مرگ یعنی انتقال از جهان جسمانی و عالم مادی به عالم برزخ (معاد استاد مطهری ـ انتشارات صدار، ص 53 ـ 35).
اما اینکه در لحظه مرگ حضرت عزرائیل برای قبض روح حاضر می شود، امر مسلمی نیست. بلکه ظاهر قرآنی خلاف آن است. زیرا در قرآن چهار دسته آیات است که به مرگ اشاره دارد:
دسته اول آیاتی که مرگ را مستقیما به خدا نسبت می دهند: «الله یتوفی الانفس حین موتها؛ خدا جان را در زمانه مدت آن می گیرد»، (زمر / 42).
دسته دوم آیاتی که مرگ را به حضرت عزرائیل ـ ملک الموت ـ نسبت می دهد: «قل یتوفاکم ملک الموت الذی و کل بکم؛ بگو جان شما را فرستند مرگ که بر شما وکیل است، می گیرد»، (سجده / 11).
دسته سوم آیاتی که مرگ را به فرستادگان الهی نسبت می دهد: «توفّته رسلنا؛ جان او را فرستادگان ما می گیرد»، (انعام / 61).
دسته چهارم آیاتی که مرگ را به فرشتگان الهی نسبت می دهد: آیات 28 و 32 سوره نحل و 97 سوره نساء.
دلیل این اختلاف نسبت ها این است که مراتب و اسباب مرگ مختلف است. ملائکه (یا همان فرستادگان الهی) علت نزدیکتر و سبب قریب مرگ هستند که مأمور از طرف ملک الموت هستند. و حضرت عزرائیل ما فوق آنها و فرمانده آنهاست که او نیز، مستقیما از خدا دستور می گیرد و به ملائکه دستور می دهد. خلاصه اینکه فرمانده اصلی خداست و فرمانده میانی حضرت عزرائیل و اقدام کننده ملائکه هستند، (المیزان، ج 16، ص 376 و تفسیر نمونه، ج 17، ص 140 ـ 139).
اما اینکه در لحظه مرگ حضرت عزرائیل برای قبض روح حاضر می شود، امر مسلمی نیست. بلکه ظاهر قرآنی خلاف آن است. زیرا در قرآن چهار دسته آیات است که به مرگ اشاره دارد:
دسته اول آیاتی که مرگ را مستقیما به خدا نسبت می دهند: «الله یتوفی الانفس حین موتها؛ خدا جان را در زمانه مدت آن می گیرد»، (زمر / 42).
دسته دوم آیاتی که مرگ را به حضرت عزرائیل ـ ملک الموت ـ نسبت می دهد: «قل یتوفاکم ملک الموت الذی و کل بکم؛ بگو جان شما را فرستند مرگ که بر شما وکیل است، می گیرد»، (سجده / 11).
دسته سوم آیاتی که مرگ را به فرستادگان الهی نسبت می دهد: «توفّته رسلنا؛ جان او را فرستادگان ما می گیرد»، (انعام / 61).
دسته چهارم آیاتی که مرگ را به فرشتگان الهی نسبت می دهد: آیات 28 و 32 سوره نحل و 97 سوره نساء.
دلیل این اختلاف نسبت ها این است که مراتب و اسباب مرگ مختلف است. ملائکه (یا همان فرستادگان الهی) علت نزدیکتر و سبب قریب مرگ هستند که مأمور از طرف ملک الموت هستند. و حضرت عزرائیل ما فوق آنها و فرمانده آنهاست که او نیز، مستقیما از خدا دستور می گیرد و به ملائکه دستور می دهد. خلاصه اینکه فرمانده اصلی خداست و فرمانده میانی حضرت عزرائیل و اقدام کننده ملائکه هستند، (المیزان، ج 16، ص 376 و تفسیر نمونه، ج 17، ص 140 ـ 139).