مذهبی

مسأله نفخ صور يكي از سؤالات هميشگي در ميان مسلمين بوده، به گونه‏اي كه نظير چنين سؤالاتي را از ائمه معصومين‏عليهم السلام هم پرسيده‏اند و ايشان نيز مطابق عقل و فهم مخاطبين به اين سؤالات پاسخ داده‏اند. قرآن كريم مي‏فرمايد: اسرافيل در صور مي‏دمد و بر اثر آن همه موجودات در زمين و آسمان مي‏ميرند. پس از مدتي )كه مقدارش معلوم ...

ابتدا چند واژة مربوط به هم‏ديگر – كه اين مفهوم جزء آن‏ها مي‏باشد – را با  توجه به ديدگاه قرآن‏كريم و تفسير روايات شريف ترسيم  نموده و سپس به پاسخ  پرسش خواهيم پرداخت:1- «سبيل»   دو قسم است: يكي: «سبيل‏مؤمنين»[1] يا «سبيل‏الله»[2] و ديگري: «غير سبيل‏المؤمنين»[3].2- «صراط»  نيز دو قسم است: «صراط‏مستقيم»[4] و «صراط‏جحيم»[5].«سبيل» و «صراط» از لحاظ لغوي هردو به ...

پاسخ در چند محور ارائه مي شود:1. به نظر مي رسد ابتدا بايد مفهوم انقلاب ماهيت روشن شود تا تصور نشود كه جريان تمثل اعمال نيك به صورت زيبا نوعي انقلاب ماهيت است، درباره انقلاب ماهيت بايد توجه داشت كه اساساً انقلاب ماهيت يك پديده محال است يعني هرگز ماهيتي به ماهيتي ديگر تبديل نمي شود، و آنچه در تبديل ...

در ابتدا توجّه به اين نكته لازم است كه:آخرت هر انساني، بازتاب دنياي اوست و آن چه در مواقف آخرت مشاهده مي‌كند و هر پاداش و كيفري كه به او مي‌رسد عكس العمل عقايد، افكار، اخلاق، گفتار و رفتار دنياي اوست و گذشتن از صراط آخرت نيز براي هر انسان، وابسته به اين است كه در دنيا، راه زندگي را ...

خدا انسان را آفريد و به او امر كرد كه مدام به ياد وي باشد و به درگاه او بيايد و با وي راز و نياز كند. يكي از مهم ترين دستوراتي كه در قرآن و روايات بر آن تأكيد شده گريه است. البته گريه اي ثواب دارد كه براي خوف از خدا باشد يا براي اهل بيت ـ عليهم ...

1. جاي ترديد نيست كه در زندگي دنيا لباس نقش مهمي را دارد، در درجه اول بدن را در برابر  سرما و گرما و آسيب هاي مختلفي كه از گوشه و كنار به آن مي رسد حفظ مي كند، و در درجه بعد مسئله زينت بودن لباس نقش مهمي براي انسان دارد و بسيار مي شود كه طرز لباس ها ...

آنچه كه از منابع اسلامي استفاده مي شود، اين است كه هنگام قيامت، نظام آفرينش به هم مي خورد، و به صورت نظام ديگري كه مناسب با قيامت باشد در مي آيد. در اين رابطه ده ها آيه در قرآن آمده است كه به شماري از آنها اشاره مي كنيم:در آيات قرآن براي آفرينش آسمان ها و زمين مدت معين ...

انسان در سفر آخرت منازل و مراحل متعددي را طي مي كند كه در اين جا به اختصار درباره آن منازل توضيحاتي ارائه مي شود:1. نخستين منزل، جريان سكرات مرگ و سختي جان دادن است، اميرالمؤمنين ـ عليه السّلام ـ در تبيين سكرات مرگ مي فرمايد: «مرگ را ورطه ها و دشواري هايي است سخت تر از آن كه بتوان ...

