وحدت شیعه و سنی در کلام حضرت امام خمینی (ره) امام خمینی ره در بیانات خود به این مسئله اشاره فرموده که گزیده ای از آن خدمتتان ارسال می شود:اختلافاتى که در عراق، در ایران، در سایر ممالک اسلامى ایجاد مى کنند، باید سران دول اسلامى توجه داشته باشند به این معنا که این اختلافات اختلافاتى است که هستى آنها را به باد مى دهد. باید با عقل، با تدبیر، توجه داشته باشند به این معنا که به اسم مذهب و به اسم اسلام مى خواهند اسلام را از بین ببرند. دست‌هاى ناپاکى که بین شیعه و سنى در این ممالک اختلاف مى اندازد اینها نه شیعه هستند و نه سنى هستند؛ اینها دست‌هاى ایادى استعمار هستند که مى خواهند ممالک اسلامى را از دست آن‌ها بگیرند؛ ذخایر را از دست آن‌ها بگیرند؛ بازار سیاه درست کنند براى ممالک به اصطلاح مترقى؛(1)ما پیوستگى خودمان را به اقلیت‌هاى مذهبى اعلام مى کنیم. ما برادرى خودمان را به برادران اهل سنت اعلام مى کنیم. دشمنان اسلامند که مى خواهند ما را با برادرهاى خودمان مختلف کنند. دشمن‌هاى اسلام یا گول‌خورده هاىِ از آن‌ها هستند که در این وقت مخالفت مابین دو دسته را اعلام مى کنند. ما اعلام مى کنیم وحدت کلمه مسلمین را. اگر مسلمین وحدت کلمه داشتند، امکان نداشت اجانب بر آن‌ها تسلط پیدا بکنند. این تفرقه در بین مسلمین است که باعث شده است که اجانب بر ما تسلط پیدا بکنند. این تفرقه مسلمین است که از اول با دست اشخاص جاهل تحقق پیدا کرد، و الآن هم ما گرفتار هستیم. واجب است بر همه مسلمین که با هم باشند. یک زمان حساسى است؛ مابین حیات و موت مردد هستیم. ما الآن مملکت‌مان یا باید تا ابد زیر یوغ استعمار و استبداد باشد، یا باید الآن از این یوغ خارج بشود. اگر وحدت کلمه را حفظ نکنید، تا آخر باید مبتلا باشید.(2)در اسلام بین شیعه و سنى ابداً تفرقه نیست؛ بین شیعه و سنى نباید تفرقه باشد. باید وحدت کلمه را حفظ کنید. ائمه‌ی اطهار ما سفارش کردند به ما که بپیوندید با هم؛ و با هم اجتماعمان را حفظ کنیم. و کسى که این اجتماع را بخواهد که به هم بزند، یا جاهل است و یا مغرض. و نباید به این حرف‌ها گوش بکنند. برادران سنى ما نباید به یک تبلیغاتى که از طرف دشمنان اسلام مى شود ترتیب اثر بدهند. ما با آن‌ها برادر هستیم، آن‌ها با ما برادر هستند. این مملکت مال همه ماست، مال همه‌ی ما. مال اقلیت‌هاى مذهبى، مال مذهبیون ما، مال برادران اهل سنت ما. همه ما با هم هستیم.(3)
قریب سیصد سال پیش از این، سیاست خارجى در ایران و در شرق [اجرا] شد. آن‌ها بیشتر درصدد این مسائل برآمدند. کارشناس‌هاى آن‌ها اشخاص و طوایف را مطالعه کردند و روحیات مردم را دیدند و همه‌ی جهات مادیات ما را تحت مطالعه قرار دادند، و از دو راه خواستند از ما بهره‌گیرى کنند: مادى، مى بینید که بهره‌گیرى کردند؛ بهره‌گیرى روحانى هم این بود که به این اختلافات دامن زدند و ما را بیشتر، از هم جدا کردند. اینکه مى بینید یک کلمه وقتى از یک آدمى در اینجا صادر مى شود، آن را عَلَم مى کنند و چند هزار، چند صد هزار چاپ مى کنند، نه اینکه یک آدم معمولى این کار را بکند، این دولت‌ها و این خارجی‌ها هستند که به آن دامن مى زنند و آنطور منتشر مى کنند.
