آیه “لا یَسْمَعُونَ فیها لَغْواً إِلاَّ سَلاماً وَ لَهُمْ رِزْقُهُمْ فیها بُکْرَةً وَ عَشِیًّا” آیه 62 سوره مریم است که در مورد جایگاه بهشتیان می‌باشد. ترجمه : ” در آن جا هیچ سخن بیهوده اى نمى شنوند، فقط سخنى که از سلامت و عافیت حکایت دارد به گوششان مى‌رسد، و در آن جا هر بامداد و عصرگاه رزق خود را خواهند داشت.”
سخن (لغو) یعنی کلامی که اثری بر آن مترتب نیست، می فرماید: بهشتیان در بهشت ابدا سخن گزاف و لغوی نمی‌شنوند، جز سلام و این استثناء منفصل است، چون سلام به معنای امنیت است و سخن لغوی نیست و وقتی به کسی سلام می گوئیم ، معنای آن این است که تو هرگز از من امر مکروهی نمی بینی و هیچ امر ناپسند و نامطلوبی از من به تو نخواهد رسید، بهشتیان با این کلام آرامش و اطمینان می یابند که از هر امر بدی دور خواهند بود و روزیشان بدون انقطاع و پشت سر هم به ایشان خواهد رسید.
سیر تکاملی در آخرت نیز ادامه دارد. مقصد نهایی «بسوی خدا بودن» است نه رسیدن به خدا. چون رسیدن به خدا، معنی ندارد. لذا بهشتیان تا ابد رو به سوی کمال مطلق می روند و دائماً در مراتب هستی صعود می کنند.
در برخی آیات قرآن و روایات معتبر نقل شده است قیامت «یوم الحساب» است و دنیا «یوم العمل». در قیامت هم افراد بهشتی و جهنمی مشخص و معلوم می شوند، نتیجه عمل صالح وعبادات ها یا عمل فاسد و شقاوت های خود را برداشت می کنند. و آنچه در بهشت وجود دارد نتیجه عبادات و اعمال صالح دنیایی بهشتیان است.
اما باید دانست که اقتضائات عوالم پس از مرگ از قبر تا برزخ و قیامت و بهشت و جهنم ابدی با دنیایی کنونی ما بسیار متفاوت بوده و با هم فرق های زیادی دارند. گاهی وقت ها ما نیز برای پی بردن به حقایق عوالم آخرت از مثال های دنیایی استفاده می کنیم که برای تقریب به ذهن است که با فضای کلی آن عالم آشنایی پیدا کنیم.
در نتیجه، به خاطر همین اقتضائات متفاوت است که سیر تکامل در بهشت با سیر تکامل در دنیا فرق دارد. خداوند متعال در آیه 9 و 10 سوره یونس می فرماید: « انَّ الَّذِینَ آمَنُواْ وَعَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ یَهْدِیهِمْ رَبُّهُمْ بِإِیمَانِهِمْ تَجْرِی مِن تَحْتِهِمُ الأَنْهَارُ فِی جَنَّاتِ النَّعِیمِ- دَعْوَاهُمْ فِیهَا سُبْحَانَکَ اللَّهُمَّ وَتَحِیَّتُهُمْ فِیهَا سَلاَمٌ وَآخِرُ دَعْوَاهُمْ أَنِ الْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ» آنان را که ایمان آورده اند و کارهای شایسته کرده اند پروردگارشان به ایمانشان هدایت می کند در بهشتهایی پر نعمت ، نهرهای آب در زیر پایشان جاری است- در آنجا دعایشان این است : بار خدایا تو منزهی و به هنگام درود، سلام می گویند و پایان دعایشان این است : سپاس خدای را ، آن پروردگار جهانیان».
بنابراین تکامل در بهشت وجود دارد ولی تکامل به معنای عبادات تکلیفی نیست. چرا اساساً در بهشت تکلیفی نیست.
