۱۳۹۶/۰۷/۱۱
–
۹۵۲ بازدید
چرا شهید صیاد شیرازی در زمان جنگ از فرماندهی نیرویی زمینی استعفا داد (نگویید با عضویت در شورای عالی دفاع ارتقا گرفت که قابل باور نیست چون از یک پست اجرایی و حساس که بیشتر می توانست خدمت کند استعفا دادو حکم ارتقا نگرفت و بعدا دیدند که بی کار است به عضویت شورایی درآمد که باید جمعا تصمیم می گرفتند و خودش به تنهایی نمی توانست تصمیم بگیرد. کاملا معلوم است که یا ناراضی بود که استعفا داد یا کنار گذاشته شد. لطفا بدون قصد توجیه، فقط تاریخ را مطرح کنید.
دانشجوی محترم ضمن تشکر از تماس شما با این مرکز، پیش از پرداختن به پاسخ این سوال، ابتدا لازم است در مورد زندگی و شخصیت شهید صیاد شیرازی توضیحاتی ارائه دهیم.
شهید صیاد شیرازی در سال 1323، در شهرستان درگز دیده به جهان گشود و در سال 1346، موفق به اخذ درجه کارشناسی از دانشگاه افسری شد و سپس در بخش های مختلف ارتش، به ویژه در غرب کشور به وظیفه ی پاسدارای از کشور پرداخت. وی پس از طی دوره ی تخصص توپخانه به عنوان استاد، در مرکز آموزش توپخانه اصفهان، مشغول به تدریس شد. شهید صیاد شیرازی در سازماندهی نیروهای انقلابی ارتش نقش بسزایی داشت. و پس از پیروزی انقلاب، در بحبوحه ی غائله سال 1358 ضد انقلاب در کردستان، به فرماندهی عملیات شمال غرب کشور برگزیده شد و در پاکسازی کردستان به همراه شهید دکتر چمران و دیگر رزمندگان غیور اسلام نقش مهمی ایفا نمود. پس از خلع بنی صدر، برای پایان دادن به ناهماهنگی ارتش و سپاه، قرارگاه مشترک عملیاتی سپاه و ارتش را راه اندازی کرد. حکم انتصاب به فرماندهی نیروی زمینی پس از شهادت سرلشکرولی الله فلاحی، امیر متعهد، شجاع و فداکار ارتش، که پس از پیروزی انقلاب اسلامی نقش ارزنده ای در حفظ انسجام نیروی زمینی ارتش و نیز سازماندهی واحدهای آن داشت و تا هنگام شهادت در جهت حفظ روحیه و توان رزمی نیروهای تحت فرماندهی خود از کردستان تا خوزستان لحظه ای نیاسود؛ در 9 مهر 1360، زنده یاد سرلشکر ظهیرنژاد (فرمانده ی وقت نیروی زمینی) به سمت رییس ستاد مشترک ارتش منصوب و امیر شهید سپهبد صیاد شیرازی ( با درجه سرهنگی) با حکم امام خمینی« قدس سره» به عنوان فرمانده ی نیروی زمینی ارتش منصوب شد. درخواست انتصاب شهید صیاد شیرازی با پیشنهاد رییس شورای عالی دفاع به شرح زیر صورت گرفت: «محضر شریف فرماندهی کل حضرت امام خمینی مدظله العالی. با توجه به انتصاب تیمسار ظهیرنژاد به سمت ریاست ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران به موجب مصوبه شورای عالی دفاع در جلسه ی فوق العاده نهم مهرماه 1360 بر اساس بند «د» اصل 110 قانون اساسی، جناب سرکار سرهنگ علی صیاد شیرازی، فرمانده عملیات شمال غرب به عنوان فرمانده نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران خدمت حضرتعالی پیشنهاد می گردد.» رییس شورای عالی دفاع: اکبر هاشمی رفسنجانی – نهم مهرماه 1360 امام خمینی قدس سره موافقت خود را به شرح زیر اعلام فرمودند: بسمه تعالی «موافقت می شود.» روح الله الموسوی الخمینی شهید صیاد شیرازی، امیر سرفراز ارتش اسلام با توانی شگفت و روحیه ای کم نظیر در سلسله عملیات پیروزمند ثامن الائمه، طریق القدس، فتح المبین، بیت المقدس، رمضان، مسلم بن عقیل، مطلع الفجر، محرم، والفجر 1، 2، 3، 4، … خیبر و بدر فرماندهی نیروهای ارتش را بر عهده داشت و در 23 تیر 1365، به فرمان امام خمینی قدس سره به عضویت شورای عالی دفاع منصوب شد. در متن حکم امام خطاب به آن شهید گرانقدر چنین آمده بود: «برای فعال کردن هر چه بیشتر و بهتر قوای مسلح کشور ضرورت دارد از تجربه ی اشخاصی که در متن مسایل جنگ بوده اند، استفاده هر چه بیشتر بشود؛ بدین سبب سرکار سرهنگ صیاد شیرازی، و وزیر سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را تا پایان جنگ به عضویت شورای عالی