زارعی:گسترش همکاری‌های اقتصادی از مسائل مهم بین تهران و مسقط است

مهسا مژدهی: ابراهیم رییسی روز دوشنبه به عمان سفر می کند. این اولین بار است که او به مسقط می رود و با جانشین هیثم بن طارق، جانشین سلطان قابوس دیدار می کند. روابط دو کشور عمری ۵۰ ساله دارد و عمان به عنوان یک میانجی حرفه ای در طی سال ها نقش خود را ایفا کرده است. به خاطر همین شهرت است که این سفر رییس جمهور ایران در شرایطی که تهران گفتگوها با عربستان و کشورهای ۴+۱ را در پیش دارد، اهمیت زیادی پیدا کرده است. به نوشته خبرگزاری عمان میزان مبادلات تجاری میان این دو کشور در سال گذشته به یک میلیارد و ۳۳۶ میلیون دلار رسید. همچنین مجموع شرکت های سرمایه گذاری ایرانی در عمان به دوهزار و ۷۱۰ شرکت رسید که از این میان هزار و ۱۶۳ شرکت به طور کامل تحت مالکیت سرمایه گذاران ایرانی بوده و هزار و ۵۴۷ شرکت دیگر با شراکت ایرانی- عمانی است. اما به نظر می رسد که یکی از جنبه های پراهمیت سفر یک روزه رییسی به عمان مسائل اقتصادی باشد.

در خبرآنلاین با اصغر زارعی کارشناس مسائل خاورمیانه در مورد این سفر به گفتگو نشسته‌ایم:

بیشتر بخوانید:

• بیانیه صمیمانه دربار سطنتی عمان درباره سفر رئیس جمهور به مسقط

• گزارش خبرگزاری عمان از روابط تهران و مسقط در آستانه سفر رئیسی

• روزنامه عمانی: روابط مسقط و تهران منطقه را نجات داد

رییس جمهور ایران برای اولین بار بعد از اغاز دولت سیزدهم راهی عمان می‌شود. این کشور یک متحد قدیمی برای ایران است. اما با مرگ سلطان قابوس هنوز مشخص نیست که روابط به کدام سمت می‌رود. در مورد اهمیت این سفر به ما بگویید.

دولت عمان به عنوان یکی از کشورهای شورای همکاری خلیج فارس از روابط نسبتا متعادلی با جمهوری اسلامی ایران برخوردار بوده. این کشور در چند دهه اخیر سعی کرد تا مواضع متعادل تری را در مقایسه با سایر کشورهای عضو شورای همکاری ها خلیج فارس، در مقابله با سیاست های منطقه ای ایران اتخاذ کند. این رفتار معتدل باعث شده روابط دو کشور از سطح قابل قبولی برخوردار باشد. هرچند دولت عمان هم به عنوان یکی از اعضای این شورای در اتخاذ مواضعی علیه برخی از سیاست های ایران مشارکت هایی داشته است. اما در رفتار و عمل تفاوت های زیادی در رویکردهای این کشور شاهد بودیم. روابط گرمی بین دو کشور برقرار است و حتی دولت عمان به عنوان دولتی میانجی و کشوری که می تواند پیام هایی برای طرف های مذاکره با ایران رد و بدل کند، مطرح بوده است.

در مذاکراتی که بین ما و به خصوص طرف های غربی یا حتی عربستان شکل گرفته، عمان همیشه نقش یک میانجی را بازی کرده است. سطح روابط ما با این کشور به لحاظ قرابت سرزمینی و حضور قابل توجه ایرانی ها در این کشور و روابط تجاری و بازرگانی که بین دو طرف برقرار است و نزدیکی این کشور به سواحل مکران و خلیج فارس، باعث شده در حد بالایی باشد. تجار دو کشور از روابط اقتصادی خوبی برخوردارند و این تبادلات اقتصادی همیشه به عنوان یکی از موضوعات مهم در روابط دو کشور مطرح بوده است.

دولت عمان چه دوران سلطان قابوس و چه در دوران اخیر، سعی کرده اند سیاست متعادل خود را نسبت به جمهوری اسلامی ایران حفظ کنند و در روابط دو طرف تنش یا اختلاف جدی وجود نداشته و روابط به شکل خوبی استمرار پیدا کرده است.

سفر رییس جمهور به مسقط بعد از پادشاهی جدید عمان می تواند نقطه عطفی در روابط دو کشور و زمینه ای برای توسعه همکاری های طرفین در عرصه های سیاسی و اقتصادی داشته باشد. این تعاملات می تواند در رویکردهای منطقه ای ایران هم اثر بخش بوده و بر روی روابط با دیگر کشورهای حوزه خلیج فارس موثر خواهد بود.

به موضوع میانجی‌گری اشاره کردید اما به صورت جزیی‌تر، ایران دو پرونده پیش روی خود دارد. اولی موضوع بازگشت به میز مذاکرات وین و دومی گفتگوها با عربستان است. ایا عمان کماکان نقش میانجی را در این اتفاقات بازی خواهد کرد؟

دولت عمان به عنوان دولت میانجی در روابط ما با کشورهای غربی و منطقه نقش آفرین بوده. اما اینکه بازی کردن این نقش تا چه اندازه موثر باشد به اراده طرفین برمی گردد. مسقط نقش یک واسطه را دارد و نمی‌تواند سیاست خاصی را به هیچ کشوری تحمیل کند. ایران توانسته از این طریق رویکردها و اصول سیاست خارجی خود را به طرف های مقابل ارائه کرده و آنها با دریافت دیدگاه ها ایران جهت گیری و سیاست های خود را تنظیم می کنند. هر دو طرف از طریق یک کانال مطمئن می توانند پیام های خود را تحویل طرف مقابل بدهند. واکنش طرفین اما مربوط به اراده شان برای تغییر رفتار یا انعطاف است.

روابط اقتصادی دو کشور در چه وضعیتی است؟ ایران و عمان روابط سیاسی خوبی دارند. اما از نظر اقتصادی به نظر می آید که اوضاع چندان خوب نیست.

روابط اقتصادی ما نسبتا متعادل است. اما در سطح خیلی بالایی هم قرار ندارد. اما حضور یک جمعیتی از سرمایه گذاران و تجار ایرانی در عمان و حتی در بخش حاکمیتی این کشور بر روی روابط موثر است. به هر حال پیوندهای اقتصادی دو کشور محکم است و زمینه برای گسترش روابط دو کشور وجود دارد و این منوط به این است که سیاستگذاری های ایران و عمان برای روابط تجاری خود چطور باشد.

311312/49