ما با هم یکى هستیم و ما جدا نیستیم. اختلاف، اختلاف دو تا مذهب است؛ این اختلاف نباید اسباب این معنا بشود که ما در اساس اسلام [اختلاف کنیم ]. اسلام بالاتر از این معانى است که ما به واسطه اختلاف مسلکى از اسلام مثلًا چه بکنیم. ما که مى بینیم الآن اسلام در معرض خطر است، بر همه ما لازم است که دست به هم بدهیم و از آن اشتباهاتى که در سابق بوده دست برداریم، دستهایى را که مثل سابق [مى خواهند] ما را از هم جدا کنند قطع کنی
ما با مسلمین اهل تسنن یکى هستیم؛ واحد هستیم که مسلمان و برادر هستیم. اگر کسى کلامى بگوید که باعث تفرقه بین ما مسلمانها بشود، بدانید که یا جاهل هستند یا از کسانى هستند که مى خواهند بین مسلمانان اختلاف بیندازند. قضیه شیعه و سنى اصلًا در کار نیست، ما همه با هم برادریم .(5)
نهضت اسلامى ایران مظهر برادرى شیعه و سنى و هم‌گامى نژادهاى مختلف کشور ایران است.(6)
امروز آن چیزى که تکلیف همه ماست، شما برادرهاى اهل سنت، اینها برادرهاى اهل تشیع، همه، همه افراد این ملت تکلیف دارند، این است که الآن توجه به این معنا داشته باشند که دستهایى در کار است که نگذارند اسلام تحقق پیدا بکند، با شیوه هاى مختلف. شیوه هاى مختلفى الآن در کار است. و این نکته اش این است که خارجی‌ها آنکه به آن رسیده اند این است که اسلام است که جلو منافع آنها را مى گیرد. اگر اسلام تحقق پیدا بکند، این مملکت یک مملکت اسلامى بشود، دست آن‌ها دیگر تا آخر کوتاه است؛(7)
عوامل اجانب که منافع خود و اربابانشان را در خطر مى بینند، براى تحریک برادران اهل سنت و دامن زدن به برادرکشى، قضیه‌ی شیعه و سنى را طرح نموده و مى خواهند با شیطنت بین برادران اختلاف ایجاد کنند. در جمهورى اسلامى همه‌ی برادران سنى و شیعه در کنار هم و با هم برادر و در حقوق مساوى هستند. هرکس خلاف این را تبلیغ کرد، دشمن اسلام و ایران است.(8)
یک دسته از مسلمانان شیعه هستند و یک دسته اى از مسلمانان سنى، یک دسته حنفى و یک دسته اى حنبلى و دسته اى اخبارى هستند؛ اصلًا طرح این معنا، از اول درست نبود. در یک جامعه اى که همه مى خواهند به اسلام خدمت کنند و براى اسلام باشند، این مسائل نباید طرح شود. ما همه برادر هستیم و با هم هستیم؛ منتها علماى شما یک دسته فتوا به یک چیز دادند و شما تقلید از علماى خود کردید و شدید حنفى؛ یک دسته فتواى شافعى را عمل کردند و یک دسته دیگر فتواى حضرت صادق را عمل کردند، اینها شدند شیعه، اینها دلیل اختلاف نیست. ما نباید با هم اختلاف و یا یک تضادى داشته باشیم، ما همه با هم برادریم. برادران شیعه و سنى باید از هر اختلافى احتراز کنند. امروز اختلاف بین ما، تنها به نفع آن‌هایى است که نه به مذهب شیعه اعتقاد دارند و نه به مذهب حنفى و یا سایر فِرق، آن‌ها مى خواهند نه این باشد نه آن، راه را اینطور مى دانند که بین شما و ما اختلاف بیندازند. ما باید توجه به این معنا بکنیم که همه‌ی ما مسلمان هستیم و همه‌ی ما اهل قرآن و اهل توحید هستیم، و باید براى قرآن و توحید زحمت بکشیم و خدمت بکنیم.(9)
