باسلام واحترام حضورپرسشگرگرامی؛
دوست عزیز! همین که این سوال ذهن شما را مشغول کرده خودش بهترین دلیل بر عنایت خداوند و اهل بیت علیهم السلام نسبت به شما می باشد.
البته این را هم باید عرض کنیم که خادم اهل بیت شدن کمی سختی و رنج دارد و نمی توان با راحتی این کار را انجام داد .
بهترین راه برای شروع این است که ما انتظارات ائمه اطهار علیهم السلام از شیعیان را شناسایی کنیم و سعی در به جا آوردن و انجام دادن آن انتظارات داشته باشیم.چون خادم واقعی آن است که انتظارت ارباب را بشناسد و آن ها را عملی کند .
ما در اینجا پاره ای از انتظارات امام علیه السلام از شیعیان را ذکر می کنیم و از خداوند متعال نیز می خواهیم که به همه ما توفیق به جا آوردن این انتظارات را بدهد تا از این طریق خادم واقعی حضرت باشیم.
امام بر عهده شیعیان خود دو حق واجب دارد: 1 ـ در مقام علم، اعتقاد به امامت آن حضرت. 2 ـ در مقام عمل، تبعیت از دستور امام. بنابراین انسان باید در زبان و عمل ، این اعتقاد را آشکار سازد و اگر مخالف آن رفتار کند، نافرمانی و خطا کرده و از دستورات الهی سرپیچی کرده است، زیرا هر دو حق را خداوند متعال برعهده انسان ها گذاشته است.
*ویژگی شاخص خادمان حسینی: یکی از تاریخی‌ترین شخصیت‌ها که به عنوان خادم امام حسین(ع) شناخته شده «جون» غلام سیاهپوست امام حسین(ع) ‌ بوده است که ویژگی‌های این غلام سیاه به عنوان ویژگی‌های خادم امام حسین(ع) در نظر گرفته شده. برای مثال خادم یعنی کسی که کارهای امام را انجام میدهد،کارهای زمین مانده‌اش را، به این معنا که امور خادم دست اربابش است، مسکن غذا بیمه و … را همه مدیون ارباب است. خادم یعنی موقوفه امام شدن، دربست با امام بودن. اینها ویژگی‌هایی است که خادم امام حسین (ع) در بالاترین درجات به آن می‌رسد.
در وهله اول ممکن است این طور به نظر برسد که خادم حسین(ع) کسی است که از عزاداران پذیرایی می‌کند، کفش‌ها را جفت می‌کند، جارو می‌زند، آشپزی می‌کند و یا کارهایی از این دست اما باید در نظر داشت خادم امام حسین(ع) بودن علاوه بر یک بعد مادی که بر اساس آن به این امور می‌پردازد، نماینده تفکر حسینی نیز هست، به این معنا که این افراد با پیروی از مکتب امام حسین(ع) تلاش می‌کنند در اخلاق و رفتار و گفتار به گونه‌ای باشند که بتوانند نماینده مناسبی برای امام حسین علیه السلام باشند. بر این اساس ترشرویی یا خسته شدن در کار آنها وجود ندارد و هر کاری را از سر عشق و ملاطفت برای عزاداران امام حسین(ع) انجام می دهند.که این در بعد معنوی یک خادم واقعی می‌گنجد. به نظر می‌رسد وقتی بعد معنوی تقویت شده باشد خود به خود بعد مادی رفتار خادم امام حسین(ع) شکل می‌گیرد و در این حالت برای چنین شخصی فرقی نمی‌کند که چه نوع خدمتی به عزادار می‌دهد چون می‌داند این خدمت‌ها را حضرت امام حسین(ع) مشاهده می‌کنند و می‌توانند با این کار رضایت سالار شهیدان را به دست آورند.
