در منابع دینی یکی از با ارزش‎ترین عبادت‌‌ها قرائت قرآن و گوش سپردن به آن ذکر شده است.

در حدیثی رسول خدا(ص) می‌فرمایند: « إذا أحَبَّ أحدُکُم أن یُحَدِّثَ رَبَّهُ فَلْیَقرَأْ القرآنَ؛ هر گاه فــردی از شما دوست داشته باشد که با پروردگارش سخن بگوید، قرآن بخواند.»[ کنز العمّال، ح 2257 ؛ منتخب میزان الحکمة، ر460 .]

باز می‌فرمایند: « اَلا مَن اشتاق الی الله فلیَستمع کلامَ اللّه ؛ به هوش باشید که هر که شوقِ دیدار خدا دارد پس به سخن خدا (قرآن) گوش فرا دهد.»[ کنزالعمال، ح 2472. ]

در آیات عدد خاصی برای مقدار قرائت و تلاوت ذکر نشده، اما در روایات اعداد مختلفی نقل شده که ظاهرا ناظر به احوال افراد بوده، و حد اقل آن 10 تا 50 آیه بیان شده است. اصل مطلب این است هر شخص باید احوال و شرایط خود را بسنجد و از مقدار کم شروع کند و اگر توانست اضافه کند چون به حسب آنچه در روایات آمده کمی که انسان بر آن مداومت کند بهتر از زیادی است که انسان از آن خسته شود.

علیّ (ع) می‌فرماید: « قَلِیلٌ مَدُومٌ عَلَیْهِ خَیْرٌ مِنْ کَثِیرٍ مَمْلُولٍ مِنْه.»[ نهج البلاغه، حکمت 436 .]

خداوند متعال درباره مقدار خواندن قرآن می‎فرماید: «فَاقْرَؤُا ما تَیَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ؛ آنچه برای شما میسّر است قرآن بخوانید.» [ سوره مزّمّل، آیه 20. ]از وصایای رسول خدا (ص) به امیرمؤمنان علی(ع) و مسلمانان تلاوت مستمرّ قرآن است:«وَ عَلَیْکَ بِتِلاوَهِ الْقُرْآنِ عَلی کُلِّ حالٍ؛در همه حال و در هر شرایطی قرآن تلاوت کن.» [ میزان الحکمه، ج 8، ص 75، ر 16163 .] و همچنین فرموده‌اند: « عَلیکم بِتعلّم القرآن وَ کثرة تِلاوته؛ بر شما باد آموختن قرآن و تلاوت زیاد آن » [ وسائل الشیعه، ج 4، ص 839. ]

نکته مهمی که در قرائت قرآن باید مورد توجه قرار گیرد، خواندن آنبه صورت زیبا یا استفاده از نوارهای تلاوت قاریان خبره قرآن است، تا دل تحت تأثیر قرار گیرد. چنان‌که رسول اکرم(ص) به آن توصیه فرموده‌اند: «حسنوا القُرآنَ بِأَصوَاتِکُم فَإِنَّ الصوتَ الحَسَن یَزِید القرآنَ حُسنَاً؛ قرآن را با صدای خود نیکویی بخشید، زیرا صوت زیبا بر زیبایی و حسن قرآن می‌افزاید.»[ میزان الحکمه، ج 8، ص 82، ر 16212 .]

البته در روایتی دیگر در اهمیت خواندن قرآن حضرت رسول(ص) می‌فرمایند: «إِنَّ هذه القُلوب تصدَاء کَما یصدَاء الحَدِید. قیل: یا رسولَ الله فَمَا جَلاؤهَا؟ قال: تلاوة القرآن؛ به درستی که دل ها نیز مانند آهن، زنگار می‌گیرد. سوال شد: یا رسول الله، جلابخش چنین دل هایی چیست؟ فرمود: تلاوت قرآن.»[ همان، ص 81، ر 16198 .].

بسیاری از عبادات هنگام مریضی، مسافرت یا جهاد در راه خدا از انسان ساقط می‎شود و یا تخفیف پیدا می‎کند. امّا خداوند تأکید می‎نماید در این موارد نیز سعی کنید تا می‎توانید قرآن بخوانید:

« … فَاقْرَؤُا ما تَیَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ عَلِمَ أَنْ سَیَکُونُ مِنْکُمْ مَرْضی وَ آخَرُونَ یَضْرِبُونَ فِی الْأَرْضِ یَبْتَغُونَ مِنْ فَضْلِ اللَّهِ وَ آخَرُونَ یُقاتِلُونَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ فَاقْرَؤُا ما تَیَسَّرَ مِنْهُ … ؛ … اکنون آن مقدار از قرآن که برای شما میسر است بخوانید، او می داند به زودی گروهی از شما بیمار می شوند، و گروهی دیگر برای به دست آوردن فضل الهی (و کسب روزی) به سفر می روند، و گروهی دیگری در راه خدا جهاد می کنند، پس آن مقدار که برای شما ممکن است از آن قرائت و تلاوت کنید، … .» [ سوره مزّمّل، آیه 20. ]

شاید حکمت این همه تأکید بر قرائت مداوم کلام الله آن است که قرآن برنامه زندگی سعادتمندانه هر مسلمان است. به این جهت سزاوار است مسلمانان هر روز به آن مراجعه نمایند و درس‌های زندگی را از آن گرفته و به آن عمل کنند.

