مذهبی

سوره اعراف، آيه 142: («وَ واعَدْنا مُوسى‏ ثَلاثِينَ لَيْلَةً وَ أَتْمَمْناها بِعَشْرٍ فَتَمَّ مِيقاتُ رَبِّهِ أَرْبَعِينَ لَيْلَة...») ” ميقات” از ماده” وقت” به معنى وقتى است كه براى انجام كارى تعيين‏ شده است، و معمولا بر زمان اطلاق مى ‏شود، اما گاهى به مكانى كه بايد كارى در آن انجام پذيرد، گفته مى‏ شود، مانند “ميقات حج” يعنى مكانى كه ...

سوره اعراف، آيه 142: («وَ واعَدْنا مُوسى‏ ثَلاثِينَ لَيْلَةً وَ أَتْمَمْناها بِعَشْرٍ فَتَمَّ مِيقاتُ رَبِّهِ أَرْبَعِينَ لَيْلَة…»)  «ميقات» از ماده «وقت» به معنى وقتى است كه براى انجام كارى تعيين‏ شده است، و معمولا بر زمان اطلاق مى‏ شود، اما گاهى به مكانى كه بايد كارى در آن انجام پذيرد، گفته مى ‏شود، مانند “ميقات حج” يعنى مكانى كه هيچ كس بدون ...

سوره بقره، آيه 158: («إنّ الصفا و المروة مِن شَعائرِ الله …») سعي بين صفا و مروه از تردد هاجر(عليها‌السلام) بين اين دو كوه الگو گرفته شده است كه براي فرزند خود، اسماعيل(عليه‌السلام) در طلب آب بود. در اين آيه، عاقبت صبر و تسليم و طاعت بيان شده و لحظات سختي يادآوري مي‌ شود كه در راه طاعت خداوند و پيروي ...

سوره اعراف، آيه 142: («… و قال موسي لأخيه هارون اخلُفني في قومي و أصلِح و لا تتّبع سَبيلَ المُفسدين») حضرت موسي(ع) به برادر خود گفت در اصلاح قوم بكوشد و از پيروي مفسدان خودداري كند، در حاليكه هارون، پيامبر و معصوم بود و هرگز پيرو طريق مفسدان نبود. پس معناي چنين اندرز و نصيحتي چيست؟  مي توان گفت اولا اين اندرز ...

سوره بقره، آيه 198: («… فَاِذا اَفَضتُم مِن عَرَفتٍ فَاذكُروا اللّهَ عِندَ المَشعَرِ الحَرامِ واذكُروهُ كَما هَدكُم واِن كُنتُم مِن قَبلِهِ لَمِنَ الضّالّين») «افاضه» از فيض و فَيَضان به معناي سرريز شدن است. «أفاض إنائه» يعني ظرفش را پر كرد تا سرريز شد. معناي «اَفَضتُم مِن عَرَفت» نيز خروج دسته ‏جمعي از صحراي عرفات است؛ گويا قرآن كريم كوچ انبوه حاجيان را ...

خوابهاى انبياء هرگز خواب شيطانى، يا مولود فعاليت قوه واهمه نيست بلكه گوشه اى از برنامه نبوت و وحى آنها است و به اين ترتيب در خواب هاى آنها هيچ گونه خطا و اشتباهى رخ نمى دهد و آنچه در خواب مى بينند درست همانند چيزى است كه در بيدارى مى بينند. خواب عجيب و شگفت انگيز حضرت ابراهيم(ع) بيانگر شروع يك ...

«مشعر الحرام» نام بخشي از محدوده حرم است كه ميان عرفات و منا قرار دارد. مشعر، اسم مكان از «شعور» به معناي ادراك دقيق و احساس لطيف، يا از شعار به معناي علامت است. اين سرزمين به نام «مُزْدَلَفه» و «جَمْع» نيز معروف است. حرام، به معناي بازداشتن و ممنوعيت است. قرآن كريم بعضي مكانهاي مقدس (مانند مسجد الحرام) و زمان ...

سوره صافات، آيه 102: («… قالَ يا بُنَيَّ إِنِّي أَرى‏ فِي الْمَنامِ أَنِّي أَذْبَحُكَ فَانْظُرْ ما ذا تَرى‏ قالَ يا أَبَتِ افْعَلْ ما تُؤْمَرُ سَتَجِدُنِي إِنْ شاءَ اللَّهُ مِنَ الصَّابِرِينَ»)   ابراهيم كه بارها از كوره داغ امتحان الهى سرافراز بيرون آمده بود، اين بار نيز بايد دل به دريا مي زد و سر بر فرمان حق گذارده، و فرزندى را كه يك عمر ...