دفاع منصوب می نمایم.» با توجه به مسؤولیت خطیر شهید صیاد شیرازی در شورای عالی دفاع، بنا به درخواست ریاست آن شورا و موافقت امام خمینی قدس سره، شهید بزرگوار (در مرداد 1365) در شورای عالی دفاع مشغول انجام وظیفه شد و مسؤولیت فرماندهی نیروی زمینی ارتش به سرتیپ حسنی سعدی واگذار گردید. حضرت امام خمینی قدس سره در حکم فرمانده جدید نیروی زمینی ارتش پیرامون خدمات شهید سرافراز ارتش چنین فرمودند: « با تقدیر از زحمت های طاقت فرسای سرکار سرهنگ صیادشیرازی که با تعهد کامل به اسلام و جمهوری اسلامی، در طول دفاع مقدس از هیچ گونه خدمتی به کشور اسلامی خودداری نکرده و امید است در آینده نیز در هر مقامی باشد، موفق به ادامه ی خدمت های ارزنده خود بشود…» شهید سپهبد صیاد شیرازی در 18 اردیبهشت 1366، از سوی امام قدس سره به دریافت درجه ی سرتیپی نایل آمد. امیر شجاع ارتش اسلام در مهر 1368، بنا به درخواست رییس ستاد کل نیروهای مسلح، و با موافقت و حکم فرماندهی معظم کل قوا به سمت معاونت بازرسی ستاد کل و در شهریور 1372 به سمت جانشین ریاست ستاد کل نیروهای مسلح منصوب شد. شهید شجاع و ارجمند ارتش جمهوری اسلامی ایران، در 16 فروردین 1378، همزمان با عید خجسته ی غدیرخم به درجه سرلشکری نایل آمد و چند روز بعد، با افتخار شهادت، به درجه ی سپهبدی ارتقا یافت. شهید صیاد شیرازی پس از دریافت درجه ی سرلشکری خطاب به خانواده اش می گوید: «بسیار شاد و خرسندم؛ البته نه به خاطر دریافت این درجه، بلکه به خاطر رضایتی که امید دارم امام زمان(عج) و مقام معظم رهبری از من داشته باشند. مقام، درجه و اسم و رسم در نظر من هیچ جایگاهی ندارد.»
اما در مورد علت استعفای شهید صیاد شیرازی در سال 1365، ابتدا لازم است اشاره نماییم همانطور که مستحضر هستید ارتش و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، دو رکن اصلی درگیر در جنگ تحمیلی عراق بر علیه ملت ایران بودند که در کنار تعهد مشترکی که در قبال دین و ملت داشتند، هر کدام مختصات و ویژگی های مخصوص به خود را داشتند که در مواردی منجر به اختلاف سلیقه می شد و در عرصه میدانی و به ویژه در کارزار جنگ ممکن بود منجر به برخی تنش ها شود و به همین دلیل، یکی از وظایف مهم فرماندهان عالی نظامی، نحوه هماهنگی میان این دو نیرو بود و همانگونه که اشاره شد در این زمینه شهید صیاد شیرازی که از یک سو جزء نیروهای باسابقه ارتش بود و از سوی دیگر دارای روحیات انقلابی قوی همچون نیروهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بود نقش بسیار مهمی ایفا می کرد، با این حال این امکان وجود داشت که این اختلاف نظر ها به اندازه ای تشدید شود که در شرایط جنگی باعث اختلال در روند اداره جنگ شود که در چنین شرایطی یکی از راهکار ها این است که به خاطر مصلحت جنگ، یکی از طرفین از موضع خود کوتاه آمده و برای برحذر ماندن از بار ناشی از خطر احتمالی تصمیم طرف مقابل، خود را از مسئولیت ها کنار بکشد. در سال 1365 نیز به نظر می رسد چنین اختلافی بروز کرده بود که در نهایت باعث شد تا شهید صیاد شیرازی با کنار کشیدن از مسئولیتی که بر عهده او گذاشته شده بود، به انسجام درونی نیروها در میدان رزم کمک نماید، اما این مساله هرگز به معنای کنار گذاشته شدن شهید صیاد از روند فرماندهی جنگ و یا قهر وی از میدان رزم نبود و به همین دلیل، ایشان پس از این استعفا در شورای عالی دفاع عضویت پیدا کرده و حدود یک سال بعد نیز ارتقاء درجه یافتند و حضرت امام ره نیز علاوه بر اصرار اولیه در عدم پذیرش استعفا، در پیامی که پس از استعفای ایشان خطاب به فرمانده جدید نیروی زمینی ارتش داشتند به تجلیل از شهید صیاد پرداختند که حاکی از این بود که علیرغم استعفای شهید صیاد از فرماندهی و مسئولیت محوله، حضرت امام ره همچنان به ایمان، اعتقاد و توانمندی های ایشان اعتقاد راسخی داشت.
