۱۳۹۶/۰۱/۱۱
–
۲۴۸ بازدید
ترامپ و نزدیکی به روسیه
سیاست خارجی هر کشوری تابعی است از منافع سیاسی،اقتصادی،فرهنگی و …که از ناحیه رفتارهای سیاسی بین المللی کشورها به دست می آید و نیز نوع نگاهی که دولت ها و نظام های سیاسی به موضوعات مطرح در روابط بین الملل می نگرند،از این روی در فضای رقابت های بین المللی هرگز هیچ کشوری را نمی توان به عنوان شریک استراتژیک صد درصد و مطلق که امکان تغییر در رفتارهای آن وجود نخواهد داشت تعریف کرد، بلکه هر نوع شراکتی در این فضا با توجه به نوع رفتار طرف مقابل مورد ارزیابی قرار می گیرد. در مورد سیاست خارجی ایران نسبت به روسیه و یا روسیه نسبت به ایران نیز دقیقا همین مساله مطرح بوده و ما به روسیه به عنوان شریکی که همواره رفتارهای ثابت و لایتغیر دوستانه نسبت به ما داشته و خواهد داشت نگاه نمی کنیم بلکه بر اساس نوع رفتارهای او نسبت به روند مناسبات میان ما و این کشور قضاوت می کنیم، چنانکه این کشور در اوج روابط مثبت با ایران، گاه رفتارهای سوال برانگیز و یا حتی منفی ای هم داشته است همچون همراهی با کشورهای غربی در تصویب برخی قطعنامه های ضد ایرانی و وتو نکردن آنها، از طرفی اخیرا خبرهایی مبنی بر تلاش های دولت جدید آمریکا به ریاست دونالد ترامپ جهت نزدیکی هر چه بیشتر با دولت روسیه شنیده می شود و این گمانه ها را مطرح می سازد که گویی آمریکا تلاش دارد تا از ناحیه نزدیک شدن هر چه بیشتر به روسیه، به تدریج میان این کشور و شرکای استراتژیک چند ساله اش در منطقه که در راس آنها ایران قرار دارد جدایی افکنده و یا حتی فضا را به سمت تخاصم میان ایران و روسیه بکشاند، چنین فرضیه ای با توجه به سابقه دیرینه سیاست های تفرقه افکنانه غربی ها در جهان و به ویژه در فضای روابط بین الملل به هیچ وجه بعید نیست، اما واقعیت این است که نزدیکی روابط روسیه با آمریکا نمی تواند به این سمت و سوی کشیده شود و انگیزه اصلی تلاش های ترامپ جهت نزدیکی با روسیه، اقتصادی است تا سیاسی که این مساله هم به دلیل نگاه اقتصادی ترامپ به مسائل بین المللی است، البته این به معنای انکار اینکه ترامپ احتمالا از گرم شدن این روابط قصد دارد تا میان روسیه با متحدان خود تفرقه بیفکند، نیست، بلکه مقصود این است که تفرقه افکنی می تواند تنها بخشی از نیات آمریکا بوده باشد و نیت عمده آمریکا بیشتر اقتصادی است، به ویژه اینکه ترامپ و سایر دولتمردان آمریکایی به خوبی می دانند که حتی تعمیق روابط میان روسیه و آمریکا باز هم نمی تواند آنها را به اهداف نامشروعشان در ایجاد تخاصم میان ایران و روسیه برساند، چرا که هر چقدر هم روابط روسیه و آمریکا گسترده باشد باز هم دلایلی وجود دارد که مانع از این می شود که روسیه شریک استراتژیک آمریکا تلقی شود و در جبهه ضد ایران قرار گیرد، یکی از این دلایل به این واقعیت بر می گردد که روسیه در حال حاضر، خود یکی از مدعیان اصلی جهان چند قطبی است که تلاش می کند تا با در هم شکستن هژمونی آمریکا، یا خود را به جایگاه رهبری جهان برساند و یا حداقل به یکی از تاثیرگذارترین مهره های رهبری جهان تبدیل نماید، همچون دوران شوروی و از این روی رفتن به زیر یوغ آمریکا، بازگشت به دوران قهقرا و منافات با اصول سیاست خارجی یکی دو دهه اخیر روسیه می باشد از طرفی از آنجایی که جمهوری اسلامی ایران نیز یکی از مخالفان یکجانبه گرایی های آمریکا می باشد، لذا روسیه با ایران بیش از آمریکا احساس قرابت فکری می کند. دلیل دیگری که روسیه را فعلا در کنار جمهوری اسلامی ایران نگه می دارد، عبارت است از موضوع «تروریسم» که اصلی ترین معضل جهان امروز بوده و متاسفانه از یک سو از سوی آمریکایی ها به شکل آشکار و نهان مورد حمایت و تقویت قرار می گیردو از سوی دیگر کشورهایی همچون ایران و روسیه، جزء هدف های اصلی این پدیده شوم می باشند و به همین دلیل روسیه برای جلوگیری از بروز مخاطرات امنیتی در مرزهای داخلی خود، به جمهوری اسلامی ایران که همین مخاطرات را از ناحیه تروریست های مورد حمایت غرب احساس می کند احساس نیاز داشته و همکاری با آن را یک فرصت برای جلوگیری از این مخاطرات می داند و به همین دلیل این مساله، یک مانع در برابر گرم شدن کامل روابط آمریکا و روسیه خواهد شد، چرا که روسیه به آمریکا به چشم حامی و اصلی ترین پشتیبان این گروهک ها در جهان می نگرد و در مقابل، جمهوری اسلامی ایران را هم قربانی تروریسم و هم کشور خط مقدم مبارزه با تروریسم می بیند و تا زمانی که این دغدغه ها وجود داشته باشد نمی توان افقی از روابط دوستانه آمریکا و روسیه را که منجر به اتحاد این دو با یکدیگر بر علیه جمهوری اسلامی ایران شود ترسیم کرد، هر چند همانگونه که گفته شد در روابط بین الملل هیچ مساله ای بعید نبوده و هیچ کشوری با کشور دیگر عهد شراکت مطلق و همیشگی نمی بندد و به همین دلیل همواره احتمال تغییر سیاست خارجی دولت ها و به تبع آن روابط دولت ها با یکدیگر وجود دارد که حتی اگر با نگاه کاملا بدبینانه به این مساله نگریسته و به این نتیجه برسیم که یکی از کشورهایی که امروزه با کشور ما دوست است ناگهان رنگ عوض کرده و قصد تعرض دارد، جمهوری اسلامی ایران از این توان و آمادگی برخوردار است که با تمام قوت در برابر آن ایستادگی نموده و از خود دفاع نماید.