عالمان و دانشمندان اگرچه بسیار محترمند، اما معصوم نیستند و دانش به مرور و با تلاش و سعی و خطای دانش پژوهان رشد می کند. اگر علم، هزارها بلکه میلیونها سال دیگر هم جلو برود هنوز معلومات او در برابر مجهولاتش بسیار مختصر و ناچیز است و به گفته یکی از دانشمندان بزرگ، مثل «لا شیء» است در مقابل بی نهایت و این در صورتی است که ما علم تمام انسانها را به حساب آوریم. واما اگر علم یک عالم، و دانش یک دانشمند را بخواهیم در نظر بگیریم اصلاً قیاس آن با اسرار و رازهای کشف نشده خنده آور و نشانه جهل و نادانی است.
جائی که حضرت مولی امیر المؤمنین علیه السلام می گوید: «سُبْحانَکَ ما أَعْظَمَ ما نَری مِنْ خَلْقِکَ، وَ ما أَصْغَرَ عَظیمَها فی جَنْبِ ما غابَ عَنَّامِنْ قُدْرَتَکَ» [منزهی تو، چه بزرگ است آنچه را ما از آفرینش تو می بینیم و چه کوچک است آن، در جنب آنچه از قدرت تو از ما پنهان است.] حال دیگران معلوم است.
بنابراین کسی نمی تواند نسبت به وجود یکی از پدیده های این جهان بزرگ به علت عدم کشف سِرّ پیدایش و آفرینش آن اعتراض کند و یا پاره ای از نظامات و قوانین عالم تکوین را بی فایده و بی مصلحت بداند.
هیچ کس هم نمی تواند بطور یقین ادعا کند که در کوچک ترین پدیده و حوادث جهان ، سرّی و نکته ای نهفته نیست همچنانکه کسی نمی تواند ادعا کند که به تمام اسرار عالم واقف و آگاه است. حکما و دانشمندان قدیم و جدید همه این درک را برای خود افتخار دانسته و گفته اند:
هـرگـز دل مـن ز علـم مـحروم نشد کم ماند ز اسرار که مفهوم نشد
هفتاد و دو سال جهد کردم شب و روز معلومم شد که هیچ معلوم نشد
بــه جــائــی رســیـده دانـش مـن کــه بـدانـم هــنـوز نــادانـم
معروف است: زنی از بزرگمهر ـ حکیم مشهور ایرانی ـ مسأله ای پرسید؛ حکیم در پاسخش گفت: نمی دانم.
زن گفت: ای حکیم، شاه به تو حقوق و ماهیانه می دهد که با سرانگشت علم و حکمت خویش، گره از مشکلات مردم بگشائی، شرم نمی داری که در جواب مسألة من به جهل و نادانی خود اقرار می کنی؟
حکیم گفت: آنچه را شاه به من می دهد در برابر معلومات و دانائیهائی است که دارم ولی اگر بخواهد در مقابل مجهولات و نادانسته های من عطا کند هر گاه تمام زر و سیم دنیا را به من بدهد کم داده است.
پس بشر باید در راه کشف مجهولات و درک اسرار، همواره کوشا باشد و اگر در یک جا کنجکاوی و تجسسّات او در راه کشف سرّی به جائی منتهی نشد، آن را دلیل بر عدم آن نگیرد.
امامت و مهدویت ج 3 – نوید امن و امان،آیةالله لطف الله صافی گلپایگانی
به نقل از سایت تبیان