در همین زمینه امیر سرتیپ سیدتراب ذاکری، از فرماندهان ارتش ایران در زمان جنگ، می گوید: « صیاد درواقع در سال 65 استعفا داد. دلایل این کار هم مشکلاتی بود که در اطرافش مشاهده میشد. در سال 65 پسازاینکه فرماندهی بزرگترین عملیات را بر عهده داشت، به این نتیجه رسید که شرایط برای کار کردن او مساعد نیست بنابراین استعفا داد. البته تا سه ماه هم استعفای او از سوی حضرت امام (ره) پذیرفته نشد اما ایشان به جبهه نرفت تا اینکه با اصرار، حضرت امام (ره) استعفای ایشان را قبول کردند و صیاد را بهعنوان نماینده خود در شورای عالی دفاع برگزیدند. البته ناگفتههایی هم وجود دارد که صیاد درباره آنها توضیحی نداده است …. صیاد، کسی بود که سبب ایجاد اتحاد مقدس بین ارتش و سپاه شد و دقیقاً از همین اتحاد هم ضربه خورد. البته هیچگاه نمیخواست مسئله را علنی کند و به رسانهها بکشاند اما این موضوع را به حضرت امام (ره) گفته بود و درنهایت صلاح در این دیده شد که کنار قرار بگیرد.»(سایت رویداد 24، http://www.rouydad24.ir ، کدخبر: 25595)
البته در مورد دلایل این استعفا مسائل دیگری هم مطرح شده است که نیازمند تحقیقات مفصل تری است که از حوصله این بحث خارج می باشد.
شهید صیاد شیرازی در سال 1323، در شهرستان درگز دیده به جهان گشود و در سال 1346، موفق به اخذ درجه کارشناسی از دانشگاه افسری شد و سپس در بخش های مختلف ارتش، به ویژه در غرب کشور به وظیفه ی پاسدارای از کشور پرداخت. وی پس از طی دوره ی تخصص توپخانه به عنوان استاد، در مرکز آموزش توپخانه اصفهان، مشغول به تدریس شد. شهید صیاد شیرازی در سازماندهی نیروهای انقلابی ارتش نقش بسزایی داشت. و پس از پیروزی انقلاب، در بحبوحه ی غائله سال 1358 ضد انقلاب در کردستان، به فرماندهی عملیات شمال غرب کشور برگزیده شد و در پاکسازی کردستان به همراه شهید دکتر چمران و دیگر رزمندگان غیور اسلام نقش مهمی ایفا نمود. پس از خلع بنی صدر، برای پایان دادن به ناهماهنگی ارتش و سپاه، قرارگاه مشترک عملیاتی سپاه و ارتش را راه اندازی کرد. حکم انتصاب به فرماندهی نیروی زمینی پس از شهادت سرلشکرولی الله فلاحی، امیر متعهد، شجاع و فداکار ارتش، که پس از پیروزی انقلاب اسلامی نقش ارزنده ای در حفظ انسجام نیروی زمینی ارتش و نیز سازماندهی واحدهای آن داشت و تا هنگام شهادت در جهت حفظ روحیه و توان رزمی نیروهای تحت فرماندهی خود از کردستان تا خوزستان لحظه ای نیاسود؛ در 9 مهر 1360، زنده یاد سرلشکر ظهیرنژاد (فرمانده ی وقت نیروی زمینی) به سمت رییس ستاد مشترک ارتش منصوب و امیر شهید سپهبد صیاد شیرازی ( با درجه سرهنگی) با حکم امام خمینی« قدس سره» به عنوان فرمانده ی نیروی زمینی ارتش منصوب شد. درخواست انتصاب شهید صیاد شیرازی با پیشنهاد رییس شورای عالی دفاع به شرح زیر صورت گرفت: «محضر شریف فرماندهی کل حضرت امام خمینی مدظله العالی. با توجه به انتصاب تیمسار ظهیرنژاد به سمت ریاست ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران به موجب مصوبه شورای عالی دفاع در جلسه ی فوق العاده نهم مهرماه 1360 بر اساس بند «د» اصل 110 قانون اساسی، جناب سرکار سرهنگ علی صیاد شیرازی، فرمانده عملیات شمال غرب به عنوان فرمانده نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران خدمت حضرتعالی پیشنهاد می گردد.» رییس شورای عالی دفاع: اکبر هاشمی رفسنجانی – نهم مهرماه 1360 امام خمینی قدس سره موافقت خود را به شرح زیر اعلام فرمودند: بسمه تعالی «موافقت می شود.» روح الله الموسوی الخمینی شهید صیاد شیرازی، امیر سرفراز ارتش اسلام با توانی شگفت و روحیه ای کم نظیر در سلسله عملیات پیروزمند ثامن الائمه، طریق القدس، فتح المبین، بیت المقدس، رمضان، مسلم بن عقیل، مطلع الفجر، محرم، والفجر 1، 2، 3، 4، … خیبر و بدر فرماندهی نیروهای ارتش را بر عهده داشت و در 23 تیر 1365، به فرمان امام خمینی قدس سره به عضویت شورای عالی دفاع منصوب شد. در متن حکم امام خطاب به آن شهید گرانقدر چنین آمده بود: «برای فعال کردن هر چه بیشتر و بهتر قوای مسلح کشور ضرورت دارد از تجربه ی اشخاصی که در متن مسایل جنگ بوده اند، استفاده هر چه بیشتر بشود؛ بدین سبب سرکار سرهنگ صیاد شیرازی، و وزیر سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را تا پایان جنگ به عضویت شورای عالی دفاع منصوب می نمایم.» با توجه به مسؤولیت خطیر شهید صیاد شیرازی در شورای عالی دفاع، بنا به درخواست ریاست آن شورا و موافقت امام خمینی قدس سره، شهید بزرگوار (در مرداد 1365) در شورای عالی دفاع مشغول انجام وظیفه شد و مسؤولیت فرماندهی نیروی زمینی ارتش به سرتیپ حسنی سعدی واگذار گردید. حضرت امام خمینی قدس سره در حکم فرمانده جدید نیروی زمینی ارتش پیرامون خدمات شهید سرافراز ارتش چنین فرمودند: « با تقدیر از زحمت های طاقت فرسای سرکار سرهنگ صیادشیرازی که با تعهد کامل به اسلام و جمهوری اسلامی، در طول دفاع مقدس از هیچ گونه خدمتی به کشور اسلامی خودداری نکرده و امید است در آینده نیز در هر مقامی باشد، موفق به ادامه ی خدمت های ارزنده خود بشود…» شهید سپهبد صیاد شیرازی در 18 اردیبهشت 1366، از سوی امام قدس سره به دریافت درجه ی سرتیپی نایل آمد. امیر شجاع ارتش اسلام در مهر 1368، بنا به درخواست رییس ستاد کل نیروهای مسلح، و با موافقت و حکم فرماندهی معظم کل قوا به سمت معاونت بازرسی ستاد کل و در شهریور 1372 به سمت جانشین ریاست ستاد کل نیروهای مسلح منصوب شد. شهید شجاع و ارجمند ارتش جمهوری اسلامی ایران، در 16 فروردین 1378، همزمان با عید خجسته ی غدیرخم به درجه سرلشکری نایل آمد و چند روز بعد، با افتخار شهادت، به درجه ی سپهبدی ارتقا یافت. شهید صیاد شیرازی پس از دریافت درجه ی سرلشکری خطاب به خانواده اش می گوید: «بسیار شاد و خرسندم؛ البته نه به خاطر دریافت این درجه، بلکه به خاطر رضایتی که امید دارم امام زمان(عج) و مقام معظم رهبری از من داشته باشند. مقام، درجه و اسم و رسم در نظر من هیچ جایگاهی ندارد.»
