مذهبی

درباره چیستی عقل و عقلگرایی توضیح دهید؟

مفهوم شناسی عقل معنای لغوی عقل در کتاب قاموس القرآن عقل این گونه تعریف کرده است

دانشجوی گرامی از اینکه سوال خودتان را به صورتی دقیق پرسیده اید از شما تشکر می نماییم. به سوال شما به دو صورت می توان پاسخ داد: ۱. جواب نقضی: به این معنا که برخی از انقلاب ها از جمله انقلاب فرانسه با شعار «آزادی» و «برابری» ایجاد شد. خود انقلاب فرانسه یک از این نمونه هاست. نمونه دیگر خود انقلاب ایران، که دو شعار عمده «استقلال» و «آزادی» از جمله شعارهای آن بود پس می توان گفت این ادعا صحیح نیست که گفته شود از طریق انقلاب آزادی فراهم نمیشود چون موارد نقضی دارد.

استراتفور پیش‌بینی کرد: ایران هدف اصلی عربستان در سال ۲۰۱۵ خواهد بود ۲۰ ، ۱۰ ، ۱۳۹۳ اشراف: یک اندیشکده آمریکایی مدعی شد که هدف جدید عربستان و کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس در سال ۲۰۱۵ محدود ساختن فرصت‌های تهران برای دستیابی به موفقیت و افزایش فشار بر ایران متمرکز خواهد بود.

هم اندیشی «مسأله شناسی آینده پژوهی دینی» برگزار شد ایسکا (پایگاه اطلاع رسانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی): هم اندیشی «مسأله شناسی آینده پژوهی دینی» با حضور اساتید برجسته حوزوی و دانشگاهی در پژوهشکده مهدویت و آینده پژوهی برگزار شد.

مهمترین مسئله در آینده بشر از دیدگاه قرآن چیست؟ (شماره ۱) ایسکا (پایگاه اطلاع رسانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی): یکی از مهمترین مسائل در مورد آینده بشر بحث رهبری جهانی و گسترش عدالت بین همه آحاد بشریت است. برای بررسی این موضوع سلسله گفتگوهایی را با حجت الاسلام و المسلمین میرعرب عضو هیات علمی مرکز فرهنگ و معارف قرآن انجام داده ایم که اولین شماره آن اکنون ارائه می شود. اگر اجازه بدهید کمی در مورد آینده بشر و مهمترین مسئله در این آینده از نظر قرآن صحبت کنیم؟

عبرت نیوز: در حالی که صفحه توییتری سعود الفیصل وزیر امورخاجه عربستان ، خبر مرگ پادشاه عربستان را به نقل از وی تأیید کرد، ‌پس از دقایقی، این صفحه در توییتر از دسترسی خارج شد. به گزارش «تابناک»، دقایقی پیش، سعود الفیصل در صفحه توییتر خود اعلام کرد که عبدالله بن عبدالعزیز خادم الحرمین پادشاه عربستان سعودی فوت کرده است. این خبر در حالی دقایقی پیش در این حساب توییتری اعلام شد که در کمتر از چند دقیقه، حساب توییتری بسته شد و برخی از افراد اعلام کردند ‌این حساب توییتری یک حساب جعلی بوده ‌که توسط یک خبرنگار ایتالیایی ایجاد شده است.

علت اینکه حق حضانت به مرد داده میشود نه زن چیست؟ با توجه به عاطفه شدید در زنان این حکم نادیده گرفتن احساس مادران نیست؟

فراز و فرود قدرت در خاندان حاکم عربستان ۲۰ دی ۹۳ آل سعود نام خاندان سلطنتی حاکم بر کشور عربستان است که از اواسط قرن هجدهم میلادی و توسط عبدالعزیز بن عبدالرحمن بن فیصل به حکومت در عربستان سعودی دست یافت و تاکنون بر این کشور حکومت می کنند. به گزارش تسنیم،خاندان آل سعود منسوب به سعود بن محمد بن مقرن که از ۱۷۳۵ میلادی بر بخشی از شبه جزیره عربستان حکومت کرده‌ و اکنون نیز نام خود را به کشور عربستان تحمیل کرده است. گسترش نفوذ سیاسی - اقتصادی این خاندان از قرن هجدهم تاکنون می‌توان به سه دوره تقسیم کرد:

۳روز آینده برای ملک عبدالله سرنوشت‌ساز است شنبه ۲۰ دی ۱۳۹۳ او که مدتهاست در هیچ مناسبت رسمی خارج از کشور حضور نداشته و ولیعهد این مسئولیت را به‌عهده گرفته است، تا کنون چند بار تحت عمل جراحی قرار گرفته و پنج روز پیش یعنی همزمان با آغاز سال نو میلادی به‌دلیل وخامت وضعیت جسمانی به بیمارستانی در ریاض منتقل شد.‎

بصیرت رمز تحقق جامعه مهدوی خودسازی، و البته اصلاح نفس و پاکسازی درونی در صورتی به تکامل و اوج خود خواهد ‌رسید که انسان در آرزوی پاکسازی جهان بوده و تنها به تهذیب خویش نپردازد، در واقع کسی منتظر ظهور می‌باشد که علاوه بر اعتقاد، امید و انتظار، براساس انتظار و امید، عمل نماید. حجت الاسلام علیرضا پناهیان در برنامه منتظران موعود که از رادیو معارف پخش می شود،‌ به خصوصیات و ویژگی های جامعه مهدوی و راه های تحقق آن می پردازد.

در مورد معنای آیه تطهیر به چند نکته باید توجه توجه شود: الف) «اهل البیت» در تاریخ حیات پیامبر(ص) معنای خاصی داشته است و تنها به حضرت علی و زهرا و حسن و حسین(ع) اطلاق می شده است. در کتاب های روایی شیعه و سنی آمده است که: وقتی آیه وَ أْمُرْ أَهْلَکَ بِالصَّلاةِ (۲۰:۱۳۲) نازل شد پیامبر اکرم(ص) شش ماه هنگام نماز صبح، در خانه فاطمه آمده و آنها را فرمان به نماز داده و سپس آیه تطهیر را می خواندند إِنَّما یُرِیدُ اَللَّهُ لِیُذْهِبَ... (۳۳:۳۳) تا همگان بدانند که «اهل پیامبر» چه کسانی اند. ب) هیچ یک از همسران پیامبر چنین ادعایی نکرد که من از زمره اهل بیت هستم.

قرآن مجید صراحتا از برتری برخی از انبیا بربعضی دیگر حکم رانده از جمله: A}«تِلْکَ اَلرُّسُلُ فَضَّلْنا بَعْضَهُمْ عَلی بَعْضٍ ...»{A؛ (۲:۲۵۳) و A}«وَ لَقَدْ فَضَّلْنا بَعْضَ اَلنَّبِیِّینَ عَلی بَعْضٍ ...»{A؛ (۱۷:۵۵) از طرف دیگر روشن است که پیامبر(ص) اشرف آنان است. برخی از دلایل فوق برای اثبات این مسأله کافی است علاوه برآن حضرت محمد (ص) خاتم انبیا هستند و دینشان کامل ترین ادیان است و این بی ارتباط با مقام ومنزلت الهی آن حضرت نیست.

حضرت محمد(صلوات الله علیه وآله) نیز مانند ما نیازمند است؛ آیه شریفه در این باره می فرماید : قل انما انا بشر مثلکم... ای پیامبر بگو من هم بشری مانند شما هستم...

اولا، بایست منظور از عقلانیت خالص را معنی کرد و سپس به این پرسش پاسخ داد. اگر منظور این است که عقل انسان ها به مراتبی از تکامل رسیده است شایستگی دین خاتم را داشته باشد، پاسخ مثبت است. اما اگر منظور این است که عقل انسان به مرحله ای رسیده است که بدون نیاز به وحی و راهنمایی اولیا و راهنمایان الهی زندگی کند، پاسخ منفی است. عقل انسان در جهات مختلفی دارای محدودیت است.

