برای جواب دو مقدمه در ذیل می‌آید:الف)اولا از طرفی به یقین تاریخ دارای اعتبار و اصالت علمی است و بهترین دلیل بر این کلام، اعتباری است که قرآن کریم برای تاریخ قائل است(1) اما بعضی در اعتبار و اصالت تاریخ ، دستخوش تردید شده و به آن بدبین هستند، و آن را چیزى جز بافته هایى بى محتوا نمى شناسند، که در حمایت از صاحبان زر، زور و تزویر نگارش یافته است بر این باورند که تاریخ نقلى ، بافته هاى روایت گران و ناقلان و تاریخ نگارانى که بر اساس غرض ها و هدف هاى شخصى ، تعصب هاى نژادى و مذهبى ، گرایش هاى ملى و منطقه اى ، وابستگى هاى اجتماعى و حزبى ، در نقل رخدادها و حوادث به جعل و قلب و کوچک و بزرگ جلوه دادن رویدادها دست زده اند، و یا با انتخاب قطعه هایى از رویدادها، حوادثى را ثبت کرده اند که تناسب با عقاید و تمایلاتشان داشته است، در جواب از این افراد می گوییم: روشن است که حوادث اجتمایى و تاریخى و سیاسى ، هنگامى به طور شایسته قابل تحلیل و تفسیرند که به طور کامل ارائه شوند، و نه به صورت ناقص ؛چرا که درغیر این صورت، چهره‌ی واقعى افراد و جامعه‌هاى تاریخ ساز و مسایل مهم تاریخى پنهان و کتمان شده و چهره اى دیگر نمایان مى شود.
ب)ثانیا از سوی دیگر باید گفت بی شک تمام مطالب موجود در کتاب‌ های تاریخی صحیح نیست و باید با تحقیق و تفحص دید چه مطالبی در این تواریخ صحیح هستند و چه مطالبی باطل و خرافی می‌باشند، مثلا درکتاب تاریخ طبری بسیاری از اخبار پیش از اسلام، اخباری بی‌پایه و اساس، افسانه و مملو از اسرائیلیات است ، لذا برای فهمیدن صحت این تواریخ و آگاهی از تحریف نبودن اخبار تاریخی، چند شرط اساسی وجود دارد:
1- عدم مخالفت با قرآن،
2- عدم مخالفت با روایات صحیحه‌ای که از پیامبر و امامان معصوم رسیده است،
3- عدم مخالفت با اعتقادات مسلم اسلام،
4- معتبر بودن نویسنده به این معنا که وی فردی شناخته شده معروف به راستگویی باشد
5- معتبر بودن منبع و مأخذی که نویسنده به نقل سخن از آنان پرداخته است
6-معتبر بودن راویان روایات تاریخی منقول.
7- هماهنگی یا عدم هماهنگی گزاره نوشته شده با عقل عرفی
8- کثرت نقل در منابع. اینکه گزاره‌ای توسط افراد متعدد که در آن زمان می‌زیسته‌اند به رشته تحریر در آمده باشد و همگان به وقوع آن اذعان کرده باشند.
9-همآهنگی یاعدم هماهنگی با سایر گزاره‌های پیرامونی
10-هماهنگی یاعدم هماهنگی با باورهای صحیح (اعتقادات مبرهن و مسلم کلامی)
11- هماهنگی یاعدم هماهنگی با مسلمات علمی
فهم و تطبیق مطالب فوق با گزاره‌های تاریخی و تشخیص در صد صحت این گزاره‌ها بر عهده محققان تاریخی است و از هر کسی ساخته نیست و برای همین است که عده‌ای ازدانشمندان، عمر خود را صرف تحقیقات تاریخی می‌کنند.
همچنین نسخه‌های خطی بسیاری از کتب تاریخی (که نزدیک به زمان واقعه به نگارش در آمده اند) را می‌توان در کتابخانه‌های بزرگ و مشهور اروپا و آفریقا و آسیا یافت.
با رعایت این دو مقدمه می‌توان به اعتبار، اصالت و صحت کتب و منابع تاریخی اعتماد نمود که دانشمندان صاحب فن این امر را برای ما آسان نموده‌اند، لذا برای هر واقعه تاریخی که باید مورد پذیرش قرار گیرد بایستی سند و مدرک قابل قبول ارائه داد. در نتیجه هرمطلب تاریخی که دیده یا شنیده می‌شود اگر فاقد سند متقن باشد قابل پذیرش و دفاع نیست.
پی‌نوشت:
(1) اسلام به عنوان یک مکتب جهانی و آسمانی، بر بررسی و پژوهش در تاریخ تاکید می‌ورزد و با بیانات گوناگون برای معرفتِ تاریخی و دانش تاریخ، جایگاهی والا قائل می‌شود: قل سیروا فی الأرض ثم انظروا کیف کان عاقبة المکذبین. قل سیروافی الأرض فانظروا کیف کان عاقبة المجرمین. قل سیروا فی الأرض فانظروا کیف بدأ الخلق ثم الله ینشئ النشأة الآخرة إن الله على کل شیء قدیر.