مذهبی

 كساني كه داراي مشاغل سخت هستند (مانند كارگران و نانواها و نظائر ايشان) كه روزه در فصل گرما براي ايشان سخت و طاقت فرسا است چه وظيفه اي دارند؟ توضيح مقدماتي: اين افراد اگر مي توانند در مرحله اول ساعات كاري خود را تغيير دهند (مثلا كار در شب) و يا در حد توان به اندازه اي كه به روزه ضرري نزند كار ...

همه مراجع : خير، تذكر دادن به او واجب نيست. منابع : همه مراجع  ، دفتر.

اگر شخص روزه دار بعد از نماز صبح، در خواب محتلم شود و تا غروب غسل نكند، آيا اشكالى به روزه او وارد مى‏ شود؟ همه مراجع: خير، اگر روزه دار در طول روز بخوابد و محتلم شود، روزه اش صحيح است، همچنين لازم نيست فورى غسل كند؛ ولى براى نماز بايد غسل كند.   منابع :  توضيح ‏المسائل مراجع،ج1، م1632،1590.

چهار نكته از مجموعه احكام شرعي درباره رسيدن غبار غليظ به حلق: 1. رسيدن غبار غليظ به حلق، روزه را باطل مي كند، چه غبار چيزي باشد كه خوردن آن حلال است، مثل آرد يا غبار چيزي باشد كه خوردن آن حرام است مانند خاك، گچ، سيمان و… . 2. اگر به واسطه باد، غبار غليظي پيدا شود و انسان ...

الف- اگر فرد بطور كلي هيچ وقت نمي تواند تشنگي را تحمل كند: آيات عظام صافي، مكارم، بهجت، فاضل: روزه و قضاي آن بر او واجب نيست و بايد براي هر روز يك مد طعام بدهد. ساير مراجع: روزه و قضاي آن بر او واجب نيست و فديه هم ندارد.   ب- اگر تحمل تشنگي برايش سختي و مشقت زياد ...

همه مراجع: ملاك امساك براى روزه، طلوع فجر صادق است. پس اگر با شروع اذان، اطمينان به طلوع فجر پيدا كند، نبايد چيزى بخورد و اگر لقمه ‏اى در دهان دارد، نبايد فرو برد. امّا اگر اطمينان به دخول وقت ندارد، مى ‏تواند چيزى بخورد. پي نوشت: توضيح‏ المسائل مراجع، م 742 و 1574.

امام: بنابر احتياط واجب آمپولي كه به جاي غذا به كار مي رود، ولي آمپولي كه عضو را بي حس مي نمايد يا به جاي دوا استعمال مي شود، اشكال ندارد. رهبري: بنابر احتياط واجب آمپولهاي مقوي يا مغذّي و هر آمپولي كه در رگ تزريق مي شود؛ لكن آمپولهاي دارويي كه در عضله تزريق مي شود و نيز آمپولهايي ...

كسى كه ناراحتى كليه دارد و بايد براى جلوگيرى از آن در طول روز، چندين بار از آب و مايعات استفاده كند، حكم روزه او چه مي شود؟ همه مراجع: اگر براى جلوگيرى از بيمارى كليه، نياز به نوشيدن آب يا ساير مايعات در طول روز باشد، روزه گرفتن بر او واجب نيست . منبع: آيت الله خامنه ‏اى، اجوبة ...

سوال: روزه كه ميگيرم بعضي از روزها به شدت سرم درد گرفته تا حدي كه صبح تا افطار را به سختي سپري ميكنم و ديگر قادر به انجام كاري نيستم لطفا بفرماييد وظيفه ام چيست؟ پاسخ: در صورتي كه روزه براي شما ضرر داشته باشد ( چه موجب شود بيماري زياد شود ، يا مدت درمان را طولاني كند ، يا ...

دخترى كه به حد بلوغ رسيده، ولى به واسطه ضعف جسمي، نمى‏ تواند روزه بگيرد و قضاى آن را تا دو سه سال به جا آورد، تكليف او چيست؟ همه مراجع(به جز مكارم و تبريزى): اگر گرفتن روزه براى او ضرر دارد، يا تحمل آن برايش زحمت و مشقّت زياد دارد، روزه بر او واجب نيست؛ ولى ترك آن به ...

رهبري: مقتضي است كه مومنين محترم، جهت رعايت احتياط در مورد امساك روزه و وقت نماز صبح همزمان با شروع اذان صبح از رسانه ها براي روزه امساك نمايند و حدود پنج الي شش دقيقه بعد از اذان، شروع به اداي فريضه صبح نمايند. آيت الله مكارم: در مورد نماز صبح، احتياطا 5 دقيقه بعد از تمام شدن اذان، نماز بخوانيد ...

آيات عظام امام، بهجت، صافى و فاضل: آرى، جايز است؛ ولى بهتر است قرآن باز را بدون طهارت بر سر نگذارند. [1] آيات عظام تبريزى، سيستانى و وحيد: اگر موهاى سر، تابع و جزء سر شمرده نشود (يعنى كوتاه نباشد)، جايز است. [2] آيات عظام مكارم و نورى: بنابر احتياط واجب، بدون طهارت جايز نيست. [3] تبصره. فرض مسئله، جايى ...

همه مراجع: روزه او باطل مى ‏شود. نكته: در مورد امساك در بقيه روز: آيات عظام رهبري، سيستاني، شبيري: امساك واجب نيست. آيت الله مكارم: احتياط مستحب امساك در بقيه روز است.   منبع: دفتر: همه مراجع. جامع احكام، رضوي، م500. 

الف- پخش زنده و مستقيم: همه مراجع: انجام سجده واجب است. ب- پخش غير زنده: رهبري: سجده واجب است.  آيات عظام صافي، شبيري، مكارم: بنابر احتياط واجب سجده كند. بقيه مراجع: واجب نيست. نكته: در سجده واجب قرآن، رعايت قبله، گفتن ذكر، وضو، پوشش (براي خانم ها) و … شرط نيست. اما در گذاشتن شش عضو – غير از پيشاني- بر زمين محل ...

همه مراجع (به جز آيت الله مكارم): آرى، بايد از نامحرم بپوشاند. آيت الله مكارم: بنابر احتياط واجب، بايد از نامحرم بپوشاند. منابع : آيت الله نورى، استفتاءات، ج‏1، س‏490؛ آيت الله فاضل،جامع‏ المسائل، ج‏2، س‏1328؛ آيت الله صافى، جامع‏ الاحكام، ج‏2، س‏1682؛ آيت الله خامنه‏ اى، اجوبة الاستفتاءات، س‏1220؛ آيت الله تبريزى، استفتاءات، س‏1590 و 1586؛ آيت الله سيستانى، ...

همه مراجع (به جز آيت الله سيستانى): اگر بين نماز، در دهان روزه‏ دار اخلاط سر و سينه جمع شود بايد آن را با دستمال و مانند آن بگيرد يا از دهان خارج كند و اگر نمى ‏تواند، در دهان نگه دارد و نماز را تمام كند. اگر اين هم ممكن نباشد بايد نماز را قطع كرده و اخلاط را ...

آيات عظام رهبري، سيستاني، وحيد، شبيري، فاضل، تبريزي: اشكال ندارد. آيت الله نوري: اشكال ندارد؛ گر چه بهتر است كه يك كيلو بدهد. آيت الله مكارم: مي تواند مقدار كمتري بدهد و ساير مخلفات لازم براي ماكاروني را هم به او بدهد كه يك وعده غذايي شود. پي نوشت: رهبري، كتاب احكام روزه، س375. آيت الله سيستاني، استفتائات روزه، كفارات، ...

