مذهبی

واژة مفسد بنابر به معناي خارج شدن چيزي از حد اعتدال چه كم و اندك و چه زياد بوده و نقطة مقابل صلاح است.[1] اگر واژة مفسد صرفاً به اين معنا، در مورد زنان و مردان پرسش شده باشد، در قرآن كريم به اين صورت اشاره نشده است و اگر در اين واژه بكار رفته باشد خطاب به زنان و ...

واژة غيرت به فتح «غين و را» در لغت به معني حميّت و غضب،[1] ناموس‌پرستي و رشك بردن است و به انسان بسيار غيرتمند و ناموس‌پرست «غيور» مي‌گويند[2] و در اصطلاح صفتي است كه انسان را وادار به دفاع شديد از دين و آيين، عِرض و ناموس، مال و كشور خود كند به ويژه اين واژه در مواردي به كار ...

6 سوره از آيات قرآن كريم مربوط به خيانت است.وَ إِمَّا تَخافَنَّ مِنْ قَوْمٍ خِيانَةً فَانْبِذْ إِلَيْهِمْ عَلى‏ سَواءٍ إِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ الْخائِنِينَ ؛[1]و هرگاه از خيانت گروهي بيم داشته باشي به طور عادلانه به آنها اعلام كن كه پيمانشان لغو شده است، زيرا خداوند، خائنان را دوست نمي‌دارد.» إِنَّا أَنْزَلْنا إِلَيْكَ الْكِتابَ بِالْحَقِّ لِتَحْكُمَ بَيْنَ النَّاسِ بِما أَراكَ ...

خداوند در قرآن كريم به نعمت زبان اشاره فرموده و مي فرمايد: ؛الرَّحْمنُ ، عَلَّمَ الْقُرْآنَ ، خَلَقَ الْإِنْسانَ ، عَلَّمَهُ الْبَيانَ[1] زبان عمده ترين وسيله اي است كه مردم به كمك آن با يكديگر ارتباط فكري برقرار مي كنند و ايجاد تفاهم و انتقال مفاهيم از طريق زبان صورت مي گيرد. در يك جمله زبان ملاك ارزش و معرف ...

در طول تاريخ ثابت شده است كه خواص، نقش بسيار مهمي در عزت بخشيدن به جامعه يا به ذلت كشيدن آن دارند لذا ما در اين مختصر به بررسي رسالت خواص نسبت به جامعه مي‌پردازيم كه اگر نخبگان و فرهيختگان به وظايف خود عمل كنند جامعه، جامعه ارزشي و بر مدار حق خواهد بود، و در نتيجه به عزت خواهد ...

كلمه «عزت» به معناي حالتي است كه مانع شكست و مغلوب شدن انسان مي‌شود، و «ذلت» به معناي نبود حالت عزت و شرافت در انسان است به گونه‌اي كه انسان ذليل، به راحتي شكست را مي‌پذيرد و مغلوب مي‌شود،[1] ميل و علاقه به «عزت» و فرار و تنفر از «ذلت» يك امر فطري است كه در نهاد تمام انسان‌ها وجود ...

«امنيت معنوي» عبارت است از آرامش روحي و اعتماد به خدا كه در اثر ايمان خالص و يقين و ياد خدا به وجود مي‌آيد[1] و انسان به حصول ثواب و ايمني از عذاب الهي اميدوار مي‌گردد.[2]از ديدگاه قرآن اين امنيت موقعي به دست مي‌آيد كه در جوامع انساني دو اصل حكومت كند: 1. ايمان. 2. عدالت اجتماعي.تأثير ايمان در آرامش ...

نخست يادآوري چند نکته ضروري مي نماياند:1. داستان حضرت يوسف ـ عليه السّلام ـ در قرآن مجيد به «احسن القصص»[1] يعني بهترين سرگذشت‌ها معرفي و معروف گشت. به خاطر اينكه حاكميت ارادة خدا را به همه چيز در اين داستان به خوبي مشاهده مي‌كنيم.2. داستان نقش فراواني در زندگي انسان‌ها دارد. داستان‌هاي پيشينيان مجموعه‌اي است از پرارزش‌ترين تجربيات آنها و ...

