پرسشگر گرامی از اینکه در مسیر رسیدن به سوالات ذهن پویای خود ما را همراه خود دانسته اید سپاسگزاریم.خواهر محترم، بسیاری از جوانان با رسیدن به سن جوانی و هیجانات جنسی، به دور از آنکه به شرایط ازدواج فکر کنند، تصور می کنند که ازدواج یک امر ساده و احتمالا یک تجربه ی شیرین خواهد بود ولی ازدواج در عین آنکه می تواند شیرین ترین تجربه زندگی باشد می تواند بدترین خاطره ها را هم رقم بزند لذا از اینکه جوانانی را می بینیم که با دقت و توجه ویژه برای افزایش آگاهی های خود در مورد ازدواج مخاطب ما واقع می شوند، خرسندیم.اما چه مهارتهایی را باید پیش از زندگی مشترک آموخت؟
توجه همه جانبه به کسب مهارت های زندگی در مراحل پیش از ازدواج و پس از آن، ضرورتی ست که نرخ بالای طلاق و آسیب های بعد از آن به خوبی به آن اشاره دارد، البته نباید فراموش کرد که آموزش و کسب این مهارت ها تنها نباید به سنین جوانی نیز ختم شود؛ چراکه قدر مسلم آموزش های دوران کودکی و نوجوانی در فرد گیراتر و ماندگارتر است.
امروزه شاید بسیاری از جوانان و خانواده ها نیز به این نکته دست یافته اند که صرف رسیدن به سن خاص و بلوغ جسمی و جنسی، برای تحقق ازدواجی موفق و مطمئن کافی نیست و علاوه بر آن یک جوان باید به حدی از رشد و آمادگی روان شناختی نیز رسیده باشد تا بتواند عهده دار مسئولیت ها و نقش های جدید خود در قالب زندگی مشترک گردد.
داشتن زندگی شاد، مؤفق و مؤثر، آرمانی ست که هر فردی در زندگی خود می تواند به دنبال کسب آن باشد و تحقق این آرمان زمانی میسر است که زمینه برای آموزش و به کارگیری مهارت های زندگی آماده باشد.
مهارت های زندگی مجموعه توانایی هایی هستند که فرد را قادر می سازند در طول زندگی، در مسیر کمال و ارتقای سازگاری با خود، دیگران و محیط گام بردارد؛ به نحوی که به بهبود کیفیت زندگی او بینجامد. در واقع مهارت های زندگی، توانایی های روانی- اجتماعی برای رفتار انطباقی و مؤثر هستند که افراد را قادر می سازند به طور مؤثرتری با مقتضیات و چالش های زندگی روزمره مقابله کنند.
اما این مهارتها کدامند؟
برخی مهارت ها در واقع پایه ای و اساسی هستند؛ مثل مهارت های روان شناختی و اجتماعی که شامل مهارت های اخلاقی، فردی، عاطفی، ارتباطی و رفتاری هستند که البته مهارت های شناختی هر یک از انواع ذکر شده مصادیقی دارد که تعیین مرز و جدا کردن آنها از یکدیگر کار سختی ست؛ مثل مهارت های رفتاری، اخلاقی و اجتماعی که مرزهای بسیار نزدیکی دارند.
در واقع کسب مهارت های روان شناختی جدای از آمادگی جسمی و جنسی فرد باید بسیار مورد توجه قرار گیرد.
منظور از «آمادگی های روانشناختی» کسب حد نصابی از رشد شناختی، عاطفی و رفتاری است که صلاحیت و توانمندی فرد برای شروع زندگی مشترک را مشخص می سازد؛ حداقل هایی که به مرور زمان و متناسب با مراحل بعدی زندگی (پذیرش نقش ها و موقعیت های جدید) رشد می کنند و کامل می شوند.
بهره مندی از بهداشت و سلامت روانی
همان گونه که سلامت و بهداشت جسم در استحکام و کارآمدی خانواده تأثیر مستقیم و مهمی دارد، بهره مندی از سلامت و بهداشت روان نیز در پایداری زندگی مشترک بسیار موثر است.
بهره مندی از بهداشت و سلامت روانی زیرمجموعه آمادگی های روان شناختی است. از آنجا که حالات جسم و روح در یکدیگر اثرگذار هستند، اختلال و ناهنجاری هر یک می تواند در دیگری نیز اثرگذار باشد. بنابراین جوانی که در آستانه سن ازدواج قرار دارد، باید با ارتقاء بینش و کسب مهارت های رفتاری در پیشگیری از بروز چنین موانعی جدیت داشته باشد و از سوی دیگر، فردی که از اختلالاتی چون افسردگی، اضطراب، استرس، وسواس و … رنج می برد باید بداند که این موارد می تواند در زندگی آینده او و نحوه تعامل با همسر و فرزندان آثار نامطلوبی را داشته باشد و ضروری است تا حد امکان در کاهش و درمان این اختلالات بکوشد.
