با عرض سلام خدمت پرسشگر محترم
ضمن تشکر از ارتباط جنابعالی با این مرکز، درابتدا خدمت شما عرض نماییم ،در جهان امروز، وسایل ارتباط جمعی با انتقال اطلاعات و شکل‌دهی افکار عمومی، در توسعه و تغییر فرهنگ و تمدن بشری نقش بزرگی ایفا می‌کنند، به گونه‌ای که کمتر حادثه و جریان مهم اجتماعی را می‌توان یافت که رسانه‌ها در پیدایش و شکل‌گیری آن هیچ نقش مهمی ایفا نکرده یا دست کم در گسترش، نشر یا کنترل آن سهمی نداشته باشند. در میان رسانه‌های جمعی، رادیو و تلویزیون از نظر آموزش غیررسمی و الگوسازی، جایگاه ویژه‌ای دارند. تلویزیون به دلیل برد گسترده مخاطبانش، یکی از بهترین وسایل آموزشی و فرهنگی است که امروزه در اختیار کشورها و جوامع مختلف قرار دارد. در دنیای ارتباطات، مردم با رسانه زندگی می کنند و آن را عضو جدیدی از خانواده خود می دانند، به این ترتیب نه فقط ازدواج، بلکه بسیاری از موضوعات دیگر را می توان متأثر از برخورد رسانه ها دانست.
رابطه متقابل رسانه و ازدواج
ملاک‌ها و معیارهای همسرگزینی در جامعه تحت تاثیر عوامل مختلف فرهنگی و اجتماعی است و نقش رسانه‌ها در این زمینه بسیار پررنگ و قابل توجه است. رسانه‌ها با فرهنگ‌سازی و تغییر ذائقه مردم نسبت به ازدواج، به‌راحتی می‌توانند عمل به سنت‌های موجود را به خطر انداخته سنت‌های دیگری را جایگزین آن کنند. آن‌ها ملاک‌های واقعی و درست همسرگزینی را نادیده گرفته به اشاعه ملاک‌های دیگری در ذهن جوانان و خانواده‌ها می‌پردازند، زیرا رسانه‌ها امروزه به پدیده‌ای تبدیل شده‌اند که بر ابعاد مختلف زندگی انسان، سایه افکنده، به آن‌ها سمت و سو می‌دهند.
رسانه‌ها و بویژه تلویزیون، به‌وسیله فیلم و سریال‌های خود، از جمله عوامل اثرگذار بر شیوه تفکر، همسرگزینی و کیفیت زندگی افراد هستند. افکار و عقاید جدیدی را در میان افراد جامعه اشاعه می‌دهند و با تاکید بر بعضی از نگرش‌ها و ترویج رفتارهای برخاسته از این نوع تفکرات، امروزه ازدواج سنتی را تا حدود زیادی کنار زده‌اند و مشغول تزریق عقاید و نگرش‌های جدیدی در جامعه هستند که دستاورد آن ازدواج مدرن است.
معیارهای همسرگزینی دستخوش این اتفاقات قرار گرفته تا جایی که رسانه‌ها با ارائه تصویر مثبتی از هنجارهای اجتماعی، چه در زمینه نحوه همسریابی و چه ملاک‌های انتخاب همسر، به فرد این گونه القا می‌کنند که این یک روش و رفتار پسندیده اجتماعی است و به این ترتیب باعث همنوایی در فرد می‌شوند تا جایی که حتی پرسش‌ها و جلسات خواستگاری نیز همسو با آموزه‌های رسانه‌ها طراحی می‌شوند، چه رسد به معیارهای ازدواج.
