خانه » همه » مذهبی » ادامه دوستی ها

ادامه دوستی ها


ادامه دوستی ها

۱۳۹۴/۱۱/۱۳


۲۸۶ بازدید

چگونه می توانم بعضی از دوستان خوبم را برای همیشه نگه‌دارم. آیا راهی هست تا بر آن‌ها تأثیرگذار باشم که بتوانم دوستی دیرینه‌ای با آن‌ها داشته باشم؟

تأثیرپذیـرى یـا تأثیرگـذارى و حــدود و کیفیت آن، بستگى بــه توانایـى هــا و قابلیت هاى انسان در ابعاد مختلف دارد. مهم ترین امورى که در اثرگذارى دخالت دارد، ویژگى هایی از قبیل اراده استوار، اخلاق نیکو، حسن معاشرت و آگاهى ها و توانش هاى علمى بالا است.

همان‌طور که تأثیرپذیرى هاى منفى، برخاسته از ضعف آگاهى و اراده افراد است، اثرپذیرى مثبت نیز به میزان انعطاف پذیرى و حقیقت طلبى آنان ارتباط دارد؛ بنابراین هر اندازه در تقویت اراده، گسترش صفات حسنه و خلق و خوى پسندیده و افزون سازى آگاهى ها و دانش هاى خویش به ویژه در زمینه مسائل دینى، فرهنگى و اجتماعى تلاش کنید، به تدریج توان تأثیرگذارى بیشترى خواهید داشت.

امید است با رعایت اصول و نکات زیر، میزان تأثیرگذارى خود را افزایش دهید:

اعلام دوستی و محبّت؛ ابراز کلامی عواطف نسبت به جوانان به عنوان مهم ترین گشاینده راه ارتباط مفید و مؤثر باعث برانگیخته شدن احساس محبّت آنان و موجب آرامش و جلب اطمینان آنان است. پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) در این زمینه می‌فرماید:

«إِذَا أَحَبَّ أَحَدُکُمْ أَخَاهُ فَلْیُعْلِمْهُ فَإِنَّهُ أَصْلَحُ لِذَاتِ الْبَیْن ؛[ محمدباقر مجلسی، بحارالأنوار ، ج 71، ص 182، ح 7.] چون یکى از شما برادرش را دوست دارد به او اعلام کند که این کار دوستی میان شما را پایدارتر می‌کند».

برخورد با نشاط؛ داشتن برخورد شاد و با نشاط در ملاقات با دیگران جهت جلب نظر و تأثیرگذارى بر آنها بسیار سودمند است تا جایی که موفقیت یا شکست در ایجاد ارتباط مؤثر، به لحظه اول ملاقات بستگى دارد. حرکات غیر کلامی چهره به ویژه صورت شاد همراه با لبخند در هنگام ملاقات تأثیر عمیق‌تری از زبان دارد و به طرف مقابل چنین القا می‌کند که «دوستت دارم و از دیدار تو خرسندم». امام صادق(علیه السلام) می‌فرماید:

«تَبَسُّمُ الرَّجُلِ فِی وَجْهِ أَخِیهِ حَسَنَةٌ؛[ همان، ج 71، ص 288، ح 15.] لبخند زدن فرد در هنگام مواجهه با برادر مؤمنش، برای او پاداش محسوب می‌شود».

آغاز مثبت؛ یک یا چند نکته مثبت و ارزشمند را در طرف مقابل شناسایى و برجسته سازید و با تحسین صادقانه به جهت وجود آن امر مثبت، ارتباط خود را با وى محکم سازید و هیچ گاه رابطه خود را با نکته اى منفى آغاز نکنید.