همان‌گونه که انسان برای انجام کارهای روزانه برنامه تهیه می‎کند و هر روز صبح به برنامه‎اش نگاه می‎کند تا کارهای روزانه را مطابق آن انجام دهد، هر مسلمانی که می‎خواهد به قرآن عمل کند، لازم است به طور مستمر و روزانه به قرآن مراجعه کند تا در پرتو دستورات و راهنمایی‎های قرآن در دنیا و آخرت کامروا شود.

خوب است برای دانستن جایگاه ویژه قرائت قرآن در بین عبادت‌ها به دو خاطره خواندنی از زندگی حضرت امام خمینی (ره) اشاره کنیم:

یکی از بستگان نزدیگ امام خمینی(ره) در این زمینه نقل می‎کند: یک دفعه که با ایشان در نجف بودیم، چشمشان ناراحت شده بود. دکتر بعد از معاینه چشمشان گفت: «شما باید چند روز قرآن نخوانید و به چشمتان استراحت بدهید.» امام خندیدند و گفتند: «دکتر! من چشمم را برای قرآن خواندن می‎خواهم. چه فایده‎ای دارد که چشم داشته باشم و قرآن نخوانم؟ شما یک کاری بکنید که من بتوانم قرآن بخوانم!»[ پابه‎پای آفتاب، امیر رضا ستوده، ص 181. ]حضرت آیه الله توسّلی(ره) از نزدیکان حضرت امام (ره) در زمینه قرائت مداوم و روزانه قرآن به وسیله حضرت امام خمینی (ره) می‎گوید: « امام با همه اشتغالاتی که داشتند، به انجام مستحبات، به ویژه خواندن قرآن، دعا و نماز اوّل وقت، اهمیت می‎دادند. امام، هر روز سه تا پنج مرتبه قرآن می‎خواندند. در ماه مبارک رمضان، سه بار قرآن را ختم می‎کردند.»[ همان مدرک، ص 285. ]

درباره مقدار شایسته قرائت روزانه قرآن در احادیث راهنمائی‌هایی وارد شده است:

امام پنجم(ع) به نقل از رسول گرامی اسلام (ص) می‌فرمایند: « مَنْ قَرَأَ عَشَرَ آیاتٍ فی لَیْلَهٍ لَمْ یُکْتَبْ مِنَ الْغافِلینَ؛ هر کس در هر شب ده آیه قرآن بخواند از جمله بی‎خبران و غافلین نوشته نخواهد شد.»[ کافی، ج 2، ص 448، باب ثواب قراءة القرآن.]

البته این مقدار قرائت، غیر از قرائت آیاتی است که هر مسلمانی در نماز می‎خواند؛ زیرا آن آیات بخشی از نماز است و خواندن آن بر هر مسلمان مکلّفی واجب است.

در ادامه حدیث قبل آمده است، کسی که هر روز پنجاه آیه قرآن تلاوت کند، در زمره کسانی است که همیشه به یاد خدا هستند: «وَ مَنْ قَرَأ خَمسینَ آیَهً کُتِبَ مِنَ الذّاکرین.»[ همان مدرک. ]

امام رضا (ع) می‌فرمایند: «یَنبَغی لِلرَّجُلِ اِذا اَصبَحَ اَن یَقرَاَ بَعدَ التَّعقیبِ خَمسینَ ءایَهً؛ شایسته است که انسان هر روز بعد از تعقیبات نماز صبح (حداقل) پنجاه آیه از قرآن را قرائت نماید.»[ وسائل الشیعه،ج6،ص198،ح7723 به نقل از تهذیب،ج2، ص138، ح537.]

از آیات قرآن کریم و احادیث استفاده می‎شود که قرائت قرآن و ذکر خدا در همه اوقات خوب است. ولی برخی زمان‌ها و مکان‌ها فضیلت بیشتری دارند، مانند: بعد از نماز صبح، هنگام غروب، شب قبل از خواب، نیمه‎های شب و سحرگاهان و به خصوص در ماه مبارک رمضان در محل نماز، مساجد، حرم اولیاء، ائمه هدی(ع) و انبیاء(ع)، مسجد النبئ(ص) و مسجد الحرام.