اینهایى که درصدد این معانى هستند، بدانند که اگر همه‌ی قدرت‌هاى خودشان را هم جمع بکنند نمى توانند به یک ملتى که همه با هم فریاد اللَّه‌اکبر مى زنند، نمى توانند اینها با آن‌ها مقاومت کنند؛ بیخود درصدد تفرقه‌اندازى هستند. مسلمان‌ها برادرند و تفرقه پیدا نمى کنند با تبلیغات سوء بعض عناصر فاسد. اصل این مسئله که شیعه و سنى، شیعه یک طرف و سنى یک طرف، این از روى جهالت و از روى تبلیغاتى که اجانب کردند پیش آمده است. چنانچه بین خود شیعه هم اشخاص مختلفى را با هم به مبارزه وا مى‌دارند، و بین خود برادرهاى سنى هم یک طایفه اى را به طایفه‌ی دیگر، در مقابل هم قرار مى دهند. امروز روزى است که تمام طوایف مسلمین مقابل هستند با قدرت‌هاى شیطانى که اساس اسلام را مى خواهند از بین ببرند؛ آن قدرت‌هایى که دریافته اند که آن چیزى که خطر براى آن‌ها دارد اسلام است، آن چیزى که خطر براى آن‌ها دارد وحدت ملت‌هاى اسلامى است. امروز روزى است که [باید] تمام مسلمین تمام بلاد عالَم با هم مجتمع بشوند.(10)
الآن اجتماعاتى هست که به اسم شیعه و سنى بنا بر ایجاد اختلاف دارند؛[…] اگر- خداى نخواسته- این قدرت‌هاى بزرگ در ایران برگردند، نه اسلامى و نه اهل سنتى و نه اهل تشیعى باقى مى گذارد. اگر این‌ها این دفعه- خداى نخواسته- برگردند، براى اینکه از این برادران سنى و شیعه صدمه دیدند و از اجتماعات آن‌ها نفع‌هاى خودشان را و چپاول‌گری‌هاى خودشان را از دست داده اند، این دفعه بدانید که- خداى نخواسته- اگر آنها برگردند، اساس اسلام را که منشأ اجتماع شما برادران بود، از بین خواهند برد. برادران بیدار باشند و کسانى که درصدد این هستند که بین برادران شیعى و سنى اختلاف بیندازند، اگر وابسته به امریکا یا شوروى هستند، آن‌ها نصیحت را معلوم نیست بپذیرند و اما اگر وابسته به آن‌ها نیستند و براى اسلام و براى کشور اسلامى خودشان و براى مسلمین مى خواهند کارى بکنند، راه، ایجاد اختلاف نیست. راه، این است که تمام گروه‌ها، را با هم آشتى بدهند و این اجتماعى که بحمداللَّه در ایران پیدا شده است و این وحدت کلمه اى که بین همه‌ی قشرهاى کشور پیدا شده است، کوشش کنند که محفوظ باشد.(11)
همه‌ی طوایفى که در ایران هستند با هم اخوت داشته باشند، توجه کنند به اینکه الآن کسانى که مخالف با اسلام هستند و دارند پخش مى کنند مطالبى را، مى خواهند بین برادرهاى شیعه و سنى اختلاف ایجاد کنند. اینها نه خیرخواه شیعه هستند، نه خیرخواه سنى، و اینها با اسلام مخالفند. بیدار باشند همه‌ی برادرها، با هم باشند. دشمن مشترک ما داریم، به این دشمن مشترک باید ما با هم حمله کنیم و آن‌ها را نگذاریم که خداى نخواسته، در صفوف ما یک رخوتى ایجاد بشود و یک اختلافى ایجاد بشود.(12)
برادران و خواهران هر دو فرقه باید هوشیار باشند. و بدانند که این کوردلان جیره‌خوار با اسم اسلام و قرآن مجید و سنت پیامبر مى خواهند اسلام و قرآن و سنت را از بین مسلمین برچینند؛ یا لااقل به انحراف کشانند. برادران و خواهران باید بدانند که امریکا و اسرائیل با اساس اسلام دشمنند؛ چرا که اسلام و کتاب و سنت را خار راه خود و مانع از چپاول‌گرى شان مى دانند؛ چرا که ایران با پیروى از همین کتاب و سنت بود که در مقابل آنان بپاخاست و انقلاب نمود و پیروز شد. امروز توطئه بر ضد ایران و حکومت آن و حزب‌اللَّه در حقیقت توطئه براى محو اسلام و کتاب و سنت است.(13)