سؤال تا حدودی ابهام دارد و معلوم نیست که چگونه مرجعی مورد نظر شمامی باشد در عین حال آنچه اکنون می توان گفت این است که:

اساس اطاعت از پیغمبر، اذن خداست. همان گونه که رسالت پیامبر و معجزه او و نصرت و پیروزیش به اذن خداست؛ اطاعت از او نیز به اذن خداست. هیچ پیامبری اعزام نمی شود، مگر این که به اذن خدا مطاع باشد، یعنی آنچه پیغمبر می گوید، وحی است و به اذن خدا باید از او اطاعت کرد. در سوره حشر درباره پیغمبر اسلام می فرماید: «ما اتیکُم الرَُّسول فَخُذُوه وَ ما نَهیکم عَنْه فَانتَهوا»(حشر/۷) یا در مورد دیگر می فرماید: «اَطیعُوا اللهَ وَ اَطِیعُوا الرَّسُولَ وَ أوُلِی الأَمْرِ مِنْکم» (نساء/۵۹)

پیامبر اکرم (ص) دربرابر رسالت خود از مردم مزدی طلب نکرد، ولی آنان را به محبت اهل بیت عصمت و طهارت فراخواند و فرمود: (لا أَسْئَلکم عَلَیه أَجْراً اِلاّ المَودَّة فِی القُربی) شوری/۲۳ ؛ در برابر این تبلیغ، هیچ مزدی از شما نمی خواهم، مگر دوستی خاندانم.

در احادیث معراج، امامان معصوم(ع) از رسول خدا(ص) روایت کرده اند که فرمود: «من وقتی همه مراحل را طی کرده از آسمانها گذشتم و به بیت معمور و نزدیک سِدرة المنتهی رسیدم، بعضی از اصحابم مرا همراهی می کردند: H}«معی أناسٌ من أصحابی»، آنها که لباس نو دربرداشتند وارد شدند و آنها که نداشتند ماندند، عده ای را به همراه خود بردم وعده ای به همراهم آمدند» (بحار۱۸/۳۲۷)عده ای که در آن مراسم، حضور داشتند، اهل بیت عصمت و طهارت و مؤمنانی بودند که به دنبال پیغمبر، آن مقام را طی کردند.

در رابطه با تجدید نبوّت ها در دوران قبل از خاتمیت، علل متفاوتی ذکر گردیده است؛ از جمله این که:

ما کسی را به خاطر عرب بودنش ارج نمی نهمیم. نه عقل چنین حکمی کرده و نه اسلام از کسی خواسته که دیگری را به خاطر زبانش تکریم کند؛ بلکه آیات قرآن کریم به صراحت بیان داشته اند که زبان و قوم و قبیله و نژاد ملاک برتری نیستند. « یا أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْناکُمْ مِنْ ذَکَرٍ وَ أُنْثى وَ جَعَلْناکُمْ شُعُوباً وَ قَبائِلَ لِتَعارَفُوا إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاکُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلیمٌ خَبیرٌ ــــ اى مردم، ما شما را از مرد و زنى آفریدیم و شما را شعبه شعبه و قبیله قبیله گردانیدیم تا با یکدیگر شناسایى متقابل حاصل کنید. همانا گرامی ترین شما نزد خدا پرهیزگارترین شماست.

در آیه ۵۲ سوره شوری می فرماید: ((وانک لتهدی الی صراط مستقیم )) و در آیات ۴۳ مریم - ۳۸ غافر - ۱۹ نازعات , ۲۹ غافر - ۸۸ نسائ - ۴۰ زخرف - ۱۵۹ و ۱۸۱ اعراف - ۷۳ انبیائ و ۲۴ سجده , هدایت را برای غیرخدا (رسولان و انبیائ و امامان و موئمنین ) به کار برده است .

شخصی از اهل کتاب از رسول گرامی(ص) پرسید: چرا عیسای مسیح در روز تولد خود سخن گفت و شما که از عیسی برتر هستید، در طلیعه میلادتان سخن نگفتید؟ حضرت رسول(ص) در جواب فرمود: عیسای مسیح ازآن جهت که بدون پدر به دنیا آمده، بداندیشانْ مادرش مریم را که عذرا و پاکدامن بود به بدنامی متهم کردند، بنابر این چاره ای جز این نبود که آن حضرت با سخن گفتن اعجاز آمیز خود، ساحت قدس مادر طاهره اش را تطهیر کند تا زبان بداندیشان بسته شود، اما برای من چنین حادثه ای پیش نیامد تا سخن گفتن در دوران کودکی را ایجاب کند، اما هنگامی که معجزه لازم شد من هم معجزات فراوان آوردم (بحار/۱۸/۱۹۹)

مرحوم علامه طباطبایی در ذیل همین آیه چنین می نگارند:«قبله قرار گرفتن ، خانه اى از خانه ها چون کعبه ، و یا بنائى از بناها چون بیت المقدس ، و یا سنگى از سنگها چون حجر الاسود، که جزء کعبه است ، از این جهت نیست که خود این اجسام برخلاف تمامى اجسام اقتضاى قبله شدن را دارد، تا تجاوز از آن ، و نپذیرفتن اقتضاى ذاتى آنها محال باشد، و در نتیجه ممکن نباشد که حکم قبله بودن بیت المقدس دگرگون شود و یا لغو گردد.بلکه تمامى اجسام و بناها و جمیع جهات از مشرق و مغرب و جنوب و شمال و بالا و پائین در نداشتن اقتضاى هیچ حکمى از احکام برابرند، چون همه ملک خدا هستند. هر حکمى که بخواهد و بهر قسم که بخواهد و د

در ابتدا گفتنی است؛ برخی اشتباهات در حد ترک اولی است ؛ یعنی بهتر بود انجام نمی گرفت. و یا در زمان دیگری انجام می گرفت.آنچه از برخی پیامبران سرزده است,این گونه بوده است.وبه معنای گناه زشتی و نافرمانی دستور مولوی خدا نیست.جهت توضیح بیشتر توجه شما را به مطالب زیر جلب می کنیم: عصمت اسم مصدر از عصم است و عصم با معناى منع کردن و بازداشتن است. این منع گاهى به نحو سلب اختیار است و گاهى به نحو فراهم کردن وسائل و مقدماتى است که فرد بتواند به اختیار خود از کار خوددارى کند.

نوابغ افرادی هستند که نیروی فکر و تعقّل و حسابگری قوی دارند؛ یعنی از راه حواسّ خود با اشیاء تماس می گیرند و با نیروی حسابگر عقل خود بر روی فراورده های ذهنی خود کار می کنند و به نتیجه می رسند و احیاناً خطا می کنند. پیامبران الهی علاوه بر برخورداری از نیروی خرد و اندیشه و حسابگریهای ذهنی، به نیروی دیگری به نام وحی مجهّزند و نوابغ از این نیرو بی بهره اند و به همین جهت به هیچ وجه نمی توان پیامبر را با نوابغ مقایسه کرد، زیرا مقایسه هنگامی صحیح است که کار هر دو گروه از یک نوع و از یک سنخ باشد، اما از آنجا که از دو نوع و دو سنخ است مقایسه غلط است. مجموعه آثار شهید مطهری ج۲ – وحی و نبوت، شهید مطهری

اولاً پیامبر اکرم(ص) غیر از جنگ خندق نیز با مسلمانان مشورت کرده اند. چنانکه در جنگ اُحد (ر.ک تفسیر نمونه ۳/۷۰) جنگ بدر، همان، ۳/۱۴۲، جنگ تبوک، همان، ۸/۱۷۸ با سپاهیان مشورت کرده و نظر آنها را پذیرفتند. قرآن کریم نیز با صراحت به حضرت می فرماید:شاوِرْهُمْ فِی اَلْأَمْرِ(آل عمران/۱۵۹) پیامبر(ص) علاوه بر اینکه از وحی آسمانی برخوردار بود و فکر نیرومندی نیز داشت که آن حضرت را از مشورت بی نیاز می کرد. اما به جهات مختلفی با مسلمانان به مشورت می پرداخت (و در صورتی که نظر آنان با رأی پیامبر مخالف بود حضرت نظر آنان را ترجیح می داد) برخی از آن جهات عبارتند از:

به طور کلی مفسرین مراد از آیه را گناهی دانسته اند که مشرکان به پیامبر نسبت می دادند. علامه طباطبایی(ره) در تفسیر شریف المیزان می فرمایند: منظور از «ذنب» در این جا گناه اصطلاحی؛ یعنی مخالفت اوامر مولوی الهی نیست زیرا اگر گناه شرعی باشد بخشش آن چه ارتباطی با پیروزی دارد؟

اسلام نیاوردن غیر مسلمانان علل مختلفی دارد؛ از جمله: ۱- برخی اصلاً دنبال دین نیستند و دین را مانع پی جویی هواها و هوس های شخصی فرد می دانند؛ ازاین رو از اساس هر دینی را منکرند. ۲- عده ای هستند که برای آنان مهم نیست که پیرو چه دینی باشند. ۳- برخی بر اثر عناد و لجاجت در عین شناخت حقیقت در مقابل اسلام سر فرود نمی آورند. این مسأله در قرآن مجید بسیار مورد توجه قرار گرفته است. در واقع بخش عظیمی از تاریخ مبارزات پیامبران را انکار و عناد کسانی تشکیل داده است که در عین آفتابی بودن حقیقت، با آن به ستیزه و مبارزه برخاسته اند.

در شب معراج، حضرت رسول خواست بداند؛ و خداوند با نشان دادن حقایقى او را آموخت. حضرت با معرفت شهودى خود آن وقایع را مشاهده نمود و یافت و با مواجهه با آنها و پرسشگرى از جبرئیل، علم خود را افزون ساخت و این ها هیچ یک با آنکه علم پیامبر مستمر و پویا بوده نه مطلق و ایستا و دائماً در حال افزایش و قوّت است، منافات ندارد؛ زیرا، افزایش کمى و کیفى لازمه ذات علم لَدنّى است و نباید پنداشت که علم لدّنى یعنى علمى که قابلیّت افزایش و قوت در او نیست.

غفلت در این جا به معنای رایج آن. یعنی عدم التفات به مبدأ و معاد نیست. بلکه این سخن در ذیل آیه سوم سوره یوسف اشاره به موردی است که در صدر همین آیه بیان شده و به اصطلاح قرینه متصله دارد بر این که مراد از آن عدم آگاهی پیامبر(ص) از قصص نیکوی وحی شده است پیش از آن که خداوند آنها را برای پیامبر(ص) باز گوید. از این مطلب دو نکته مهم استفاده می شود: یکی آن که این حکایات پیش از نزول قرآن در جامعه یا در کتاب های دینی پیشین مطرح نبوده تا نا باوران بر پیامبر(ص) خرده گیرند که آنها را از افواه مردم گرفته یا از متون پیشین اقتباس نموده است.

اینکه پیامبر(ص) شعر نمی سرود (و ماهو بشاعر) از این روست که شعر فن و هنری است که اصل در آن چنان که در صناعات پنجگانه منطق بیان گردیده ذوق و خیال است نه برهان و حکمت. البته این که در قالب شعر می توان سخنان حکیمانه نیز گفت مطلب دیگری است. لیکن شایسته پیامبر خدا(ص) آن بود که سخنانش هم از جهت محتوایی سراسر حکمت باشد و هم از نظر قالبی چیزی برتر از صناعات شعری.

بلوغ و رشد فکری اجتماعی بشر در ختم نبوّت نقش دارد و این نقش در چند جهت است: ۱. کتاب آسمانی اش را خالی از تحریف نگه داشته است. ۲. به مرحله ای رسیده که برنامة تکاملی خویش را نه منزل به منزل و مرحله به مرحله، بلکه یکجا تحویل بگیرد و استفاده نماید. ۳. بلوغ فکری و رشد اجتماعی اش به او اجازه می دهد که ترویج و تبلیغ و اقامة دین و امر به معروف و نهی از منکر را خود بر عهده بگیرد؛ نیاز به پیامبران تبلیغی که مروّج و مبلّغ شریعت پیامبران صاحب شریعت بوده اند، به این وسیله رفع شده است. این نیاز را علما و صلحای امّت رفع می کنند.