عدم سرزنش مستقیم؛ وقتى تذکر اخلاقى با کنایه و اشاره گفته شود، زودتر اثر مى بخشد تا اینکه با صراحت از گناه یا اشتباه نام برده و انتقاد گردد. چه بسا برخورد مستقیم و بى پرده با گناه و لغزش در مراحل اولیه، سبب گستاخى و جرأت بیشتر افراد شود و زشتى کار در نظر او رنگ باخته و به توجیه آن بپردازد و یا به شکل دیگرى مقاومت کند؛ بنابراین باید مانند یک دوست دلسوز یا مشاورى دانا با افراد برخورد شود.

خودگشایى (افشای خود)؛[ Self-disclosure.]«افشای خود، فرایندی است که از طریق آن، شخص «الف» بطور کلامی یا غیرکلامی اطلاعاتی را در مورد خودش در اختیار شخص «ب» که پیش از این از آن‌ها بی‌خبر بوده است؛ می‌گذارد».[ اون هارجی، کریستین ساندرز و دیوید دیکسون، مهارت‌های اجتماعی در ارتباطات میان فردی، ترجمه خشایار بیگی و مهرداد فیروزبخت، ص 242.] اهمیت افشای خود به عنوان یک مهارت اجتماعی در برخورد با دیگران به این دلیل است که از این طریق می‌توان برای تشویق آنان به مطرح کردن اطلاعات بسیار خصوصی‌شان کمک گرفت تا دریابند در احساسات یا ترس ها، تردیدها، مشکلات، سختى ها و ناکامى هاى خود تنها نیستند. البتّه در استفاده از این روش نباید افراط کرد و یا به افشاى اسرار خود پرداخت؛ زیرا موجب مى شود توجه طرف مقابل بیش از حد به شخص شما معطوف شود.

گوش دادن فعّال؛ «رفیع‌ترین چرب‌زبانی‌ها داشتن توجّه مطلق به گفتار دیگران است».[ دیل کارنگی به نقل از هاشم دهقان‌پور فراشاه، مدیریّت ارتباطات میان فردی: هوش اجتماعی- هوش عاطفی، ص 139.] بسیاری از افراد شنیدن و گوش کردن را مترادف با هم می‌دانند، درحالی‌که شنیدن تنها بخشی از گوش کردن و عملی زیستی شامل دریافت پیام از طریق کانال‌های حسی می‌باشد. حال آن‌که گوش کردن رفتاری فعال شامل: شنیدن یا دریافت، درک کردن، معناگذاری، به خاطر سپردن و پاسخ دادن است که به شما یاری می‌دهد تا با درک بهتر مسائل، مشکلات، امیدها و آرزوهای اطرافیان‌تان شناخت بهتری نسبت به آن‌ها جهت تأثیرگذاری مثبت کسب نمایید.[ هاشم دهقان‌پور فراشاه، همان، ص 139.]

ابراز احساسات؛ یکى دیگر از عوامل مؤثر در برقرارى ارتباط مؤثر، تشخیص دقیق احساسات طرف مقابل و برجسته کردن آنها است. با بازگردانى احساسات به گوینده، به او القاء مى کنیم که سخنانش را فهمیده و براى او ارج و احترام قائلیم.

شنونده خوب، آن است که با ابراز احساسات مثبت، به عنوان بازخورد، تأثیرگذارى خود را افزایش دهد. ابراز احساسات، نظیر حرکت سر به نشانه تأیید گفتار طرف مقابل، باز کردن چشم ها و کشیدگى صورت به موقع شگفت زدگى، تحسین زبانى و استفاده از بعضى تکیه کلام ها چون آفرین، چه جالب و… است. به عبارت دیگر به پیام هاى کلامى و غیرکلامى مخاطبان، پاسخ و واکنشى صادقانه، عینى، دلسوزانه و همدلانه داشته باشید تا آنان دریابند شما به آنچه آنها مى گویند، گوش فرا مى دهید و صحبت هاى آنان را دنبال مى کنید.

ارج‌گذارى؛ به دیگران اعتبار بدهید؛ شخصیتشان را ارج بنهید و کارى کنید که احساس اهمیت و شخصیت کنند.