در پاسخ به چند نکته توجه فرماييد:1 . حضرت امام علي ـ عليه السلام ـ  در تعريف زهد مي‌فرمايد: «الزهد كلّهُ في كلمتين في القرآن، قال الله تعالي: لكيلا تأسوا علي ما فاتكم» فمن لم يأس علي الماضي و لم يفرح بالآتي فهو الزاهد…؛ همة (مفهوم) زهد در دو كلمه قرآن آمده است، خداوند متعال مي‌فرمايد: «نسبت به آنچه كه ...

يكي از بحث‌هائي كه در فلسفه اخلاق مطرح است مطلق يا نسبي بودن اخلاق است.منظور از مطلق بودن اخلاق اين است كه فضائل و رذائل اخلاقي نسبت به شرائط زمان و مكان براي همة افراد و جوامع ثابت است.مثلاً، عدالت، راستگوئي براي تمام زمان‌ها و مكان‌ها و افراد و جوامع بشري امري پسنديده و قابل قبول و پذيرش است. و ...

قرآن كريم از هنگام نزول تا هم اكنون، سرچشمه پيدايش و سرمايه پرورش بزرگترين و پاك ترين روحها، بلندترين همت ها و استوارترين اراده ها، عميق ترين افكار، عالي ترين معارف، نغزترين ادبيات و دل انگيزترين هنرها در عرصه هاي گسترده و حوزه هاي گوناگون حيات فكري و فرهنگي و علمي و اجتماعي و ادبي و هنري مسلمانان در همه ...

قبل از هر چيز توجه شما را به نكاتي جلب مي‌كنيم:1ـ قرآن کريم درباره كيفيت سخن گفتن به برخي از محورهاي چگونگي سخن گفتن اشاره فرموده است، از جمله:الف) سخن گفتن بايد با نرمي باشد،«فَقُولا لَهُ قَوْلًا لَيِّناً لَعَلَّهُ يَتَذَكَّرُ أَوْ يَخْشى‏ ؛[1] ولي به نرمي با او (فرعون) سخن بگوييد؛ شايد متذكر شود، يا (از خدا) بترسد!».ب) سخن گفتن ...

سرچشمه خوف در وجود انسان هاي مؤمن و اولياء خداوند نگراني از مسئوليت هايي است كه در برابر خداوند متعال دارند و از اين كه مبادا در انجام وظايف و تكاليف الهي كوتاهي كند و چنين خوفي به خاطر درك مقام و عظمت خداوند متعال مي باشد و جا دارد كه موجودي مثل انسان در مقابل عظمت وجودي همانند خداوند ...

«هدايت در آيات و روايات به دو معني آمده است: ارائه ي طريق (نشان دادن راه) و ايصال به مطلوب (رساندن به مقصد)».[1] هدايت الهي درجات و مراتبي دارد و خداي سبحان موجودات آفريده ي خود را به دو هدايت «تشريعي» و «تكويني» راهنمايي و رهبري مي كند. 1 – هدايت تشريعي: «هدايت تشريعي» همان ارائه ي طريق و راهنمايي و ...

پايدار‌ترين و اساسي‌ترين پيوندها در ميان انسان‌ها، پيوند خانوادگي و خويشاوندي است كه ركن اساسي آن پدر و مادر است، زيرا اين پيوند يك امر فطري و طبيعي است و والدين نزديك‌ترين مردم نسبت به انسان است، در تمام حوادث با فرزندان خود شريك هستند، قرآن كريم و روايات اسلامي سفارش‌هاي زيادي درباره احترام و اطاعت از والدين دارند و ...

دانشمندان علم اخلاق، براي نفس سه مرحله قائلند كه آيات در اين زمينه آياتي هم وجود دارد:1. نفس امّاره: همان نفس سركش است كه انسان را به گناه فرمان مي‌دهد و به هر سو مي‌كشاند. لذا به او اماره گفته‌اند. در اين مرحله عقل و ايمان آن قدرت را ندارد كه اين نفس را رام سازد، بلكه در موارد زيادي ...

