مذهبی

حجاب در لغت عبارت است از هر چيزي كه ميان دو چيز حايل باشد و معاني چون فاصل، مانع[1]،ستر،‌نقاب و روپوش از آن فهميده مي شود.[2]در فقه اسلامي حجاب يعني پرده و پوشش بين دو نامحرم و چون در اسلام حجاب براي زنان و مردان واجب شمرده شده پس زنان و مردان بايد خود را از نامحرم بپوشانند حجاب براي ...

براي حقانيت و صدق گفتار هر پيامبري، علاوه بر معجزاتي كه مي‌آورد، بايد پيامبران قبلي نيز بر آمدنش بشارت داده باشند، درباره رسول گرامي اسلام ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ بشارت‌هايي از طريق انبياي الهي به خصوص حضرت موسي ـ عليه السلام ـ و حضرت عيسي ـ عليه السلام ـ به مردم داده شده بود.[1] براي ...

همان گونه كه مي دانيد پيامبران همه در راستاي هدفي مشترك مبعوث شده اند از اينرو همه با هم هماهنگ بودند و هر پيامبر بزرگواري آمدن پيامبر بعدي را بشارت مي داد و پيامبر بعدي هم گفته هاي پيامبر قبل خود را تصديق مي كرد.حضرت مسيح ـ عليه السلام ـ هم بشارتهاي خود را در مورد حضرت محمد ـ صلي ...

خود كشي عبارت است از يك نوع آدم كشي و قتل نفس با وحدت قاتل و مقتول. مي توان خودكشي را واكنشي دانست كه فرد در قبال هر نوع متلاشي شدن پيوندهاي خانوادگي، جسم و روان خود شخص، پيوند هاي ملي، شهري و غيره، از خود نشان مي دهد. و اين واكنش دفعه اي، باعث از بين رفتن شخص مي ...

خداوند متعال از بدو خلقت زمين، هيچ گاه آن را خالي از حجّت نگذاشته و هميشه در تاريخ افرادي بودند كه در قالب پيامبر، رسول و امام و… به هدايت مردمان پرداخته اند.پيامبراني كه خداوند براي هدايت بشريّت مبعوث نموده به دو گروه الوالعزم و مفسّر تقسيم مي شوند. پيامبران الوالعزم پنج نفرند. حضرت نوح ـ عليه السلام ـ ابراهيم ...

براي روشن شدن جواب چند نكته بعنوان مقدمه يادآوري مي شود:1- معناي تحريف برخي گفته اند: تحريف آن است كه كلام به صورتي قرار داده شود كه بتوان آن را دو گونه يا چند گونه معني كرد[1] برخي ديگر گفته اند تحريف آن است كه كلمه را از معناي خودش، تغيير بدهيم؛ يعني شبيه سازي كنيم. [2] چنانكه مي گويند ...

كارهاي خارق العاده‌اي كه بر خلاف عادت و ناموس طبيعت انجام مي‌‌شود[1] خارج از صورت هاي زير نمي‌تواند باشد:1. معجزه: معجزه از مادّة عجز به معناي ناتواني است و به كاري گفته مي‌شود كه ديگران در مقابل آن ناتوانند. اشاعره به جاي معجزه از كلمة خرق عادت استفاده مي‌كنند، لكن در قرآن كريم نه كلمة معجزه آمده است، نه كلمة ...

در ابتداي سخن لازم است نبوّت را تعريف نمائيم، براي همين منظور سخني از شهيد مطهري ـ رحمة الله عليه ـ  را نقل مي كنيم؛ ايشان انبياء را گروهي از افراد بشر مي داند كه دستورهاي خدا  را از ناحيه خداوند مي گيرند و به مردم ابلاغ مي كنند و به عبارتي آنها واسطة ميان خداوند و ساير افراد بشر ...

از ميان اديان توحيدي و آسماني مسيحيّت و برخي از يهوديان قائل به گناهكار بودن ذاتي انسان هستند.مسيحيان معتقدند پس از آنكه آدم و حوا به وسوسه شيطاني گرفتار شدند و از درخت نيك و بد خوردند،[1] آثار چندي از اين گناه بر جاي ماند، مهمترين اثر اين گناه آن بود كه گناه به تمام نسل بشر راه يافت و ...