  در تفسير «حليم» گفته‏ اند كسى است كه در عين توانايى، در هيچ كارى  قبل از وقتش شتاب نمى ‏كند، و در كيفر مجرمان عجله ‏اى به خرج نمى‏ دهد. روحى بزرگ دارد و بر احساسات خويش مسلط است. راغب اصفهاني در «مفردات» مى ‏گويد: حلم به معنى خويشتن دارى به هنگام هيجان غضب است، و از آنجا كه اين حالت از عقل و ...

سوره صافات، آيات 101 و 102: (« فَبَشَّرناه بِغُلامٍ حَليم * فَلَمَّا بَلَغَ مَعَهُ السَّعْيَ ...») در قرآن كريم به صورت مستقيم سخني از سن حضرت اسماعيل(ع) در هنگام ذبح نيامده است اما با كنار هم گزاردن قرائن موجود در آيات مرتبط مي توان حدود سن احتمالي را استنباط كرد.  در آيه 101 سوره صافات، سه بشارت به حضرت ابراهيم(ع) داده شده است: ...

  گاه مى‏ شود انسان در عالم اسباب چنان غرق مى ‏شود كه خيال مى‏ كند اين‏ آثار و خواص از آن خود اين موجودات است، و از آن مبدأ بزرگى كه اين آثار مختلف را به اين موجودات بخشيده غافل مى ‏شود، در اينجا خداوند براى بيدار ساختن بندگان دست به  «سبب سازى» و  «سبب ‏سوزى» مى ‏زند. موجوداتى كه ظاهرا كارى ...

سوره سبأ، آيه 14: «فَلَمَّا قَضَيْنا عَلَيْهِ الْمَوْتَ ما دَلَّهُمْ عَلى‏ مَوْتِهِ إِلَّا دَابَّةُ الْأَرْضِ تَأْكُلُ مِنْسَأَتَهُ‏ فَلَمَّا خَرَّ تَبَيَّنَتِ الْجِنُّ أَنْ لَوْ كانُوا يَعْلَمُونَ الْغَيْبَ ما لَبِثُوا فِي الْعَذابِ الْمُهِينِ» قرآن حضرت سليمان (ع) را پيغمبر بزرگ خدا شمرده و او را به عنوان سمبل قدرت و صاحب حكومت بى نظير و داراي مواهب الهي مطرح كرده است. اما مرگ عجيب و عبرت‏ انگيز او اين واقعيت را ...

سوره مريم، آيه 12: («… و آتيناه الحُكمَ صَبيّاً») درست است كه دوران شكوفايى عقل انسان معمولا حد و مرز خاصى دارد ولى مى‏ دانيم هميشه در انسانها افراد استثنايى وجود داشته ‏اند، چه مانعى دارد كه خداوند اين دوران را براى بعضى از بندگانش به خاطر مصالحى فشرده ‏تر كند و در سال هاى كمترى خلاصه نمايد، همانگونه كه ...

حضرت موسي بن جعفر(عليه السلام) امام گرانقدر، عظيم الشان، كوشاي در عبادت، بلند آوازه در كرامات و معجزه ها، فرو برنده خشم و در گذرنده از مردم و عبد صالح خداست و مردم عراق آن حضرت را «باب الحوائج الي الله» مي خوانند. لقب «باب الحوائج» حضرت، بيشترين شهرت و گردش در واگويه ها را دارد. عموم مردم و خواص از ...

 سوره شعراء، آيات 10 تا 15: («وَ إِذْ نادى‏ رَبُّكَ مُوسى‏ أَنِ ائْتِ الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ * قَوْمَ فِرْعَوْنَ أَ لا يَتَّقُونَ * قالَ رَبِّ إِنِّي أَخافُ أَنْ يُكَذِّبُونِ * وَ يَضِيقُ صَدْرِي وَ لا يَنْطَلِقُ لِسانِي فَأَرْسِلْ إِلى‏ هارُونَ * وَ لَهُمْ عَلَيَّ ذَنْبٌ فَأَخافُ أَنْ يَقْتُلُونِ * قالَ كَلاَّ فَاذْهَبا بِآياتِنا إِنَّا مَعَكُمْ مُسْتَمِعُونَ»)   هنگامي كه پروردگار به حضرت موسي كليم الله، امر نمود ...