خادمان حسینی در طول تاریخ و پس از شهادت حضرت امام حسین(ع) همواره وجود داشته‌اند. این گروه افرادی بوده‌اند که زندگی خود را وقف خدمت به امام حسین علیه السلام کرده‌اند.گرچه امام اکنون بین ما نیستند اما خدام حسینی با خدمت به عزاداران امام حسین(ع) و فعالیت در عزاخانه امام حسین(ع) این خدمت را انجام می‌دهند تا مجلس امام حسین(ع) رونق داشته باشد و عزادار دغدغه‌ای جز عزاداری نداشته باشد. به همین نسبت جایگاه خادم امام حسین(ع) جایگاهی است که فقط با رعایت اخلاق حسینی به دست می‌آید و صرفاً نوعی خدمت رسانی مادی نیست.
هم دنیا در حقیقت، رؤیایی بیش نیست و عالم بیداری در آخرت است، هم اغلب انسانها در دنیا خوابند و چون بمیرند، بیدار می شوند. معیار سعادت و خوشبختی در آخرت است که حیات واقعی آنجاست نه در دنیا که به خواب شبیه تر است.
امام حسین(ع) تلخ و شیرین دنیا را خواب میداند و بیداری را در آخرت میداند و نور و رستگاری یا شقاوت و تیره بختی را نسبت به آخرت حساب می کند. أَنَّ الدُّنْیَا حُلْوَهَا وَ مُرَّهَا حُلُمٌ وَ الِانْتِبَاهَ فِی الْآخِرَةِ وَ الْفَائِزَ مَنْ فَازَ فِیهَا وَ الشَّقِیَّ مَنْ شَقِیَ فِیهَا.[بحار الانوار ج 11 ص 149] بر اساس این دیدگاه مرگ را پل عبور از تنگناهی دنیا به گستره آخرت می شناسد و تلاش خویش را مصروف آن مرحله می سازد سیدالشهداء نیز به اصحاب خویش ضمن دستور به پایداری و صبر یادآور می شد که مرگ پل عبور به آخرت است آنان که آخرت را نشناسند یا ببینند انتقال از دنیا به آخرت نیز برایشان دشوار است اما اگر بصیرت و بینش باشد و انسان در همین دنیا آخرت را مشاهده می کند این بینش شهودی انتقال به آخرت را آسان می سازد نحوه شناخت از دنیا و آخرت و پیوند این دو سهم عمده ای در نحوة عمل انسان دارد. سید الشهداء(ع) از کربلا در نامه ای که به محمد حنفیه و بنی هاشم می نویسد چنینی می فرماید:عن ابی جعفر(ع) قال: کَتَبَ الْحُسَیْنُ بْنُ عَلِیٍّ إِلَی مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ مِنْ کَرْبَلَاءَ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ مِنَ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ إِلَی مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ وَ مَنْ قِبَلَهُ مِنْ بَنِی هَاشِمٍ أَمَّا بَعْدُ فَکَأَنَّ الدُّنْیَا لَمْ تَکُنْ وَ کَأَنَّ الْآخِرَةَ لَمْ تَزَلْ وَ السَّلَامُ.[بحار الانوار ج 45 ص 87](پیام های عاشورا / جواد محدثی/ صفحه: 117 – 118)
ولی آنچه هم است این است که خادم امام حسین (علیه السلام) باید اخلاق حسینی داشته باشد و الگو ومقتدای اخلاقی و رفتاری او در زندگی، خود امام باشد.
*ویژگی های اخلاقی و رفتاری امام حسین (ع) وتوصیه های ایشان:
امام حسین (ع) به عنوان انسان کامل در زمینه اخلاق بهترین اسوه و الگوی ما است. مطالعه اخلاق نیک، رفتار ستوده و معاشرت های دلنشین آن حضرت با انسان های زمان خود، آموزه های عال دینی، اجتماعی و فردی را برای هر انسان آزاده ای به ارمغان می آورد.
1.سخاوت و احسان: امام حسین (ع): ای مردم کسی که سخاوتمند باشد او بزرگوار است و آدم بخیل پست و فرومایه قلمداد می شود. البته برترین سخاوتمند آن است که به فردی احسان کند و ببخشد که از او هیچگونه امید و انتظاری ندارد.