قرآن كريم براي نشان دادن ويژگي هاي قيامت كه مسلماً آثار تربيتي فوق العاده اي دارد ا زنامهاي گوناگون استفاده مي كند تا ترسيم دقيقي در مجموع آيات از آن روز عظيم و حوادث فوق العاده و تكان دهنده آن كرده باشد البته نام در اينجا به معني اسم خاص نيست بلكه نامهاي توصيفي را نيز شامل مي شود يعني ...

در سورة معارج آيه چهار آمده است: تعرج الملائكة والروح اليه في يومٍ كان مقداره خمسين الفَ سنَةٍ بسياري از مفسرين در ذيل اين آيه به حديثي از امام صادق ـ عليه‎السّلام ـ اشاره كرده‎اند كه حضرت در فرازي از آن مي‎فرمايند: حاسبوا انفسكم قبل ان تحاسبو عليها فان للقيامة خمسين موقفاً، كلّ موقفٍ مقداره الف سنةٍ[1]  يعني  نفس خود ...

در قرآن كريم  از زبان اهل بهشت سخني به ميان نيامده و تنها در يك آيه آمده است: «وتحيتهم فيها سلام» احوال‌پرسي آن‌ها در بهشت سلام است. ولي هنگامي که به متون  روايي مراجعه مي کنيم به رواياتي برمي خوريم  كه گويايي  اين است که زبان اهل بهشت «عربي» است. در روايتي آمده است كه مي‌فرمايد: «زبان حضرت آدم عربي ...

در اين رابطه به آياتي اشاره مي شود: «و يوم ينفخ في الصور ففزع من في السماوات و من في الارض الاَّ من شاءاللَّه…»[1] روزي كه در صور دميده مي‏شود آنان كه در آسمان و زمين هستند به بي‏تابي و فزع در مي‏آيند، جز آن‏كه خدا بخواهد. و آيه: «و نفخ في الصور فصعق من في السموات و من في الارض ...

با توجه به توصيفهاي متنوعي كه قرآن كريم از بهشت دارد مي‌توان گفت كه بهشت كانون نعمت‌هاي روحاني و جسماني در آخرت است كه مؤمنان نيكوكار و پرهيزكاران خداجو در آن وارد شده، تا ابد در آن خواهند بود.شايع‌ترين واژه‌اي كه در قرآن به بهشت اشاره مي‌كند، واژه «جنة» است كه به صورت، مفرد، تثنيه (جنتان) و جمع (جنّات)، در ...

پاسخ در چند محور ارائه مي شود:1. درباره ماهيت بهشت بايد گفت: بهشت كانون انواع مواهب و نعمت هاي الهي اعم از معنوي و مادي است. و جاي ترديد نيست كه ما هر تصور و ترسيمي از بهشت در ذهن خود داشته باشيم و هر فكري در سر بپرورانيم با معيارها و مفاهيمي است كه از مواهب اين جهان داريم ...

يكي از مباحثي كه در زمينة معاد و قيامت مطرح است، ‌جايگاه انسانها در بهشت و جهنم مي‌باشد. در روايات و آيات تا حدود زيادي به اين مسئله اشاره شده است. منتها در آنها، گاه به «ابواب» و گاه به «طبقات» تعبير شده است. پرسشي كه مطرح است اين است كه آيا مراد از درها همان طبقه‌ها هستند، يا اين ...

سؤال حاوي دو مطلب است: 1ـ چرا انسان قادر بر درك و شناخت عالم قيامت نيست و از درك و فهم آن عاجز است؟ در پاسخ اين سؤال ابتدا لازم است مقدمه اي تقديم گردد:جهان آخرت هم از نظر وسعت و هم از لحاظ ادامه و نهايت قابل مقايسه با دنياي حاضر نيست.الف): از نظر وسعت: قرآن كريم در يك ...