امریکا و آل سعود حادثه مکه را یک مبارزه فرقه اى و نزاع قدرت میان شیعه و سنى ترسیم نموده؛ و ایران و رهبران آن را به عنوان کسانى که هوس رسیدن به یک امپراتورى بزرگ را در سر مى پرورانند معرفى مى کنند تا بسیارى از کسانى که از مسیر حوادث سیاسى جهان اسلام و نقشه هاى شوم جهان‌خواران بی‌خبرند تصور کنند که فریاد برائت ما از مشرکین و مبارزه‌ی ما براى کسب آزادى ملت‌ها در مسیر کسب قدرت سیاسى مان و گسترش قلمرو جغرافیاى حکومت اسلامى است. البته براى ما و همه‌ی اندیشمندان و محققانى که از نیات پلید تشکیلات آل سعود باخبرند جاى تعجب نیست که به ایران و حکومتى که از بدو پیروزى تا به حال فریاد وحدت مسلمین را سر داده است و در همه‌ی حوادث جهانِ اسلام، خود را شریک غم و شادى مسلمانان مى داند، تهمت افتراق و جدایى مسلمانان را بزنند؛ و یا بالاتر از آن، زائرانى را که به عشق زیارت مرقد پیامبر و حرم امن الهى به حجاز رفته اند به لشکرکشى و تشکل براى تصرف کعبه و آتش زدن حرم خدا و تخریب مدینه‌ی پیامبر متهم نمایند! و دلیل و مدرک این کار را حضور پاسداران و نظامیان و مسئولین کشورمان در مراسم حج ذکر کنند! آرى، در منطق آل سعود نظامى و پاسدار کشور اسلامى باید با حج بیگانه باشد؛ و اینگونه سفرها براى مسئولین کشورى و لشکرى تعجب آور و توطئه انگیز مى شود. از نظر استکبار، مسئولین کشورهاى اسلامى باید به فرنگ بروند، آن‌ها را به حج چه کار! دست‌نشاندگان امریکا آتش‌زدن پرچم امریکا را به حساب آتش‌زدن حرم، و شعار مرگ بر شوروى و امریکا و اسرائیل را به حساب دشمنى با خدا و قرآن و پیامبر گذاشته اند؛ و نیز مسئولین و نظامیان ما را با لباس احرام به عنوان رهبران توطئه معرفى کرده اند!(14)
1- صحیفه‌ی امام، ج 1، ص37
2- همان، ج 6، ص84
3- همان، ج 6، ص84
4- همان، ج 6، ص95
5- همان، ج 6، ص133
6- همان، ج 6، ص184
7- همان، ج 8، ص132
8- همان، ج 9، ص312
9- همان، ج 13، ص54
10- همان، ج 13، ص153
11- همان، ج 14، ص288
12- همان، ج 17، ص499
13- همان، ج 19، ص28
14- همان، ج 21، ص79
برخی از بیانات مقام معظم رهبری (مد ظله العالی) در مورد وحدت بین مسلمانان بدین قرار می باشد:
شیعه و سنی نباید بگذارند دشمن از اختلافاتشان سوء استفاده کند.
کسـانی که شعـار اتحـاد و وحـدت و بـرادری مسلمین را می دهند، اینها دشمن مسلمانان نیستند؛ دوست مسلمانانند، خیر مسلمانان را می خواهند و مایلند همه ی مسلمین عالم عزیز باشند.
چه فایده ای دارد که در داخل جامعه ی اسلامی، مسلمانان از مذاهب مختلف، روبه روی هم بایستند و به همدیگر ضربه بزنند؛ از آن طرف هم دشمن بیاید، هر دوی اینها را محاصره کند، سرشان را به هم بکوبد و خودش بنشیند، تماشا و استفاده بکند؟ این خوب است؟
اگر ما می گوییم که شیعه و سنی در کنار هم قرار بگیرند، یعنی شیعه، شیعه بماند؛ سنی هم سنی بماند. ما چه موقع به عالم تسنن گفته ایم که منظورمان از وحدت این که شما شیعه بشوید؟!
ما چنین چیزی نگفته ایم.
هر کس خواست شیعه بشود، از طریق علمی و از راه مباحثات عالمانه شیعه بشود. آنها هم آزادند که بروند کار خودشان را بکنند. ما نمی گوییم شما مذهبت را عوض کن؛ ما می گوییم شیعه و سنی باید همیشه سر عقل باشند، همچنانکه بحمدالله در دوران انقلاب اسلامی، در کشور ما مشاهده شد. نگذارند دشمن از اختلافات اینها سوء استفاده کند. برگزاری هفته وحدت، برای این است.[1]دنیای اسلام، نیازمند تقریب
امروز دنیای اسلام نیازمند این تقریب است. در این تقریب – همـان طـور کـه مکـرر گفته شده- غـرض این است که فرقه های اسلامی، در مقام فکر و اعتقاد به یکدیگر نزدیک بشوند. ای بسا برخی از تصورات فِرق نسبت به یکدیگر، با مباحثه و مذاکره، به استنتاج خوبی منتهی بشود. شاید بعضی از سوء تفاهم ها برطرف و بعضی از عقاید تعدیل و بعضی از افکار به طور واقعی به هم نزدیک بشود.