پذیرش مثبت بدون شرط؛[ Unconditional Positive Regard.] کارى کنید که طرف مقابل احساس کند او را به دلیل ارزش ذاتى اش پذیرفته اید و به او اهمیت مى دهید و به عنوان یک انسان مورد احترام صادقانه و خالصانه شما قرار گرفته است و بدون توجه به نکات ضعف و عیوبى که دارد مورد پذیرش شما است. این توجه و پذیرش مثبت، به طرف مقابل احساس ارزشمندى مى بخشد و تأثیر پذیرى اش را نسبت به شما افزایش مى دهد. بنابراین باید طرف مقابل را بدون قید و شرط و صرفاً به خاطر ارزش ذاتى و ماهیت انسانى اش، پذیرفت و به او احترام صادقانه گذاشت.

ایجاد انگیزش؛ نسبت به کار مثبتى که مى خواهید انجام دهید، میل شدیدى در طرف مقابل ایجاد کنید و فضاى روانى لازم براى انجام دادن آن فراهم را سازید. کوچک ترین پیشرفت را در طرف مقابل، تحسین نموده و با تشویق او کارى کنید که احساس کند حرکت به سمت مطلوب و جبران اشتباهات ساده است و به خوبى مى تواند مشکلات را حل و کاستى ها را جبران کند.

تقویت رفتار مطلوب؛ رفتارهاى خوبى را که از دیگران نسبت به خود انتظار دارید، با او در پیش گیرید. به عبارت دیگر آنچه را براى خود مى پسندید، براى وى نیز بپسندید و او را به سوى آن رهنمون شوید.

تحمیل‌گریزى؛ نقطه نظرات و دیدگاه هاى خویش را بر دیگران تحمیل نکنید. مردم سخن چنین کسى را نمى پذیرند و با فردى که همچون یک سرپرست با ایشان رفتار کند، دوستى نمى ورزند و به او اعتماد نمى کنند؛[ براى آگاهى بیشتر در این زمینه ر.ک. الف. کارنگى، دیل، آئین دوست یابى؛ ب. مدرسى، سید هادى، دوستى و دوستان؛ ج. رى شهرى، محمد، دوستى در قرآن و حدیث، ترجمه سید حسن اسلامى، (قم: دارالحدیث، چاپ اول، 1379).]بنابراین به جاى اینکه به دیگران دستور دهید، خواست خود را به شکل سؤال مطرح کنید؛ زیرا معمولاً افراد دوست ندارند به آنان دستور داده شود.

هدیه دادن بدون درخواست؛ «اگر بدون درخواست خدمتی از فردی آشنا یا غریبه هدیه‌ای دریافت کنید، از نظر هنجارهای اجتماعی گویی ندایی در درون شما دائماً مدیون بودن به آن فرد را فریاد می‌زند و مترصد فرصتی می‌شوید تا خدمت متقابلی ارائه دهید. این احساس دین داشتن سبب می‌شود تا پذیرفتن هرگونه تقاضا از جانب اشخاص افزایش یابد»؛[ دهقان‌پور فراشاه، مدیریّت ارتباطات میان فردی: هوش اجتماعی- هوش عاطفی، ص 278 و 279.] بنابراین مى توانید از اهرم «هدیه دادن» برای جلب اعتماد و تأثیرگذارى مثبت بر طرف مقابل بهره گیرید پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) نیز می‌فرماید:

«الهَدِیَّةُ تُورِثُ المَوَدَّةَ، وتَجدُرُ الاُخُوَّةَ، وتُذهِبُ الضَّغینَةَ، تَهادُوا تَحابُّوا؛[ محمد محمدی ری‌شهری، میزان الحکمه، ج 13، ص 6، ح 21201.] هدیه دادن محبّت می‌آورد و برادری را نگه می‌دارد و کینه و دشمنی را می‌برد. برای یکدیگر هدیه ببرید تا دوست‌دار هم شوید».