خداوند عوالم متعددي را خلق كرده است كه هر كدام مسائل مختص به خودش را دارد و هر كدام نسبت به ديگري از كمال و ارزش و… بهتري برخوردار مي‌باشد كه از آن جمله عالم قيامت مي‌باشد كه از طريق نقل و وحي بيان شده كه عالمي است ما فوق عالم دنيا كه بعضي مسائل آن را درك مي‌كنيم و ...

حديثي از وجود مقدس نبي مكرم اسلام ـ صلّي الله عليه و آله ـ نقل شده است كه در متون روايي ما هم آمده است عبارت روايت اين است: «دَخَلْتُ الجنةَ فاذا اكثر اهلِها البُله»[1] داخل بهشت شدم و اكثر اهل بهشت ابلهان بودند. براي فهم حديث لازم است به لغت «بُله» مراجعه كنيم تا ببينيم معناي اين لغت چيست؟بُلْه ...

: از نظر قرآن مجيد معاد هم جنبه جسماني دارد و هم جنبه روحاني، چرا كه انسان در آن صحنه با جسم و روح حاضر مي شود و طبعاً بايد در هر دو جنبه غرق مواهب و بركات الهي گردد، آنهايي كه نعمت هاي بهشتي را معنوي و روحاني مي پندارد و يا تنها پاداش و لذايذ معنوي و روحاني ...

گرچه پرسش در واقع مهم و علمي است، امّا به مطالبي در سطح كودكان دبستاني اشاره مي‌شود:1. قبل از همه بايد معلوم شود كه بهشت چه نوع جايي است؟بي‌ترديد ما انسانها در دنيا هر ترسيمي از بهشت در ذهن خود داشته باشيم و هر فكري درباره بهشت در  سر بپرورانيم، باز نمي‌توانيم به طور كامل بفهميم كه بهشت و نعمت‌هاي ...

در قرآن و روايات وارد شده است كه بستگان بهشتيان به آنها ملحق مي‌شوند. البته پدران و همسران و فرزندان و اقوامي كه صالح بوده‌اند. در قرآن آمده است: جنات عدنٍ يدخلونها و من صلح من آبائهم و ازواجهم و ذرياتهم؛[1] يعني سرانجام كار آنها، ‌باغهاي جاويدان بهشت است كه هم خودشان وارد آن مي‌شوند و هم پدران و همسران ...

بهشت، يعني كانون انواع مواهب و نعمت هاي الهي، اعم از مادي و معنوي، وسرانجام همه سعادتمندان است. در آيات و روايات درباره صفات بهشتيان، نعمتهاي بهشت و… مطالب بسياري آمده است. با اين وجود ما هر ترسيمي كه از بهشت و نعمت هاي آن در ذهن خود داشته باشيم و هر فكري در سر بپرورانيم با معيارها و مفاهيمي ...

اين سخن ريشه در روايات دارد و در جاي خود سخن خوبي است و از جمله كلامي از اميرمؤمنان ـ عليه السّلام ـ رسيده كه فرمود: (لا تكن ممن يرجو الاخرة بغير العمل)[1] يعني همانند كسي مباش كه بي آن كه كاري كرده باشد به آخرت اميد مي بندد. از كلام حضرت معلوم مي شود كه براي تحصيل و بدست ...

با مراجعه به آياتي كه در رابطه با بهشت و توصيف نعمتهاي آن سخن گفته ا ند به اين مطلب مي رسيم كه رابطة ارادة بهشتيان با نعمتهاي آن در سه سطح بيان شده كه در ادامه به آيات مربوطه اشاره خواهيم كرد.دستة اول: در سورة مباركه واقعه در دو آية متوالي آمده: «و فاكهه مما يتخيرون» (و ميوه هايي ...

لازم است قبل از پاسخ به  سؤال به عنوان مقدمه  به اين نکته توجه کرد كه: آيا حيوانات در قيامت محشور مي شوند يا نه؟ و آنگاه ورود آنها به بهشت چگونه است؟در پاسخ به سؤال اول بايد گفت  در خصوص اينمسئله  بين علماء اهل فن اختلاف است، گروهي قائلند به اين که قيامت مخصوص جنّ و انس است و ...

