تشکل‌هاى مختلف دانشجویى، 25/7/1385)
=جلوگیری از نفوذ دشمنان
مواظب باشید دشمن نتواند در میان تشکل‌های اسلامی لانه بگذارد. کسانی که می‌خواهند در دانشگاه‌ها فعالیت اسلامی نباشد، کسانی که می‌خواهند جوان‌های ما با اسلام آشنا نشوند، حقایق انقلاب را نفهمند، حقایق نظام اسلامی را آن چنان که هست به دست نیاورند و با چهره‌های درخشان انقلاب آشنا نشوند، یکی از شگردهایشان این است که در مراکز دینی و انقلابی، از جمله در داخل مجامع دانشجویی و به خصوص مجامع تبلیغی و تشکل‌های اسلامی دانشجویی نفوذ و رخنه کنند. من از همه جوانان عزیز، هوشیاری آن‌ها را توقع دارم.(همان، ج4، ص 156، بیانات در دیدار تشکل های دانشجویی، 9/7/1379)
=فراموش نکردن آرمان‌ها
هیچ وقت آرمان‌ها را فراموش نکنید، آرمان‌ها را به ملاحظه هیچ کس هم کنار نگذارید. آرمان استقلال مطلق این کشور است که بحمد الله امروز ما از لحاظ بافت سیاسی و ساختار سیاسی کشور استقلالمان کامل است. از لحاظ اقتصادی هنوز استقلالمان کامل نیست، از لحاظ فرهنگی هم استقلالمان کامل نیست، این‌ها را شماها باید تأمین کنید… آرمان ایجاد یک جامعه اسلامی به معنای واقعی کلمه است که در آن ظلم نباشد، تبعیض نباشد، بی عدالتی نباشد، رانت خواری نباشد. البته این‌ها جز در سایه تفکر اسلامی و اندیشه ناب اسلامی امکان پذیر نیست.( همان، ج 4، ص، 186، بیانات در دیدار جامعه اسلامی دانشجویان، 17/8/1379)
=عدالت خواهی
«دانشجوی‌ جوان‌ اگرچه‌ خود برخاسته‌ از قشرهای‌ مستضعف‌ جامعه‌ هم‌ نباشد، به‌ عدالت‌ اجتماعی‌ و پر کردن‌ شکاف های‌ طبقاتی‌ به‌ چشم‌ یک‌ آرزوی‌ بزرگ‌ و بی‌بدیل‌ می‌نگرد. این‌ احساس‌ و انگیزه‌ در دانشجو پر ارج‌ و مبارک‌ است‌ و می‌تواند پایه‌ی‌ قضاوت ها و برنامه‌های‌ عملی‌ او برای‌ حال‌ و آینده‌ باشد. اگر عدالت‌ ـ عدالت‌ واقعی‌ و ملموس‌ و نه‌ فقط سخن‌ گفتن‌ از عدالت‌ ـ آرزو و آرمان‌ و هدف‌ برنامه‌ریزی‌هاست‌، پس‌ باید هر پدیده‌ی‌ ضدعدالت‌ در واقعیات‌ کشور مورد سؤال قرار گیرد. مسابقه‌‌ رفاه‌ میان‌ مسئولان‌، بی‌اعتنایی‌ به‌ گسترش‌ شکاف‌ طبقاتی‌ در ذهن‌ و عمل‌ برنامه‌ریزان‌، ثروت‌های‌ سربرآورده‌ در دستانی‌ که‌ تا چندی‌ پیش‌ تهی‌ بودند، هزینه‌ کردن‌ اموال‌ عمومی‌ در اقدام های‌ بدون‌ اولویت‌، و به‌ طریق‌ اولی‌ در کارهای‌ صرفاً تشریفاتی‌، میدان‌ دادن‌ به‌ عناصری‌ که‌ زرنگی‌ و پررویی‌ آنان‌ همه‌ی‌ گلوگاه های‌ اقتصادی‌ را به‌ روی‌ آنان‌ می‌گشاید، و خلاصه‌ پدیده‌‌ بسیار خطرناک‌ انبوه‌ شدن‌ ثروت‌ در دست‌ کسانی‌ که‌ آمادگی‌ دارند آن را هزینه‌ کسب‌ قدرت‌ سیاسی‌ کنند و البته‌ با تکیه‌ بر آن‌ قدرت‌ سیاسی‌ اضعاف آنچه‌ را هزینه‌ کرده‌اند گرد می‌آورند. اینها و امثال‌ آن‌ نقطه‌های‌ استفهام‌ برانگیزی ا‌ست‌ که‌ هر جوان‌ معتقد به‌ عدل‌ اسلامی‌ ذهن‌ و دل‌ خود را به‌ آن‌ متوجه‌ می‌یابد و از کسانی‌ که‌ مظنون‌ به‌ چنین‌ تخلفاتی‌ شناخته‌ می‌شوند پاسخ‌ می‌طلبد و همچنین‌ در کنار آن‌ از دولت‌ و مجلس‌ و دستگاه‌ قضایی‌ عملکرد قاطعانه‌ برای‌ ریشه‌کن‌ کردن‌ این‌ فسادها را مطالبه‌ می‌کند. امروز این‌ مهمترین‌ و مطرح‌ترین‌ مسئله‌ کشور ماست‌ و نسل‌ جوان‌ دانشجوی‌ متعهد و مؤمن‌ نمی‌تواند نسبت‌ به‌ آن‌ بی‌تفاوت‌ بماند».( پیام حضرت‌ آیت‌الله‌ خامنه‌ای‌ رهبر معظم‌ انقلاب‌ اسلامی‌ به‌ دومین‌ همایش‌ سراسری‌ جنبش‌ دانشجویی، 6/8/1381)
آنچه در کنار همه‌ الزامات این حرکت، ضروری و حیاتی است، آن است که:اولاً، مراقبت شود کسانی با انگیزه‌های دیگر، این شعار حق را ابزار نکنند.ثانیاً، به نام عدالت‌طلبی، حرکتی غیرمنصفانه از سر جهل یا غفلت انجام نگیرد.(پیام به پانزدهمین نشست سراسری تشکل‌های مرتبط با جنبش عدالت‌خواه دانشجویی، 22/5/1387)