زنان و مردان تفاوت های جنسی و شناختی زیادی با یکدیگر دارند که اگر به این تفاوت ها توجه لازم مبذول نشود، مشکلاتی در روابط جنسی همسران ایجاد می گردد؛ بنابراین در ادامه به مطالبی اشاره می گردد که در آمادگی روانی آنان جهت برقراری رابطه جنسی سالم و مطلوب مفید است.

1. ایجاد رابطه سالم

به طور کلی انسان ها در صورتی می توانند با هم ارتباط صمیمی و عمیق داشته باشند که مسالمت امیز و با رعایت حساسیت های یکدیگر و توأم با احترام متقابل باشد؛ در غیر این صورت یا رابطه به تدریج قطع می شود و یا منجر به بروز رفتارهای ناهنجار می گردد. اگر چنانچه رابطه زن و شوهر بر پایه کنش ها و واکنش های مناسب استوار گردد، صمیمیت، درستی و علاقه مندی، هر روز بیشتر و پایدارتر می گردد. هرچه قدر همسران بتوانند با کمال ادب و احترام و با ادبیات گفتاری دل نشین و زیبا، با همدیگر رفتار کنند، رابطه زناشویی آنان، جذاب تر و لذت بخش تر خواهد بود.

اگر چنانچه برای همسری این احساس پیش بیاید که همسرش او را فقط برای لذت های جنسی و شهوانی می خواهد و نه به عنوان انسانی ارزشمند و دارای کرامت، آرام آرام از نظر عاطفی، از مرد دور شده و روابط آنان به سردی می گراید و اگر چنانچه رابطه جنسی نیز داشته باشند، واقعی و لذت بخش نخواهد بود. انسان نمی تواند کسی را دوست داشته باشد که به وی علاقه ندارد و حریمش را حفظ نمی کند، انسان ها دوست دارند محبت را و مهرورزی را نثار کسی کنند که اگر توان جبران نیز ندارند لااقل ارزش آن را بداند و زبانی سپاسگزار داشته باشد. زن و مرد هر دو مشتاقند و دوست دارند که طرف مقابلشان ارزش و جایگاه آنان را درک کند و به زبان آورد.

برای زن بسیار رنج آور خواهد بود که تصور کند وجود او نزد شوهر ارزشی ندارد و وی را فقط برای انجام امور خانه، بچه داری و آمیزش می خواهد.

با این اوصاف چگونه می توان انتظار داشت تا این زن، شب هنگام با آغوش باز مشتاق همبستری باشد؟ او حتی حاضر نیست چنین مردی را ببیند تا چه رسد به اینکه خود را در آغوشش قرار دهد.

پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله) در این باره می فرماید: «آیا سزاوار است شما زنان را در روز کتک می زنید و آنگاه در شب به آغوش می کشید؟!»[ «أیضرب احدکم المرأة ثمّ یظلّ معانقها»؛ الحرالعاملی، وسایل الشیعه، ج20، ص167.]

حضرت علی (علیه السلام) نیز فرمودند: «با همسرت در هر حال مدارا کن و با او نیکو سخن بگو تا زندگیت گوارا و راحت گردد».[ «فدارها علی کل حال و أحسن الصحبة لها لیصفوا عیشک»؛ همان، ص169.]

از این روایات به روشنی استفاده می شود که هر چقدر با همسر مهربانی و رعایت ادب و احترام بشود، زندگی و روابط خانوادگی گواراتر و زیباتر خواهد شد. تأکید اسلام به بزرگداشت زن، هم برای رعایت حقوق اوست و هم برای اینکه مرد در نزد زن جایگاهی بلند یابد، زیرا هرگاه مرد به زن ا حترام ننهد و پیش از آنکه بر اثر این بی احترامی، زن کوچک شود، مرد است که در نظر زن بی شخصیت و بی ارزش می گردد.

اشتباه شماری از مردان این است که فکر می کنند طبیعت تقاضای هم آغوشی در زن و مرد یکسان است. مرد ممکن است همسرش را از ده ها جهت نپسندد و اما همین که او را در کام دهی موفق ببیند وی را برای همبستری و ارضای تمایلاتش بپسندد و به آمیزش با او رغبت تمام داشته باشد. اما در مورد زن چنین نیست؛ زن دوست دارد مردی او را در آغوش گیرد که از دیگر صفات انسانی و همسرداری نیز بهره مند باشد؛ تمایل به مردی دارد که دوستش داشته باشد و به شخصیتش احترام نهد و به خواسته های معقولش حتی اگر در برآورده ساختن آنها ناتوان باشد توجه کند. از این رو تمایل ندارد به مردی کام دهد که محبوب او نیست، لذا اگر زنان احساس کنند که به آنان بی حرمتی می شود با سردمزاجی و بی علاقه گی به آمیزش جنسی تلافی می کنند. لذا پیشنهاد ما این است که مردان سعی کنند با تحریک حسّ احترام جویی و محبت، همسر خود را با خویش همراه سازند. زنان پیش از آنکه با فشار و لج بازی سر به راه شوند، با احترام، محبت و احساس ارزشمندی، مطیع می گردند.

امام صادق (علیه السلام) در این باره می فرمایند: «هرچه قدر به زنان محبت داشته باشید، ایمانتان افزایش پیدا می کند».[ «العبد کلّما ازداد النساء حبّاً ازداد فی الایمان فضلاً»؛ همان، ص24.]

زنان نیز نباید از این مطلب غافل شوند که آنها نیز در مسایل جنسی باید خواهان باشند و نه فقط خواستنی و می باید خود را بر شوهر عرضه کنند و زمینه های تحریک شوهر را فراهم سازند و اظهار تمایل داشته باشند.

پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله) می فرمایند: «زن باید برای شوهرش با نیکوترین عطری که دارد خود را معطر سازد و زیباترین جامه اش را بپوشد و به جالب ترین صورت، خود را آرایش نماید و صبح و شام خویشتن را به شوهر عرضه کند».[ «علیها ان تطیب باطیب طیبها و تلبس احسن ثیابها و تزین باحسن زینتها و تعرض نفسها علیه غدوة و عشیة»؛ کلینی، فروع کافی، ج5، ص508.]

برخی زنان تصور می کنند که بی نیازی از شوهر و اظهار تمایل نکردن، ارزش و کمال است!! در حالی که این گونه نیست و زن می باید با اظهار علاقه و میل و با ایجاد بسترهای لازم برای آمیزش از شوهر استقبال کند علاوه بر اینکه اگر زن به شوهر اظهار تمایل و محبت نداشته باشد و در مسایل جنسی زمینه های لازم را فراهم نسازد، شوهر آرام آرام به سردمزاجی و یا انحرافات اخلاقی روی می آورد و در هر دو صورت زن متضرر می شود.

2. کنار گذاشتن کم رویی و حیا

کم رویی و حیا در مسایل جنسی از عواملی است که روابط جنسی را مختل می کند و روابط جنسی مرد و زن را دچار مشکل می سازد. پررویی و بی حیایی گرچه در نگاه اخلاقی و ارزشی صفتی ناپسند است ولی در روابط زناشویی ناپسند نیست. زن و شوهر به ویژه زن در تعاملات جنسی می باید حیا را کنار بگذارد. اگر چنانچه دختر یا پسری با این فکر و عقیده پرورش یابد که ارتباط جنسی، عملی حیوانی و باعث پستی منزلت انسان می شود، این خیال باطل در ذهن او نقش بسته و به مسایل جنسی نگاهی منفی خواهند داشت.

در آموزه های دینی نه تنها حیا در روابط جنسی پسندیده نیست بلکه کنار گذاشتن حیا، مورد تأکید است.

پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله) فرمودند: «بهترین زنان کسانی هستند که پُرزا (بچّه بیاورد)، دوست داشتنی و ملیح باشد (پُرمهر)، در خانواده اش عزیز و محترم باشد، با شوهرش مطیع و فرمانبردار باشد، زیبایی و زینت خود را به شوهر عرضه کند، از غریبه ها پوشیده باشد، حرف شوهر را بشنود و اطاعت کند، وقتی با شوهرش خلوت کرد هرچه از او خواست بدهد در اختیارش گذارد»[ «انّ خیر نسائکم الولود الودود العفیفة العزیزة فی اهلها الذّلیلة مع بعلها المتبرجة مع زوجها الحصان علی غیره التی تسمع قوله و تطیع أمراه و اذا خلا بها بذلت له ما یرید منها»؛ همان.].

همچنین امام صادق (علیه السلام) نیز در این باره می فرمایند: «بهترین زنان شما زنی است که وقتی با شوهر خلوت کند، همچنان که از لباس برهنه می شود از حیا نیز برهنه گردد و چون از خلوت با شوهر بدر آید و لباس برتن کند، جامه پولادین حیا را نیز بپوشد».[ الحر العاملی، وسایل الشیعه، ج20، ص29.]

در این دو روایت شریف به یک نکته روان شناختی اشاره دارد و آن اینکه زن می باید شرایط و موقعیت ها را تفکیک دهد و متوجه باشد که هر رفتاری در چه شرایطی پسندیده و مطلوب است. به هر اندازه رعایت متانت و حیا در برابر دیگران پسندیده است، اما باید بداند که در موقع آمیزش جای حیا و پوشیدگی نیست.

3. توجه به تفاوت ها و حساسیت های یکدیگر

از جمله عوامل مشکل آفرین در زندگی زناشویی ناآشنایی هر یک از دو طرف با روحیات و حساسیت های طرف مقابل است. هرگز نمی توان انتظار داشت که بانویی بدون شناخت روحیه همسر و ویژگی های او، تقاضای وی را آن طوری که مطلوب است، برآورده سازد. لذا در قدم اول می باید همسران جوان، روحیات یکدیگر و نقاط قوت و ضعف همدیگر را شناخته و در تعاملات جنسی و رفتاری، به آن ویژگی ها ارج نهند.

برخی از این تفاوت های جنسی و عاطفی که در جنس زن و مرد وجود دارد، عبارتند از:

الف. تفاوت در نوع آمیزش

مردان برخلاف زنان تمایل جدّی به آمیزش فیزیکی دارند و بیشتر مقاربت گرا هستند. مردان آمیزش جنسی را در دخول خلاصه کرده و تمایل زیادی به آن دارند، در حالی که زنان به نزدیکی های احساسی و عاطفی و معاشقه، بیش از دخول اهمیت می دهند و دوست دارند از طریق پیشنوازی و هم آغوشی خود را ارضا کنند. زنان مسایل عاطفی و احساسی را بر مسایل جنسی مقدم می دارند و دوست دارند ارتباط جنسی با نوازش و اظهار علاقه شروع گردد و در آخر به آمیزش جنسی ختم شود.[ جین ریدلی، تفاوت های جنسی زن و مرد، ص2425.]

ب. تفاوت در عوامل تحریکی

به دلیل تفاوت های آشکار در قوای بینایی و شنوایی زنان با مردان، زنان بیشتر از طریق شنیده تحریک می شوند و مردان بیشتر از طریق دیدن. بررسی ها و تحقیقات تجربی نیز نشان می دهد که مردان بیشتر از زنان تحت تأثیر زیبایی و آراستگی هستند.[ مسعود آذربایجانی و همکاران، روان شناسی اجتماعی، ص250.]

