ایمان گودرزی؛ این روزها ثروتمندان نفتی در فوتبال،پول خود را به رخ جهانیان میکشند. با خرید نیوکاسل توسط سران عربستان سعودی، تزریق پول از خاورمیانه به فوتبال جهان مخصوصا انگلیس ادامه دارد. ایده خرید باشگاههای فوتبال بهعنوان فرصتهای سرمایهگذاری دیگر غیرعادی نیست و بهویژه ثروتمندان خاورمیانه که عمدتا ثروت خود را از نفت به دست میآورند، هیچ یک این فرصت را از دست ندادهاند.
گروه فوتبال سیتی (منچستر سیتی، نیویورک سیتی اف سی، ملبورن سیتی، یوکوهاما اف. مارینوس، خیرونا اف سی)
خرید منچستر سیتی توسط شیخ منصور بن زاید آل نهیان تنها شروع یک پروژه بلندپروازانه بود که فوتبال جهان را متحول کرد. قرارداد ۲۰۰۸ سیتی را به ثروتمندترین باشگاه جهان تبدیل کرد و آنها را در مسیر سلطه قرار داد. این باشگاه در سال ۲۰۰۲ در سطح دوم فوتبال انگلیس بازی کرده بود اما در سال های ۲۰۱۲، ۲۰۱۴، ۲۰۱۸، ۲۰۱۹ و ۲۰۲۲ قهرمان لیگ برتر شد.
تزریق پول در انگلیس باعث شد تا سیتی بازیکنان مورد نظر خود را جذب کند، به ویژه سرخیو آگوئرو. این مهاجم با مبلغی در حدود ۳۸ میلیون پوند به تیم پیوست که در آن زمان یک رکورد باشگاهی بود و از زمانی که در وقت اضافه در آخرین روز فصل ۲۰۱۲ گل به یاد ماندنی قهرمانی لیگ برتر را به ثمر رساند، تا فصل آخر حضورش هر فصل بهترین گلزن باشگاه بوده است.
اما گروه ابوظبی یونایتد منصور نفوذی بسیار فراتر از منچستر سیتی پیدا کرد. این گروه باشگاه نیویورک سیتی را راه اندازی کرد و در باشگاه هایی در استرالیا، ژاپن و اسپانیا سهام خریداری کرده است.
این سرمایه گذاری بدون حاشیه و بحث نبوده است. ادعاهایی مبنی بر اینکه سیتی قوانین فیرپلی مالی را زیر پا گذاشته است همیشه مطرح بوده است و عفو بین الملل نیز اتهاماتی مبنی بر سوء استفاده شرکای تجاری باشگاه از حقوق بشر اضافه کرده است.
اما علیرغم جنجال ها، موفقیت در زمین همراه با توسعه زیرساخت های باشگاه نکته قابل توجه سرمایه گذاران اماراتی سیتی بوده است. هواداران خوشحال تر از همیشه هستند و برند جهانی و جذابیت سیتی، به خصوص تحت هدایت پپ گواردیولا، بالاتر از همیشه احساس میشود.
سرمایه گذاری ورزشی قطر (پاریسن ژرمن)
در سال ۲۰۱۱، پاریسن ژرمن تیمی ضعیف و با سابقه تاریخی موفق لیگ فرانسه به حساب میآمد. با این حال، خرید باشگاه توسط سرمایهگذاری ورزشی قطر، آنها را به سرعت به اوج رساند و از آن زمان تا کنون هر فصل در جمع دو تیم برتر لیگ ۱ قرار گرفتهاند و در لیگ قهرمانان اروپا به رقابت با قدرت های اروپایی پرداختهاند.
این باشگاه ۲۲۲ میلیون یورو هزینه کرد و رکوردهای نقل و انتقالات را در سال ۲۰۱۷ شکست تا نیمار را از بارسلونا به خدمت بگیرد. با پیوستن بازیکنانی مانند کیلیان امباپه، مسی و سرخیو راموس به PSG، این باشگاه خود را به عنوان یکی از تیم های برجسته اروپا تثبیت کرده است.
