آیا زبان حضرت آدم مانند زبان امروزی بوده است؟

منظور از زبان امروزی چیست ؟ در عصر ما هزاران زبان و گویش وجود دارد ؛ و روشن است که حضرت آدم (ع) به هزاران زبان صحبت نمی کرده است ؛ همچنین زبان حضرت آدم یکی از زبانهای فعلی هم نبوده است ؛ چون زبانها تحت تأثیر عوامل متعددی دائما در حال تغییرند ؛ برای مثال گویش گیلَکی و لری و کردی و بلوچی و طبرستانی و… همه در اصل یک زبان بوده اند که به مرور زمان تغییر کرده و متفاوت از همدیگر شده اند ؛ و این تفاوت به قدری زیاد شده است که الان صاحبان این گویشها زبان همدیگر را متوجه نمی شوند. بنا بر این زبان حضرت آدم (ع) بعید است که تا الان بدون تغییر مانده باشد.
آنچه از روایات معصومین (ع) بر می آید این است که زبان حضرت آدم (ع) سُریانی بوده است ؛ لذا زبان سریانی اولین زبان انسان است ؛ لکن زبان سریانی در طول قرون واعصار تغییرات بسیاری کرده است ؛ و شکلهای تغییر یافته آن به صورت گویشهای گوناگون زبان سریانی هنوز موجودند. زبان سریانی ، یکی از زبانهای اقوام سامی است که اهل سوریه و عراق بوده اند ؛ و سام نام پسربزرگ حضرت نوح است ؛ و نژاد سامی از فرزندان او هستند. لهجه آشوریها و کلدانیهای سوریه و عراق و ترکیه و ایران سریانی است ؛ البته لهجه آشوریها با کلدانیها تفاوتهایی نیز دارد. دیگر زبانهای سامی عبارتند از آشوری ، بابلی ، عبری ، آرامی ، عربی و حبشی ( ر.ک: فرهنگ معین ؛ واژه سریانی و واژه سام و سامی) طبق روایات معصومین (ع) تا زمان حضرت ابراهیم غلبه با زبان سریانی بوده است ؛ ولی بعد از آن زبان عبری که تکامل یافته تر است ، رواج پیدا کرده است ؛ لذا کتب انبیاء بعد از حضرت ابراهیم (ع) به زبان عبری بوده است. عبر یکی از اجداد حضرت ابراهیم است و عبری و عبرانی منسوب به اوست ؛عبرانی نام اول قوم بنی اسرائیل است ؛ زبان عبری نیز از زبانهای سامی است .(ر.ک: فرهنگ معین ؛ واژه عبری و عبرانی) زبان عربی هم از زبانهای سامی است و با عبری و سریانی خویشاوندی داشته و تکامل یافته تر از همه آنهاست ؛ و از نظر ظاهر و وزن کلمات و دستور زبان ،قرابت زیادی با عبری دارد. (ر.ک:فرهنگ معین ؛ واژه عربی)
از برخی روایات استفاده می شودکه حضرت نوح (ع) ابوالبشر ثانی است ؛ یعنی در طوفان نوح بسیاری از مردم نابود شده اند و از بین افراد باقی مانده ، تنها نسل فرزندان حضرت نوح در زمین گسترش یافته است ؛ این فرزندان هر کدام در روی زمین به سمتی کوچ کرده و نسل انسان را گسترش داده اند ؛ و زبان آنها به خاطر دوری از همدیگر به گونه های متفاوتی تغییر یافته است. لذا می توان گفت که ریشه تمام زبانها در اصل زبان سریانی که در اثر عوامل گوناگون تغییر یافته است.
اشاره به روایتی در این باب:
« ختص، [الإختصاص ] مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ الْمُؤَدِّبُ عَنِ الْبَرْقِیِّ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنْ عُمَرَ بْنِ أَبَانٍ عَنْ بَعْضِهِمْ قَالَ: کَانَ خَمْسَةٌ مِنَ الْأَنْبِیَاءِ سُرْیَانِیُّونَ آدَمُ وَ شَیْثٌ وَ إِدْرِیسُ وَ نُوحٌ وَ إِبْرَاهِیمُ وَ کَانَ لِسَانُ آدَمَ الْعَرَبِیَّةَ وَ هُوَ لِسَانُ أَهْلِ الْجَنَّةِ فَلَمَّا عَصَى رَبَّهُ أَبْدَلَهُ بِالْجَنَّةِ وَ نَعِیمِهَا الْأَرْضَ وَ الْحَرْثَ وَ بِلِسَانِ الْعَرَبِیَّةِ السُّرْیَانِیَّةَ قَالَ وَ کَانَ خَمْسَةٌ عِبْرَانِیُّونَ إِسْحَاقُ وَ یَعْقُوبُ وَ مُوسَى وَ دَاوُدُ وَ عِیسَى وَ خَمْسَةٌ مِنَ الْعَرَبِ هُودٌ وَ صَالِحٌ وَ شُعَیْبٌ وَ إِسْمَاعِیلُ وَ مُحَمَّدٌ ع وَ خَمْسَةٌ بُعِثُوا فِی زَمَنٍ وَاحِدٍ إِبْرَاهِیمُ وَ إِسْحَاقُ وَ یَعْقُوبُ وَ لُوطٌ بَعَثَ اللَّهُ إِبْرَاهِیمَ وَ إِسْحَاقَ إِلَى الْأَرْضِ الْمُقَدَّسَةِ وَ بَعَثَ یَعْقُوبَ إِلَى أَرْضِ مِصْرَ وَ إِسْمَاعِیلَ إِلَى أَرْضِ جُرْهُمَ وَ کَانَتْ جُرْهُمُ حَوْلَ الْکَعْبَةِ سَکَنَتْ بَعْدَ عَمَالِیقَ وَ سُمُّوا عَمَالِیقَ لِأَنَّ أَبَاهُمْ کَانَ عِمْلَاقَ بْنَ لَوْدِ بْنِ سَامِ بْنِ نُوحٍ ع وَ بُعِثَ لُوطٌ إِلَى أَرْبَعِ مَدَائِنَ سَدُومَ وَ عَامُورَ وَ صَنْعَا وَ دَارُومَا وَ ثَلَاثَةٌ مِنَ الْأَنْبِیَاءِ مُلُوکٌ یُوسُفُ وَ دَاوُدُ وَ سُلَیْمَانُ وَ مَلِکَ الدُّنْیَا مُؤْمِنَانِ وَ کَافِرَانِ فَالْمُؤْمِنَانِ ذُو الْقَرْنَیْنِ وَ سُلَیْمَانُ ع وَ أَمَّا الْکَافِرَانِ فَنُمْرُودُ بْنُ کُوشِ بْنِ کَنْعَانَ وَ بُخْتُ نَصَّرَ » ( بحارالأنوار ج : 11 ص : 57) ( از معصوم (ع) نقل شده که فرموده اند: پنج تن از انبیاء (ع) سریانی بودند آدم و شیث و ادریس و نوح و ابراهیم ؛ و زبان آدم (بل از هبوط از بهشت ) عربی بود و آن زبان اهل بهشت است ؛ پس زمانی که پروردگارش را معصیت کرد خداوند متعال بهشت و نعمات آن را با زمین و کشاورزی عوض کرد و زبان عربی او را به سریانی تبدیل نمود. و فرمود:پنج تن از انبیاء عبرانی بودند اسحاق و یعقوب و موسی و داود و عیسی و پنج تن از انبیاء عرب بودند هود و صالح و شعیب و اسماعیل و محمد(ص) و… )