شکاندن قولنج انگشتان و مفاصل چه خطراتی دارد؟

عصراسلام: بسیاری از ما در هنگام خستگی، قولنج انگشتانمان را شکسته و احساس راحتی می کنیم. این عادت تقریبا در همه مردم دنیا دیده شده و البته مطالب زیادی در مورد خطرناک بودن و یا بی خطر بودن این عادت، گفته و شنیده می‌شود. در این میان بسیاری از افراد ادعا می کنند شکاندن انگشتان دست باعث بروز آرتروز، مشکلات مفصلی و تغییر شکل و تورم مفاصل می‌شود. 

از منظر علمی، مفاصل ما حاوی مایعی موسوم به  سینوویال (synovial) هستند، در تمامی مفاصل بدن ما کیسه‌ای از این مایع وجود دارد که به عنوان روان کننده عمل کرده و از استخوان‌ها در برابر خرد شدن، سائیدگی و برخورد با یکدیگر محافظت می‌کند.

وقتی کسی قولنج انگشتان خود را می‌شکند، فضای بین مفصلی را افزایش می‌دهد و این کار باعث ایجاد حباب‌های گاز (اکسیژن ، نیتروژن و دی اکسید کربن) در مایع مفصلی می‌شود. در حقیقت صدای ایجاد شده از شکاندن قولنج مفاصل، ناشی از بیرون آمدن این حباب‌ها است که باعث ایجاد احساس خوبی در فرد می‌شود.

این عمل اگرچه ممکن است نگران کننده به نظر برسد، اما در واقع شواهد زیادی از نظر پزشکی و علمی وجود ندارد که نشان دهنده خطرناک بودن این عمل برای مفاصل بوده یا به طور کلی خطر ابتلا به آرتروز را افزایش دهد.

بررسی های متعدد پزشکی و پژوهش‌های مختلفی اثبات کرده‌اند که مهمترین عوامل خطر ابتلا به آرتروز ، سابقه خانوادگی، سن، جنسیت، آسیب‌های مفصلی و مواردی همچون سبک زندگی، تغذیه، سیگار کشیدن و چاقی است. البته قطعا بسیاری از افرادی که دچار آرتروز می‌شوند، سابقه شکاندن انگشتان و مفاصل خود را دارند اما این دو بحث به یکدیگر ارتباطی نداشته و عامل ایجاد آرتروز در این افراد، مواردی غیر از شکاندن قولنج مفاصل است.

البته شکاندن مفاصل در صورت آوردن فشار زیاد، یکباره و سریع می تواند خطرناک بوده و  گزارش‌های معدودی از ایجاد زخم ناشی از ترک خوردن استخوان وجود دارد. در برخی موارد شکستن قولنج با فشار زیاد می تواند موجب آسیب دیدن رباط‌ها و رگ به رگ شدن می‌شود که باید تاکید کرد این موارد بسیار نادر هستند. 

در نهایت باید توجه داشت که شکاندن مفاصل گردن و ستون فقرات توصیه نشده و می تواند مشکلاتی مانند ترک خوردن مفاصل ستون فقرات و گردن یا آسیب دیدن اعصاب و رگ‌های خونی مهمی شود که در این بخش وجود دارد.

اگر می خواهید جلوی شکستن قولنج مفاصل فردی را بگیرید، باید بهانه‌ای بهتر از نگرانی در مورد احتمال بروز آرتروز به وی ارائه بدهید.