اضطراب استرس، و نگراني يكي از بزرگترين بلاهاي زندگي انسانها بوده و هست. عوارض و پيامد ناشي از آن در زندگي فردي و اجتماعي كاملاً محسوس است.در عوض، آرامش يكي از گمشده‌هاي مهم بشر بوده و جهت دست يابي به آن، هميشه در تلاش بوده است. در عصر تكنولوژي و زندگي ماشيني نيز بشر يك لحظه آرام ننشسته و در ...

تسبيح در اصل از مادة «سبح» به معني حركت سريع در آب و هواست. به همين منظور نيز در مورد خداوند به معني حركت سريع، در مسير عبادت پروردگار است.[2] حرکت موزون و مدار وار را نيز تسبيح گويند.حقيقت تسبيح، نفي هرگونه عيب و نقص و گواهي موجودات جهان به پاكي و يکتايي ذات مقدس خداونداست .در آيات مختلف قرآن، ...

خدا جويي امري است فطري و در ضمير و ذات همه انسان‎ها نهفته است. انسان براي رسيدن به هدف عالي و «رضوان حق»، نيازمند به يك «آرامش آرماني و دروني» است. اين آرامش فقط با ياد و نام خدا بدست مي‎آيد. از اين جهت قرآن شريف با بيان قاعدة كلي و فراگير، مي‎فرمايد: «اَلا بِذكر اللهِ تطمئنُّ القلوبُ»[1] يعني: «آگاه ...

در پاسخ به پرسش بايد گفت: چون سؤال به صورت كلي بيان شده داراي ابهام مي‌باشد. به همين سبب از چند جهت بررسي آن لازم است.اگر منظور از زبان، زبان مختص اشرف موجودات عالم يعني انسان باشد، ‌در اين صورت از چند نظر مي‌توان پيرامون آن بحث كرد. در وهلة اوّل صدا يا حرف است كه مشترك بين همة موجودات ...

قبل از پرداختن به جواب، لازم است، مقدمه اي بيان شود. و آن اين كه، خداوند، انسان را به نيروهاي مختلفي مجهز ساخته و استعدادهاي گوناگوني به او داده، تا در مسير تكامل، كه هدف آفرينش است، به او كمك كند، از اين نظر انسان همانند گياهان و يا انواع جانداران است كه نيروها و غرائز لازم، براي رسيدن به ...

واژه «عشق » و مشتقات آن ، در قرآن نيامده ; امّا كلمه محبت (دوست داشتن ) مورد عنايت و توجه خاص قرآن كريم قرار گرفته است تا آنجا كه واژه «حُبّ» (دوستى ) و مشتقات آن بيش از صد بار در قرآن كريم به كار رفته و هر جا كه لازم بوده از معناى عشق (شدت دوستى ) تعبير ...

قرآن شريف به اين مطلب اشاره دارد. از جمله آياتي كه به روشني به اين امر دلالت دارد. آيه ي «93» و «96» سورة مباركة «يوسف» ـ عليه السّلام ـ مي‌باشد. هنگامي كه يوسف صديق، خود را به برادران خويش معرفي كرد و از خطاي آنان درگذشت، فرمود: «اذهبوا بقميصي هذا فالقوه علي وجه ابي يأت بصيراً و أتوني بأهلكم ...

در قرآن كريم، به خواندن و انجام دادن نماز تأكيد نشده، بلكه به «اقامه نماز» تكيه شده است؛ تا آن جا كه 46 بار، نماز با تعبير «اقامه» در واژه‌هاي گوناگون، ياد شده است. عبارت «اقيموا الصلوة؛ نماز را به پا داريد، مكرر در قرآن بيان شده است؛ به عنوان مثال «و اوحينا اليهم فعل الخيرات و اقام الصلوة…؛ (انبياء، ...

زمين، اقيانوس و فضاها، و همه ي هستي همانند «حلقه‌هاي زنجير» به هم پيوسته‌اند. اين زنجير با خدا آغاز مي‌شود و همه ي هستي و جمله موجودات جهان آفرينش را فرا مي‌گيرد. فرشته و انسان و چرندگان و پرندگان و ماهيان و حشرات، همه اجزاي اين زنجيرند. امّا ديدگان ما، حتي با نيروي ذرّه بين نيز اين زنجير بزرگ را ...