اين سؤال از دو جهت قابل بحث و بررسي است:1 . آيا جريان حاكم بر جامعه بشري حق است يا باطل؟2 . چرا خداوند متعال بالاجبار حق را بر جامعه بشري حاكم نمي‌كند؟قرآن جريان هستي را براساس حق مي‌داند و حق را اصيل معرفي مي‌كند و باطل را اصيل نمي‌داند. اسلام براي انسان يك گرايش ذاتي به صداقت، امانت و ...

قبل از هر چيزي بهتر است به تعريف مختصري در مورد معجزه اشاره شود:در ميان علماء براي معجزه تعاريف گوناگوني ارائه شده است، امّا آنچه از همه مشهورتر مي باشد اين است كه معجزه امر خارق العاده‌اي است كه همراه با تحدّي (مبارزه‌طلبي) و ادعاي نبوت باشد و هيچ كس معارض با آن را نتواند بياورد.[1]با توجه به اين تعريف ...

اينكه چرا اكثريت انبياء و خصوصاً انبياء اولوالعزم در خاورميانه مبعوث گرديدند بطور دقيق و روشن، معلوم نيست و خداوند متعال بهتر مي داند و لكن بطور احتمال مي توان گفت كه خاورميانه از نگاه آب و هوا مناطق مستعد براي زيست بوده است و از اين سبب بيشتر مردم از قديم در همين محدوده متمركز بوده و زندگي مي ...

در واقع اين پرسش يكي از پرسش هايي است كه افراد بسياري به پاسخگويي آن پرداخته اند و با توجه به ديدگاههاي متفاوتي كه داشته اند، نظرات متفاوتي را هم ارائه داده اند كه بعضي از آنها كاملاً مباين و مخالف نظرات ديگر است. در اصطلاح جامعه شناسان كلمه دين شامل دين هاي الهي و دين هاي غير الهي مي ...

خداوند تبارك و تعالي فقط يك دين را براي هدايت و راهنمائي بشر به سوي سعادت و خوشبختي دنيا و آخرت فرستاده است. اختلاف پيروان اديان ناشي از اختلاف اديان نيست، بلكه منشاء آن عوامل ديگري مي باشد كه خود جاي بحث و بررسي دارد. براي توضيح بيشتر اين مطلب به نكات ذيل توجه گردد:1. مفهوم دين:دين واژه اي است ...

دين بر دو قسم است، دين الهي و آن عبارت از ديني مي‌باشد كه توسط پيامبران از طرف خداوند براي بشر آورده شده باشد. دين الهي دين توحيدي و دين ابراهيمي نيز ناميده مي‌شود.[1] پس مؤسس دين الهي خداوند بوده و به انسان هيچ ربطي ندارد اما دين غير الهي به ديني گفته مي‌شود كه به خداوند ربطي ندارد و ...

اديان جهان را تحت دو عنوان كلي «اديان ابراهيمي و اديان غير ابراهيمي» برشمرده و در ذيل به هر كدام همراه با مذاهب آنان اشاره كوتاهي خواهيم داشت.الف: اديان ابراهيمي:به ادياني، دين ابراهيمي اطلاق مي شود كه بعد از حضرت ابراهيم ـ عليه السّلام ـ توسط پيامبران الهي براي بشر، آورده شده است.1. دين يهود:بر اساس گفته هاي تورات تولّد ...

حقانيت دين اسلاماسلام به عنوان دين حق و تأمين كننده سعادت و خير حقيقي انسان‌ها، با معيارهاي خردپذيري، جامعيت و كمال، مورد ارزيابي و سنجش قرار گرفته است. و با شاخصه‌هاي مزبور مطابقت دارد و منطقاً از حقانيت برخوردار است.الف. خردپذيري دين اسلام:آموزه‌هاي هر ديني كه با خرد و عقل همساني داشته باشد، نشانه آن است كه از حقانيت برخوردار ...

