بطور کلی حقوق زنان در بین النهرین متفاوت با حقوق مردان بوده است. آنان می توانستند به راحتی در مکانهای تجاری رفت و آمد کنند؛ خرید و فروش نمایند؛ مالک دارایی های خود باشند و در مراسم قانونی حضور پیدا کنند.«زنان بلند مرتبه ای نظیر راهبه ها و اعضای خاندان سلطنتی می توانستند آموزش خواندن و نوشتن ببینند و موقعیت قابل توجهی در اداره ی امور داشته باشند». (1)جایگاه زنان در میان دولت شهرهای بین النهرین متغیر بود و در طول زمان نیز تغییر می یافت. در این دولت – شهرها شکاف و خلاء بزرگی میان حقوق زنان طبقات بالا و پایین وجود داشت (تقریباً نیمی از جمعیت در دوره ی بابلی متاخر جزء بردگان بودند) و قدرت زنان و آزادی ایشان در طی دوره ی آشوریان به میزان بسیاری کاهش یافت. «اولین شواهد موجود در مورد قوانینی که پوشش زنان نخبه را در جامعه الزامی می کرد متعلق به دوره بابلی متاخر می باشد». (2)تاریخ زنان بین النهرین تاریخی دراز و پیچیده است. بخشی از این پیچیدگی ناشی از انشعابها و اختلافهایی است که در تاریخ خود بین النهرین وجود دارد. حال و روز انسان های بین النهرین باستان به تبع تمدن های مختلف شان دچار افت و خیز و تفاوت می شود. با هر تفاوتی که در تمدن های این منطقه مواجه می شویم در می یابیم که نگاه آنان به زن و بویژه به جایگاه و آزادی های زن متفاوت شده است. بررسی جایگاه زنان در تمدن های مختلف بین النهرین – سومر، بابل آشور جذابیت های خاصی دارد. از همه جالبتر، دوره آشوری است که از (900 تا 600 ق.م) ادامه داشت. در طول این دوره قانون بسیار مهمی به نام «قانون 40 آشور میانه» وضع شد که اثرات آن هنوز هم بر وضعیت زنان این منطقه مشهود است. «طبق این قانون، دولت کنترل بر جنس مؤنث را در اختیار خود گرفت و در این راه، برخی را وادار به پوشیدن روبند و برخی را از پوشیدن آن منع کرد».(3)از آن دوره به بعد، هر تمدنی که جانشین تمدن قبلی می شد آزادی های زنان را محدودتر می کرد و از جایگاه و شأن زنان، بیشتر می کاست و این گونه بود که یک انقلاب مردسالارانه ای تدریجی در این منطقه به وقوع پیوست.
پی نوشت ها:
1. Elizabeth , barber 1994 , womens work , washington: Norton , p.182.
2. Ibid , p.186
3. Bieda , Jessica , 2004 , women in Mesopotamia , in www.p 221. ezboard.com.