فرارو- نقاشیهای صخرهای یکی از قدیمیترین هنرهای بشر اولیه بود که میتواند درک اجداد نخستین ما از جهان پیرامون خود را به نمایش بگذارد. این نقاشیهای باستانی را میتوان در همه جای جهان مشاهده کرد و در جدیدترین باستان شناسان موفق به کشف نمونهای عجیب از آنها در مرکز کشور تانزاینا در آفریقا شدند.
به گزارش فرارو، این نقاشیها در محوطه صخرهای در منطقه حفاظت شده Swaga Swaga Game Reserve یافت شد که شامل ۵۲ پناهگاه صخرهای است که پیش از این به ثبت نرسیده بود. این پناه گاههای صخرهای که Amak’hee ۴ نام دارد، به طرز استادانهای با نقاشیهایی از هنر فیگوراتیو پوشانده شده است که متأسفانه اغلب آنها به علت فرسایش و هوازدگی تخریب شده اند، اما هنوز برخی از تصاویر آن از جمله تصویر سه موجود انسان نما با سرهایی غول پیکر و هولناک دیده میشود که اکنون تبدیل به یک معمای هیجان انگیز و البته ترسناک برای دانشمندان شده است.
دانشمندان میگویند تعیین تاریخ دقیق نقاشیهای صخرهای Amak’hee ۴ دشوار است. رنگ دانههای استفاده شده در این نقاشیها نیز کمک چندانی نمیتواند بکند، زیرا تقریباً در تمام نقاشیها از رنگ دانه قرمز استفاده شده است و تنها در برخی موارد میتوان رنگ دانه سفید را تشخیص داد. هوازدگی روی این رنگدانه و عدم وجود حیوانات اهلی نشان میدهد که قدمت این تصاویر بسیار کهن و احتمالاً به جوامع اولیه گردآورنده-شکارچی باز میگردد. حیوانات موجود در این تصاویر مانند بوفالو و زرافه همگی وحشی هستند که به وفور در منطقه وجود داشتند. در میان این تصاویر البته انسان نماهای دیگری نیز وجود دارد که سرهای عجیب و غریب و البته بسیار بزرگی داشتند با این همه سه نفر از این انسان نماها بسیار بزرگتر از بقیه هستند.
باستان شناسان میگویند که تمام تصاویر موجود در این پناهگاه صخرهای باستانی، در واقع حول محور تصویر این سه موجود کشیده شده اند. باستان شناسان برای حل معمای این سه موجود، تلاشهای بسیار زیادی کرده اند و حتی تلاش کردند تا نمونههای مشابهی را در دیگر نقاط آفریقا بیابند. نخست برخی دانشمندان معتقد بودند که این سرهای بزرگ به علت شباهتی که به ظاهر سر بوفالوی وحشی دارد، باید آن را نوعی کلاه یا نقاب تصور کرد، اما شواهدی برای تأیید چنین ایدهای یافت نشد.
برخی دانشمندان نیز این موضوع را با نوعی باورهایی آیینی منطقه مرتبط کرده اند، بدین معنی که این تصاویر احتمالا نمادهایی از انسانهایی هستند که شاید در جهان پس از مرگ یا در همین جهان تبدیل به بوفالو شده اند. با این همه اسطوره شناسان میگویند در میان بومیان منطقه چه در گذشته و چه اکنون چنین باوری مبنی بر تبدیل انسان به بوفالو وجود ندارد، بنابراین تصاویر ممکن است چیز دیگری را به تصویر کشیده باشند. گروهی دیگری از باستان شناسان به دنبال تصاویر مشابهی در جاهای دیگر گشته اند و اتفاقا در دو سایت دیگر یعنی Kondoa و Kolo در همان مرکز تانزانیا، مشابه این سه موجود را یافتند. در هر سه سایت، شکلها توسط یک خط در وسط تصویر به هم متصل میشوند و هر سه دارای ترتیبات و جهتهای مشابهی از دستها و بازوها هستند.
با این همه در سایت Amak’hee ۴ تصاویر تفاوت عمدهای با دو سایت دیگر دارد. شکلهای Amak’hee ۴ به طور قابل توجهی بزرگتر هستند و این موتیف اصلی را به یک نقطه کانونی مرکزی تبدیل میکند که به نظر میرسد بقیه داستان در اطراف آن اتفاق میافتد. در مقابل، تصاویر دو سایت دیگر به صورت مجزا کشیده شده و جزئیات بسیار کمتری دارد. بر همین اساس دانشمندان باور دارند که نقاشیهای Amak’hee ۴ نمونه اصلی هستند. در واقع احتمال رخداد مورد اشاره در منطقه Amak’hee ۴ رخ داده و روایت آن به دیگر مناطق (یعنی دو سایت دیگر) رسیده است.
دانشمندان میگویند منطقه Amak’hee ۴ برای مدتها و حتی اکنون، مکانی مقدس برای بومیان منطقه محسوب میشود و حتی برخی از آثار برپایی مراسم عبادی در آن مشاهده شده است. این معما که این تصاویر چه معنایی دارند و یا اینکه در این مکان چه اتفاقی در دوران بسیار دور رخ داده، هنوز برای دانشمندان به صورت یک معما باقی مانده است. این تصاویر و این موجودات با سرهای بزرگ به نظر میرسد که هیچ ارتباطی با فرهنگ بومی منطقه ندارد و این «بیگانگان» باید از جایی دیگر به اینجا آمده باشند. نقاشیها گوشی به ما میگویند که این موجودات نه تنها انسانها بلکه حتی توجه حیوانات وحشی را نیز به خود جلب کرده اند، زیرا تصویر تأکید میکند که همه داستان با محوریت قرار دادن این سه موجود رخ داده است. نتایج این تحقیق در نشریه معتبر Antiquity منتشر شده است.
منبع: sciencealert
نوشته: مصطفی جرفی-فرارو