معنای روان آیه: «امن یجیب المضطر اذا … » چیست و با توجه به معنا چرا و با چه سندی در مواقع خاصی پنج دفعه قرائت می شود؟

(أَمَّنْ یُجِیبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ یَکْشِفُ السُّوءَ وَ یَجْعَلُکُمْ خُلَفاءَ الْأَرْضِ أَ إِلهٌ مَعَ اللَّهِ قَلِیلاً ما تَذَکَّرُونَ) یا کسى که دعاى مضطر را اجابت مى کند و گرفتارى را برطرف مى سازد، و شما را خلفاى زمین قرار مى دهد، آیا معبودى با خداست؟ کمتر متذکر مى شوید!>>در سومین سؤال، از این سؤالات پنجگانه که مجموعه اى از یک بازپرسى و محاکمه معنوى را تشکیل مى دهد،سخن از حل مشکلات، و شکستن بن بستها و اجابت دعاها است، مى گوید:آیا معبودهاى بى ارزش شما بهترند یا کسى که دعاى مضطر و درمانده را به اجابت مى رساند و گرفتارى و بلا را بر طرف مى کند؟! (أَمَّنْ یُجِیبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ یَکْشِفُ السُّوءَ).آرى در آن هنگام که تمام درهاى عالم اسباب به روى انسان بسته مى شود کارد به استخوانش مى رسد، و از هر نظر درمانده و مضطر مى گردد، تنها کسى که مى تواند قفل مشکلات را بگشاید، و بن بستها را بر طرف سازد، و نور امید در دلها بپاشد، و درهاى رحمت به روى انسانها درمانده بگشاید، تنها ذات پاک او است و نه غیر او.
از آنجا که این واقعیت به عنوان یک احساس فطرى در درون جان همه انسانها است، بت پرستان نیز به هنگامى که در میان امواج خروشان دریا گرفتار مى شوند تمام معبودهاى خود را فراموش کرده، دست به دامن لطف اللَّه مى زنند همانگونه که قرآن مى گوید: (فَإِذا رَکِبُوا فِی الْفُلْکِ دَعَوُا اللَّهَ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ): > (عنکبوت- 65).سپس مى افزاید:
نه تنها مشکلات و ناراحتیها را بر طرف مى سازد بلکه شما را خلفاى زمین قرار مى دهد (وَ یَجْعَلُکُمْ خُلَفاءَ الْأَرْضِ).>(أَ إِلهٌ مَعَ اللَّهِ).ولى شما کمتر متذکر مى شوید و از این دلائل روشن پند و اندرز نمى گیرید (قَلِیلًا ما تَذَکَّرُونَ)
منظور از خُلَفاءَ الْأَرْضِ ممکن است به معنى ساکنان زمین و صاحبان آن باشد، چرا که خدا با آن همه نعمت و اسباب رفاه و آسایش و آرامش که در زمین قرار داده انسان را حکمران این کره خاکى ساخته، و او را براى سلطه بر آن آماده کرده است.مخصوصا هنگامى که انسان در اضطرار فرو مى رود و به درگاه خدا رو مى آورد و او به لطفش بلاها و موانع را بر طرف مى سازد، پایه هاى این خلافت مستحکمتر مى شود (و از اینجا رابطه میان این دو بخش از آیه روشن مى گردد).و نیز ممکن است اشاره به این باشد که خدا ناموس حیات را چنین قرار داده که دائما اقوامى مى آیند و جانشین اقوام دیگر مى شوند که اگر این تناوب نبود تکاملى صورت نمى گرفت «2».تفسیر نمونه، ج 15، ص: 518
استفاده از این آیه نورانی در دعا ها مستند به سند خاصی نیست وامری ذوقی است چون در این آیه خداوندخود را اجابت کننده دعای مضطر معرفی کرده است از این ویژگی و صفت بربوبی در دعا استفاده می شود و در واقع خود را مضطر و خداوند را اجابت کننده دعوت مضطر دانسته و از او اجابت دعای خود را درخواست می کنیم .وبلحاظ تبرک به پنج تن آل عبا پنج بار ویا 14بار به نیت چهارده معصوم(ع) این آیه را تلاوت می کنند.