اما در مورد علت استعفای شهید صیاد شیرازی در سال 1365، ابتدا لازم است اشاره نماییم همانطور که مستحضر هستید ارتش و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، دو رکن اصلی درگیر در جنگ تحمیلی عراق بر علیه ملت ایران بودند که در کنار تعهد مشترکی که در قبال دین و ملت داشتند، هر کدام مختصات و ویژگی های مخصوص به خود را داشتند که در مواردی منجر به اختلاف سلیقه می شد و در عرصه میدانی و به ویژه در کارزار جنگ ممکن بود منجر به برخی تنش ها شود و به همین دلیل، یکی از وظایف مهم فرماندهان عالی نظامی، نحوه هماهنگی میان این دو نیرو بود و همانگونه که اشاره شد در این زمینه شهید صیاد شیرازی که از یک سو جزء نیروهای باسابقه ارتش بود و از سوی دیگر دارای روحیات انقلابی قوی همچون نیروهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بود نقش بسیار مهمی ایفا می کرد، با این حال این امکان وجود داشت که این اختلاف نظر ها به اندازه ای تشدید شود که در شرایط جنگی باعث اختلال در روند اداره جنگ شود که در چنین شرایطی یکی از راهکار ها این است که به خاطر مصلحت جنگ، یکی از طرفین از موضع خود کوتاه آمده و برای برحذر ماندن از بار ناشی از خطر احتمالی تصمیم طرف مقابل، خود را از مسئولیت ها کنار بکشد. در سال 1365 نیز به نظر می رسد چنین اختلافی بروز کرده بود که در نهایت باعث شد تا شهید صیاد شیرازی با کنار کشیدن از مسئولیتی که بر عهده او گذاشته شده بود، به انسجام درونی نیروها در میدان رزم کمک نماید، اما این مساله هرگز به معنای کنار گذاشته شدن شهید صیاد از روند فرماندهی جنگ و یا قهر وی از میدان رزم نبود و به همین دلیل، ایشان پس از این استعفا در شورای عالی دفاع عضویت پیدا کرده و حدود یک سال بعد نیز ارتقاء درجه یافتند و حضرت امام ره نیز علاوه بر اصرار اولیه در عدم پذیرش استعفا، در پیامی که پس از استعفای ایشان خطاب به فرمانده جدید نیروی زمینی ارتش داشتند به تجلیل از شهید صیاد پرداختند که حاکی از این بود که علیرغم استعفای شهید صیاد از فرماندهی و مسئولیت محوله، حضرت امام ره همچنان به ایمان، اعتقاد و توانمندی های ایشان اعتقاد راسخی داشت.
در همین زمینه امیر سرتیپ سیدتراب ذاکری، از فرماندهان ارتش ایران در زمان جنگ، می گوید: « صیاد درواقع در سال 65 استعفا داد. دلایل این کار هم مشکلاتی بود که در اطرافش مشاهده میشد. در سال 65 پسازاینکه فرماندهی بزرگترین عملیات را بر عهده داشت، به این نتیجه رسید که شرایط برای کار کردن او مساعد نیست بنابراین استعفا داد. البته تا سه ماه هم استعفای او از سوی حضرت امام (ره) پذیرفته نشد اما ایشان به جبهه نرفت تا اینکه با اصرار، حضرت امام (ره) استعفای ایشان را قبول کردند و صیاد را بهعنوان نماینده خود در شورای عالی دفاع برگزیدند. البته ناگفتههایی هم وجود دارد که صیاد درباره آنها توضیحی نداده است …. صیاد، کسی بود که سبب ایجاد اتحاد مقدس بین ارتش و سپاه شد و دقیقاً از همین اتحاد هم ضربه خورد. البته هیچگاه نمیخواست مسئله را علنی کند و به رسانهها بکشاند اما این موضوع را به حضرت امام (ره) گفته بود و درنهایت صلاح در این دیده شد که کنار قرار بگیرد.»(سایت رویداد 24، http://www.rouydad24.ir ، کدخبر: 25595)
البته در مورد دلایل این استعفا مسائل دیگری هم مطرح شده است که نیازمند تحقیقات مفصل تری است که از حوصله این بحث خارج می باشد.