برای فهمیدن بهتر این نکته می توان به برخی نعمت های بهشتی هم اشاره کرد مانند: آیه 62 مریم درباره بهشتیان که می فرماید: «ولهم رزقهم فیها بکرة و عشیا» هر صبح و شام روزی آنها در بهشت مقرر است.
از آیات قبل از این آیه، به خوبی استفاده می شود که این توصیف درباره بهشت آخرت است که از آن تعبیر به «جنات عدن» شده است. و میتوان گفت که مسلما این مواهب جدید و تازه مادی و معنوی است که در این دو وقت به بهشتیان داده می شود، و پس به نوعی تکامل در بهشت هست ولی با تکامل دنیایی متفاوت می باشد .
بنابر این در بهشت ابدی و آخرت عبادت هم هست ولی عبادات تکلیفی مانند نماز و روزه دنیایی نبوده و رزق های مادی و معنوی بهشت هم با رزق های مادی و معنوی دنیایی تفاوت دارند.
چنان که قرآن مى فرماید:. وَ فِیها ما تَشْتَهِیهِ اَلْأَنْفُسُ وَ تَلَذُّ اَلْأَعْیُنُ در بهشت آنچه دل خواهد و چشم از آن لذت مى برد موجود است، و در این امر نیز بین مرد و زن بهشتى فرقى نیست هر کدام از آنها هر نوع لذتى بخواهند بر ایشان موجود است و براى زنان بهشتى نیز مردان بهشتى به دلخواهشان هست. پس باتوجه به آیات قرآن کریم شکى نیست که بهشت هم براى مردان مؤمن و هم براى زنان با ایمان است: «وعَدَ اللَّهُ المُؤمِنینَ والمُؤمِنتِ جَنتٍ تَجرى مِن تَحتِهَا الانهرُ خلِدینَ فیها ومَسکِنَ طَیّبَةً فى جَنتِ عَدنٍ ورِضونٌ مِنَ اللَّهِ اکبَرُ ذلِکَ هُوَ الفَوزُ العَظیم؛ ، خداوند به مردان و زنان با ایمان، باغ هایى از بهشت وعده داده که از زیر درختانش نهرها جارى است، جاودانه در آن خواهند بود، و مسکن هاى پاکیزه در این بهشت جاودان دارند، هم چنین خشنودى پروردگار که از همه این ها بالاتر است و این است رستگارى بزرگ.»؛ «لِیُدخِلَ المُؤمِنینَ والمُؤمِنتِ جَنتٍ تَجرى مِن تَحتِهَا الانهرُ خلِدینَ فیها ویُکَفّرَ عَنهُم سَیّاتِهِم؛ مردان و زنان باایمان را در باغ هایى -از بهشت- وارد کند که نهرها از زیر درختانش جارى است، در حالى که جاودانه در آن مى مانند و گناهانشان را مى بخشد.» زنان با ایمان در قیامت در کنار حورالعین با مردان بهشتى قرین مى باشند.
ازآیاتِ قرآنی استفاده مى شود که زنان و مردانى که در این دنیا همسر یکدیگرند هرگاه هر دو با ایمان و بهشتى باشند در آنجا به هم ملحق مى شوند و با هم در بهترین شرایط و حالات زندگى مى کنند و حتى از روایات استفاده مى شود که مقام این زنان برتر از حوریان بهشت است به خاطر عبادات و اعمال صالحى که در این جهان انجام داده اند، بنابراین لذت هاى بهشت مخصوص مردان بهشتى نیست، بلکه کسى که داخل بهشت مى شود از نعمت ها و زیبایى ها لذت خواهد برد.
___________________________آیاتی که مضامین آنها در متن است :
1-زخرف، / 70)
2-تفسیر المیزان، ج 18، ص 129
3- یس،/ 56
4 – مؤمن، / 8
5- رعد، / 23
6 -زخرف، / 71
7-توبه، /72
8-فتح،/ 5