همچنین دستیابی به شناخت های مختلف نیز بسیار مهم است، چراکه مهمترین مقدمه لازم برای انجام ازدواجی سعادتمندانه را، می توان کسب شناخت و آگاهی عنوان کرد که این شناخت شامل شناخت شخصی، غریزه جنسی و شناخت نقش ها و مسئولیت ها ست.
شناخت شخصی
فردی که می خواهد ازدواج کند باید تعریفی از خود داشته و هویت یافته باشد. جوانی که هنوز به روشنی نمی داند کیست؟ از چه ظرفیت ها و توانمندی هایی برخوردار است و چه علایقی دارد؟، آیا می تواند با ازدواج و ورود به مرحله جدید زندگی، از عهده مسئولیت ها و نقش های خود به خوبی برآید؟
شناخت غریزه جنسی
از آنجا که انگیزه جنسی مهم ترین عامل در سوق دادن انسان به سمت ازدواج است، شناخت دقیق این غریزه و آگاهی از نحوه عمل و کارکرد آن، جوان را در مدیریت و کنترل این غریزه کمک خواهد کرد.
یکی از اصلی ترین زمینه های تعارض، روابط جنسی ست. در واقع عدم توجه یا کم توجهی زوج به نیازهای یکدیگر بسیار مسئله ساز است.
آگاهی از تفاوت های زن و مرد
شناخت خصوصیات جنس مخالف بسیار حائز اهمیت است؛ شناختی که به منظور انتخاب او برای زندگی مشترک صورت می پذیرد و آگاهی از این ویژگی ها و تفاوت ها برای کسی که در صدد ازدواج برآمده لازم است تا بتواند در مواجهه و تعامل با همسر خود رفتار مناسب داشته باشد. مثلاً از جمله تفاوت های عمده بین زن و مرد، عاطفی تر بودن زنان نسبت به مردان است که عدم آگاهی و مدیریت صحیح آن می تواند دردسر ساز باشد، همچنین دیدگاه زنان و مردان نسبت به ارتباط و مسائل جنسی نیز تفاوت هایی با یکدیگر دارد.
شناخت نقش ها و مسئولیت ها
همان طور که پیش از این به آن اشاره کردیم، شناخت نقش ها و مسئولیت ها نیز بسیار کارساز است. برخی از مردها و یا زن ها هستند که آگاهی بسیار کم و ناچیزی نسبت به وظایف و مسئولیت های خویش دارند. در واقع از مهم ترین آمادگی های لازم برای آغاز زندگی مشترک، مسئولیت شناسی و مسئولیت پذیری است. با شروع زندگی مشترک زن و مرد عنوان و جایگاه جدیدی پیدا می کنند و باید نسبت به یکدیگر حقوق و تکالیفی را پذیرا باشند و بهترین زمان آموختن این حقوق و تکالیف همان سنین آستانه ازدواج است.
آمادگی عاطفی– هیجانی
عواطف و هیجانات، بخش مهمی از شخصیت انسان را شکل می دهند و در تصمیم گیری ها و رفتارهای انسان به ویژه در ارتباط با زندگی مشترک نقش مهمی دارند. از جمله این آمادگی ها تحقق بلوغ عاطفی در زوجین است.
بلوغ عاطفی، قابلیت درک احساس دیگران یا همدلی است و در این بین به جهت نیاز عاطفی بیشتری که در جنس زن نهفته است، مسئولیت مرد در برآورده ساختن این نیاز به مراتب بیشتر خواهد بود.
مهارت ها
صاحب نظران معتقدند کسب مهارت ها از جمله آمادگی های لازم برای ازدواج است که به دست آوردن بخش مهمی از آن (مانند مهارت های ارتباطی، عاطفی و رفتاری) پیش از ازدواج کاملاً ضروری است.
گرچه کسب برخی مهارت ها مثل مهارت ارتباطی، عاطفی، مدیریتی، مهارت حل اختلاف و تعارض و… پیش از ازدواج لازم است، اما ناگفته نماند که تحقق کامل این مهارت ها با مرور زمان و کسب تجربیات در خلال زندگی میسر می گردد، اما در عین حال باید توجه داشت که حد نصابی از این موارد قبل از آغاز زندگی مشترک باید در فرد حاصل شود.