البته اگر این بشود، بسیار بهتر از هر شکل دیگر است. حداقل این است که بر روی مشترکات تأکید بشود. این گفتگوها و مذاکرات، کمترین فایده اش این خواهد بود. بنابراین، باید از طرح مسائل تفرقه انگیز خودداری بشود.[2]قدرتمندان، عامل جنگهای مذهبی مسلمین
در زمان حـال، برای ایـن که مسلمین با هم متحد و متفق نبـاشند و علیـه هـم کـار کنند، تلاشهـای مضـاعفی انجـام می گیرد. این تلاشها به خصوص از وقتی تشدید پیدا کرده، که نیاز مسلمین به وحدت، بیش از همیشه است. به تصور خیلی نزدیک به واقعیت، انگیزه تلاشهای دشمنان این است که از تحقق آرزوی سیادت و حاکمیت اسلام- که امروز به مراحل عملی نزدیک می شود- جلوگیری کنند.
طبیعی است که اگر اسلام بخواهد حاکمیت پیدا کند و مسلمین در دنیای اسلام بخواهند به اسلام تمسک کنند؛ با این اختلافات امکان پذیر نیست.[3]با اتحاد مسلمین، دنیای اسلام سربلند خواهد شد.
یک میلیارد انسان در دنیا هستند که درباره ی خدا و پیامبر و نماز و حج و کعبه و قرآن و بسیاری از احکام دینی، با هم یک عقیده دارند؛ یک چند مورد اختلاف هم دارند. اینها بیایند همان چند اختلاف را بگیرند، با هم بجنگند، تا آن کسی که با اصل خدا و پیامبر (ص) و دین و همه چیز مخالف است، کار خودش را انجام بدهد. آیا این عاقلانه است؟!
ما گفتیم یک عده از علما و متفکران دور هم بنشینند و در سطح علمی و فرهنگی، برای تقریب و نزدیک کردن، «مؤسسه التقریب بین المذاهب الاسلامیّه» را به وجود آورند.
چهار مذهب فقهی در اهل سنت هست، مذهب امامیه هست، مذهب زیدیه هست، مذاهب دیگر اسلامی هستند. اینهـا بنشیننـد ببیننـد، در مســایـل علمـی و دینـی، چقـدر می توانند با یکدیگر همکاری و کار کنند.
ما این مرکز را تشکیل دادیم. ان شاء الله برادرانی که مسئول این کار هستند و معین شده اند، آن را با قوت دنبال می کنند. این کار، کاری است که خدای متعال از آن راضی است و سرنوشت اسلام به این طور کارهاست.
اگر مسلمین دست در دست هم بگذارند و با هم صمیمی باشند، ولو عقایدشان مخالف با یکدیگر باشد، اما آلت دست دشمن نشوند، دنیای اسلام سربلند خواهد شد.[4]باید به وحدت جهانی اسلام توجه بیشتری شود.
یک عده قلم به مزد و مزدور و عالم بی دین و ریزه خوار سفره ی سلاطین و مشکلداران بی دین عالم را- که از هر کسی خطرناکترند- اجیر کرده اند، تا در برابر ندای وحدت انقلاب اسلامی، فریاد اختلاف و تفرقه سر دهند.
واقعاً عالمی که وجدان بیدار و تقوا نداشته باشد، اضرّ از هر دشمنی بر جامعه ی اسلامی است. در روایت دارد که چنین عالمی بر مسلمانان، اضرّ از گرگ بر گله گوسفندان است. شما ببینید، یک گرگ در یک گله ی گوسفند، چه کار می کند؟ این ضررش از آن بیشتر است.
در طول این هشت سـال جنگ، بلکه در طول ده، یازده سـال انقلاب، دیدیم که این طور علما چه کردند؛ امـا به برکت نام و پرچم اسلام و نام پیامبر اکرم و به برکت هفته ی وحدت، انقلاب بر توطئه های آنان فایق آمده است.[5]وحدت کلمه را حفظ کنید.
وحدت کلمه را حفظ کنید. مبادا کسانی با زبانهایی، بدون قصد و غرض سویی، فقط به علت اشتباه و به خاطر اینکه مصلحت را نمی فهمند و نمی دانند که چه بگویند، چیزهایی بگویند که مردم را دلسرد بکنند.
