معنای واژه ایلاج طبق تحقیقی که علامه مصطفوی در کتاب «التحقیق فی کلمات القرآن الکریم» در ذیل ماده «ولج» انجام داده، عبارت است از:ورود در محیط چیزی به صورت متصل به آن چیز. خود ورود به معنای فرود آمدن در محیط چیزی است که در مقابل صدور قرار می‌گیرد و دخول به معنای ورود به محیطی است که داخل شونده را در بر می‌گیرد و به آن احاطه دارد و معنای مقابل دخول، خروج است.تعبیر به ایلاج در آیه شریفه: «ذلِکَ بِأَنَّ اللَّهَ یُولِجُ اللَّیْلَ فِی النَّهارِ وَ یُولِجُ النَّهارَ فِی اللَّیْلِ»(حج/۶۱) اشاره به این دارد که هر یک از شب و روز به صورت متصل وارد در دیگری می‌شود؛‌ [یعنی شب به صورت متصل به روز وارد در روز می‌شود و روز نیز بدون اینکه از شب فاصله داشته باشد به صورت چسبیده به شب وارد آن می‌شود.] و مراد این نیست که هر کدام از شب و روز داخل در محیطی می‌شوند که آنها را در برمی‌گیرد، بلکه فقط نظر به مطلق ورود و اتصال است و تحقق مفهوم ورود فقط به سبب ضعف و انکسار تدریجی در هر یک از شب و روز است تا آنجا که به تقویت و پیدایش دیگری منجر می‌شود.(التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۱۳. ص۱۹۸)توضیح و تفصیل بیشتر نیاز به تحقیق و پژوهش نسبتا گسترده در حد یک مقاله علمی پژوهشی را دارد که همت و تلاش پرسشگر محترم را می‌طلبد.