قرآن شريف مي‌فرمايد: «اقم الصلوة لدلوك الشمس الي غسق الليل و قرآن الفجر انّ قرآن الفجر كان مشهوداً»؛[1] نماز را از زوال خورشيد تا نهايت تاريكي شب (نيمه شب) برپا دار و هم چنين قرآن فجر (نماز صبح) را چرا كه قرآن فجر مورد مشاهده (فرشتگان شب و روز) است.ابتدا به مفاهيم كلي آيه پرداخته و سپس رواياتي كه در ...

خداوند متعال در سورة اسراء (بني اسراييل) آية 78 به اوقات سه گانه نماز هاي روزانة واجب اشاره فرموده است: «أقم الصلاهَ لدلوك الشمس الي غسق الليل و قرءآن الفجر»نماز را از زوال خورشيد (هنگام ظهر) تا نهايت تاريكي شب (= نيمه شب) بر پا دار. و هم چنين قرآن فجر (= نماز صبح) را.كه «دلوك الشمس» هنگام ظهر را ...

براي روشن شدن پاسخ لازم است ترجمة و تفسير آية مورد پرسش بيان شود و آن‌گاه به پاسخ پرسش پرداخته شود.1. ترجمة آيه: «و خانواده خود را به نماز دستور ده و بر انجام آن شكيبا باش ما از تو روزي نمي‌خواهيم بلكه ما به تو روزي مي‌دهيم و عاقبت نيك براي (اهل) تقوا است.[1]زمان نزول و مكان آن: سورة ...

«وسطي» از وسط گرفته شده و به معناي؛ «وسط هر شيء كه دو طرفش مساوي باشد.»[2] و در اينكه مصداق «صلاة الوسطي» كداميك از نمازهاي پنج گانه مي‌باشد، اقوال مختلفي وجود دارد،الف: بيان اقوال:1ـ نماز ظهر: در روايات عديده‌اي از اهل‌بيت نقل شده است كه مراد از «صلاة وسطي» همان صلاة ظهر است، چنان كه علي ـ عليه السلام ـ ...

آيه ششم از سوره‌ي مباركه‌ي مائده، به آيه‌ي «وضوء» معروف است. بعضي آن را آيه‌ي «وضوء و تيمّم» نيز ناميده‌اند، به هرحال در قسمتي از اين آيه به شستن دست‌ها در هنگام وضوء اشاره شده و آمده است: «… و ايديكم الي المرافق…» در كتب لغت و ادبيات عرب، براي «إلي» معاني زيادي ذكر شده است تا آنجا كه ابن ...

اين حديث شريف كه از نبي اكرم ـ صلي الله عليه و آله ـ منقول است، بيش از 100 مرتبه در كتب مختلف فقهي، حديثي، اصولي آورده شده، و در مورد مفهوم آن و استفاده هايي كه از آن مي شود، بحث شده است.از جمله در كتاب­هاي؛ بحارالانوار،[1] خصال شيخ صدوق[2] و امالي ايشان[3] و همچنين كتاب شريف وسائل الشيعه[4] ...

الف: سلام‌هاي آخر نماز از طرف چه كسي صادر مي‌شوند؟اگر ظاهر امر در نظر گرفته شود، گفته مي شود: اين سلام‌ها از طرف نمازگزاران بيان مي‌شوند امّا در واقع اين سلام‌ها از ناحيه خداوند صادر مي‌شوند، ولي از زبان نمازگزار بيان مي‌شوند. و در حقيقت اين نمازگزار ترجمان سخن خداوند است و اين توفيق به اين عبد و نمازگزار داده ...

بنابر فتوا و نظر مراجع محترم تقليد كه از رساله هاي عمليه ايشان به دست مي آيد دو سوره «الضحي» و «الم نشرح» و هم چنين دو سوره «فيل» و «قريش» در نماز يك سوره محسوب مي شود و بنابر احتياط اگر كسي سورة فيل را در نماز قرائت نمود بايد به قريش و اگر سورة الضحي را قرائت نمود ...