برای پاسخ دادن به سؤال شما مطا لبی را راجع به عصمت نبی صلی الله علیه وآله نقل کرده ومراتب آن را بیان می کنیم سپس راجع به سهو النبی سخن می گوییم. عصمت، یعنی مصونیت از خطا و لغزش، یکی از شرایط نبوت است،زیرا بدون آن غرض نبوت که هدایت و راهنمایی بشر است، تحقق نخواهد پذیرفت. بدین جهت در اصل لزوم عصمت میان مسلمانان، و بلکه همه پیروان ادیان الهی، اختلافی وجود ندارد. اما در حدود و مراتب آن اقوال مذاهب و متکلمان اسلامی مختلف است.در این میان شیعه امامیه به کامل ترین و جامع ترین معنی عصمت در مورد پیامبران الهی قایل است جامع ترین معنی عصمت مراحل ذیل را شامل می شود:

در دو سوره قرآن، از «معراج» سخن به میان آمده است: سوره «اسراء» درباره قسمت اول معراج پیامبر(صلى الله علیه وآله) (از مسجدالحرام تا مسجدالاقصى) و سوره «والنّجم» راجع به سیر آسمانى آن حضرت (از مسجدالاقصى به اوج آسمان ها و ملکوت عالم). درباره قسمت دوم، چهار نظر وجود دارد:
  ۱. فرشته وحى (جبرئیل)، با مرکب مخصوصى (براق)، آن حضرت را به آسمان ها برد.

رسول اکرم(ص) همچون دیگران، دارای جسم و روح بوده و با این دو عروج کرده است: «... أسری بعبده...». خداوند نفرمود: «بروحه». عبد، همان مجموعه جسم و روح است. ظاهر این است که عروج در بیداری صورت گرفته است نه در خواب. به تعبیر استاد علامه طباطبایی(قدّس سرّه) فخر این نیست که انسان عروج را خواب ببیند این خواب را دیگران نیز می بینند، تا صادق و کاذبش چه باشد. خدای سبحان از معراج با عظمت یاد می کند: «سبحان الذی أسری بعبده...» V}اسراء/۱ {Vو این با وقوع معراج در خواب سازگار نیست V}(المیزان۱۳/۲۴){V.

امیدوارم با نکات ذیل پاسخ مناسب را دریافت کنید. ۱ـ حنیف از ماده «حنف» به معنای «برگشتن از گمراهی به استقامت و راه مستقیم است». در اصطلاح حنیف به معنای کسی است که از آیین ها و روشهای منحرف چشم می پوشد و متوجه آیین حقیقی می شود از این رو است که در روایتی به نقل از امام صادق (ع) می خوانیم. حنیفیت ابراهیم اسلام است.

در قرآن دو نکته زیر بیان شده است:
  ۱. بین انبیاء نباید فرق بگذارید ؛ «الَّذِینَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَ رُسُلِهِ وَ لَمْ یُفَرِّقُوا بَیْنَ أَحَدٍ مِنْهُمْ »۱؛ «و کسانى که به خدا و پیامبرانش ایمان آورده و میان هیچ کدام از آنان فرقى نگذاشته اند...».
  ۲. برخى انبیا بر برخى دیگر رجحان و فضیلت دارند ؛ «تِلْکَ الرُّسُلُ فَضَّلْنا بَعْضَهُمْ عَلى بَعْضٍ مِنْهُمْ مَنْ کَلَّمَ اللَّهُ وَ رَفَعَ بَعْضَهُمْ دَرَجاتٍ... »۲؛ «برخى از آن پیامبران را بر برخى دیگر برترى بخشیدیم.

همه موجودات مادی از جمله انسان از بدو خلقت و پیدایش دارای یک سری استعدادها هستند. و هر چه این موجود پیچیده تر باشد از تنوع استعداد بیشتری برخوردار خواهد شد. در مورد انسان،‌تفاوت استعدادها بسیار چشمگیر است. برخی استعداد ذهنی بالایی دارند و برخی دیگر استعداد خاصی در مهارتهای عملی دارند. برخی هوش بالای دارند و برخی حافظه خوبی دارند و برخی استعداد هنری ویژه این تفاوت های همه از حکمت خداست. اگر اینها نبود هیچ گاه زندگی متنوع اجتماعی شکل نمی گرفت و تقسیم کارها و وظایف و محاسبات انسانی دچار مشکل می شد.اما صرف داشتن استعداد کمال نیست.