سوره كهف، آيه 10: (« إِذْ أَوَى الْفِتْيَةُ إِلَى الْكَهْفِ فَقالُوا رَبَّنا آتِنا مِنْ لَدُنْكَ رَحْمَةً وَ هَيِّئْ لَنا مِنْ أَمْرِنا رَشَداً »‏): “زمانى را بخاطر بياور كه اين گروه جوانان به غار پناه بردند، و گفتند پروردگارا ما را از سوى خودت رحمتى عطا كن، و راه نجاتى براى ما فراهم ساز!”   «فتية» جمع «فتى» در اصل به معنى «جوان نوخاسته و شاداب» است، ...

سوره كهف، آيه 16: («وَ إِذِ اعْتَزَلْتُمُوهُمْ وَ ما يَعْبُدُونَ إِلَّا اللَّهَ فَأْوُوا إِلَى الْكَهْفِ‏ يَنْشُرْ لَكُمْ رَبُّكُمْ مِنْ رَحْمَتِهِ‏ و يهيئ‏ لَكُمْ مِنْ أَمْرِكُمْ مِرْفَقاً»): و هنگامى كه از آنها و آنچه را جز خدا مى ‏پرستند كناره ‏گيرى كرديد به غار پناهنده شويد، كه پروردگارتان (سايه) رحمتش را بر شما مى ‏گستراند، و راه آسايش و نجات به رويتان ...

سوره شعراء، آيات 33 و 33: («فَأَلْقى‏ عَصاهُ فَإِذا هِيَ ثُعْبانٌ مُبِينٌ * وَ نَزَعَ يَدَهُ فَإِذا هِيَ بَيْضاءُ لِلنَّاظِرِينَ»)   «نزع» در اصل به معنى برگرفتن چيزى از مكانى است كه در آن قرار گرفته، مثلا برگرفتن عبا از دوش و لباس از تن در لغت عرب، از آن تعبير به نزع مى‏ شود، و همچنين جدا شدن روح از تن ...

سوره كهف، آيه 9: « أَمْ حَسِبْتَ أَنَّ أَصْحابَ الْكَهْفِ وَ الرَّقيمِ‏ كانُوا مِنْ آياتِنا عَجَباً»: “آيا گمان كردى اصحاب كهف و رقيم از آيات عجيب ما بودند؟!” در احاديث نقل شده كه سر مقدس امام حسين (عليه السلام) آيه فوق را قرائت كرد و يا فرمود: «عجيب تر از اصحاب كهف ماجراي كشتن من و حمل سر من است.» افرادي مثل ...

 سوره اعراف، آيه 128: (« قالَ مُوسى‏ لِقَوْمِهِ اسْتَعِينُوا بِاللَّهِ وَ اصْبِرُوا إِنَّ الْأَرْضَ لِلَّهِ يُورِثُها مَنْ يَشاءُ مِنْ عِبادِهِ وَ الْعاقِبَةُ لِلْمُتَّقِين»)‏   پس از پيروزي حضرت موسي(ع) بر ساحران و نمايش دست اعجاز قدرت الهي، فرعون نيز براي مقابله دست به يك مبارزه ريشه ‏دار و عميق مي زند و تصميم بر كارى مى‏ گيرد كه در آينده به كلى قدرت بنى ...

سوره يوسف، آيه 9: («اقْتُلُوا يُوسُفَ أَوِ اطْرَحُوهُ أَرْضاً يَخْلُ لَكُمْ وَجْهُ أَبِيكُمْ وَ تَكُونُوا مِنْ بَعْدِهِ قَوْماً صالِحِين»)‏    اين آيه تتمه گفتار برادران يوسف است، و از مشورت دوم مذاكرات ايشان در باره يوسف حكايت مى‏ كند. شور اول درباره دلائل اظهار علاقه پدر نسبت به يوسف و بنيامين بود كه سرانجام يعقوب(ع) را محكوم به ضلالت كردند. در اين شور، موضوع گفتگو درباره راه حل ...