همه مراجع: اگر تنفّس مصنوعى از طريق بازدم و هواى اكسيژن باشد روزه صحيح است.  نكته: اگر تنفس مصنوعى به همراه گاز باشد، حكم آن مانند اسپرى تنگى نفس است. ( حكم استفاده از اسپري براي روزه دار مبتلا به تنگي نفس، اختلافي است.)    پي نوشت: توضيح المسائل مراجع. آيت الله سيستانى، استفتائات، بخش مبطلات روزه؛ آيت الله بهجت، استفتاآت، ...

1. اسلحه شكار مثل كارد برنده باشد يا مثل نيزه و تير، تيز. 2. كسي كه شكار مي كند مسلمان يا بچه مسلمان باشد. 3. اسلحه را براي شكار كردن حيوان به كار ببرد اگر اتفاقي حيوان را بكشد آن حيوان پاك نيست. 4. در وقت به كار بردن اسلحه نام خدا را ببرد و اگر عمدا نام خدا را ...

كسى كه در ماه رمضان مسافرت كرده ( سفر به غير از وطن و بدون قصد اقامت ده روز)، آيا علاوه بر قضاي روزه، بايد كفّاره هم بدهد؟ همه مراجع: خير، تنها قضاى روزه ‏ها واجب است و كفّاره ندارد؛ ولى اگر قضاى روزه ‏ها را تا ماه رمضان سال بعد به تأخير اندازد، به جهت تأخير، بايد براى هر ...

حكم روزه و كفاره شخصي كه عمدا به خدا و پيامبر اسلام (صلي الله عليه و آله و سلم) و ائمه (عليهم السلام) دروغ نسبت بدهد، چيست؟ ملاك در مبطل بودن دروغ اين است كه روزه دار به گفتن يا نوشتن يا به اشاره و مانند اينها دروغي را عمدا بر خدا يا رسول خدا (ص) يا امامان معصوم (عليهم ...

حكم پوشش انگشتر طلا و حلقه ازدواج بانوان، در صورتى كه در معرض ديد نامحرم باشد، چگونه است؟ آيات عظام امام، رهبري، بهجت، صافى و فاضل: بايد از نامحرم پوشانده شود. آيات عظام سيستانى، مكارم و نورى: پوشاندن آن لازم نيست. آيت الله تبريزى: پوشاندن انگشترى كه پيش زنان بزرگ‏سال و يا كمى پايين‏تر متعارف است، واجب نيست. آيت الله ...

همه مراجع: منظور از«طعام»، گندم، آرد، نان، جو، خرما و مانند آن است و«مد» حدود 750 گرم يا ده سير مى ‏باشد. (آيت الله شبيري، هر مد طعام را 900 گرم مي داند). منيع: همه مراجع ،توضيح المسائل مراجع، م1660 ؛ آيت الله وحيد، توضيح المسائل، م 1668؛ العروة الوثقى، ج 2، الصوم، الفصل السادس، م 26.  

وظيفه فردي كه توانايي انجام هيچ كدام از موارد كفاره افطار عمدي را ندارد، چيست؟ (يعنى مثلا به واسطه بيمارى نمى‏ تواند شصت روز روزه بگيرد و از نظر مالى هم توانايى ندارد شصت فقير را اطعام كند يا تحت تكفل پدر است) الف- وظيفه در زمان فعلي: آيات عظام امام، سيستاني، شبيري، نوري: هر چند مُدّ كه مي تواند به فقرا طعام بدهد ...

الف- ميهماني كه قبل از غروب وارد شده: آيات عظام امام، رهبري، شبيري، مكارم، فاضل: اگر فقط يك شب مي ماند، فطريه اش بر عهده خودش است. آيات عظام سيستاني، وحيد، تبريزي: اگر شب بماند (و لو غذا نخورد) فطريه اش بر ميزبان است. اما اگر فقط براي خوردن افطاري دعوت شده و شب را در آنجا نماند، بر عهده خود ...