T}یک. اسلام، دین خاتم {T این انگاره که اسلام، دین خاتم است، مورد اتفاق همه مسلمانان بوده و با قرآن و سنت ثابت شده است. خداوند متعال مى فرماید: A}«وَ ما أَرْسَلْناکَ إِلاَّ رَحْمَةً لِلْعالَمِینَ»{A؛V} انبیا (۲۱)، آیه ۱۰۷ و «ما کان محمد ابا احد من رجالکم و لکن رسول اللَّه و خاتم النبیین»: احزاب (۳۳)، آیه ۴۰.{V. در روایتى نیز آمده است: H}«لانّ اللَّه تبارک و تعالى لم یجعله لزمان دون زمان و لا لناس دون ناس فهو فى کل زمان جدید و عند کل قوم غض الى یوم القیامه»{H؛ V}صدوق، عیون اخبار الرضا، ج ۲، ص ۱۳۰.{V

۱. اصولا هر انسانی دارای سه بعد است: بعد شناختی، گرایشی و رفتاری ۲. به دلیل این که مربی پیامبر خداوند کریم بوده است به زیباترین وجه ممکن تربیت کرده است پس تمام ابعاد شخصیتی و گرایشی و رفتاری پیامبر اسلام(ص) به حد کمال رسیده است. ۳. شخصیت انسان واحد است به این معنا برغم وجود گرایش های مختلف در انسان نفس انسان یک واقعیت واحد است نه متعدد و مختلف بنابراین در هر رفتاری که از انسان سر می زند ابعاد مختلف وجودی او بصورت متحد نشان می دهد. پس میان بعد شناختی و عاطفی و رفتاری انسان هماهنگی کامل برقرار است. نمی توان گفت که فلان کار صرفا عاطفی است و از شناخت و بینش بهره مند نیست.

با مطالعه عمیق جنگ بدر، در مى یابیم که گرچه مردم زمینه هاى نزول رحمت الهى در این جنگ را به خوبى فراهم کرده بودند؛ اما در گوشه و کنار، رفتارهایى از آنان بروز کرد که زمینه ساز شکست آنان در جنگ بعدى (اُحد) بود. به عبارت دیگر برخى از زمینه هاى شکست در جنگ احد را در نبرد بدر مى توان یافت. از این رو در اینجا به ناچار با تقسیم بندى این بحث به دو بخش (نکات مثبت و منفى) موارد هر دو بخش بررسى شود: T}یک.

در دو مورد صلوات بر محمد و آل او(علیهم السلام) واجب است: T}الف) در نماز{T برخى علماى اهل سنت و فقهاى شیعه امامیه اتفاق دارند بر این که در تشهدِ نماز اکتفا به درود فرستادن بر پیامبر(صلى الله علیه) جایز نیست؛ بلکه واجب است که بعد از درود بر پیامبر(صلى الله علیه)، بر آل او نیز درود فرستاده شود. احمدبن حنبل و شافعى در این باره روایت نقل کرده اند V}المجموع، ج ۳، ص ۴۶۵ ؛ فتح العزیز، ح ۳، ص ۵۰۳ ؛ الشرح الکبیر، ج ۱، ص ۶۱۶ و...