ج. تفاوت در سبک های اظهار علاقه

مرد همبستری می کند تا دوست داشته باشد اما زن نیاز به دوست داشتن دارد تا بتواند با مردان همبستر شود. مردان برای معذرت خواهی و اظهار علاقه به زنان، تمایل دارند تا روابط جنسی برقرار کنند و از این طریق به طور غیرمستقیم درصدد اظهار علاقه مندی و اظهار پشیمانی از رفتار ناشایسته خود هستند، در حالی که این روش برای زنان چندش آور و نامطلوب است. زیرا خانم ها تا زمانی که احساس مثبت و خوشایندی از نظر روحی به شوهر نداشته باشند قادر به پاسخگویی نیازهای جنسی نیستند. زنان نیاز دارند برای معذرت خواهی و اظهار علاقه، از هم آغوشی و صحبت کردن بهره گیری شود. لمس کردن و نوازش کردن یکی از نیازهای اساسی زنان است، حلقه کردن دستان به دور شانه و کمر همسر و فشردن او، برای اظهار صمیمیت و علاقه، لازم است.[ محسن ماجراجو، نیازها و روابط جنسی و زناشویی، ص154ـ153.]

د. تفاوت در مواضع تحریک

همان طور که می دانید زنان با مردان از لحاظ برخی اندام ها و ویژگی های جنسی و فیزیولوژیکی، تفاوت هایی دارند. نقاط اروتیکی و تحریک زای جنسی در زنان در بخش های وسیعی از بدنشان پراکنده شده است.

آگاهی از مواضع تحریک زای زن و مرد، در پایداری و جذابیت روابط جنسی بسیار مؤثر است. تحریک فیزیکی و لمس قسمت تحتانی و تناسلی زن، تأثیر بسزایی در تحریک جنسی او دارد. مردان باید سعی کنند با رعایت ظرافت اقدام به نوازش و تحریک کنند. از تحریکات خشن و زمخت پرهیز گردد.[ محسن ملااحمدی، ازدواج و تربیت انسان قبل از تولد، ص96ـ94.]

نوازش و مالش دست ها و پاهای زن (دست ها حتماً با دست و پاها را با دست ها و یا با پا نیز می توان نوازش کرد)، نوازش پشت زن نیز در تحریک او تأثیر دارد.[ همان.]

تحریک مرد از طرف زن کمتر احتیاج به آگاهی دارد؛ زیرا مردان با فکر کردن و یا در نظر آوردن نقاط شهوت انگیز و یا عوامل روانی تحریک می شود. البته تحریک و لمس مواضع حساس مرد، ستون فقرات و بوسیدن او، در تحریک جنسی، تأثیر زیادی دارد.

نکته ای که حایز اهمیت است این است که زنان سعی کنند در موقع آمیزش مرد، با ایجاد صدا و اظهار لذت بردن و ناله های عاشقانه و با فشار دادن عضلات، به پایداری و نشاط جنسی مرد، کمک کنند.

هـ. معاشرت نیکو با همسر

یکی از عوامل تأثیرگذار بر روابط همسران و جذابیت آن، معاشرت نیکو و تناسب در تعامل با زنان است. توجه به حالات روانی یکدیگر و آمادگی های عاطفی جنسی، نقش بسیاری در روابط جنسی دارد. اگر چنانچه زنی، آمادگی ارتباط نداشته باشد و به این عمل مجبور شود، قطعاً آزرده خاطر شده و استقبال لازم و کافی را از شوهر نخواهد داشت. راستی وقتی قرآن کریم می فرماید:

«وَعَاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ»[ نساء 4، آیه 19.]؛ «با زنانتان به شیوه ای شایسته رفتار کنید».

قطعاً معاشرت نیکو تمام حوزه ها و ابعاد ارتباطی را شامل می شود. همان طور که مردان در شدت بی میلی نمی توانند غذا بخورند، زنان نیز اگر تمایل قلبی و شرایط روحی را نداشته باشند، قطعاً سرمایه گذاری کافی را برای شوهر نخواهند داشت. لذا به همسران توصیه می کنیم به شرایط روانی همسر و آمادگی او برای آمیزش توجه نمایند و سعی کنند با درک موقعیت روان شناختی زن، از او طلب آمیزش داشته باشند.

به عنوان مثال گاهی مرد در شرایط ویژه ای مثل میهمانی، حضور بچّه ها، ایام عادت ماهیانه زن و… تقاضای ارتباط دارد و غافل از این است که در این مواقع، زن آمادگی روحی و روانی ندارد نمی تواند استقبال خوبی از شوهر داشته باشد.