متأسفانه گاهی در گـوشه و کنـار دیده می شود که بعضی ها مصلحت خود و مصلحت انقلاب و ملت را نمی فهمند. با زید بدی می کنند، با نظـام بدی می کنند. می خـواهند مسئـولی را زیر سؤال ببـرند، انقـلاب را زیر سؤال می بـرند. نمی فهمند کـه این کـار، زیر سؤال بـردن انقلاب است. می خواهند یک جبهه بندی درست کنند ولـی نمی فهمند کـه این جبهه بندی، به وحدت ضربه خواهد زد.[6]اسلام وحدت مسلمین را یکی از فرایض قرار داده است.
ما معتقدیم که اسلام، وحدت مسلمین و اتحاد نیروهای مؤمن به خدا و موحد را یکی از فرایض قرار داده است. ما معتقدیم که یکی از بزرگترین اهداف حج خانه ی خدا این است که مسلمانان را به هم نزدیک کند. این که خدا فرموده است: «وَ اذّن فی النّاس بالحجّ یأتوکَ رجالاً وَ عَلی کلّ ضار یأتین من کلِّ فجّ عمیق» (حج، 27)
و همه ی مردم مسلمان عالم را در روزهای معین و در عرصه های محدودی مانند عرفات و مشعر و منا و مسجدالحرام جمع می کند، چرا اینها این قدر از آشنایی مسلمین با هم می ترسند؟! مسأله این است که وحدت اسلامی و وحدت بینش و نظر و سخن مسلمین، برای استکبار و در رأس آن، آمریکای غدّار و برای ابزارهای او در دستگاه حاکمیت سلطه در عالم، خطرناک است. این، حقیقتی است که امام بزرگوار ما بارها آن را بیان کرد.[7]امام اعتقادی راسخ به اتحاد مسلمین داشت.
نکته ی دیگر این است که او [امام خمینی (ره)] نظر وسیعی به دنیای اسلام داشت و به دنبال همین دیدگاه وسیع، اعتقاد راسخ او به لزوم اتحاد مسلمین بود. این، آن نکته ی اساسی است.
مسأله این نیست که مذاهب یا فرق اسلامی و طوایف گوناگون سیاسی و اعتقادی و مسلکی و غیره، چه تعداد جمعیت یا چه قدر قدرت سیاسی و اجتماعی دارند یا ندارند؛ مسأله این است که اگر ما برای مشکلات جهان اسلام، به دنبال چاره ای هستیم، یا به تعبیر درست تر، اگر ما برای سـربلندی و عظمت و عـزت اسلام و قـرآن مجاهده می کنیم، این با اختلاف و درگیری بین مسلمین سازگار نیست.
امام (ره) قبل از پیروزی انقلاب این هدف را دنبال می کردند و به آن توصیه می نمودند. بعد از پیروزی انقلاب هم، به طریق اولی این کار را کردند.[8]خدشه در وحدت و سازندگی، دو نقطه امید دشمن
یک نقطه، مسأله ی وحدت و یکپارچگی است. دشمنانی که هنوز درصددند نسبت به انقلاب و نظام جمهوری اسلامی، نیات خصمانه و شومشان را اعمال بکنند، چشم امید به اختلافات بسته اند. آنها از وحدت و یکپارچگی شما مردم می ترسند؛ این را متوجه باشید.
ملت ایران، به هیچ قیمت نباید وحدت و یکپارچگی خودش را از دست بدهد. مسئولان باید متوجه باشند که با این یکپارچگی عظیم، چگونه باید رفتار کرد.[9]ایستادگی، مقاومت، حضور و وحدت، شرط پیروزی
هر جا ملتها دست به دست هم بدهند، حضور داشته باشند، این حضور را ادامه بدهند و با سختیهایش بسازند، ممکن نیست قدرتهای بین المللی- آمریکا و امثال آمریکا- بتوانند آن کاری را که می خواهند، در مقابل اینها انجام بدهند. ملتها پیروزند. این، یک واقعیت است. ایستادگی، مقاومت، حضور و وحدت، از شرایطش است.
