انقلاب اسلامی ایران و زمینه سازی ظهور از دیدگاه امام خمینی / رحیم کارگر
۱۳۹۳/۱۱/۱۳
–
۵۹۵ بازدید
یادداشت اختصاصی
یکی از انگارههایی که به جد و پیوسته درباره انقلاب جهانی امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف مطرح است، زمینهسازی و مقدمهچینی سیاسی برای آن است. در این راستا امام خمینی رحمه الله یک ایده و نظریه کاملی ارائه دادهاند که در یک عبارت میتوان آن را چنین بیان کرد: «با تمام امکانات پیش به سوی انقلاب مهدوی». بر اساس این رویکرد، منتظران و شیعیان واقعی امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف، نقش و مسئولیت مهم سیاسی ـ اجتماعی در ظهور و شکلگیری حکومت جهان گستر مهدوی دارند و به همین جهت باید با تمام توان و امکانات در بسترسازی و مقدمه چینی آن بکوشند.
یکی از انگارههایی که به جد و پیوسته درباره انقلاب جهانی امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف مطرح است، زمینهسازی و مقدمهچینی سیاسی برای آن است. در این راستا امام خمینی رحمه الله یک ایده و نظریه کاملی ارائه دادهاند که در یک عبارت میتوان آن را چنین بیان کرد: «با تمام امکانات پیش به سوی انقلاب مهدوی». بر اساس این رویکرد، منتظران و شیعیان واقعی امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف، نقش و مسئولیت مهم سیاسی ـ اجتماعی در ظهور و شکلگیری حکومت جهان گستر مهدوی دارند و به همین جهت باید با تمام توان و امکانات در بسترسازی و مقدمه چینی آن بکوشند.
زمینهسازی؛ آماده کردن خود و جامعه و فراهم ساختن لوازم، عوامل و شرایط یک خیزش عمومی و جهانی و حرکت به سمت تشکیل جامعه فاضله اسلامی به رهبری مصلح کل و منجی موعود حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف است که مستلزم کار سیاسی قوی و فراگیر است و انقلاب اسلامی ایران، میتواند طلیعة مبارکی برای این امر باشد.
امام خمینی رحمه الله میفرمود: «انقلاب مردم ایران، نقطه شروع انقلاب بزرگ جهانی اسلام، به پرچمداری حضرت حجت ـ ارواحنا فداه ـ است که خداوند بر همه مسلمانان و جهانیان منت نهد و ظهور و فرجش را در عصر حاضر قرار دهد» (امام خمینی، صحیفه نور، ج21، ص327). و «امیدوارم که این انقلاب، یک انقلاب جهانی بشود و مقدمه برای ظهور بقیة الله ـ ارواحنا له الفداء ـ باشد» (همان: ج16، ص131).
احادیث فراوانی، چون روایت امام علی علیه السلام (ثم تخرج رایة من خراسان یهزمون اصحاب السفیانی حتی ینزل بیت المقدس توطّیء للمهدی سلطانه) (کورانی، 1379: ص232)، به روشنی وظیفه زمینه سازان را برای شکلگیری حکومت جهانی حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف بیان میکند و معنای صحیح انتظار را آشکار میسازد. امام خمینی در اینباره میگوید: «ما همه انتظار فرج داریم… انتظار فرج، انتظار قدرت اسلام است و ما باید کوشش کنیم تا قدرت اسلام در عالم تحقق پیدا کند و مقدمات ظهور ان شاء الله تهیه بشود» (همان: ص255).
راهکارها و شرایط و زمینهسازی سیاسی برای شکلگیری حکومت جهانی عبارت است از:
الف. ایجاد تحول جهانی
یکی از بسترهای مناسب برای رسیدن به جامعة موعود، ایجاد دگرگونیها و تحوّلات فکری، اعتقادی وایمانی در همه مردم جهان است. در این رابطه امام خمینی میفرماید:
امید است وعده الهی «اراده منت بر مستضعفان»، به زودی تحقق یابد و دست قدرتمند حق تعالی هرچه سریعتر از آستین ملتهای مظلوم بیرون آید و تحول الهیای که در ملت ایران به وجود آمده است، در همه ملل و نحل، به خواست خداوند تعالی تحقق یابد که دست ستمکاران از جنایت نسبت به مستضعفان جهان کوتاه شود و مظلومان به حقوق از دست رفته خود دست یابند (امام خمینی، همان: ج17، ص318).