در واقع، همین سرمایه گذاری روی بازیکنان است که باعث شده پی اس جی به دلیل نقض فیرپلی مالی توسط یوفا مورد بررسی قرار گیرد. در همین حال، سرمایه گذاری ورزشی قطر (QSI ) روابط دیگری با فوتبال اروپا ایجاد کرده است. این شرکت از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۳ اسپانسر پیراهن بارسلونا بود، در حالی که ناصر الخلیفی، مالک QSI ، PSG و همچنین beIN Sport که حقوق رسانهای لیگ ۱ است، اداره میکند.
تاثیر پول نفت در فوتبال شمشیر دو لبه است. تاثیرات مثبت و منفی زیادی روی این بازی زیبا گذاشته است. واقعیت این است که پول نفتی باعث پیشرفت زیادی در فوتبال شده، اما تغییر قدرت در میان باشگاههای سنتی و ریشه دار اروپایی با باشگاههای «کوچک» ناشناختهای که میراث فوتبالی کمی دارند رخ داده است. که دلیل آن هجوم پول نقد به آن هاست.
پول نفت به طور کلی ثروتی است که از طریق نفت به دست آمده است. فوتبال یک ورزش سودآور است که همواره مورد توجه میلیونرها، میلیاردرها، تاجران ثروتمند بزرگ و سرمایه گذاران بوده است. این ورزش دسترسی به بازار جهانی ویژه ای را فراهم می کند و سطح خاصی از اعتبار را به همراه دارد، به ویژه در مورد باشگاه های موفق. از آغاز قرن جدید، هجوم به اصطلاح “پول نفت” به فوتبال با تعدادی باشگاه در سراسر جهان وجود داشته است. نمونه هایی از باشگاه های تحت مالکیت غول های نفتی منچسترسیتی و پاری سن ژرمن هستند، باشگاه دیگری که متعلق به یک مالک ثروتمند است، چلسی است. همه ما می توانیم ببینیم که چگونه ثروت، این باشگاه ها را تغییر داده است، هر سه باشگاه به فینال معتبر لیگ قهرمانان رسیده اند و چلسی دو جام لیگ قهرمانان اروپا دارد.
تأثیر منفی «پول نفت» در فوتبال اروپا این است که باشگاههای دارای میراث فوتبال را به باشگاههای کوچک، تبدیل کرده است. باشگاههای تحت حمایت غولهای نفت راهی برای دور زدن قانون فیرپلی مالی پیدا کردهاند که پیشنهادات غیر معقولی برای بازیکنان ارائه میدهد و وزنههای سنگین اروپایی را ناتوان میکند. باید مقرراتی از سوی هیئت حاکمه برای مهار تهدید این باشگاه های نفت خیز به خاطر عشق بازی بوجود بیاید. اگر کاری برای تنظیم هجوم «پول نفت» به فوتبال اروپا انجام نشود، باشگاههای بیشتری که میراث و شجره فوتبالی دارند از بین میروند. تا زمانی که صنعت نفت درگیر یک وضعیت اجتماعی-اقتصادی و ورزشی است، مناقشات همیشه با باشگاههای نفتی همراه خواهد بود.
نفت ایران متفاوت از نفت جهان!
با توجه به شرایط حال حاضر تیم های نفتی جهان شاید انتظار میرود که شرایط تیم های نفتی ایرانی نیز خوب باشد و به رقابت با تیم های بزرگ لیگ برتر بپردازند، اما این قضیه کاملاً برعکس است. تیم های نفتی ایران هیچ وقت در دستهی تیم های مدعی قرار نمیگیرند. این تیم ها به ماندن درلیگ بسنده میکنند و یا در خوش بینانه ترین حالت اگر منحل نشوند به لیگ آزادگان میروند. پولی که تیم های جهان را متحول کرده است در ایران قادر به پرداخت کمترین حق بازیکنان و کادر فنی نیست و در نهایت کار به انحلال تیم ها کشیده میشود. نفت آبادان، نفت مسجد سلیمان از تیم های نفتی لیگ بیست و یکم بودند که هر دو تیم به جای رقابت برای قهرمانی برای بقا جنگیدند و ماندند. چیزی که واضح است این است که هیچ وقت نمیتوان از اصلاح “پول نفت” برای تیم های ایرانی استفاده کرد!
بیشتر بخوانید: