باید توجه داشت، رابطه بین همسران بیش از آنکه رابطه خطی باشد، رابطه زیکزاکی است و اوج و فرودی دارد؛ یعنی این که گاهی ممکن است در مواقع خاص و به مقتضای زمان و مکان، گاهی در حالت صعود قرار بگیرد و گاهی از این حالت تنزل یابد و در مسیر سراشیبی قرار گیرد. درست مثل حال خود ما می‌ماند که گاهی سرحال، سرزنده و بانشاط هستیم و گاهی ناخوش هستیم و حال و حوصله هیچکس حتی خودمان را نیز نداریم. این به معنای آن نیست که ما انسان‌های بدی هستیم و یا تعمداً این گونه حالات و رفتاری داریم؛ بلکه ممکن است به خاطر شرایط زمان و مکان و اخباری که روزانه از آن اطلاع می‌یابیم و حتی ترشح هورمون‌های بدن و شرایط آب و هوایی دچار چنین وضعیتی بشویم. در خصوص وضعیت زندگی‌تان و این که حس می‌کنید مهر و محبت بین شما و همسرتان کم شده نیز مطلب این چنین است و این حالت تا حدودی طبیعی است؛ ضمن این که با گذشت زمان و فروکش کردن التهابات اولیه دوران عقد و اوایل ازدواج و همچنین دل‌مشغولیت‌هایی که با تولد فرزند پدید می‌آید؛ کاملاً طبیعی است که از میزان مهر و محبت بین زن و شوهر مقداری کاسته شود. البته ناراحتی‌ها، کدورت‌ها و دعواهایی که شما در این مدت داشته‌اید، طبیعتاً تأثیر منفی روی زندگی مشترک‌تان داشته است و از شدت عشق و علاقه شما کاسته است.اگرچه بروز اختلافات بین زن و شوهر تا حدودی طبیعی است، ولی شیوه حل اختلافات و گفتمان بین همسران نیاز به مهارت‌آموزی دارد و الا همان طور که شما نیز تجربه نموده‌اید، ممکن است اختلافات و برخی کدورت‌ها و یا ضعف شخصیت همسران به جر و بحث شدید بین آنها کشیده شود و سبب دعوا و بی‌حرمتی و مسائل دیگر گردد و در آخر، اختلافات بین زن و شوهر همچنان به قوت خود لاینحل باقی بماند که این موضوع خود باعث تشدید اختلافات و گسست بین روابط همسران می‌گردد.
اگرچه وجود اختلافات و برخی اختلاف سلیقه‌ها در زندگی زوجین تا حدودی طبیعی است و گاهی از آن به نمک زندگی تعبیر می‌شود، اما هرگز نباید این گونه اختلافات تبدیل به اختلافات عمیق، طولانی و مشاجرات شدید، بین زن و شوهر گردد به گونه ای که زوجین حرمت یکدیگر ا زیر پا بگذارند و به تهدید و ارعاب یکدیگر روی بیاورند و یا حرف‌های زشت و ناسزا نسبت به هم و یا خانواده‌های یکدیگر بگویند و یا خدای ناکرده دست روی یکدیگر دراز کنید. این گونه رفتارها به شدت به روابط صمیمانه بین همسران و به عشق زندگی آسیب می‌زند و تأثیر منفی می‌‌گذارد و همچون ویروسی به زندگی مشترک رخنه می‌کند و آن را تا مرز نابودی سوق می‌دهد؛ بنابراین، سعی کنید هیچ‌گاه در این گونه مواجهه‌های آسیب‌زا قرار نگیرید و به جای دعوا و بحث و جدل بیهوده بکوشید راه حلی منطقی برای حل و فصل مشکل پیدا کنید و بر میزان صمیمت خود بیفزایید.
به هر حال، وجود مشکل و بروز اختلافات در زندگی مشترک به خودی خود مشکل نیست، بلکه کیفیت حل اختلافات به مراتب از خود اختلاف مهم‌تر و حیاتی‌تر است؛ بنابراین، برای این که از میزان و شدت اختلافات بکاهید و مشکلات زندگی خود را به کمک همسرتان حل کنید ابتدا باید ارتباط صمیمانه‌ای با یکدیگر برقرار کنید و آنگاه در یک محیط آرام و صمیمی به گفتگو با هم بنشینید و بدون این که یکدیگر را متهم کنید و یا تقصیرها را به گردن هم بیندازید به حل واقعی مشکل بپردازید.
البته برای این که میزان عشق و محبت بین شما افزایش یابد و نیز صفا و صمیمیت به زندگی شما برگردد و با مهارت‌های ارتباطی بین همسران آشنا گردید مطالعه‌ی کتاب‌هایی که در این زمینه نگاشته شده است و نیز به کار بستن راهکارها و تکنیک‌هایی که در این خصوص وجود دارد برای برقراری ارتباط مؤثر با همسرتان و رهایی از مشکلات زندگی و افزایش مهر و محبت متقابل بسیار مفید خواهد بود.