سبک، سطح و کیفیت زندگی ایده‌آل را نیز رسانه‌ها در قالب فیلم‌ها و سریال‌ها برای شما معرفی می‌کنند. امروزه بندرت فیلم یا سریالی را می‌بینید که یک زوج جوان، زندگی‌شان را با حداقل امکانات مناسب، شروع کرده باشند و کم‌کم و منطقی به آرزوها و سطوح بالاتر از لحاظ کمی زندگی، دست پیدا کنند. متاسفانه در بیشتر فیلم‌ها بعد از ازدواج، زن و مرد به یکباره وارد یک آپارتمان شیک با وسایل بسیار عالی می‌شوند و این تبدیل به یک فرهنگ عمومی و الگوی خواسته‌های رفتاری جوانان برای تشکیل خانواده شده است. در مجموع این رسانه‌ها هستند که می‌توانند ضمن تصحیح نگرش‌ها، معیارها و ملاک‌های ازدواج به افراد جامعه الگوهای مناسب رفتاری برای تشکیل خانواده را ارائه دهند.( http://qudsonline.ir/news/520420/رابطه-متقابل-رسانه-و-ازدواج)
تأثیر رسانه ها در ترویج فرهنگ ازدواج و ازدیاد نسل
بخش قابل توجه ای از مجموعه هایی که می توانند در آسان گرفتن ازدواج تاثیرگذار باشند ،مربوط به رسانه ها ست .
رسانه ها نقش موثری در جلوگیری از ریخت و پاش و هزینه های غیرضروری در ازدواج دارند و باید برای جوانان انتقادها و تحلیل های درستی از این ریخت و پاش ها نشان دهند و یک فرهنگ صحیح درست و منطقی را در اذهان و افکار عمومی ایجاد کنند.فیلم ها نقش ویژه ای در شکل گیری موضوعات مختلف در افکار عمومی دارند زیرا تلویزیون به عنوان تنها رسانه ملی ما ایرانیان در همه خانواده ها نفوذ کرده است .متاسفانه بعضی از سریال های صدا و سیما بر اساس اهداف ارزشمندی تهیه می شود ولی به بعضی زوایا توجه نمی کنند و از جمله این زوایا جمعیت خانواده هایی است که در داخل فیلم ها و سریال های ایرانی نشان داده می شود که بعضا هم با تشریفات خانواده ها بدآموزی هایی را دارد .
درهمین زمینه،حجت الاسلام صداقت کشفی قائم مقام مدیرکل صدا وسیمای استان یزد،، درمردادماه94با اشاره به سیاست های جمعیتی ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری، درباره اقدامات صدا وسیما درخصوص ساخت آثارهنری با موضوع ازدواج، گفت: قطعاً دغدغه موجود در خصوص افزایش نسل موضوع مهمی بوده و توصیه های رهبر معظم انقلاب نیز نشان از اهمیت آن دارد و طبیعتاً همه رسانه ها از جمله صدا و سیما موظف اند توان خود را در این خصوص به نحو شایسته به کار گیرند .
نقش رسانه ها و به ویژه رسانه ملی در ترویج فرهنگ ازدواج و ازدیاد نسل را نقشی ویژه ست،در دنیای ارتباطات، مردم با رسانه زندگی می کنند و آن را عضو جدیدی از خانواده خود می دانند. به این ترتیب نه فقط ازدواج، بلکه بسیاری از موضوعات دیگر را می توان متأثر از برخورد رسانه ها دانست .
رسانه را یکی از ابزارهای مؤثر در گسترش مقوله های فرهنگی بوده و متأسفانه گاهی آنقدر به این ابزار دامن می زنیم که اراده و هدایت الهی را فراموش می کنیم . نباید تمام موفقیت ها یا شکست ها را به رسانه نسبت داد، چرا که رسانه نیز جزیی مؤثر در یک مجموعه بزرگ است که می تواند در مسیر هدایت الهی ایفای نقش کند و در کنار آن عوامل بسیار دیگری نیز حائز اهمیتند .درست است که رسانه تاثیر زیادی در فرهنگ سازی و به ویژه ترغیب جوانان به ازدواج و ازدیاد نسل دارد، اما نباید تأثیر کلام بزرگان، معتمدین ، معلمین و اساتید، نوع تربیت خانوادگی، برخوردهای چهره به چهره و … را نادیده گرفت.
طرح مباحث تسهیل امر ازدواج، ساخت برنامه هایی ویژه خانواده، ساخت برنامه هایی با موضوعات اجتماعی ، بهره مندی از کارشناسان و مشاورین مسائل خانواده و ازدواج را از جمله اقدامات صدا و سیمابوده و مسئله ازدیاد نسل یک موضوع محوری به شمار آمده و با موضوعات ریز و درشت دیگری پیوند دارد. بنابراین دراین مقوله، تنها با یک موضوع روبرو نبوده و از زوایای مختلفی باید به آن نگاه کرد.
وی گفت: ممکن است بعضی از ترس فقر، ازدیاد نسل را مردود بدانند که در این زمینه رسانه با کمک کارشناسان و نخبگان جامعه مبانی دینی و وعده های الهی را در خصوص کسب رزق و روزی و همچنین لزوم نظم در زندگی مطرح می کند تا التهاب و نگرانی منفی را کاهش دهد.
وی رفع نگرانی و تقویت دیدگاه مثبت درباره افزایش نسل و تبیین ضرورت ازدیاد آن و برکاتش وهمچنین تشویق خانواده ها را از جمله ماموریت های مهم رسانه ملی عنوان کرد.
وی، درباره چرایی اصرار برخی فیلم ها و سریال های تلویزیونی در نشان دادن خانوارهای کم جمعیت نیز گفت:
اصولاً جریانات فرهنگی از دایره وسیعی برخوردارند و باید فعالیت یک مجموعه در همه ابعاد مورد سنجش قرار گیرد، هرچند نباید از این چنین موضوعات مهمی حتی به میزان اندک غافل شد.
با این حال در شبکه استانی تلاش می شود کار به صورت اصولی و صحیح انجام شود و البته در این راستا از نظرات سازنده مردم هم بی نیاز نیستیم .
قائم مقام مدیرکل صدا وسیما استان یزد، اظهار نظرهای برخی افراد ناآگاه درخصوص افسردگی جوانان و پافشاری براین ادعا گفت: سیاست کلی رسانه مبتنی بر روشهای صحیح زندگی بوده و طبیعتاً آموزه های قرآنی و روایی دین مبین اسلام با افسردگی نسبتی ندارد.
وی ، رویکرد رسانه را توجه به امید و نشاط شایسته و سازنده عنوان کرد و قطعاً جنس رسانه ملی و فعالیت های آن با افسردگی سنخیتی ندارد و تلاش می شود نشاط به عنوان یک روحیه دیندارانه و مورد تأکید آئین متعالی اسلام مد نظر قرار گیرد، بنابراین سعی شده در برنامه های کودک، صبحگاهی، شبانگاهی و به طور ویژه برنامه های خاص در مقاطعی از زمان، مثل سالگرد جشن افتتاح شبکه استانی صداوسیمای یزد رویکرد نشاط آور داشته باشد واین قبیل فعالیت ها در آینده ضریب افزایشی خواهد داشت.
وی با اشاره به تاکیدات مکرر رهبر معظم انقلاب در رابطه با دمیدن روح نشاط و شادابی در کالبد جامعه و پرهیزجدی از بیان سخنان مایوس کننده، گفت: فرمایشات رهبر معظم انقلاب و رهنمودهای ایشان از دو منظرتعیین سیاست کلی و خط مشی لازم در مسیری متعالی و هشدار در خصوص خطرات فردی و اجتماعی بی توجهی به لزوم ازدیاد نسل حائز اهمیت است . به هر حال تأکید معظم له نشان از اهمیت و حساسیت موضوع داشته و باید در حد توان برای فرهنگ سازی در این زمینه تلاش کرد.
منبع: http://hawzahnews.com/detail/News/355524