سوره شعراء، آيه 44: («فَأَلْقَوْا حِبالَهُمْ وَ عِصِيَّهُمْ وَ قالُوا بِعِزَّةِ فِرْعَوْنَ إِنَّا لَنَحْنُ الْغالِبُونَ‏») ساحران دنياپرست معاصر فرعون، همانند همه متملقان چاپلوس كه بر قدرتهاي پوشالى تكيه مي كنند، نيرنگهاى خود را به نام و به عزت او آغاز كردند: گفتند به عزت فرعون سوگند كه ما پيروز خواهيم شد. عصاها و طناب هاى مخصوص، به صورت مارهاى كوچك و بزرگ به حركت در ...

سوره اعراف، آيه 201: («إِنَّ الَّذِينَ اتَّقَوْا إِذا مَسَّهُمْ طائِفٌ مِنَ الشَّيْطانِ تَذَكَّرُوا فَإِذا هُمْ مُبْصِرُونَ»). ” طائف از شيطان” آن شيطانى است كه پيرامون قلب آدمى طواف مى ‏كند تا رخنه ‏اى پيدا كرده وسوسه خود را وارد قلب كند يا آن وسوسه‏ اى است كه در حول قلب مى ‏چرخد تا راهى به قلب باز كرده، وارد شود. ...

سوره الحاقه، آيات 44-46: («وَ لَوْ تَقَوَّلَ عَلَيْنا بَعْضَ الْأَقاوِيلِ* لَأَخَذْنا مِنْهُ بِالْيَمِينِ* ثُمَّ لَقَطَعْنا مِنْهُ الْوَتِينَ»)   «وتين» به معنى «رگ قلب» و شاهرگى است كه خون را به تمام اعضا مى ‏رساند و اگر قطع شود مرگ انسان فورا و بدون يك لحظه تاخير فرا مى ‏رسد، و اين سريع ترين مجازاتى است كه در مورد يك نفر ممكن است انجام ...

سوره نمل، آيه 33: («قالُوا نَحْنُ أُولُوا قُوَّةٍ وَ أُولُوا بَأْسٍ شَدِيدٍ وَ الْأَمْرُ إِلَيْكِ فَانْظُرِي ما ذا تَأْمُرِينَ»‏) مضمون نامه اي كه حضرت سليمان(ع) براي ملكه سبأ و حكومت وي فرستاد، در واقع سه جمله بيش نبود: يك . ذكر نام خدا و بيان وصف رحمانيت و رحيميت او. دو. توصيه به كنترل هواى نفس و ترك برترى جويى كه سرچشمه ...

سوره انبياء، آيه 87: «وَ ذَا النُّونِ إِذْ ذَهَبَ مُغاضِباً فَظَنَّ أَنْ لَنْ نَقْدِرَ عَلَيْهِ فَنادى‏ فِي الظُّلُماتِ أَنْ لا إِلهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِين‏» كلمه «نون» در لغت به معنى ماهى عظيم، يا به تعبير ديگر نهنگ يا وال است. و «ذا النون» يعنى صاحب ماهي عظيم؛ او حضرت يونس (ع)، فرزند متى است كه از طرف پروردگار براي هدايت سرزمين نينوى ...

سوره صف، آيه 5: «وَ إِذْ قالَ مُوسى‏ لِقَوْمِهِ يا قَوْمِ لِمَ تُؤْذُونَنِي وَ قَدْ تَعْلَمُونَ أَنِّي رَسُولُ اللَّهِ إِلَيْكُمْ فَلَمَّا زاغُوا أَزاغَ اللَّهُ قُلُوبَهُمْ وَ اللَّهُ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الْفاسِقِين‏»    ماده «زيغ»[1] به معناى منحرف كردن از استقامت است: «الميل عن الاستقامة»[2] و لازمه‏ آن انحراف از حق به سمت باطل است. اين ريشه در قرآن كريم همواره به همين معناست.  در آيه شريفه فوق به ...

سوره هود، آيه 48: («قِيلَ يا نُوحُ اهْبِطْ بِسَلامٍ مِنَّا وَ بَرَكاتٍ عَلَيْكَ وَ عَلى‏ أُمَمٍ مِمَّنْ مَعَكَ وَ أُمَمٌ سَنُمَتِّعُهُمْ ثُمَّ يَمَسُّهُمْ مِنَّا عَذابٌ أَلِيم‏») آيه مباركه فوق در فضايي صادر شده كه كشتى حضرت نوح (ع) بر كوه جودى استقرار يافته است و مي دانيم در اين هنگام غير از تني چند از انسانها و حيوانات زوجي كه در كشتى بودند هيچ نفس ...