با شكوه‌ترين عبادت هفتهنماز جمعه قبل از هر چيز يك عبادت بزرگ و مستجي است و اثر عمومي عبادت را كه تلطيف روح و جان و شستن دل از آلودگيهاي گناه و زدودن زنگار معصيت از قلب مي‌باشد، در بر دارد.و اما از نظراجتماعي سياسي، يك كنگره عظيم هفتگي است كه بعد از كنگره حج بزرگ‌ترين اجتماع اسلامي شمرده مي‌شود. ...

پيامبر گرامي اسلام ـ صلي الله عليه وآله ـ در پيشگاه خداوند از چنان جايگاه رفيعي برخوردار است كه صلوات بر او داراي ثواب و پاداش بسياري است، در روايتي آمده: (خداوند مي فرمايد: هيچ كس در زمان حيات پيامبر ـ صلي الله عليه وآله ـ و يا بعد از وفات او، بر او صلوات نمي فرستد مگر اين كه ...

سوره‎هاي قرآني اغلب داراي دعاهايي قرآني مي‎باشند اما در بين آنها دو سورة بقره و آل عمران داراي بيشترين دعاها، مي‎باشند. در اينجا به اين دو سوره، همراه با آيات مربوط به آن اشاره مي شود:سوره بقرهآيه 127: (وَ إِذْ يَرْفَعُ إِبْراهِيمُ الْقَواعِدَ مِنَ الْبَيْتِ وَ إِسْماعِيلُ رَبَّنا تَقَبَّلْ مِنَّا) يعني «و وقتي كه ابراهيم و اسماعيل ديوارهاي خانة مكه ...

در پاسخ به اين پرسش، مي توان گفت قواعد دو گونه است; يكي آن مواردي كه عدم رعايت آن موجب تغيير در معنا و مفهوم مي شود. و چه بسا در مواقعي موجب بطلان خواسته ي ما بشود. به عنوان مثال تفاوت دو حرف هاء و حاء در دو كلمه ي اَهْوي و اَحْوي، به صورتي كه «هاء» در كلمه ...

درباره ثواب دعاهايي كه در كتب ادعيه و يا روايات اسلامي بيان شده است، تذكر چند نكته لازم و ضروري است:1. از آنجا كه خداوند متعال، بخشنده، مهربان، رحمان و رحيم است، نسبت به بندگانش تفضل دارد و رحمت واسعه او ايجاب مي کند، اين ثوابها را به بندگانش عطا كند. خداوند براي انجام اعمال پسنديده، ثواب چند برابر در ...

ابتدا لازم است نكاتي جهت روشن شدن مطلب يادآوري شود:1. روايات صحيح و متعددي تحت عنوان «روايات مَنْ بلَغْ»[1] وجود دارد كه مضمون آن ها بيانگر اين است كه اگر روايتي به دست شما رسيد و انسان را تشويق و ترغيب به كار خير و خواندن قرآن و دعائي نموده است که بر آن عمل، ثواب فراواني بار شده است ...

در پاسخ به چند نكته توجه فرماييد:الف. خداوند متعال مي‌فرمايد: «و قال ربكم ادعوني استجب لكم»؛[1] «و پروردگارتان فرمود: مرا بخوانيد تا شما را اجابت كنم.» از آيه مذكور بر مي‌آيد كه دعا كردن، محبوب خداوند متعال است و از طرفي بعد از دعا، وعده استجابت داده شده است؛ ولي اين و عده مشروط مي‌باشد؛ يعني تنها دعايي به اجابت ...

خداوند در قرآن كريم مي‌فرمايد (ادعوني استجب لكم)[1] مرا بخوانيد (از من بخواهيد) تا من حاجت شما را برآورده كنم. هر شخصي از اين تعبير مي‌فهمد كه شرط اجابت دعا کردن است،‌ و خدا به واسطه دعا حاجت بنده را روا مي‌كند چنانكه دعاي ابراهيم را مستجاب كرد آن هنگام كه گفت: «ربّ هب لي من الصالحين»[2] پروردگار من، مرا ...