اين مساله در سه صورت ذيل قابل بررسي است: الف- پرداخت فطريه قبل از ماه رمضان: همه مراجع: صحيح نيست. ب- پرداخت در ايام ماه رمضان:  آيات عظام امام، رهبري، مكارم، بهجت، فاضل: بنابر احتياط واجب در اين زمان پرداخت نكند. آيات عظام سيستاني، وحيد، صافي، شبيري، نوري، تبريزي: اشكال ندارد؛ اگر چه بنابر احتياط مستحب، تقديم آن به عنوان قرض ...

اگر فردي طبق نظر مرجع تقليدش، فطريه او بر عهده ميزبان است، اما طبق نظر مرجع تقليد ميزبان، فطريه ميهمان بر عهده خودش مي باشد، وظيفه چيست؟ همه مراجع: در اين صورت فطريه بر كسي واجب نيست. پي نوشت: توضيح المسائل مراجع، ج2، م 2005. آيات عظام امام، نوري، مكارم، فاضل: عروة الوثقي، فصل في زكاة الفطرة، ، فصل في ...

همه مراجع: خير، ولى اگر نگاه حرام به عمد تكرار و بر آن اصرار ورزيده شود، حكم گناه كبيره را پيدا مى‏ كند. پي نوشت: امام، تحرير الوسيله، ج 1 (شرائط امام الجماعة)، و م 1؛ آيات عظام فاضل، نورى، مكارم: تعليقات على ‏العروة (شرائط امام الجماعة)، م 13؛ آيت الله تبريزى، التعليقه على منهاج الصالحين (التقليد)، م 29؛ آيت الله ...

 تفريح و رفتن به گردش با نامزد خود – كه هنوز عقد نكرده است – چه حكمى دارد؟ همه مراجع: تا زمانى كه عقد شرعى خوانده نشده، جايز نيست.  پي نوشت: دفتر: همه مراجع، آيت الله مكارم، استفتائات. رساله دانشجويي، مجتبي حسيني، نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري در دانشگاهها.

همه مراجع: در هيچ حالتى تكليف نماز از شخص مكّلف ساقط نمى‏ شود. اگر نمى ‏تواند ايستاده نماز بگزارد، بايد نشسته بخواند و اگر نشسته نمى‏ تواند، خوابيده و به پهلوى راست رو به قبله بخواند. اگر به پهلوى راست نمى ‏تواند، به پهلوى چپ بخواند. در غير اين صورت به پشت بخوابد، به طورى كه كف پاى او رو ...

همه مراجع: مستحب است موقع گفتن تكبيرة الاحرام، دست‏ها را تا مقابل گوش‏ ها بالا آورد و اگر نمى‏ تواند، لازم نيست دست‏ها را بالا ببرد، ولى بايد ذكر «الله اكبر» را بگويد و نماز را شروع كند. پي نوشت:   توضيح المسائل مراجع، م 955 و 1117؛ رهبري، سايت، استفتائات جديد، س 145. 

اگر بدهكار در پرداخت بدهى خود كوتاهى نمايد آيا جايز است طلبكار از مال او تقاص نمايد؟ همه مراجع (به جز فاضل و مكارم): اگر طلب او مسلم باشد و مديون قدرت بر پرداخت دارد ولى امتناع مى‏ كند مى ‏تواند به اندازه طلب خود تقاص و تملك كند. آيت ‏اللّه مكارم: با اجازه حاكم شرع مى‏ تواند از اموال او ...

1. كسى كه وظيفه‌اش تيمّم است اگر بداند كه تا آخر وقت عذر او برطرف مى‌شود، صبر كند و با وضو يا غسل نماز بخواند. 2. كسى كه مقدمات نماز مانند طهارت و پوشش و … برايش فراهم نباشد و احتمال مي دهد تا آخر وقت شرايط محقق شود بايد نماز را به تاخير بياندازد. 3. كسي كه اجزاء و ...

همه مراجع: مهريه ملك زن است و اختيار تصرف با خود او است. منبع: امام، تحريرالوسيله، ج 2، المهر، م 15 و دفتر: همه مراجع.