سوره طه، آيه 48: («إِنَّا قَدْ أُوحِيَ إِلَيْنا أَنَّ الْعَذابَ عَلى‏ مَنْ كَذَّبَ وَ تَوَلَّى»)  در آيات 42 تا 48 سوره طه، طرز برخورد مؤثر حضرت موسي و هارون (عليهما السلام) با فرعون تشريح شده است. محور كلام در آيات مذكور اين است كه براى نفوذ و اثرگذاري در فرعون «با زبان نرم با او سخن بگوئيد، شايد متذكر شود يا از خدا بترسد». اما با بررسي آيات متوجه ...

سوره نمل، آيه 19: («فَتَبَسَّمَ ضاحِكاً مِنْ قَوْلِها وَ قالَ رَبِّ أَوْزِعْنِي أَنْ أَشْكُرَ نِعْمَتَك‏ …») هنگامي كه لشكر حضرت سليمان (عليه السلام) از سرزمين مورچگان مي گذشت مورچه‏ اى از مورچگان، همنوعان خود را مخاطب ساخت و گفت: ” اى مورچگان داخل لانه ‏هاى خود شويد تا سليمان و لشكريانش شما را پايمال نكنند در حالى كه نمى ‏فهمند”! (قالَتْ نَمْلَةٌ ...

سوره صافات، آيه 79: («سلامٌ علي نوحٍ في العالمين») يكي از ويژگي هاي حضرت نوح (عليه السلام) اين است كه خداوند درباره وي با چنين تعبيري سلام فرموده است: «درود بر نوح در همهٴ عوالم». عالمين، به مقتضاي اينكه جمع است و توأم با الف و لام ذكر شده است نه تنها همه انسانها و امتها تا روز قيامت، بلكه عوالم ...

خداوند در قرآن كريم محبوب هاي خود را برشمرده و براي محبت نيز درجاتي ذكر مي‌كند: 1. اهل توبه و طهارت و پاكيزگي محبوبان الهي هستند: ﴿إن الله يحب التوابين و يحب المتطهرين) [1] 2. اهل تقوا و پرهيزكاري محبوبان خدايند: ﴿إن الله يحب المتقين) [2]  3. مبارزان و مجاهدان نستوه محبوب اويند: ﴿إن الله يحب الذين يقاتلون في سبيله صفاً ...

برخي قوم ثمود را نخستين سازندگان ابزارها و خانه هاي سنگي دانسته و از ساخت 1700 شهر و 2700000 خانه سنگي به دست آنان خبر داده اند كه بسيار مبالغه آميز است. بسياري از خانه هاي آنها در دل كوهها و صخره ها تا به امروز پابرجا مانده است. قوم ثمود قومي از نژاد عرب بودند كه از يك سو متنعم بودند ...

  سوره انعام، آيه 74: («وَ إِذْ قالَ إِبْراهِيمُ لِأَبِيهِ آزَرَ أَ تَتَّخِذُ أَصْناماً آلِهَةً إِنِّي أَراكَ وَ قَوْمَكَ فِي ضَلالٍ مُبِين») كلمه «اب» در لغت عرب غالبا بر پدر اطلاق مى‏ شود و گاهى بر جد مادرى و عمو و همچنين مربى و معلم و كسانى كه براى ترتيب انسان به نوعى زحمت كشيده ‏اند نيز گفته شده است، ولى شكي ...

سوره اعراف، آيه 175: («وَ اتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَأَ الَّذِي آتَيْناهُ آياتِنا فَانْسَلَخَ مِنْها فَأَتْبَعَهُ الشَّيْطانُ فَكانَ مِنَ الْغاوِينَ‏»). در آيه فوق سخن از عالم و دانشمندي است كه نخست در مسير حق بود، آن چنان كه هيچ كس فكر نمى‏ كرد روزى منحرف شود اما سرانجام دنيا پرستى و پيروى از هواى نفس چنان به سقوطش كشانيد كه در صف گمراهان و پيروان شيطان قرار گرفت. از ...