امروز، شما در دنیا می بینید که بتدریج در مناطقی از عالم، همین تجربه ی ایران تکرار می شود و برای همین است که امام بزرگوار ما، به طور قاطع می گفت که دشمن قادر نیست این ملت را تا وقتی ایستاده و متحد است، شکست بدهد و فرمودند: «آمـریکـا در مقـابـل ایـران، هیچ غلطی نمی تواند بکند.» ما هم همان حرف را تکرار می کنیم. این، اعتقاد ملت ایران و مسئولان و دست اندرکاران نظام جمهوری اسلامی است.[10]اتحاد دنیای اسلام بر محور دو نقطه ی مهم مربوط به اهل بیت (علیهم السلام)
مهم این است که دنیای اسلام می تواند به محور دو نقطه ی مربوط به اهل بیت (علیهم السلام)، اتفاق و اتحاد داشته باشد: یکی محبت است که یک امر عاطفی و عقیدتی است و مسلمین به محبت اهل بیت (علیهم السلام) امر شده اند و همه آن را قبول کرده اند. این نقطه می تواند نقطه ی تمرکز عواطف و احساسات همه ی مسلمین باشد.
نقطه ی دوم، آموزش دین و تعلم معارف و احکام الهی به مثابه ی عدل قرآن و به موجب حدیث ثقلین است، که باز این حدیث را شیعه و سنی و فرق مختلف اسلامی روایت کرده اند. این چیز مهمی است که برافراشتن پرچم اهل بیت (علیهم السلام) در دنیای اسلام، حقیقتاً می تواند دنیای اسلام و مسلمین را از این دو نقطه نظر گرد هم مجتمع کند. امروز این فرصت عظیم در اختیار همه ی مسلمین است.[11]نباید اجازه بدهیم که دستهایی در یکپارچگی ملت تفرقه ایجاد کنند.
نکته اول، همین مسأله ی وحدت عمومی مردم است. از علمای موجه و زبانهای ناطق و گویا، بخصوص ائمه ی محترم جمعه و شخصیتهایی که مقام رسمی و جایگاه شناخته شده ای را در جامعه ی اسلامی دارا هستند، چه کسی اولی به این است که مردم را صمیمانه به سمت وحدت و استحکام- همین یکپارچگی که بحمدالله هست- دعوت کند؟
هیچکدام از مسئولان نظام نباید اجازه بدهیم کـه دستهایی، یا از روی عنـاد و غرض و یا از روی جهـالت، در یکپـارچگی ملت تفـرقه ایجاد کنند و مردم را به دسته جات تقسیم نمایند و اهوای آنان را با یکدیگر متقابل و متضاد بکنند.
این، راههایی دارد. با تشر زدن و دعوا کردن و تهدید کردن، همیشه این مقصود حاصل نمی شود. بیشتر با محبت و جلب قلوب و جذب باید این مقصود را عملی کرد.[12]وحدت کلمه ضامن همه ی امور
می دانید که در یک حرکت دسته جمعی، وحدت کلمه، ضامن همه ی امور است. بدون وحدت کلمه، حرکت دسته جمعی امکان ندارد؛ ولو آن حرکت، متوقف به پنج یا ده نفر آدم باشد. اگر همان ده نفر، با یکدیگر همسخن و همکلام نباشند و همکاری نکنند، امکان ندارد که آن کار پیش برود.
نظام جمهوری اسلامی، یک حرکت عظیم الهی است. ابعاد این حـرکت، به ابعاد مرزهای این کشور محصور نیست. این حـرکت، حتی به حصارهای زمان کنونی هم محدود نمی شود، یک حرکت عظیم تاریخی است. باید طوری باشد که نسلهای دیگر و ملتهای مسلمان معاصر ما، از این حرکت درس بگیرند، نیرو به دست آورند و راهشان را پیدا کنند.[13]اختلافات را در هم هضم کنید و به نقاط مشترک بچسبید
یکی از اصول اسلام، وحدت مسلمین و اخوت اسلامی است. «وَ اعتَصِمُوا بِحَبلِ الله» (آل عمران، 103)، نقاط مشترک را هم باید چسبید. در افغانستان، اتفاقاً اختلافات مذهبی و فرقه ای و قومی هم هست. اقوام افغانستان، در طول این تاریخ دویست و پنجاه ساله ای که ما می دانیم، غالباً با هم درگیری داشته اند. از لحاظ قومی هم، شیعه و سنی با یکدیگر اختلافات داشته اند. باید همه ی اینها را در هم هضم کنیم و فقط اسلام را در همه ی این گروه ها و دسته جات مختلف حاکم نماییم.
در رأسش هم شما آقایان- اعم از شیعه و سنی- که هر کدام بحمدالله جمعیتی را دنبال سر خودتان دارید، باید در جهت ایجاد حکومت اسلامی و حاکمیت اسلام در افغانستان تلاش کنید و به کمتر از این هم بایستی قانع و راضی نشوید.[14]زمزمه های تفرقه را از هر کس که باشد، رد کنید.