در پاسخ به سؤال مزبور بايد گفت:   اولاً: معاد  و زندگي انسان در عالم آخرت محدود به حيات روحي نيست بلكه زندگي روحاني و جسماني است لذا لازم است كه خداوند از هر گونه مواهب و لذايد اعم از جسماني و روحاني بندگان صالح خود را بهره مند سازد و به همين جهت براي مؤمنان گذشته از نعمت ها و ...

پاسخ در چند محور ارائه مي شود:1. قبل از هر چيز بايد خاطر نشان سازيم كه جزئيات نحوة زندگي انسان در آخرت از نظر بسياري از مسايل به طور كامل و صددرصد با تمام امور جزئي براي كسي جز حضرات معصومين ـ عليهم السّلام ـ روشن نيست و ما تنها بر اساس برخي آيات و روايات به مواردي بسيار اندك ...

از دو راه مي شود به اين سؤال جواب داد.1. در جوامع روائي ما اين گونه نقل شده: براي حضرت ابوالفضل مقامي بس بلند و جايگاهي بسيار رفيع در پيشگاه خداوند هست كه تمام شهداء روز قيامت به آن غبطه مي خورند. در كتابهاي متعدد روائي، روايت را به اين صورت نقل نموده اند و در هيچ روايتي ندارد اين ...

قرآن كريم و روايات ائمه معصومين ـ عليهم السّلام ـ اشاره به جايي دارند كه ميان بهشت و جهنم واقع شده است، نه جزء جهنم است و نه بهشت و اعراف ناميده مي‌شود، اعراف گذرگاه سخت و صعب‌العبوري است كه بر سر راه بهشت قرار دارد و دو قطب سعادت و شقاوت را از هم جدا مي‌كند و همچون زمين ...

خداوند در بهشت نعمت‌هاي زيادي دارد، اين نعمت‌ها آنقدر جالب و با ارزش است كه حتي تصور آن هم براي ما ممكن نيست.[1]يكي از اين نعمت‌ها، داشتن سن و سال مناسب است. سني كه بتوان بيشترين لذت را از نعمت‌هاي بهشتي برد. در روايات آمده است، اهل بهشت تماماً جوان هستند و بين سي تا سي‌و سه سال دارند.[2] روشن ...

خداوند در قر آن کريم مي فرمايد : كساني كه ايمان آورده و عمل صالح انجام دهند به زودي آنها را وارد باغ‌هايي خواهيم كرد كه در زير آنها رودها جاري مي‌باشد. آنها هميشه در آن خواهند بود، اين وعده حق الهي است… .[1] بر اساس اين آيه کريمه انساني که به موجب داشتن ايمان وانجام  اعمال نيک وصالح لياقت ...

در بعضي از كتابهاي شيعه و سني حديثي به اين صورت نقل شده كه پيامبر اكرم فرموده‎اند: «به خاطر پاك بودن دامن فاطمه ـ سلام الله عليها ـ خدا بدن ذرية او را بر آتش جهنم حرام كرده است.»[1]خدا گوشت اولاد فاطمه ـ عليها السّلام ـ را بر آتش جهنم حرام كرده است.[2]از طرف ديگر آيات و روايات زيادي داريم ...

سؤال مطرح شده در مورد يكي از نعمت‌هاي بهشتي است كه نصيب بهشتيان مي‌شود.از آن جايي كه شناخت اوصاف و ويژگي‌هاي نعمت‌هاي بهشتي متوقف بر دقت نظر در آيات و رواياتي است كه در اين موارد سخن به ميان آورده‌اند ما نيز براي جواب به اين پرسش به بررسي آيات و روايات مي‌پردازيم.امّا در رابطه با قسمت اول سؤال كه ...

پديده «وحي» از مباحث مهم علوم قرآني مي‌باشد و اهميت آن از اين جهت است كه قرآن كريم كه سخن خداي متعال و كتاب هدايت انسان‌ها به شمار مي‌رود از طريق «وحي» نازل شده است.در اين‌جا مناسب است ابتدا واژة «وحي» را معنا كنيم و سپس به چگونگي نزول آن نسبت به پيامبر اسلام ـ صلّي الله عليه و آله ...

دلايلي دلالت دارد كه الفاظ قرآن نيز از طرف خداست؛

قرآن، در چهارده قرن پيش، در منطقه ى جزيره العرب و در بين اعراب جاهل طلوع كرده، داعيه دار هدايت بشر و رساندن انسان ها به سوى كمال و سعادت است و با اعجازى بس بزرگ ـ كه از قدرت انسان خاكى به دور است ـ همراه مى باشدو تا به حال كسى نتوانسته است آن را به نقد بكشد ...

قبل از هرچيز لازم است آيه و ترجمه ي آن را بيان كنيم:« يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَسْأَلُوا عَنْ أَشْيَاءَ إِنْ تُبْدَ لَكُمْ تَسُؤْكُمْ وَإِنْ تَسْأَلُوا عَنْهَا حِينَ يُنَزَّلُ الْقُرْآنُ تُبْدَ لَكُمْ عَفَا اللَّهُ عَنْهَا وَاللَّهُ غَفُورٌ حَلِيمٌ ؛[1] اي كساني كه ايمان آورده ايد، از مسائلي سؤال نكنيد كه اگر براي شما آشكار گردد،شما را ناراحت مي كند ...

قرآن كريم كه جلوه‌اي از جمال بي‌مثال خداوند نيكو خصال است و به فرمايش قرآن كريم: « وَلِلَّهِ الأسْمَاءُ الْحُسْنَى فَادْعُوهُ بِهَا … » [3]افزون بر معاني والا و برين، مشحون از زيبايي‌ها و دلربائي‌هاي بيكراني است كه جان و روان مخاطبان خويش را سرمست و شاداب مي‌سازد به گواهي تاريخ و اذعان سخن‌شناسان، دوستان و بيگانگان، متن قرآن در ...

براي جواب پرسش نكاتي چند لازم به توضيح است كه مختصراً بيان مي‎شود. انواع وحيوحي رساني خداوند به پيامبران به سه صورت بوده است كه در قرآن هم به آن اشاره شده است: «  وَمَا كَانَ لِبَشَرٍ أَنْ يُكَلِّمَهُ اللَّهُ إِلا وَحْيًا أَوْ مِنْ وَرَاءِ حِجَابٍ أَوْ يُرْسِلَ رَسُولا فَيُوحِيَ بِإِذْنِهِ مَا يَشَاءُ إِنَّهُ عَلِيٌّ حَكِيمٌ[1]؛ هيچ بشري را نرسد ...

انسان‌ ها براي رسيدن به نقطه ‌اي كه خداوند متعال از آن‌ها انتظار دارد‍، نيازمند برنامه  ‌اي منظم، درست و مطابق با نيازهاي آن‌ها هستند. قرآن‌كريم به عنوان برنامه‌اي كه كليات اين نيازمندي‌ها را ذكر فرموده از طرف خالق بشر كه به تمام نيازهاي او آگاه است، براي رساندن او به آن نقطه ي مطلوب توسط پيامبر اسلام ـ صلي ...

سنت در نزد اهل تسنن به قول، فعل و تقرير پيامبر اكرم ـ صلّي الله عليه و آله ـ اطلاق شده  و در نظر شيعه علاوه بر آن، شامل امامان معصوم ـ عليهم السّلام ـ نيز مي شود. سؤال مذكور از سه بخش تشكيل يافته كه هر كدام به صورت جداگانه مورد بحث واقع مي شود. الف) علت اختلاف در ...