بدانید نیازهای مردم که به شما رجوع می کنند از نعمت های الهی است. مبادا با رنجاندن دل انان در این نعمت ها کفران نمایید که این نعمت به دیگری واگذار می شود.
2.یاری مالی و معنوی: روزی شخصی از انصار برای دریافت کمک مالی نزد آن حضرت آمد. امام از صورتش به خواهش درونی او پی برد و فرمود. ای برادر خواسته ات را به صورت شفاهی مطرح نکن و برای حفظ آبرویت آن را نوشته و به من بده. سعی می کنم با برآوردن خواسته ات تو را خوشحال گردانم.
امام حسین (ع) بعد از آگاهی از گرفتاری وی به درون خانه رفت و کیسه ای که در آن هزار دینار قرار داشت آورد و به مرد بدهکار داد و به او فرمود: پانصد دینار بدهی خود را بپرداز و بقیه اش را برای رفع سایر مشکلات زندگی ات مصرف کن. سپس به وی سفارش کرد: ای برادر، اگر روزی گرفتار شدی مشکل خود را فقط به سه نفر بازگو کن: افراد متدین، جوانمرد، دارای شرافت خانوادگی.
3.شایسته ترین رفتار:حضرت سید الشهدا (ع) هر گاه که توانایی بخشش و احسان نداشت، با گشاده رویی و رفتاری خوشایند و دلپذیر مراجعین را راضی می کرد. آن حضرت روزی نشسته بود که فردی رجوع کرد و اظهار داشت: ای پسر رسول خدا! لان شخص از من طلبکار است و می خواهد مرا زندانی کند. امام حسین (ع) فرمود: به خدا سوگند الآن هیچ پولی ندارم که بدهی تو را بپردازم. بدهکار گفت پس حداقل با او گفتگو کن تا شاید مقداری مهلت دهد. امام فرمود: من هیچ آشنایی با طلبکار تو ندارم. اما از پدرم علی (ع) شنیدم می گفت سول خدا (ص) فرمود: هر کس در راه حل مشکل برادر با ایمان خود تلاش نماید چنان است که نه هزار سال خدارا عبادت کرده در حالیکه روزها روزه گرفته و شب ها را به عبادت گذرانیده باشد.
4.شرایط احسان :امام حسین (ع) در سخاوت و بخشش هیچ حد و مرزی نمی شناخت و افرادی که شایستگی داشتند یا نیازمند بودند از خوان احسان ان گرامی بهره می بردند، اما آن بزرگواراحسان و بخشش را زمانی ارزشمند می دانست که از راه تقوا و با انگیزه الهی صورت پذیرد. ایشان می فرمایند: صدقه و احسان راستین و پاکیزه ان است که صاحبش ان را با عرق جبین و چهره ای غبار آلوده بدست آورده باشد.
5.شجاعت: خداوند جهاد گران راه خدا را با این ویژگی ستوده و می فرماید: آنان در راه خدا جهاد می کنند و از سرزنش هیچ ملامت گری نمی ترسند و این روحیه شجاعانه فضل خداست و به هرکس که بخواهد عطا می کند و خداوند وسعت دهنده تواناست.
امام حسین (ع)، از بارزترین نمونه های مجاهدان راه حق است که درراه احیای ارزش های الهی و مقابله با دشمنان حق با روحیه ای نیرومند و اراده ای پولادین و شجاعتی بی نظیر و عظمت نفس، باورهای عمیق خود را به مبانی اسلامی ثابت نمود.
6.صلابت، صبر و استقامت: امام حسین (ع) به عنوان رهبر قیام عاشورا از چنین اراده و صلابتی برخوردار بود. آن حضرت در پاسخ برادرش محمد حنفیه ـ که راه های مصلحت آمیزی برای حضرت پیشنهاد می کردـ انگیزه نیرومند و اراده خلل نا پذیر خود را در مبارزه با زمامدار خودکامه ی بنی امیه این چنین ابراز نمود: برادرم، به خدا سوگند اگر در روی زمین هیچگونه پناهگاه و مرکز امنی نباشد، با یزیدبن معاویه بیعت نخواهم کرد.