مهارت ابراز صمیمیت
توانایی ابراز محبت و صمیمی بودن که از نشانه های رشد و بلوغ عاطفی جوان است، باید قبل از ازدواج حاصل شده باشد و جوان آماده ازدواج، باید به اهمیت این موضوع واقف باشد که یکی از مهمترین سرمایه های او برای زندگی موفق، رسیدن به همین رشد و توانمندی است.
چه بسا دختر و پسرهایی که از امکانات مالی و مادی فراوانی برخوردار هستند، اما از آنجا که بستر تربیتی خانواده و نوع رفتار پدر و مادر، محبت کردن و عشق ورزیدن را به آنها یاد نداده است، بعد از مدت کوتاهی چون قادر به تحمل طرف مقابل خود نیستند و نمی توانند پاسخگوی نیازهای عاطفی او باشند، به راحتی پیوندشان به جدایی و زندگی مشترکشان به شکست منتهی می گردد.
مهارت ارتباطی
آموختن مهارت های ارتباطی جدید و مؤثر در رسیدن به هماهنگی، رضایت و آرامش نقش قابل توجهی دارد. در واقع بخشی از مهارت های ارتباطی در خوب گوش دادن، خوب حرف زدن و خوب تجزیه و تحلیل کردن صحبت های دیگران نهفته است.
مهم ترین مهارت؛ مهارت های حل اختلاف
بروز اختلاف و تفاوت بین افراد، امری کاملاً عادی و طبیعی است، اما مهم تر ازآن این است که افراد باید نسبت به حل این اختلافات اشراف داشته و بتوانند اختلاف یا سوءتفاهمات خود با دیگران را به گونه ای منطقی و مسالمت آمیزحل کنند.
گوش دادن فعال به سخنان همسر، سعی در درک و پذیرش احساسات او و استفاده از راهکارهای کاهش ناراحتی ها (شوخی و مزاح ، عوض کردن موضوع بحث ، قدم زدن و تفریح و…) می تواند در حل اختلاف مؤثر باشد و باید دختر و پسر آماده ازدواج در به کار بردن این روش ها توانمند باشند.
مهارت تصمیم گیری و اراده
تصمیم گیری و به دنبال آن داشتن اراده ای مصمم، نیاز به مهارت دارد. انسان ها به شکل های مختلفی تصمیم گیری می کنند؛ برخی در تصمیم گیری کاملاً مستقل عمل می کنند و هیچ گونه مشورت و همفکری با دیگران ندارند و برخی دیگر تصمیم گیری شان مطیعانه است و از خود هیچ اراده و عزمی ندارند.
سبک تصمیم گیری مطیعانه، می تواند صدمه زیادی به موضوع تصمیم و یا به عنوان مثال، به ازدواج فرد، وارد کند. در تصمیم گیری مطیعانه، دیگران برای شخص تصمیم می گیرند بدون آن که فرد، نقشی در این تصمیم گیری داشته باشند.
کلاس های آموزشی پیش از ازدواج
در مراکز مختلف کلاس های آموزشی کسب مهارت پیش از ازدواج برگزار می شود. در این کلاس ها تلاش می شود چند مهارت اصلی را به زوجین آموزش دهند. در واقع مطالبی که عنوان شد زیرمجموعه همین مهارت ها گنجانده می شود.
مهارت حل تعارضات، روش صحیح ارتباط با همسر، ارتباط زناشویی و تفاوت روان شناختی زن و مرد چهار مهارت اصلی ست که اگر افراد آنها را آموزش ببینند و به آن عمل کنند، در زندگی موفق خواهند بود.
با تمام آنچه گفته شد به نظر می رسد از عـوامل مهمی که سبب موفقیت در زندگی زناشویی می شود، حس تعهد و فداکاری است. دستیابی به زندگی مـطلوب مسـتـلزم فـداکاری ها، ازخودگذشتگی های زیـاد و تـلاش بســیار بوده و اساس آن بر مبنای تعهد به یکدیگر و نهاد خانواده است. خوشبخت ترین زوج ها کسانی هستند کـه زنـدگیـشان را بـا یـکدیـگر بـه اشتراک گذاشته و ارزش ها و منافع یکسان و همسویی دارند. و این به معنی عدم وجود اختلاف نظر در بین زوجین نیست؛ بلکه در سایه محبت و در نتیجه ایثار و گذشت، هر زندگی مشترکی تداوم می یابد.
امیدواریم با افزایش آگاهی هایتان بتوانید انتخاب مناسبی داشته باشید و زندگی شاد و موفقی نیز در پیش رو داشته باشید.
باز هم با ما مکاتبه کنید.