معاني و ريشه هاي مختلفي براي «دين» ذكر گرديده است. بعضي ها گفته اند كه اين كلمه عبري  و به معناي حساب است و بعدها وارد زبان عربي شده است. بعضي ها معتقدند كه دين كلمه عربي خالص است به معناي عادت و استعمال. و بعضي ها مي گويند دين كلمه فارسي است.[1] ولي از سخنان علامه طباطبايي به دست ...

جامعة بشري ذاتاً و فطرتاً به يك سلسله اعتقادات و روش‌هاي عملي براي اداره و پيشبرد زندگي، نيازمند است و لذا هيچ جامعه‌اي نه در گذشته و نه در عصر حاضر، مشاهده نمي‌شود كه يك مكتب و مسلك خاصي براي اين منظور نداشته باشد؛ حتي آنان كه هيچ اعتقادي به خداي متعال نداشته‌ و ندارند، نيز از داشتن برنامة زندگي ...

نخستين انگيزة مطالعه و بررسي هر موضوعي ارضاي حس كنجكاوي است و چون آدمي ذاتاً جستجو گر است و در پي آن است كه همواره به دانش و معلومات خويش بيافزايد و با استعانت از معلوماتش، زندگي خود را متكامل كند لذا دنبال علوم مختلف مي رود.قدما علم را به دو دسته تقسيم مي كردند: علم ابدان و علم اديان. ...

دركتب لغت براي كلمة مذهب شش معنا ذکر كرده اند‌:ا. جاي رفتن. 2. روش، طريقه. 3. شعبه اي از دين.4. دين ، كيش. 5. هر يك از مسلكهاي فلسفي[1]، نحله.مطمئناً مراد از مذهب در سؤال معناي اول و پنجم نيست حال سه معناي ديگر مي ماند كه معناي دوم خود نيز به نحوي مندرج در آن دو تاي ديگر مي ...

دين در لغت معاني مختلفي دارد: دين يعني طاعت و لذا خداوند متعال فرموده: « وَلَهُ الدِّينُ وَاصِبًا أَفَغَيْرَ اللَّهِ تَتَّقُونَ ؛ و دين خالص همواره از آن او مي باشد، آيا از غير او مي ترسيد».[1] دين به معني جزاء نيز آمده است، قرآن كريم فرموده: «(خداوندي كه) مالك روز جزا است (مالك يوم الدين)»،[2] و نيز به معناي ...

براي پاسخ گويي به سؤال فوق لازم است نگاهي گذرا به معناي «فرقه» و «مذهب» در لغت و اصطلاح، داشته باشيم.1. معناي لغوي «فرقه»: كلمه فرقه در لغت از ريشة «فَرْق» به معناي جدا كردن، گرفته شده است و اسم است براي گروهي از مردم.[1] ابن منظور مي گويد: «الفرقة: طائفة من الناس» فرقه به عده و گروهي از مردم ...

پس از درگذشت پيامبر(ص)، امّت اسلامي به گروههاي گوناگوني تقسيم شده و بر اين اساس، مذاهبي پايه گذاري گرديد. از اين رهگذر، سخت ترين و سهمگين ترين ضربه بر پيكر وحدت اسلامي فرود آمد و همگان طعم تلخ فرقه گرايي را چشيدند و آيه (قُلْ هُوَ الْقادِرُ عَلي أَنْ يَبْعَثَ عَلَيْكُمْ عَذابَاً مِنْ فَوْقِكُمْ أَوْ مِنْ تَحْتِ أَرْجُلِكُم أَوْ يَلْبِسَكُمْ ...

مسئله‌اي كه در اينجا قابل توجه است اينست كه دين اسلام چيزي است و مسلمانان و كساني كه پيرو اين دين هستند چيز ديگري است. اسلام در حفاظت خودش هيچ نيازي به بشر ندارد چون اولاًَ خداوند خودش حافظ دين خودش مي‌باشد و در قرآن كريم  مي‌فرمايد: «ما قرآن را نازل كرديم و ما به طور قطع نگهدار آنيم»[1] و ...

