روزنامه شرق: گسترش رابطه با اعراب را روسیه هم از چین تقلید خواهد کرد/ توافقات چین و عربستان، نوعی ائتلاف علیه ایران است

در شرایطی که امکان روابط اقتصادی، سیاسی، نظامی و فرهنگی با کشورهای گوناگون (حتی کشورهای کوچک) نداشته باشید، حتما به‌طور طبیعی تنها یک راه باقی می‌ماند، آن هم ظرفیت همکاری نظامی با یک قدرت منزوی که خود در باتلاقی فرو رفته و دیگران را به آن می‌خواند.

البته ساختار نظام تصمیم‌گیری استراتژیک در کشور هم بی‌تأثیر نیست. اگر نظامیان یا دیپلمات‌ها یا گروه‌های اقتصادی در ساختار تصمیم‌گیری بازیگر اصلی باشند روابط خارجی را هر یک به گونه‌ای خاص می‌بینند که مثلا در عرصه بین‌الملل بیش از هر چیز ظرفیت‌های همکاری‌های نظامی یا سیاسی یا اقتصادی را می‌بینند. بنابراین باید دید که ویژگی‌های ساختاری نظام تصمیم‌گیری در جمهوری اسلامی توسط چه بخشی از حاکمیت شکل می‌یابد.

اما نزدیکی ایران و روسیه سبب نخواهد شد سناریوی چین و اعراب این بار از سوی روسیه تکرار نشود و بلکه محتمل‌تر است، چون عوامل زیادی برای اشتیاق روسیه به اعراب وجود دارد؛ از مسئله انرژی تا رقابت با چین و غرب همگی انگیزه‌های لازم برای نزدیکی روسیه و اعراب است.

از منظر سعودی، اگر غرب نتواند ایران را مهار کند چه بهتر که چین و روسیه به‌صورت گازانبری این کار را بکنند. در پیامد، از منظر چین و سپس روسیه‌ای که منافع بزرگ اقتصادی و نظامی در خلیج فارس دارند دور از ذهن نیست که در سال‌های آتی مدعی شوند که «نباید سه جزیره استراتژیک از آن ِکشوری باشد که پیوندهای عمیق اقتصادی با آنان ندارد». خرجش هم قراردادهای شیرین نظامی و اقتصادی با پشتوانه دلارهای نفتی اعراب است.