آيات عظام امام و رهبري: رقص اگر باعث تحريك شهوت، ارتكاب گناه و يا ترتّب مفسده شود و يا زن در بين مردان نامحرم برقصد، حرام است.  آيت‏ اللّه بهجت: به طور كلى رقص اشكال دارد.  آيت ‏اللّه تبريزى: رقص زن براى شوهر و رقص زن براى زنان، در مجالس عروسى و مانند آن- در صورتى كه در معرض نگاه ...

اگر در كارهاى ادارى گرفتن حق، مستلزم رشوه دادن باشد، آيا پرداخت آن جايز است؟ رهبري: خير، پرداخت رشوه و گرفتن آن در هر حال حرام است؛ هر چند براى رسيدن به حق باشد. ساير مراجع: اگر گرفتن حق منحصر به اين راه باشد، اشكال ندارد؛ ولى بر گيرنده پول، حرام است.  تبصره. مخالفت با مقررات و قوانين جايز نيست. پي نوشت: امام، ...

همه مراجع: شستن سه مرتبه صورت و دست راست، به قصد وضو حرام است؛ ولى وضو را باطل نمى ‏كند. ولي اگر دست چپ را سه مرتبه بشويد، مسح او اشكال پيدا كرده و وضو را باطل مى ‏سازد. پي نوشت:  امام، استفتاءات، ج 1، س 35؛ آيت الله صافى، جامع الاحكام، ج 1 س 90؛ آيت الله  فاضل، جامع ...

 آيا عقد و نكاح معاطاتى جايز است؟(به عنوان مثال پسر انگشترى را در دست دختر كند به قصد اينكه همسر يكديگر شوند، بدون ‏آنكه صيغه عقد بخوانند.) همه مراجع: ازدواج معاطاتى، درست نيست و بايد صيغه عقد خوانده شود. [1] نكته: كاربرد اصطلاح «معاطات» در بيع است. بيع معاطاتي، يعني بده – بستان و معامله عملي، بدون قرارداد در الفاظ خاص. اصل ...

 آيا شخصي كه خودش به معروف عمل نمى‏ كند و مرتكب گناه مى ‏شود؛ حق دارد ديگران را امر و نهى كند؟ همه مراجع: آرى، بر او هم واجب است كه با تحقّق شرايط، امر به معروف و نهى از منكر كند. البته بايد بداند كه اگر بخواهد سخنش در قلب ديگران جاى گيرد و تأثير بگذارد، با عمل و رفتار ...

الف- انواع غصب در اموال شخصي: 1. فرزند بدون اجازه پدر، پول از جيب پدر بردارد. 2. مرد بدون رضايت زن، در اموالش تصرف كند. 3. زن بدون اجازه شوهر، از اموال شوهرش به ديگران بدهد. 4. پدر بدون اجازه پسرش در اموال او تصرف كند. ( آيات عظام تبريزي، مكارم: اگر پدر فقير باشد و اظهار نياز به پسر ...

اگر براى سلام نماز فقط جمله «السلام عليكم ورحمةاللّه وبركاته»بگوييم، كافى است، يا دو سلام قبلى هم لازم است؟ همه مراجع: آرى، كافى است؛ ولى بهتر است دو سلام قبلى را نيز بگويد. منبع: توضيح ‏المسائل مراجع، م 1105؛ آيت‏ الله وحيد،توضيح ‏المسائل، م 1114 و آيت ‏الله نورى، توضيح ‏المسائل، م 1106؛ دفتر آيت‏ الله خامنه‏ اى.  

آيا دختر و پسر عاقل و بالغ، مى توانند بدون اطلاع خانواده براى ازدواج با هم صحبت كنند و سپس خانواده را مطلع سازند؟ همه مراجع: خواستگارى و گفت وگوى پيش از عقد، اگر مفسده نداشته و بدون قصد لذت و ترس افتادن در گناه باشد، اشكال ندارد. پي نوشت: توضيح المسائل مراجع، م ۲۳۷۶؛ آيت الله مكارم، استفتائات، ج ...