مسئله اختلاف و تفرقه در دين و امور اعتقادي و اجتماعي و امثال اينها كه از جهالت، خودخواهي، و پيروي از ارزش هاي حيواني و خواهش هاي نفساني و سليقه هاي شخصي ناشي مي شود چيزي نيست كه فقط دين اسلام گرفتار آن شده باشد بلكه هر دين آسماني و غير آسماني دستخوش اين پديدة خانمانسوز گرديده و حتي در ...

آنچه از پرسش فوق فهميده مي شود اين است كه پرسشگر در صدد شناسايي اصيل ترين گروه از مسلمين است كه كدام گروه است؟ بانظر علمي و حقيقت جو، اگر تاريخ را مطالعه كنيم اصيل ترين گروه، شيعه اماميه مي باشد و با تحقيق مي توان دريافت كه مذهب تشيع انشعابي از اسلام ناب محمّدي ـ صلي الله عليه و ...

براي روشن شدن پاسخ به معرفي شيعه، سني، ناصبي، رافضي و صحابي مي­پردازيم.شيعه كه در لغت، به معناي پيرو است(چنانكه در آيه 15 قصص و 83 صافات به همين معنا آمده است) در اصطلاح، كاربردهاي مختلفي دارد. 1. شيعه كسي است كه علي و اولادش را دوست داشته باشد، به اين جهت كه آنها اهل بيت پيامبرند و خداوند موّدت ...

اغلب مورخان بر اين عقيده هستند كه شرايط جهان اسلام آن روز كه نهضت اسلام، نهضت جوان و نونهالي بود و هنوز ريشه هاي آن در دلها رسوخ نكرده و اكثريت قابل ملاحظه اي از مردم آن را از صميم دل نپذيرفته بودند، به اتّحاد و يكپارچگي نياز داشت[1]. لذا هر گونه قيام مسلحانة امام بر عليه مخالفينش به مصلحت ...

شفاعت در لغت از ماده شفع به معناي ضميمه شدن چيزي به چيز ديگر است[1] و در اصطلاح عبارت است از ضميمه شدن استعداد ناقص كسي كه نياز به شفاعت دارد با دعا و درخواست شفيع و واسطه. در نتيجه اين وساطت شخص شفاعت شده ارتقاي مقام پيدا كرده و يا از عقوبت و عذاب رهايي مي‌يابد.مسأله شفاعت در قيامت، ...

بعد از رحلت رسول گرامي اسلام ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ به طور كلي مسلمانان به دو شعبه و مذهب تقسيم شدند. برخي در مسئله امامت و رهبري ديني و سياسي امت اسلامي بر طبق دستور قرآن و نص پيامبر ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ از علي(ع) پيروي كردند و به نام ...

تاريخ در لغت به معناي تعيين زمان رويدادهاست.هر قومي اين كلمه را به گونه‌اي معنا كرده، و براي آن ريشه‌اي متفاوت قائل شده است.واژه تاريخ از ماده اَرَّخْ و يُوَرِّخُ سامي در يمن است.[1] زيرا ورخ در سنگ نوشته‌هايي متعلق به پيش از اسلام (كه در جنوب عربستان پيدا شده است) به معناي ماه قمري به كار رفته است.با مراجعه ...

اصحاب پيامبر ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ از همان ابتدا به سيره و شرح حال پيامبر توجّه پيدا داشته و در شرح زندگاني و ويژگي­هاي آن حضرت خاطراتي را حفظ و بعدها نقل مي­كردند. تدوين و جمع آوري اخبار و روايات مربوط به آغاز دين اسلام و شرح احوال و تاريخ غزوات پيامبر ـ صلي الله ...

الف: اهميت:تاريخ و تاريخ نگاري به عنوان يكي از ابعاد و مظاهر فرهنگ و تمدن حائز اهميت است، زيرا شناخت و دريافت گونه هاي مختلف هر فرهنگ و تمدني بدون دسترسي به تاريخ انواع هنرها و دانش‌هايي كه در تمدن ظهور كرده يا تكامل يافته ممكن نخواهد بود. اسلام هم كه ديني كامل و غني و داراي فرهنگ و تمدن ...

