——————————————————————————–

مرکز رصد راهبردی اشراف بدون تایید محتوا و ادعاهای مطرح شده در این گزارش، ترجمه کامل آن را صرفا جهت اطلاع نخبگان، کارشناسان، پژوهشگران، دانشجویان و تصمیم‌گیران عرصه سیاسی کشور از رویکردها و دیدگاه‌های اندیشکده‌های غربی منتشر می‌کند و دروغ پراکنی‌ها، اطلاعات نادرست، اتهامات و القائات این گزارش‌ مورد تأیید اشراف نمی‌باشد.

——————————————————————————–

• غیبت سؤال‌برانگیز ولیعهد سعودی •

محمد بن نایف ولیعهد عربستان سعودی به مدت ده ماه پس از رسیدن به جایگاه شماره دو در عربستان سعودی به طرز قابل توجهی از انظار عموم دور شده بود. این غیبت چه معنایی دارد؟ رفتار ولیعهدهای سعودی معیار یکسانی ندارد. آنها به روش‌های بسیار متفاوتی به وظایف خود عمل و در انظار رفتار کرده‌اند.

ملک فیصل و ملک فهد گوی سبقت را از پادشاهانی که به آن‌ها خدمت می‌کردند ربودند. شاهزاده نایف پدر محمد بن نایف زمانی که او به قدرت رسید، بیمار و بسیار منفعل بود. ملک عبدالله به دلیل سکته ملک فهد در سال ۱۹۹۵ عملاً به مدت یک دهه نایب‌السلطنه بود. اما ملک عبدالله بسیار محتاط بود که جایگاه ملک فهد به عنوان پادشاه را حفظ کند. ولیعهد مقرن بن عبدالعزیز تنها سه ماه بر سر قدرت بود و در تغییری بی‌سابقه در ترتیب جانشینی آوریل گذشته توسط ملک سلمان برکنار شد.

•فعالیت زیاد ملک سلمان در زمان ولیعهدی•

زمانی که ملک سلمان پیش از مرگ ملک عبدالله در سال گذشته ولیعهد بود، برای نمایاندن سلطنت بسیار سفر کرد. او تنها طی دو سال از ژاپن، چین، هند، پاکستان، مالدیو، فرانسه و چند کشور عربی دیدن کرد. او با وجود شایعات همیشگی در مورد ناخوش بودنش، شخص اول پادشاهی بود.

محمد بن نایف جز یک بازدید از کمپ دیوید اغلب در داخل کشور بود. در عوض محمد بن سلمان معاون ولیعهد و وزیر دفاع از روسیه، فرانسه، مصر، اردن، آمریکا و اخیراً از پایگاه‌های ناتو در بروکسل دیدن کرده است. پسر ۳۰ ساله و محبوب پادشاه واسطه سلطنت بوده است. او همچنین شخص اول جنگ در یمن بوده است. او چهره بانفوذی دارد.

• محمد بن نایف در برخی رخدادهای حساس سکوت کرده است•

محمد بن نایف نیز در برخی رخدادهای حساس به طرز چشمگیری ساکت بوده است. به عنوان مثال هفته گذشته پادشاه و معاون ولیعهد در پی حمله تروریستی شدید در آنکارا مراتب تسلیت خود را به ترکیه اعلام و از آن اعلام حمایت کردند و به ویژه به موقعیت مذهبی خود به عنوان حافظ مساجد مقدس اشاره کردند. نام محمد بن نایف با وجود آنکه پست او مقابله با تروریسم است در فهرست پیام نیامده بود. محمد بن سلمان با موج مصاحبه‌ها در مورد اصلاحات آتی در سلطنت روبرو شده است و به ندرت به پسرعموی خود اشاره می‌کند. او سیمای یک اقتصاددان را ترسیم کرده است، نه شخص دوم کشور.

•نایف مسئول امنیت آخرین مراسم حج در مکه بود•

ولیعهد در نقش دیگر خود به عنوان وزیر کشور بسیار پرمشغله است. جاسوس‌های او سال گذشته در بیروت به بهترین شکل مغز متفکر حمله «خبر» را که مورد حمایت ایران بود و منجر به مرگ ۱۹ سرباز نیروی هوایی آمریکا شد، دستگیر کردند. وزارت کشور مسئول قتل‌عام محکومان به تروریسم در نخستین روزهای سال نو میلادی بود. او عمیقاً درگیر مبارزه با القاعده و داعش درون کشور است. او مسئول امنیت آخرین مراسم حج در مکه بود که با حوادثی همراه شد.

•دور بودن او از انظار عمومی صرفاً شخصیت او است•

ولیعهد همچون پدرش همیشه شخصی منزوی بوده است. او به دلیل نجات یافتن از چند ترور نافرجام توسط القاعده مشهور شد نه به خاطر جایگاه برترش. شاید دور بودن او از انظار عمومی صرفاً شخصیت او است.

به هر صورت تعارض میان عمل به وظایف به صورت بی‌سروصدا و جنجال زیاد پسرعمویش در محافل سعودی بسیار بر سر زبان‌ها افتاده است. آیا نشانه آن است که تغییراتی در راه است؟ آیا نایف به سرنوشت ولیعهد مقرن مبتلا می‌شود؟

درباره نویسنده:

بروس ریدل سال ۲۰۰۶ و پس از ۳۰ سال خدمت در آژانس مرکزی اطلاعات از جمله در سمت­هایی خارجی در خاورمیانه و اروپا، به اندیشکده بروکینگز پیوست. او مشاور ارشد مسائل آسیای جنوبی و خاورمیانه نزد چهار رئیس جمهور اخیر آمریکا و از پرسنل شورای امنیت ملی در کاخ سفید بود.