می توانید این نوع کتاب‌ها را نیز به همسرتان معرفی کنید تا او نیز آنها را مطالعه‌ کند و با مهارت‌های زندگی و ارتباطی آشنا گردد. البته گاهی می‌توانید به همراه او به مطالعه‌ این کتاب‌ها بپردازید و چند صفحه‌ای را شما برای او بخوانید و او گوش کند و چند صفحه‌ای را هم او برای شما بخواند و شما گوش فرا دهید. این طوری او نیز ترغیب می‌شود که به مطالعه‌ آن کتاب‌ها بپردازید و هم صفا و صمیمیت بین شما بیشتر می‌شود.
به هر حال، زندگی مشترک همچون نهال نوپایی می‌ماند که دائماً نیاز به مراقبت و حفظ و حراست دارد تا به سلامت به ثمر بنشیند و این شما هستید که به عنوان دو رکن اساسی زندگی باید با جان و دل این وظیفه‌ی مهم را به دوش بکشید و در هیچ صورتی اجازه ندهید حوادث و مشکلات زندگی سبب ناراحتی‌ها، کدورت‌ها و جنگ و دعواهای طولانی و یا شدید شود و پایه‌های زندگی‌تان را سست کند.
چنانکه با مطالعه‌ی کتاب نتوانستید مشکلات‌تان را برطرف کنید در گام بعدی، توصیه می‌شود از مشاوره‌های حضوری و غیر حضوری غافل نشوید و با ارتباط با خانواده درمانگران، زوج درمانگران، روانشناسان و مشاوران خانواده در رفع مشکلات زندگی‌تان بکوشید.
اگر همسرتان حاضر به مراجعه به مراکز مشاوره‌ای و یا همکاری با شما نیست در این صورت، خیلی آرام با ایشان در مورد مشکلات‌ و احساسات‌تان صحبت کنید؛ بگویید که به خاطر اختلافاتی که در زندگی شما ایجاد شده است، می‌خواهید کاری کنید که به بهبود روابط‌تان منتهی شود و برای این کار همکاری بیشتر او کمک می‌کند و باید برای بهتر شدن ارتباط‌تان هر دو فعالانه رفتار نمایید. به ایشان بگویید که رفتن به مراکز مشاوره‌ای و کمک گرفتن از متخصصین امر لزوماً به معنای وجود اختلاف عمیق در زندگی شما نیست، بلکه می‌خواهید از بروز اختلافات در آینده پیشگیری و جلوگیری به عمل آورید و مهارت‌های همسرداری و شیوه ارتباط مؤثر با همسر را فرا بگیرید تا زندگی‌تان روز به روز بهتر و لذت بخش‌تر گردد.
لازم است شوهرتان با برخی از مفاهیم زندگی نظیر: همدلی، همکاری، تفاهم، ایثار، گذشت، همفکری، مشورت، تبادل افکار و بسیاری از مفاهیم دیگر آشنا گردد، ولی چون ما به ایشان دسترسی نداریم، مشاوره‌های حضوری به مراکز مشاوره‌ای بهترین گزینه برای ایشان خواهد بود. گاهی برای حل برخی از اختلافات زناشویی و یا اصلاح روابط همسران هیچ راهی به اندازه مراجعه حضوری و دانش‌افزایی توسط متخصصین مربوطه کارآیی ندارد؛ بنابراین، توصیه می‌شود شوهرتان را به بهانه‌های مختلف به مراکز مشاوره‌ای و خدمات روانشناختی معتبر بکشانید تا آنها برخی از مفاهیم و ملزومات زندگی مشترک را به وی تفهیم کنند و اصول همسرداری، شیوه ارتباط مؤثر با همسر را به وی آموزش دهند. تنها با این راه می‌توانید رابطه خود با همسرتان به صورت اصولی بهبود ببخشید و صفا و صمیمیت را به زندگی خود باز گردانید.
راهکارهای کاربردی
1. بکوشید در گفتگوها از واژه‌های مناسب و کلمات اثر‌بخش استفاده کنید. باید در صحبت‌های خود دقت کنید و بدانید که چه کلمه‌ای را در کجا به کار ببرید!! راه‌های زیادی برای برقراری رابطه وجود دارد مثلاً کارهای را که با استفاده از اجزای صورت خود انجام می‌دهید و یا کارهای که با استفاده از اجزای بدن‌تان و ژست‌های مختلفی که از خود در می‌آورید انجام دهید. علاوه بر این، از تکنیک‌های مثل نامه‌نگاری عاشقانه، گذاشتن یادداشت محبت‌آمیز، پیامک و… برای جلب نظر شوهرتان و افزایش مهر و محبت استفاده کنید.