تاريخ ‌نگاري از جمله دانش‌هايي است كه به موازات رشد و گسترش اسلام و با فاصله گرفتن از عصر نبوّت، از جانب مسلمين مورد توجّه قرار گرفته است و در اين ميان شيعيان نيز همچون ساير گروه‌هاي اسلامي در جنبش‌هاي تاريخ نگاري بالاخصّ در جنبش تاريخ نگاري عراق فعاليت فراواني داشتند و آثاري از خود برجاي گذاشته‌اند. دانشمنداني از شيعيان ...

شناخت تاريخ صحيح يكي از دغدغه­هاي اصلي علم تاريخ است و در آن رابطه تلاش­هاي فراواني صورت گرفته و كتب زيادي به رشته تحرير درآمده است. در مجموع مي­توان گفت: از بعضي رويدادهاي تاريخي قطعاً نمي­توان پرده برداري كرد. اما در مورد خيلي از وقايع امكان پرده برداري و كشف نقاط مبهم وجود دارد. علت اختلاف روايات و نقل قولها، ...

الف: تبديل هجري قمري به هجري شمسينخست روز مورد نظر را محاسبه مي‌كنيم، كه چندمين روز سال است. بدين ترتيب كه از اول سال قمري، يك ماه را 30 روز و ماه بعدي را 29 روز حساب مي‌كنيم و به اين ترتيب عمل مي­کنيم تا به روز مورد نظر در سال قمري برسيم.سپس سال هجري را با 970225/0 ضرب كرده، ...

براي پاسخ به اين سؤال بايد ابتدا دو اصطلاح پيش بيني و پيش‎گوئي را تعريف و محدودة ‌هر كدام را مشخص كرد، تا معلوم شود كدام يك از اين دو در تاريخ بشري ممكن است. در فرهنگ لغت پيش‎بيني را به عاقبت‎بيني،‌ مآل انديشي، جزم و احتياط،‌ و آينده‎نگري معني كرده‎اند و همچنين پيشگوئي را به بيان اخبار و حوادث، ...

مراد از تاريخ سرگذشت پديده‌ها و وقايع گذشته است. تاريخ مطالعه‌اي است در احوال گذشتة نوع بشر و توجّه اصلي تاريخ به تجربيات انساني معطوف است.اگر تاريخ‌نويس از رويدادهاي طبيعي ذكري به ميان مي‌آورد به اين علّت است كه آن رويدادها بر زندگي انسانها اثر گذاشته استبراين اساس  بايد قبول كنيم كه هدف اولية مطالعات و بررسي‌هاي تاريخ نويس، گذشته ...

در تاريخ چنين اصلي تعريف نشده است؛ چون اصل تكرار تاريخ وجود ندارشته و در تاريخ تكراري صورت نمي گيرد، چون اجزاي تشكيل دهنده تاريخ متفاوت هستند، مگر اينكه بگوئيم افعال صادره از عناصر تاريخي و اجزاي آنها تكرار پذير است؛ براي مثال: يكي از علل انحطاط تمدنها در تاريخ فساد و تباهي هيئت حاكمه است و اين يك اصل ...

علم يعني دانستن چيزي كه براي انسان ناشناخته بود، مطلق دانستن علم است و مطلق ندانستن جهل، و كسي كه با مطالعه تاريخ و يا با تحصيل آن در دانشگاه و يا حوزه به معلومي دست مي‌يابد، پس مي‌توان تاريخ را علم و پژوهشگر آن را عالم تاريخ دانست، ازطرفي قرآن و روايات نيز علميت تاريخ را امضاء كرده است.چنان ...

قرآن كتابي مشحون از برنامه‌ها، درس‌ها و عبرت‌هاي زندگي‌ساز است كه هر كس به قدر ظرفيت وجود خويش و آمادگي روحي‌اش از آن بهره مي‌گيرد.هرودوت مبدع و پدر تاريخ، تاريخ را به معناي مطالعه و يا بررسي روزگاران گذشته مي‌داند.[1] ابن خلدون مورخ بزرگ تاريخ را دانشي سرچشمه گرفته از حكمت و بيانگر سرگذشت‌ ملت‌ها و سيرت پيامبران، و سياست ...

هر علم اصول و قواعدي دارد كه با دانستن آن قواعد و اصول مي‎توان به صحت و يا عدم صحت آن علم رسيد. علم تاريخ هم از اين قاعده استثناء نيست و با دانستن آن اصول و قواعد خاص خود به درستي يا نادرستي واقعه تاريخي مي‎توانيم برسيم. تاريخ نگاري در اسلام از همان آغاز به صورت ثبت و نقل ...

قبل از پاسخ توجه به چند نکته لازم است.1. كتاب «حكايت هاي شنيدني از فضايل و آثار صلوات» بايد مورد بررسي قرار گيرد و روايات آن را از نظر اعتبار بررسي كرد، تا معلوم شود كه تا چه حدّي از اعتبار برخوردار مي باشد. اين کتاب به عنوان مرجع حديثي به شمار نمي آيد.2. حديث ياد شده در دو منبع ...

بر پايه دلايل قطعي عقلي و نقلي (آيات و روايات) توبه و پذيرش آن داراي شرايطي است كه در صورت نبودن آن شرايط، توبه حقيقي محقق نخواهد شد.[1]توبه بر سُبحه بر كف دل پر از شوق گناهمعصيت و اخنده مي آيد، ز استغفار مااما در مورد پاسخ به سؤال توجه به چهار نکته ضروري است.الف: بررسي صحت اينگونه احاديث.ب: آيا ...

مقدمه: قرآن كريم و سنت اهل بيت اطهار ـ عليهم السّلام ـ از منابع اصلي آموزه‌هاي ديني اعم از احكام، معارف، اخلاق و … هستند؛ قرآن غالباً خطوط كلي را بيان مي‌كند و تفسير و تفصيل آن بر عهده پيامبر اكرم ـ صلّي الله عليه و آله ـ و جانشينان معصوم آن حضرت است كه در قالب روايات به دست ...

تاريخ حديث، ضبط، حفظ آن در شيعه، از زمان خود پيامبر ـ صلي الله عليه و آله ـ توسط علي ـ عليه السّلام ـ آغاز شده است و در كتابي به نام الصحيفة الجامعه، جمع‌آوري شده است، و عده‌اي از صحابي شيعي هم چون سلمان و اباذر ابورافع و… داراي كتابهاي حديثي، حوادث ايام خلافت و… بودند. هم چنين علي ...

سؤال فوق از سه قسمت تشكيل مي‌شود: 1ـ علم رجال؛ 2ـ علم درايه؛ 3ـ نقش قرآن در اعتبار روايات. مقدّمه:مصادر و منابع تشريع احكام اسلامي در نزد شيعه چهار چيز است كه به ادله اربعه معروف است: كتاب خدا (قرآن)، سنّت، عقل، اجماع.[1] پس از قرآن، مهم‌ترين منبع شناخت معارف و احكام اسلامي سنّت است و نقل و حكايت سنّت را روايت، حديث ...

پيش از پاسخ بايسته است كه چگونگي نزول وحي بر پيامبران، ياد آوري گردد ، نزول وحي گوناگون است ، گاهي از طريق نزول فرشته، و گاهي از طريق الهام به قلب و گاهي از طريق شنيدن صدا انجا مي گردد ، به اين ترتيب كه خداوند امواج صوتي را در فضا و اجسام ايجاد مي كرد  و از اين ...

با دقت در پرسش، دو شبهه به دست مي‌آيد:1. حديث و امثال آن با آية «قل انما  انا بشر مثلكم» تنافي دارد، چون آيه مي‌گويد: پيامبران مثل ديگران بشرند، ولي روايت روح اضافه‌اي بنام «روح القدس» براي آنها اثبات مي‌كند.پاسخ اين بخش از شبهه آن است كه نه تنها روايت با آيه تنافي ندارد بلكه دقيقآً آيه را تبيين مي‌كند، ...