صلابت و قاطعیت امام حسین (ع) را می توان در جمله معروف آن حضرت به نظاره نشست که در آن علل و انگیزه های قیام خود را بیان نمود و با صدای رسا به تمام آزادگان چنین آموخت:
آگاه باشید که ناپاک فرزند ناپاک (عبیدالله بن زیاد) مرا برای پذیرش دو راه مجبور کرده است: بین مرگ یا ذلت. اما هیهات که ما ذلت را بپذیریم، خداوند متعال و رسولش و مومنین و دامن های پاک و مطهر و غیرتمندانو عزتمندان عالم، بر ما نمی پسندند که اطاعت از فرومایگان را بر مرگ شرافتمندانه ترجیح دهم.
7.خدمت به مردم: یکی از ویژگی های آن حضرت، خدمتبه نیازمندان و بیچارگان بود. آن حضرت تلاش می نمود تا در جامعه باری از دوش دیگران برداشته و خدمتی را به مردم ارائه کند، حتی اگر انسان مخدوم فردی ناشناس باشد. حضرت سید الشهدا (ع) بر این باور بود که: هر کس غصه ای را از دل یکی از اهل ایمان بردارد خداوند متعال غصه های دنیا و آخرت او را از میان برداشته و مشکلاتش را حل خواهد نمود. هر کس برای نیکی رساندن و خدمت کردن به برادر خود عجله کند فردا نتیجه آن را خواهد دید و کسی که برای خدا به برادر دینی خود یاری نماید خداوند متعال او را هنگام نیازمندی و شدائد زندگی یاری خواهد کرد و بیشتر از آنکه از نیازمندان رسیدگی نموده خداوند او را از بلاها و گرفتاری ها دور خواهد نمود.
8.عیادت از بیماران: امام حسین (ع) گاهی از بیماران عیادت می کرد و در ضمن آن به رفع مشکلات مالی آن ها نیز می پرداخت. ان حضرت وقتی که به عیادت اسامه بن زید رفته بود، متوجه شد که او در بستر بیماری به شدت آه و ناله می کند و مکرر می گوید: ای وای از دست غم و اندوه! رامام از او پرسید چه اندوهی داری؟ گفت بدهکارم.
امام ضمن دلداری به وی فرمود: ناراحت نباش. من بدهی های تو را می پردازم. اسامه گفت می ترسم قبل از پرداخت آنها بمیرم. امام (ع) فرمود: من تمام غرض های تو را قبل از مرگت می پردازم. و ایشان همانطور که وعده دادند قبل از مرگ اسامه او را از زیر بار قرض رهانید.
9.تواضع و فروتنی: امام حسین (ع) برای پیشبرد اهداف مقدس خویش متواضعانه با مردم و بندگان خدا برخورد می کرد و تواضع وی نقش بسزایی در پذیرش حق در دل ها داشت.
مسعده می گوید ان بزرگوار از کنار جمعی از فقرا عبور می کرد. انان در سفره شان تکه هایی نان گذاشته و مشغول خوردن بودند. از امام (ع) خواهش کردند تا با آنان غذا میل کند. حضرت فوری قبول کرده و با آنان از غذای ساده میل کرد و فرمود: خداوند گردنکشان و اهل تکبر را دوست ندارد. امام از انان دعوت کرد و انان به همراه او به منزل آمدند. امام حسین (ع) به خدمتکارش فرمود: هر چه غذای خوب داریم برای مهمانانمان حاضر کن. حضرت ان شب را با کمال فروتنی در کنار فقراء گذرانده و نهایت احترام را از آنان به عمل آورد.
10.عفو و گذشت: عفو و گذشت از خطاکاران و افرادی که دچار لغزش شده اند از ویژگی های دیگر امام حسن (ع) است. آن حضرت با کمال بزرگواری و آغوش باز عذر گنهکاران را پذیرفته و آنان را در جبران خطاهایشان یاری می کرد. از نمونه های این گذشت می توان به پذیرش توبه حر ریاحی اشاره کرد.
موفق و سربلند باشید.