گفتار زیبا؛ سخن نیکو را به نوعى سحر تشبیه کرده اند که در جان و اعماق وجود افراد تأثیرگذار است. بنابراین در استفاده از کلمات و جملات براى ایجاد ارتباط و تأثیرگذارى، باید به اندازه کافى دقت و بهترین کلام در کوتاه ترین و زیباترین جملات و الفاظ بیان شود.

تبلیغ عملى؛ عملکرد و رفتار فرد نقش اساسى ترى در مسأله تأثیرگذارى دارد. امام صادق(علیه السلام) می‌فرماید:

«کُونُوا دُعَاةً إِلَى أَنْفُسِکُمْ بِغَیْرِ أَلْسِنَتِکُم ؛[ محمدباقر مجلسی، بحارالأنوار ، ج 67، ص 299، ح 9.] به وسیله اى غیر از زبان خود، مردم را به کارهاى خیر و صحیح دعوت کنید».

جوان شناسى؛ از ویژگى هاى دوره جوانى شناخت کافى پیدا کرده و متناسب با روحیات و خصوصیات این دوره، به ایجاد ارتباط و تأثیرگذارى اقدام کنید؛ بنابراین گسترش آگاهى از سیر رشد و تحول و ویژگى هاى مختلف زیستى، اجتماعى و روانى و نیز نیازهاى این دوره، شرط اساسى کسب مهارت براى ایجاد ارتباط مؤثر با جوانان است.

توجه به تفاوت ها؛ نسبت به تفاوت هاى فردى موجود در بین افراد، هشیار بوده و هیچ گاه دو نفر را با همدیگر مقایسه نکنید.

همگامى؛ استفاده از روش «همگام شدن»، یکى از دیرپاترین شیوه هاى ایجاد ارتباط مؤثر است. براى همگام شدن با جوان، باید خود را در وضع و موقعیت او قرار داد. به عبارت دیگر سعى کنید دنیا را از منظر او بنگرید. براى مثال یک جوان دوست دارد با روى آوردن به اجتماع، حس استقلال طلبى خود را ارضا نماید. دنیاى ذهنى او آکنده از مضمون هایى است که ناشى از نیازهایش مى باشد. حال اگر بدون توجه به دنیاى جوان و صرفاً با در نظر گرفتن برخى از نیازها و تکالیف، با آنها ارتباط برقرار کنیم، به احتمال قوى نتیجه مناسب و مثبتى نخواهیم گرفت.

همدلى؛ «همدلی»[ Empathy.] عبارت است از توانایى درک تجربه هاى درونى دیگران و سهیم شدن در آن‌ها. از این طریق مى توان خود را به جاى یک فرد قرار داد و به دنیاى درونى و تجربه هاى شخصى او راه پیدا کرد. بدین وسیله مى توان تجربه هاى هیجانى مختلف، نگرانى ها، اضطراب ها، غم ها و مشکلات دیگرى را درک کرد تا ارتباط بهتری ایجاد گرد.

انعطاف پذیرى و مدارا؛ نباید انتظار داشت تغییر و اصلاح در اندیشه و رفتار طرف مقابل ناگهانى، بلافاصله و یک مرتبه انجام گیرد؛ زیرا این مسأله نیازمند زمان و تدریج است؛ بنابراین باید به طرف مقابل، زمان و فرصت کافى داد تا به تدریج تحت تأثیر سخن شما تغییر و تحول لازم را در خود ایجاد کند. پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) می‌فرماید:

«مَن حُرِمَ الرِّفْقَ فَقد حُرِمَ الخَیرَ کُلَّهُ؛[ محمد محمدی ری‌شهری، میزان الحکمه، ج 3، ص 539، ح 5557.] هر که از نرم‌خویی و مدارا محروم باشد، از همه خوبی‌ها محروم است».

ممکن است این مطالب هم برای شما مفید باشد:

دیدگاهتان را ثبت کنید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد