طبق فرضیّه ی انفجار بزرگ، کلّ جهان مادّی، روزی در یک هسته ی بسیار چگال، جمع بوده است؛ و با انفجار آن نقطه، انرژی زایش یافته و بعد از مدّتی انرژی تبدیل به ذرّات مادّی (الکترون و پروتون و نوترون) شده است. و از کنار هم قرار گرفتن این ذرّات، هیدروژن پدید آمده و ستارگان از فشرده شدن هیدروژن شکل گرفته اند؛ و باقی عناصر نیز در اثر همجوشی هسته ای در داخل ستارگان درست شده اند؛ برخی از این ستارگان منفجر شده و یک ستاره ی مرکزی و مقداری مادّه در اطراف خود به جا گذاشتند که سحابی نامیده می شود؛ و سیّارات از این سحابی ها پدید آمدند. این خلاصه ای از فرضیّه ی انفجار بزرگ است.
در نقطه ی آغازین جهان (تکینگی آغازین) در فرضیّه بیگ بنگ، سخن از یک فرایند زمانی است. یا به تعبیر دیگر سخن از یک قطعه دیمومت و دیرند (duration) است. قطعه ای از تغییرات جهان را توضیح می دهد. آن هم این جهان فیزیکی که در دسترس ما است. به علاوه در انفجار بزرگ سخن از خلقت عالم نیست بلکه فقط از تغییر یک هستة بسیار چگال به جرم منبسط یافته و در حقیقت از فرایند انبساط عالم است نه خلق آن.
در مفاهیم فلسفی، فیلسوفان می کوشند تا به لحاظ منطقی از تغییرات ممکن وجودی و حرکات وجودی سخن بگویند و آن را بهتر درک کرده و توضیح دهند. بنابر این همیشه نمی توان تعبیرات فلسفی را بر تغییرات فیزیکی تطبیق داد.
به یاد داشته باشید در حوزة فیزیک ما در تلة قوانین فیزیکی افتاده ایم و در حوزة تجربی با این قوانین موجود عالم را تفسیر می کنیم. اما تاملات فلسفی تلاش می کند فارغ از اکتشافات هردم رو بجلوی مطالعات فیزیکی برای درک عالم ممکن مادی بیانی قابل فهم ارایه کند.
در بسیاری از موارد نیز فهم فلسفی به فهم فیزیکی و برعکس یاری رسانده است.
نکته پایانی آنکه اگر به تاریخ علم نگاه کنید می بیند دانشمندان بارها و بارها برای تغییرات عالم زمان هایی را طرح کرده اند که دانشمندان بعدی آن را تصحیح کرده اند. این به ما می آموزاند که در برابر فهم حقیقت باید متواضع بود.