براى آنکه حقیقت امر روشن گردد، توجه به چند نکته کلیدى در ابتدا لازم است: یکم. متنعم بودن در بهشت، از وجود انسان سرچشمه مى گیرد. از این رو به بهشت رفتن انسان، به این معنا نیست که انسان را مى برند و در یک عالمى مى اندازند؛ بلکه حقیقت آن است که اصل تنعّم و تلذّذ انسان از کمال وجودى اش سرچشمه مى گیرد. دوم. با توجه به نکته پیشین، مشخص مى گردد که بهشت در واقع بهشت ها است؛ چرا که انسان ها با توجه به مراتب متعدد وجودى و از جهت شدت و ضعف کمال، در کیفیت لقاى حق با اسماى رحمت، یکسان نخواهند بود. اگر من و شما- ان شاء اللَّه- با اسم رحیم خداوند، به لقاى او نایل شویم،

پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله غیر از جنگ خندق نیز با مسلمانان مشورت کرده است؛ چنان که در جنگ هاى احد «۱» بدر «۲» و تبوک «۳»، با سپاهیان مشورت کرد و نظر آنها را پذیرفت. قرآن کریم نیز با صراحت به حضرت مى فرماید: وَ شاوِرْهُمْ فِی الْأَمْرِ «۴». پیامبر صلى الله علیه و آله علاوه بر اینکه از وحى آسمانى برخوردار بود و فکر نیرومندى داشت؛ اما به دلایل مختلفى با مسلمانان، به مشورت مى پرداخت (و در صورتى که نظر آنان با رأى پیامبر صلى الله علیه و آله مخالف بود، حضرت نظر آنان را ترجیح مى داد). بعضى از این جهات عبارت است از:

با توجه به حقیقتِ علم غیب موهبتى و لدنّى پیامبران و امامان- از جمله حضرت رسول اکرم صلى الله علیه و آله- روشن مى شود که هیچ منافاتى میان آن علم و پرسش گرى وجود نخواهد داشت. علم رسول خدا، محصول درجه برترى وجود او است؛ از این رو چون این کمال وجودى را به موهبت الهى به دست مى آورد- نه در سایه پرورش و آموزش دیگران- علم و معرفت او هم از درون خودش جوشیده، از مقام ولایت و قرب او سرچشمه دارد. به این جهت علم او داراى خواص و لوازم زیر است:

در دو سوره قرآن، از «معراج» سخن به میان آمده است: سوره «اسراء» درباره قسمت اول معراج پیامبر صلى الله علیه و آله (از مسجدالحرام تا مسجدالاقصى) و سوره «والنّجم» راجع به سیر آسمانى آن حضرت (از مسجدالاقصى به اوج آسمان ها و ملکوت عالم). درباره قسمت دوم، چهار نظر وجود دارد: ۱. فرشته وحى (جبرئیل)، با مرکب مخصوصى (براق)، آن حضرت را به آسمان ها برد. تمام این مسافرت، به وسیله جسم و روح پیامبر صلى الله علیه و آله و در حال بیدارى رخ داد و خداوند نشانه هایى از عظمت خود را به آن حضرت نشان داد.

قرآن، روایات، ادعیه و زیارات حکایت گر آن است که اولین مخلوق خدا، انسان کامل بوده که بر وجود گرامى حضرت رسول صلى الله علیه و آله و اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام منطبق است. در اینجا به مهم ترین زوایاى این مسئله اشاره مى شود: یک. رسول خدا صلى الله علیه و آله و عترت طاهره او اولین مخلوق

به طور کلی بلاء و مصیبت و رنج به سه بخش تقسیم می شود: ۱. بلاء و مصیبت به هدف آزمایش و امتحان: برخی از بلاها و مصیبت ها برای آزمون انسان است تا صبر و استقامت و شکیبایی او به منصه ظهور گذاشته شود. خداوند در قرآن کریم می فرماید:«ما کانَ اللّهُ لِیَذَرَ الْمُوءْمِنِینَ عَلى ما أَنْتُمْ عَلَیْهِ حَتّى یَمِیزَ الْخَبِیثَ مِنَ الطَّیِّبِ ؛ «خدا بر آن نیست که شما مؤمنان را بدین حال که اکنون دارید رها کند (بلکه می آزماید) تا ناپاک را از پاک جدا سازد». (آل عمران، آیه ۱۷۹).

پرسشگر گرامی با سلام و سپاس از ارتباطتان با این مرکز علمای اخلاق برای تقویت ایمان راهکارهای زیادی ذکر کرده اند . مهم ترین آن ها عبارتند از : اولین گام : تقویت شناخت و معرفت