ما در زندگی خود با سه عنصر روبرو هستیم. کارهایی که می کنیم. اهدافی که داریم و نیت و انگیزه اصلی و هدف نهایی. برای رسیدن به اخلاص در نیت لازم است که تمام کارها و اهداف متوسط در راستای هدف عالی و نهایی قرار بگیرد تا انسان به خدا نزدیک شود و به کمال برسد. به توضیحات زیر با دقت توجه کنید. موفق باشید. اخلاص در نیت و عمل!نیت و قصد، یعنی مقصد داشتن و هدفمند بودن زندگی و چون هدف نهایی انسان در زندگی قرب به خدا است، نیت و قصد داشتن از دیدگاه اخلاق اسلامی به معنای این است که هدف و مقصد اصلی انسان در زندگی، قرب الهی و کمال انسانی باشد.
برای توضیح مطلب باید بدانیم که زندگی مانند یک چرخه است که ما در آن به کارهای فراوان عادی و علمی و سیاسی و اجتماعی و اقتصادی مشغول هستیم.
همچون کار و تلاش و استراحت و خوردن و خوابیدن و خرید و پخت و پز و نظافت و تفریح و ازدواج و معاشرت و دوستی و معامله و تجارت و مسافرت و لذت بردن و علم آموختن و عبادت و تدریس و تبلیغ و اجتهاد و هدایت و تالیف کتاب و مقاله نویسی و تحقیق و پژوهش و مانند آن.
تمام کارهایی که ما در شبانه روز انجام می دهیم، هدفمند است و اهدافی که ما از چرخه زندگی مد نظر داریم به دو بخش متوسط و نهایی تقسیم می شود.
هر کسی در زندگی خود هدف یا اهداف فراوانی ممکن است داشته باشد، اما مهمترین اهداف متوسط و کلان زندگی که تمام اهداف جزئی تر و فردی ما به آنها باز می گردند، عبارت است از: قدرت، شهرت، پول و ثروت، مقام و منصب، مدرک، علم، لذت، رفاه و آسایش مادی.
رسیدن به اخلاص هنگامی محقق می شود که نیت ها و مقاصد و اهداف متوسط همگی در راستای هدف نهایی که قرب الهی است قرار گیرند و انسان در تمام زندگی خود هدفی جز نزدیک شدن به کمالات الهی نداشته باشد.
نه اینکه هیچ هدفی نداشته باشد، بلکه تمام اهداف اش فانی در هدف نهایی و قرب الهی شود. اهداف متوسط اگر در راستای هدف نهایی باشد، توحیدی، خالص، خوب و سازنده اند و در غیر این صورت، خود آنها جانشین هدف نهایی می شوند و تبدیل به شرک می گردند و در نتیجه فساد آور خواهند بود.
در جای خود اثبات شده است که ریشه تمام مفاسد در زندگی انسان معلول شرک است و ریشه تمام خوبی ها در توحید می باشد.
از قرآن کریم و روایات و همچنین تجربه انسان های موفق بدست می آید که تمام موفقیت های یک سالک و طلبه، مرهون اخلاص است و هر کسی در این راه به هر جایی رسیده از طریق اخلاص بوده است.
اخلاص در نیت چرخه زندگی انسان را به عبودیت و توحید تبدیل می کند و آن را در راستای یک هدف واحد که همان قرب به خدا است قرار می دهد و کمال و سعادت انسانی را در پی دارد.
بدون اخلاص ممکن است کسی به رفاه مادی و ثروت و قدرت دست یابد، اما هرگز به آرامش واقعی و مقامات معنوی و کمال انسانی نخواهد رسید. الا بذکر الله تطمئن القلوب.