2. هنگامی که جر و بحث‌ها شدت می‌گیرد از عقب‌نشینی تاکتیکی بهره بجویید. یادتان باشد، همواره عقب‌نشینی نشانه ضعف نیست، بلکه شما می‌خواهید با عقب‌نشینی تاکتیکی و هوشمندانه از شدت تنش‌ها بکاهید و راه حل منطقی برای حل مشکل پیدا کنید.
3. منطقی باشید و سعی کنید تکنیک‌های حل مسئله را به خوبی فرا بگیرید تا بتوانید مشکل خود را به طور منطقی حل کنید.
4. یادتان باشد، هرگز یک کار اشتباه را نمی‌توان با اشتباهی دیگر جبران کرد؛ بنابراین، اگر شوهرتان به شما و خانواده‌تان توهین و بی‌احترامی کرد، شما هرگز و تحت هیچ شرایطی مقابله به مثل نکنید.
5. هرگاه شما مرتکب اشتباه و خطایی در زندگی مشترک می‌شوید، سریعاً از شوهرتان صادقانه و خالصانه عذرخواهی کنید. هنگام تلاش برای برگرداندن یک رابطه به حالت قبل می‌توانید همه چیز را به دلیل عذر خواهی سرد و بی تفاوت خراب کنید؛ بنابراین، همواره خالص باشید و از طریق لحن صدا و صحبت‌های خود به گونه‌ای به شوهرتان نشان دهید که حقیقتاً از اشتباه‌تان متأسف هستید و این که دیگر هرگز در آینده تکرارش نخواهید کرد. برای او کاملاً روشن کنید که از خطای خویش واقعاً پشیمانید. مطمئناً این شیوه رفتاری در شوهرتان تأثیر می‌گذارد و ضمن این که بخشش او را به همراه دارد، غیر مستقیم به او رفتار صحیح را در موارد مشابه آموزش می‌دهد.
6. بکوشید تمام احساسات منفی خود را نسبت به همسرتان با برقرار کردن ارتباط عاطفی بهتر با وی فرونشانید و در یک محیط آرام و صمیمانه، احساسات خود را با شوهرتان در میان بگذارید و به این طریق بر سینه شیطان که قصد ویران کردن کاشانه شما را کرده دست رد بزنید و خشم پنهان و آشکار خود را فرو بنشانید.
در پایان، این اطمینان را به شما می‌دهیم که بسیاری از مشکلات زندگی زوجین با مهارت‌افزایی و آشنایی با شیوه حل تعارضات در زندگی زناشویی و در موارد بسیاری با مشاوره‌های خانوادگی و کمک گرفتن از مشاوران، روانشناسان، خانواده درمانگران و زوج درمانگران باتجربه و با آمیخته کردن کمی چاشنی گذشت و ایثار قابل حل بوده و از بین می‌رود و زندگی زوجین به صفا و شیرینی مطلوب می‌رسد و باعث می‌شود که رضایت از زندگی زوجین افزایش یابد. به هر حال، خیلی جای نگرانی نیست. ضمن این که اگر شما نگرش‌تان را به مشکلات زندگی، سوءاخلاق و آزار و اذیت‌های احتمالی شوهرتان و همچنین نسبت به خانواده وی اصلاح کنید و بر اساس دیدگاه توحیدی به آن بنگردید، تحمل برخی دشواری‌ها و ناملایمات زندگی بر شما آسان می‌گردد.
پیامبر اعظم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) می‌فرمایند: «مَنْ صَبَرَتْ عَلَى سُوءِ خُلُقِ زَوْجِهَا أَعْطَاهَا اللَّهُ مِثْلَ ثَوَابِ آسِیَةَ بِنْتِ مُزَاحِم» (1)؛ «هر زنى که در برابر بد اخلاقى شوهرش شکیبایى ورزد، خداوند همانند ثواب آسیه بنت مزاحم (همسر فرعون) به او عطا کند».
امام صادق (علیه‌السلام) نیز در روایتی می‌فرماید: «سه طایفه از زنان عذاب قبر از آنها برداشته می‌شود و با حضرت فاطمه زهرا (سلام‌الله‌علیها) محشور می‌شوند: زنى که بر غیرت شوهرش صبر کند، زنى که با شوهر بد اخلاق خویش بسازد و زنى که مهریه اش را ببخشد؛ خداى تعالى به هر یک از این سه طایفه از زنان ثواب هزار شهید مى بخشد و براى هر یک از آنان ثواب عبادت یک سال می‌نویسد». (2)
همواره موفق و کامروا باشید.
پی‌نوشت‌ها:
1. طبرسى، حسن بن فضل، مکارم الأخلاق ، قم : شریف رضى ، 1412ق، ص214.
2. حر عاملى، محمد بن حسن ، وسائل الشیعة، قم : مؤسسة آل البیت علیهم السلام، 1409ق، ج21، ص285.