آيات عظام رهبري، صافى، وحيد: احتياط واجب آن است كه مسح سر با دست راست باشد. ساير مراجع: مسح سر با دست راست واجب نيست؛ ولى بهتر است.   منبع: آيت الله صافى، توضيح المسائل مراجع، م 249؛ آيت الله وحيد، توضيح المسائل، م 255؛ آيت الله خامنه‏ اى، اجوبه، س 113.

آيا كسي كه معناى الفاظ عربى صيغه ازدواج را نمى داند، مى تواند آن را به عربي بخواند؟ همه مراجع (به جز بهجت): خير، جايز نيست؛ مگر آنكه معناى هر كلمه از عقد را جداگانه بداند و كلمات آن را صحيح ادا كند. آيت اللّه  بهجت: بنابر احتياط واجب، نمى تواند آن را به عربى بخواند؛ مگر آنكه بخواهد ترجمه آن را به زبان فارسى و ...

1. اگر زن و شوهري چندين سال متمادي از هم دور باشند، آيا خود به خود از هم جدا مي‌شوند؟ 2. اگر زني، از سلامت همسر خود خبر نداشته و مطمئن از زنده يا مرده بودنش نباشد، آيا مي‌تواند ازدواج كند؟ 3. اگر اين زن ازدواج كرد و بچه‌دار شد و بعد از مدتي شوهر اولش برگشت، حكم ارتباط آنها و فرزندانشان چيست؟ ...

همه مراجع: خوابي كه طي آن چشم نبيند و گوش نشنود، مبطل وضو است و اگر يكى از اين دو مشخصه نباشد، وضو باطل نمى ‏شود.  پي نوشت: توضيح ‏المسائل مراجع، ج 1، م 323. دفتر: رهبري. آيت الله وحيد، توضيح ‏المسائل، م 329. آيت الله نورى، توضيح‏ المسائل، م 324.   

شخصي كه موهاى جلوى سرش بلند است و آن را بالاى سر جمع مى ‏كند؛ چگونه در هنگام وضو مسح نمايد؟ همه مراجع: يا بايد بيخ موها را مسح كند و يا فرق سر را باز كرده، پوست سر را مسح نمايد. منبع: توضيح ‏المسائل مراجع، م 251؛آيت ‏الله وحيد، توضيح ‏المسائل، م 257؛ آيت ‏الله نورى، توضيح ‏المسائل، م ...

همه مراجع (به جزآيات عظام فاضل و مكارم): ناقص بودن بچّه مجوز شرعى براى سقط جنين محسوب نمى ‏شود. آيت اللَّه مكارم: اگر در مراحل ابتدايى جنين باشد و به صورت انسان كامل در نيامده (هنوز روح در آن دميده نشده باشد) و تولد ناقص آن باعث مشقت و حرج شديد براى پدر و مادرش گردد اشكال ندارد و بنابر ...

همه مراجع: اگر مردى زنى را دوبار طلاق دهد و به او رجوع كند يا دوبار او را طلاق دهد و بعد از هر طلاق عقدش كند، بعد از طلاق سوم، آن زن بر او حرام مى‏ شود و احتياج به محّلل دارد.  نكته1. محلل به مردى گفته مي شود كه زن بعد از طلاق سوم با رعايت شرايط خاص با ...

پرت شدن حواس در نماز – در حالى ‏كه حمد و سوره مى ‏خواند – نماز را باطل مى‏ كند يا خير؟ همه مراجع: حواس‏ پرتى و غرق شدن در افكار مختلف، نماز را باطل نمى ‏كند؛ مگر به حدى غافل ‏شود كه اگر از او بپرسند چه مى‏ كنى، نتواند پاسخ دهد كه نماز مى ‏خوانم. منبع: توضيح ‏المسائل ...