دشمن در مقابل ملتی که ایمان راسخ و امید به آینده دارد و آماده ی فداکاری است و وحدت را در میان خود، مثل گوهر گرانبهایی حفظ کند، چه کار می تواند بکند؟
سعی کنید این وحدت را- که بحمدالله امروز در میان ملت ایران مستحکم است- حفظ کنید. زمزمه های تفرقه را از هر کس که باشد، رد کنید. نگذارید افرادی از روی نادانی، یا خدای نکرده از روی غرض، در صفوف ملت انشقاق ایجاد کنند.
این ملت که با یکپارچگی و وحدت خود توانست به هدفهایش برسد، باید ان شاء الله این وحدت و یکپارچگی را در زیر پرچم اسلام و قرآن حفظ کند.[15]رفع اختلافها و حاکمیت اسلام دو جهت گیری اساسی در مسأله ی وحدت
در مسأله ی وحدت، دو نقطه یا دو جهت گیری اساسی وجود دارد که هر کدام به تنهایی، حایز اهمیتند. وقتی ما شعار وحدت را می دهیم، این دو نکته ی اساسی باید مورد توجه ما باشد و همین هاست که برای زندگی عملی مسلمین کارساز است:
یکی از این دو نکته، عبارت از رفع اختلافات و تناقضها و درگیریها و تضادها و کارشکنی هاست که از قرنها پیش تا امروز، میان طوایف و فِرَق مسلمین وجود داشته است و همیشه هم این تناقضها به ضرر مسلمین تمام شده است.
نکته ی دوم این است که این وحدت در خدمت و در جهت حاکمیت اسلام باشد؛ و الا پوچ و بی معنی خواهد بود.[16]در پایان توجه به یک نکته ضروری است و ان اینکه:
وحدت بین مسلمین ، به معنی کنار گذاشتن اعتقادت اختلافی نیست ؛ بلکه مباحث علمی بین علمای مذاهب حتماً باید وجود داشته باشد ؛ لکن این مباحث نباید حالت خصمانه پیدا نماید ؛ بلکه همواره باید به صورت استدلالی مطرح شوند ؛ و محور نیز در این گونه مباحث ، باید قرآن و رسول خدا (ص) و عقل برهانی باشد.چرا که قرآن کریم دعوت به تعقّل نیز کرده است. لذا نه به بهانه وحدت می توان مباحث مذهبی را تعطیل نمود ؛ نه به بهانه ی این گونه مباحث می توان وحدت را مخدوش ساخت. اگر صِرف اختلاف نظر موجب تفرقه بود ، در آن صورت حتّی خانواده نیز نباید تشکیل می شد کجا رسد جامعه و جامعه ی دینی. چون حتّی افراد یک خانواده نیز باهم اختلاف نظرهایی دارند.
پس وحدتی که منظور بزرگان ما است وحدت در مقابل کفار و دشمنان اسلام است نه وحدت در اعتقادات و مسائل درون مذهبی.چرا که قرآن کریم دعوت به تعقّل نیز کرده است. لذا نه به بهانه وحدت می توان مباحث مذهبی را تعطیل نمود ؛ نه به بهانه ی این گونه مباحث می توان وحدت را مخدوش ساخت. اگر صِرف اختلاف نظر موجب تفرقه بود ، در آن صورت حتّی خانواده نیز نباید تشکیل می شد کجا رسد جامعه و جامعه ی دینی. چون حتّی افراد یک خانواده نیز باهم اختلاف نظرهایی دارند.
پس وحدتی که منظور بزرگان ما است وحدت در مقابل کفار و دشمنان اسلام است نه وحدت در اعتقادات و مسائل درون مذهبی.
پی نوشت ها:
1. حدیث ولایت، ج 5، ص 229
2. حدیث ولایت، ج 8، ص 79
3. حدیث ولایت، ج 8، ص 78
4. حدیث ولایت، ج 5، ص 230
5. حدیث ولایت، ج 5، ص 228
6. حدیث ولایت، ج 5، ص 94
7. حدیث ولایت، ج 4، ص 297
8. حدیث ولایت، ج 4، ص 296
9. حدیث ولایت، ج 4، ص 28
10. حدیث ولایت، ج 4، ص 154
11. حدیث ولایت، ج 4، ص 216
12. حدیث ولایت، ج 6، ص 263
13. حدیث ولایت، ج 6، ص 50
14. حدیث ولایت، ج 6، ص 3
15. حدیث ولایت، ج 6، ص 157
16. حدیث ولایت، ج 5، ص 243