 سرپرست جهنم، «مالك» و سرپرست و كليددار بهشت، «رضوان» نام دارد. اين از آن روست كه انسان بهشتي، مالك بهشت و صاحب «دار المتقين» است، و تبهكار دوزخي زنداني، گرفتار و مملوك جهنم است.  تبهكاران از آن رو مملوك و گرفتار جهنمند كه در دنيا مملوك هوس شدند و دشمن بر آنها چيره شد: «أفرءيت من اتخذ إلهه هويه»[1] مالك انسان هوا پرست، هواي اوست و ...

سوره هود، آيه 65: («فَعَقَرُوها فَقالَ تَمَتَّعُوا فِي دارِكُمْ ثَلاثَةَ أَيَّامٍ ذلِكَ وَعْدٌ غَيْرُ مَكْذُوب‏»)     شقى ترين و سنگدل ترين فرد قوم ثمود، همان كسى است كه ناقة الله و معجزه حضرت صالح(ع) را نحر كرد و كشت. به گفته مفسران و مؤرخان نام اين شخص «قدار بن سالف» بود. با توجه به اين نكته كه در روايات نيز مطرح شده است آن كس كه ...

يوسف صديق مانند ديگر ذريه صالح حضرت ابراهيم از فيض هاي خاص برخوردار بود، اما اين برخورداري به رايگان به دست نيامد و خداوند به گزاف اين موهبت را به ‏آنها عطا نكرد، زيرا كارهاي خدا بر محور حكمت و علم و براساس قابليت هاست. اعطاي اين فضيلت ها براي اين است كه آنها در راه حفظ دين پايدار و ...

يكي از نامهاي قيامت، روز «نشر» است؛ زيرا نامه ‏هاي رفتار انسان در آن روز باز و گشوده مي ‏شود: («وإذا الصُّحف نُشِرت»)[1] نامهٴ اعمال انسان در اين جهان در لفافه و پيچيده است، اما در معاد منتشر مي ‏شود. در دنيا كسي از آن خبر ندارد و حتّي برخي اعمال گذشته انسان براي خودش نيز مستور است. از اين‏رو با ديدن آن در معاد ...

سوره تحريم، آيه 11: («وَ ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلاً لِلَّذِينَ آمَنُوا امْرَأَتَ فِرْعَوْنَ إِذْ قالَتْ رَبِّ ابْنِ لِي عِنْدَكَ بَيْتاً فِي الْجَنَّةِ وَ نَجِّنِي مِنْ فِرْعَوْنَ وَ عَمَلِهِ وَ نَجِّنِي مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِين‏»)   معروف اين است كه نام همسر فرعون «آسيه» و نام پدرش «مزاحم» بوده است. كلمه آسيه و كلمه مزاحم عربي است و شايد ترجمه كلمه عبري آن‏ها باشد؛ يعني معاني دو اسم ...

سوره بقره، آيه 258: («أَ لَمْ تَرَ إِلَى الَّذِي حَاجَّ إِبْراهِيمَ فِي رَبِّهِ أَنْ آتاهُ اللَّهُ الْمُلْكَ إِذْ قالَ إِبْراهِيمُ رَبِّيَ الَّذِي يُحْيِي وَ يُمِيتُ قالَ أَنَا أُحْيِي وَ أُمِيتُ قالَ إِبْراهِيمُ فَإِنَّ اللَّهَ يَأْتِي بِالشَّمْسِ مِنَ الْمَشْرِقِ فَأْتِ بِها مِنَ الْمَغْرِبِ فَبُهِتَ الَّذِي كَفَرَ وَ اللَّهُ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِين‏»)  محاجّه و مناظره ميان حضرت ابراهيم (عليه السلام) و نمرود، مناظره ...

سوره طه، آيه 37: («ولقد مننّا عليك مرّةً أخري») هنگامي كه كاهنان، به فرعون خبر دادند كه فرزندى در بنى اسرائيل متولد مى ‏شود، كه زوال ملك او به دست وى صورت مى‏ گيرد، ناگزير فرعون فرمان داد تا هر فرزندى كه در بنى اسرائيل متولد مى ‏شود به قتل رسانده شود، اما طبق تدبير الهي موسى (ع) به دنيا آمد و خداوند به مادرش ...

سوره آل عمران، آيه 42: («وَ إِذْ قالَتِ الْمَلائِكَةُ يا مَرْيَمُ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفاكِ وَ طَهَّرَكِ وَ اصْطَفاكِ عَلى‏ نِساءِ الْعالَمِينَ‏») در آيه فوق سخن از گفتگوي فرشتگان با حضرت مريم (س) است. و چه افتخارى از اين برتر كه انسانى با فرشتگان هم سخن شود، آن هم سخنى كه بشارت برگزيدگى او از سوى خدا و طهارت و برترى او ...

قرآن مجيد مكرر از باغ‏ هاي بهشتي كه نهرها زير آنها جاري است نامبرده است[1] و اساسا بهشت را از اين‏رو «جنّت» ناميده ‏اند كه در سراسر باغ‏ هاي آن درختان انبوهي است كه سايه‏ هاي آنها فضاي بهشت و زمين آن را يكسره پوشانده است. از ويژگي‏هاي درختان بهشت آن است كه سايه‏ هاي آن همانند ميوه ‏هاي آن هميشگي است و مانند برخي ...

سوره مريم، آيه 25: («وَ هُزِّي إِلَيْكِ بِجِذْعِ النَّخْلَةِ تُساقِطْ عَلَيْكِ رُطَباً جَنِيًّا») در آيه مباركه فوق صريحا ذكر شده كه خداوند غذاى حضرت مريم (سلام الله عليها) را به هنگام تولد نوزاد رطب قرار داد. مفسران نيز در ذيل آيه چنين استفاده كرده ‏اند كه يكى از بهترين غذاها براى زنان بعد از وضع حمل، رطب (خرماى تازه) است. در احاديث نيز ...

سوره بقره، آيه 34: («وَ إِذْ قُلْنا لِلْمَلائِكَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلاَّ إِبْلِيسَ أَبى‏ وَ اسْتَكْبَرَ وَ كانَ مِنَ الْكافِرِينَ»)  مي دانيم ابليس، از فرشتگان نبود بلكه از اجنه بود.[1] از اميرالمؤمنين (عليه السلام) روايت شده است كه ابليس شش هزار سال، خداوند را عبادت كرده كه معلوم نيست از سالهاي دنياست، كه هر سالش سيصد و شصت و پنج روز است، يا ...

سرّ نامگذاري بهشت به «جنت» آن است كه شاخساران درختان بهشت در هم فرو رفته و برگ هاي فراوان آن مانند سقفي سبز رنگ زمين بهشت را پوشانده است و با اين وجود، فضاي بهشت روشن است. اما مي دانيم نور بهشت از چشمه خورشيد نيست؛ زيرا خورشيد و ماه در قيامت برچيده مي شوند: («و جُمِعَ الشَمس و القَمَر»)[1] ...

سوره طور(52)، آيه 4: (« وَ الْبَيْتِ الْمَعْمُورِ») بعضى‏ گفته ‏اند: مراد از «بيت معمور» كعبه مشرفه است، چون كعبه اولين خانه‏ اى بود كه براى عبادت مردم بنا شد، و همواره از اولين روز بنايش تا كنون آباد و معمور بوده است[1]، همچنانكه قرآن كريم در باره ‏اش مى ‏فرمايد: («إِنَّ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِي بِبَكَّةَ مُبارَكاً وَ هُدىً لِلْعالَمِينَ»)[2]. ولى برخي آن را اشاره به ...

از جمله شاخص هاى بيان قصّه در قرآن كريم، شاخص تكرار يك داستان واحد در مواضع مختلف قرآن است. درباره پديده تكرار در داستان هاى قرآنى، پاره ‏اى اشكالات مطرح شده است. برخى مي گويند: اين چنين تكرار گسترده در قرآن كريم، يك نقطه ضعف به حساب مى ‏آيد؛ زيرا، يك داستان، همين كه يك مرتبه در قرآن آورده شد، تمام ...

سوره تحريم، آيه 10: «ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلاً لِلَّذِينَ كَفَرُوا امْرَأَتَ نُوحٍ وَ امْرَأَتَ لُوطٍ كانَتا تَحْتَ عَبْدَيْنِ مِنْ عِبادِنا صالِحَيْنِ فَخانَتاهُما فَلَمْ يُغْنِيا عَنْهُما مِنَ اللَّهِ شَيْئاً وَ قِيلَ ادْخُلا النَّارَ مَعَ الدَّاخِلِين‏»  آيات 10 تا 12 سوره تحريم متضمن دو مَثَل است، يكى مثلى كه خدا به وسيله آن حال كفار را مجسم مى‏ كند و يكى هم مثلى كه بيانگر حال ...