گرچه دعاي مخصوص براي سفره وارد نشده است، ولي با توجه به سنت و سيره عملي پيامبر ـ صلي الله عليه و آله ـ و پيشوايان معصوم ـ عليهم السّلام ـ مي‌‌توان برخي دعاها را كه قبل از شروع به خوردن غذا و بعد از پايان سفره، آن بزرگواران مي‌خواندند، ما نيز به تبعيت از آنها قبل و بعد از ...

گرچه به هنگام افطار خواندن هر دعايي مفيد است ولي در روايات اسلامي دعاي افطار به چند گونه نقل شده است؛ از جمله:1. حضرت علي ـ عليه السلام ـ مي فرمايد: «پيامبر اكرم ـ صلي الله عليه و آله ـ هنگامي كه روزة خود را افطار مي كرد مي گفت: «اللهم لك صمتُ و علي رزقك افطرت فتقبله منا ذهب ...

نوروز در گنجينه معارف اهل بيت ـ عليهم السلام ـ و متون روايي ما از منزلت و جايگاه خاصي برخوردار است، به گونه اي كه ايشان بر پاسداشت اين روز سخن رانده اند و از مناسبت هاي مهم آن ياد كرده اند. اگر چه در قرآن آيه براي تحويل سال، نازل نشده است ولي با درنگ در روايات، بدست مي ...

يكي از معجزات بزرگ و جاودان پيامبر عظيم الشان اسلام ـ صلي الله عليه و آله ـ قرآن مجيد است. اين كتاب آسماني داراي كلمات و جملاتي است كه هيچ بشري تا به حال نتوانسته مانند آن بياورد در واقع محور زندگي فردي و اجتماعي همه ي انسان ها قرآن شريف است.اما در مورد سوال: آنهايي كه گفتند: در بين ...

زيارت نامه ها، همسان قرآن شريف توقيفي نيستند. از اين روي، متن و ترتيب آن نسبت به معصوم يا معصوم زاده­ي خاص تنظيم شده است و تغييرات جزيي در متن و ترتيب به آن ضرر و ضربه نمي زند. چون زيارت نامه ها يا از معصوم صارد شده اند و يا بزرگان و علماء آن را تنظيم و تدوين کرده ...

مقدّمه: يكي از قوانين كلي كه مورد تاييد همة عقلا مي‌باشد قانون«رجوع جاهل به عالم» است كه در مسئلة ديني از آن به نام تقليد ياد شده است. و مسئله تقليد؛ يكي از واجباتي است كه وقتي شخصي به سن بلوغ رسيده، بر او واجب مي‌شود، كه بايد از مجتهد جامع‌الشرايط تقليد نمايد. با بيان جامع‌الشرايط مسئله تخصّص ـ كه ...

خداوند متعال زندگي دنيوي انسان‎ها را به زينت‎ها و زيورهاي متعدد، مختلف و جذاب مزين كرده است، قرآن كريم زيور و زينت دنيا را اين گونه معرفي مي‎كند و مي‎فرمايد: «زين للناس حب الشهوات من النساء و البنين والقناطير المقنطرة من الذهب و الفضة والخيل المسومة والانعام والحرث ذلك متاع الحيوة والله عنده حسن المآب»؛[1] محبت امور مادي، از زنان ...

برخي از ماه‎ها و ايام سال، نزد خداوند تبارک و تعالي از ويژگي خاصي برخوردارند. از آنجا كه ماه رمضان، ماه جاري شدن بركات و خيرات الهي به سوي بندگان خويش است و از طرفي ماه توبه و بازگشتن و قبولي آن در درگاه خداوند و ماه نزول قرآن كريم براي هدايت و راهنمايي بشر و نيز ماه نزول ساير ...

يكي از راههاي پي بردن به اعتبار يك روايت، دعا يا زيارت، وجود آن در كتب معتبر علماي شيعه مي باشد. بدين جهت بيش از 60 كتاب كه در زمينه مسائل اخلاقي، ادعيه و زيارات به قلم بزرگان شيعه نوشته شده يا جمع آوري گرديده است و از طريق CD نورالجنان مورد بررسي قرار گرفت و اين زيارت يافت نشد ...