این تحول و دگرگونی جهانی، جرقه و بارقهای الهی است که از انقلاب اسلامی ایران ناشی شده است: «امید است که این انقلاب، جرقه و بارقهای الهی باشد که انفجاری عظیم در تودههای زیر ستم ایجاد نماید و به طلوع فجر انقلاب مبارک حضرت بقیة الله ـ ارواحنا لمقدمه الفداء ـ منتهی شود» (همان: ج15، ص62).
ب. تشکیل دولت اسلامی با جمهوریهای آزاد و مستقل
طرح تشکیل دولت اسلامی با حضور همه کشورهای مسلمان، امری مهم و تأثیرگذار است؛ چنانکه امام خمینی قدس سره میفرماید:
شماای مستضعفان جهان وای کشورهای اسلامی و مسلمانان جهان! به پا خیزید و حق را با چنگ و دندان بگیرید و از هیاهوی تبلیغاتی ابرقدرتها و عمّال سر سپرده آنان نترسید و حکّام جنایتکار را ـ که دسترنج شما را به دشمنان شما و اسلام عزیز تسلیم میکنند ـ از کشور خود برانید و خود و طبقات خدمتگزار متعهد، زمام امور را به دست گیرید و همه در زیر پرچم پر افتخار اسلام مجتمع و با دشمنان اسلام و محرومان جهان به دفاع برخیزید و به سوی یک دولت اسلامی با جمهوریهای آزاد و مستقل به پیش بروید که با تحقق آن، همة مستکبران جهان را به جای خود خواهید نشاند و همه مستضعفان را به امامت و وراثت ارض خواهید رساند، به امید آن روز که خداوند تعالی وعده فرموده است» (همان: ج21، ص448).
بر اساس این مدل و الگو، تلاش جهت جمع بین دولتهای اسلامی و دولت بزرگ اسلامی، زمینهای برای رسیدن به حاکمیت مستضعفان و صالحان بر روی زمین است. دولت بزرگ اسلامی ـ که نماینده اقتداری واحد است ـ در جهان اسلام تشکیل میشود و جمهوریهای آزاد و مستقل، زیر پرچم اسلام و اقتداری واحد شکل میگیرند. این رویکرد منجر به تحقق وعده الهی مبنی بر وراثت صالحان و مستضعفان میشود.
3. حفظ و تداوم انقلاب اسلامی ایران
یکی از ابعاد مهم زمینهسازی برای تشکیل حکومت جهانی مهدوی، محافظت از انقلاب اسلامی و دستاوردهای آن و تلاش در جهت تداوم آن تا عصر ظهور است. امام خمینی قدس سره در اینباره میگوید:
من با تأیید خداوند متعال و تمسک به مکتب پر افتخار قرآن، به شما فرزندان عزیز اسلام، مژده پیروزی نهایی میدهم؛ به شرط اینکه نهضت بزرگ اسلامی و ملی ادامه یابد و پیوند بین شما جوانان برومند اسلام، ناگسستنی باشد؛ و به شرط آگاهی از حیلههای استعمارگران راست و چپ و جنود ابلیسی آنان… (همان: ج2، ص112).
من امیدوارم که این کشور با همین قدرت که تا اینجا آمده است و با همین تعهد و با همین بیداری که از اول قیام کرده است و تا اینجا رسانده است، باقی باشد. این نهضت و این انقلاب و قیام تا صاحب اصلی ـ ان شاء الله ـ بیاید و ما، شما و ملت ما، امانت را به او تسلیم کنیم (همان: ج15، ص230).
4. خیزش و یکپارچگی مسلمانان و مستضعفان
وحدت، یکپارچگی و خیزش جوامع اسلامی و ملّتهای مستضعف میتواند، یکی از زمینهها و مقدمات مناسبی برای شکلگیری انقلاب جهانی باشد.
استراتژی «وحدت امت اسلامی» و «نزدیکی جوامع ستمدیده و مستضعف» از ایدههای بنیادین امام خمینی است که هم باعث تقویت و توانمند شدن آنان میگردد و هم زمینه ساز و مقدمهای برای انقلاب جهانی امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف (همان: ج18، ص462). بدون اتحاد و یکپارچگی حق طلبان، خدا باوران و بی بهرگان از قدرت (مستضعفان)، حرکت به سمت جامعه موعود الهی، به کندی پیش خواهد رفت و دست قدرتمندان و مستکبران برای استضعاف و بهره کشی از دیگران بازتر خواهد بود.
5. صدور انقلاب اسلامی
تبیین، ترویج و تبلیغ ارزشهای برآمده از انقلاب اسلامی ایران و در واقع صدور آن به همه جای عالم تنها به منزله تثبیت و طرح ارزشهای انقلابی نیست؛ بلکه ایجاد زمینه و بستری مناسب و جهانی برای شکلگیری انقلاب مهدوی است. امام خمینی قدس سره در اینباره میگوید:
«امید است که این انقلاب، جرقه و بارقه الهی باشد که انفجاری عظیم در تودههای زیر ستم ایجاد نماید و به طلوع فجر انقلاب مبارک حضرت بقیةالله ـ ارواحنا لمقدمه الفداء ـ منتهی شود» (همان: ج15، ص62).
… ما با خواست خدا دست تجاوز و ستم همه ستمگران را در کشورهای اسلامی میشکنیم و با صدور انقلابمان ـ که در حقیقت صدور اسلام راستین و بیان احکام محمدی است ـ به سیطره و سلطه و ظلم جهانخواران خاتمه میدهیم و به یاری خدا راه را برای ظهور منجی، مصلح کل و امامت مطلق حق، امام زمان ـ ارواحنا فداه ـ هموار میکنیم… خداوندا!… انقلاب اسلامی ما را به انقلاب مصلح کلّ متصل فرما (همان: ج20، ص345-347).
6. بالا بردن قدرت اسلام
یکی دیگر از زمینههای تشکیل حکومت جهانی حضرت مهدی علیه السلام بالا بردن قدرت اسلام و تلاش در جهت تحقق آموزههای متعالی آن در سراسر زمین و تثبیت حاکمیت اسلام است. اسلام باید گسترش یابد و زیباییهای آن بر همگان آشکار گردد تا مقدمهای شود برای پذیرش عمومی و جهانی انقلاب و حکومت مهدوی. از نظر امام خمینی ره: «انتظار فرج، انتظار قدرت اسلام است و ما باید کوشش کنیم تا قدرت اسلام در عالم تحقق پیدا بکند و مقدمات ظهور ان شاء الله تهیه بشود» (همان: ج8، ص374).
7. جهاد و ایثارگری
رسیدن به جامعة آرمانی و موعود، نیاز به کوشش، جهاد و مبارزه فرهنگی، سیاسی، نظامی و… دارد و همه آنها باید از سوی باورداران به منجی موعود و زمینهسازان انقلاب جهانی صورت گیرد: «اگر توقع دارید که در یک شب همه امور بر طبق اسلام و احکام خداوند تعالی متحول شود، یک اشتباه است و در تمام طول تاریخ بشر، چنین معجزهای روی نداده است و نخواهد داد و آن روزی که ـ ان شاء الله تعالی ـ مصلح کل ظهور نماید، گمان نکنید که یک معجزه شود و یک روزه عالم اصلاح شود؛ بلکه با کوششها و فدارکاریها، ستمکاران سرکوب و منزوی میشوند…» (همان: ج21، ص447).
در این راستا امام خمینی قدس سره امت مسلمان ایران را به جهت جهاد، ایثارگری و فداکاریشان، زمینه سازان ظهور معرفی میکند: «سلام بر امت بزرگ ایران که با فداکاری و ایثار و شهادت، راه ظهورش را هموار میکنند…» (همان: ص325).
8. قیام مستضعفان و بی بهرگان از قدرت
یکی از زمینههای مهم تشکیل حکومت جهانی مهدوی، قیام و خیزش عمومی مستضعفان، مظلومان و ستمدیدگان است که امام خمینی با فریادی رسا، آنان را به این امر دعوت میفرمود: «ای مستضعفان جهان! برخیزید و هم پیمان شوید و ستمگران را از صحنه برانید که زمین از خداست و وارث آن مستضعفانند» (همان: ج11، ص376).
9. تشکیل حزب فراگیر مستضعفان
برای انسجام در صفوف نهضتهای رهاییبخش جهانی و مقابله با استکبار و بیدادگری، باید حزب فراگیر مستضعفان و صالحان شکل بگیرد تا همه نیروها ید واحدهای شده و در برابر دشمنان قرار بگیرند. از نظر امام خمینی قدس سره:
«من امیدوارم که یک حزب به اسم «حزب مستضعفین» در تمام دنیا به وجود بیاید و همه مستضعفین با هم در این حزب شرکت کنند و مشکلاتی که سر راه مستضعفین است، از میان بردارند و قیام در مقابل مستکبرین و چپاولگران شرق و غرب کنند و دیگر اجازه ندهند که مستکبرین بر مستضعفین عالم ظلم کنند و ندای اسلام را و وعده اسلام را ـ که حکومت مستضعفین بر مستکبرین است و وراثت ارض برای مستضعفین است ـ محقق کنند. تاکنون مستضعفین متفرق بودند و با تفرقه کاری انجام نمیگیرد. اکنون که نمونهای از پیوند مستضعفین در بلاد مسلمین تحقق پیدا کرد، این نمونه باید به یک سطح وسیع تری، در تمام قشرهای انسانهای تاریخ، تحقق پیدا کند به اسم «حزب مستضعفین» که همان «حزب الله» است و موافق اراده خدای تبارک و تعالی است که مستضعفین وارث ارض باید بشوند…» (همان: ج9، ص280 و 281).
نتیجه
رسیدن به «جامعه موعود الهی» و شکلگیری انقلاب جهانی مهدوی، مبتنی بر یک سری عوامل، شرایط و زمینهها است که باید آنها را هم در جامعه جست و جو کرد، هم در درون افراد. بر این اساس هم نیاز به آگاهیبخشی و آمادهسازی درونی افراد است و هم فراهمسازی مقدمات و امکانات و اسباب ظاهری و مادی و هم شکلگیری ارادهها و تلاشهای بیرونی افراد:
تغییرات درونی > مقدمات و اسباب ظاهری > تلاش ها و اراده های بشری > انقلاب جهانی
البته این نظام اثرگذار، تحت برنامه کلی و مشیّت قاهر الهی و یک جامعة مطلوب نهایی قرار دارد.
اراده الهی > رهبری تغییرات > آماده سازی انسانها > حرکت جمعی > انقلاب جهانی مهدوی
اگر «زمینهها و مقدّمات» یاد شده را از منظر سیاسی ـ اجتماعی، مورد بازکاوی قرار دهیم، به پدیدة بنیادین و فراگیری برمیخوریم که تحت عنوان «انقلاب» مطرح است؛ یعنی، یکی از شکلهای مهم تغییرات و دگرگونیهای سیاسی ـ اجتماعی، «انقلاب» است و بر اساس «تئوریهای مربوطه»، لازمه شکلگیری هر انقلابی، یک سری عوامل، مقدمات و زمینهها است که عموماً به دست انقلابیون صورت میگیرد. انقلاب جهانی مهدوی نیز یک قیام و خیزش فراگیر و عمومی است که میتواند در برگیرنده بسیاری از افراد، گروهها و نهادها باشد؛ یعنی همه اینها در شکلگیری و موفّقیت انقلاب تلاش بکنند و همة امکانات، ابزار و اسباب را در خدمت آن قرار دهند. در واقع وقتی از شرایط و مقدمات انقلاب جهانی مهدوی صحبت میکنیم، از چندین مؤلفه بحث میکنیم (رهبری، برنامه جامع، گروههای انقلابی و مردم).
«انقلاب جهانی امام مهدی»، بر اساس یک سری عوامل و مقدماتی شکل میگیرد که بخشی از آن تحت مشیت و ارادة قاهر الهی و براساس رویکردهای غیبی و امدادهای فوق بشری صورت بگیرد و بخشی از آن نیز مربوط به جامعة بشری و نقش مؤثر و فعال انسانها ـ به خصوص گروههای حق طلب ـ است. امید آنکه بتوانیم به وظایف و مسؤولیتهای خود در رابطه با زمینه سازی این انقلاب شکوهمند عامل باشیم.
رحیم کارگر
مدیر گروه مهدویت اداره مشاوره نهاد رهبری در دانشگاه
مدیر گروه آینده پژوهی پژوهشکده مهدویت و آینده پژوهی
استاد مرکز تخصصی مهدویت