براي پاسخ به اين پرسش به دو مقدمه نياز داريم: اول اين‎كه قلب در لغت، به چه معاني استعمال شده است و ديگر اين‎كه قلب در قرآن در كدام يك از اين معاني، بكار برده شده است. الف: قلب در لغتاز معاني اختصاصي قلب، روح و جان است[1] مثل كلام خداي تعالي در قرآن، كه مي‎فرمايد: «در هنگام مرگ قلوب به ...

ظاهراً شبهة تعارض بين نزول قرآن در شب قدر و وقوع بعثت پيامبر اكرم ـ صلي الله عليه و آله ـ در بيست و هفتم رجب كه همراه با نزول آياتي از سورة علق بوده از ديرباز مطرح بوده، به گونه‌اي كه باعث اختلاف در تعيين تاريخ بعثت گشته، در اين ميان شيعه با استناد به روايات متعدد معتقد است ...

در مورد نزول قرآن كريم دو نظر وجود دارد:نظرية اول: نزول دفعي از پيشگاه الهي يا لوح محفوظ به بيت العزه در آسمان اول و يا بيت المعمور در آسمان چهارم.[1]نظريه دوّم:‌ نزول دفعي قرآن به قلب حضرت محمّد ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ  بوده است. مرحوم علامه طباطبايي(ره) و برخي ديگر از دانشمندان بر اساس ...

دانشمندان علوم قرآن، اتّفاق نظر دارند كه پنج آيه از اوّل سورة «علق» نخستين آياتي است كه بر پيامبر اسلام ـ صلّي الله عليه و آله ـ در آغاز بعثت نازل شده است. و بعد از آن تا سه سال كه دوران انقطاع وحي (فترت ناميده شد) بوده هيچ آيه‌اي نازل نشده است و بعد از آن، هفت آيه از ...

از شواهد استفاده مي‌شود قرآن به صورت فعلي نازل نشده است:1ـ بعضي از آيات در مكه و بعضي در مدينه نازل شده‌اند؛ ولي در ترتيب فعلي قرآن آيات مدني دراول قرآن قرار گرفته وآيات مكي بعداً قرار گرفته است در حالي که اگر طبق نزول بود بايستي اول سوره هاي مکي و سپس سوره هاي مدني نوشته مي شد.2ـ قرينة ...

براي روشن شدن پاسخ لازم است به نكاتي اشاره شود: 1ـ مضمون سورة حمد و اسامي آن در سورة «حمد» مراحل سه گانة ايمان (اصول اعتقادات توحيد با تمام اقسام، معاد و نبوت) را در بر دارد، لذا «فاتحة الكتاب» اساس القرآن خوانده شده است[1] يعني، آنچه در مجموع سوره‌ها است؛ در سورة حمد جمع شده است. «آنچه خوبان همه دارند ...

بر اساس دلائل نقلي فراواني كه حتي در منابع اهل تسنن نيز آمده است، نخستين كسي كه بعد از رحلت جانسوز پيامبر اكرم ـ صلي الله عليه و آله ـ اقدام به جمع آوري قرآن كريم كرد و آن را تدوين و تنظيم نموده حضرت علي بن ابيطالب ـ عليه السلام ـ بود.برخي از روايات اسلامي كه ثابت مي كند ...

وجود مصحف علي ـ عليه السّلام ـ غير قابل شك[1] و بلكه مورد اتفاق فريقين است[2]. چرا كه در منابع شيعه و سني به آن تصريح شده است[3]؛ مثلاً سيوطي از علماي اهل سنت  از طريق ابن سيرين از علي ـ عليه السّلام ـ چنين نقل مي‎كند: « همين كه پيامبرـ صلّي الله عليه و آله ـ از دنيا رفت ...

در پاسخ به اين سؤال كه شامل چند بخش است به ياري خداوند ابتداء «آيه» و «سوره» را از جهت معناي لغوي و اصطلاحي توضيح مي دهيم و سپس سؤالات مطرح شده را با استفاده از كتاب هاي علوم قرآني و تفاسير و روايات توضيح مي دهيم.آيه: از نظر لغت به چند معني استعمال شده است. علامت، نشانه، جماعت، امر ...