نشریه روسی «چشم‌انداز شرق جدید» بررسی کرد

تغییر زودهنگام شاه در عربستان چقدر محتمل است؟

در صورت به قدرت رسیدن محمد بن سلمان، باید منتظر تجزیه عربستان باشیم بدین ترتیب که مناطق شیعه‌نشین در وهله اول جداشده و به‌تبع آن حوثی‌ها و شیعیان که اصلاً از قبایل یمن هستند از عربستان جداشده و به یمن می‌پیوندند.

خبرگزاری فارس: تغییر زودهنگام شاه در عربستان چقدر محتمل است؟

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری فارس، «پتر لووف» کارشناس ارشد روس در مسائل خاورمیانه در گفتگوی اختصاصی با نشریه روسی «چشم‌انداز شرق جدید» یادآور شد در عربستان سعودی پس از به قدرت رسیدن ملک سلمان در ژانویه 2015 تغییراتی زیادی در رده‌های بالای قدرت صورت گرفت که به اختلاف شدید شاهزادگان دربار منجر شد.

ملک سلمان سعی می‌کند ساختار «انتقال قدرت از برادر به برادر» را که بنا بر سنت آل سعود قدرت باید به محمد بن نایف برسد تغییر دهد و قدرت را به‌طور مستقیم یعنی از پدر به پسر انتقال دهد.

کارشناس روس افزود: «ملک سلمان که بیماری آلزایمر مبتلا است این روزها قدرت تصمیم‌گیری حتی در مسائل کوچک را نیز ازدست‌داده است و بنا به گزارش رسانه‌های قطر و امارات، وی از قدرت واقعی برخوردار نیست و شیوخ عربستان او را “پادشاه پدر” می‌نامند. در هفته گذشته گزارش‌هایی از ریاض رسیده است که بیماری پادشاه تشدید شده است و وی قصد دارد به نفع ولیعهد دوم یعنی پسر خود از قدرت کناره‌گیری کند. از سوی دیگر رسانه‌های کشورهای عربی همسایه عربستان گزارش دادند که اعضاء خانواده آل سعود و همچنین شیوخ کلیدی قبایل عربستان که آل سعود به آن‌ها تکیه می‌کند از وضعیت وخیم اقتصادی کشور، شرایط نابسامان اجتماعی و مهم‌تر از همه از کاهش درآمدهای شخصی خود به‌شدت ناراضی هستند. پس‌ از آن که عربستان سعودی برای کنار زدن رقبای خود به‌ویژه ایران، روسیه و ونزوئلا اقدام به کاهش قیمت نفت خودکرده است، شرایط زندگی در این کشور به‌ کلی متحول شده است. اخذ مالیات سنگین، افزایش هزینه آب و برق و دیگر موارد مصرفی برای مردم عربستان امری غیرعادی است، چراکه آن‌ها به زندگی با پول نفت کردند.»

به گفته تحلیلگر روس، اعدام روحانی برجسته شیعه مشهور به شیخ نمر در کنار تروریست‌های القاعده که به‌منظور انتقام از ایران و حزب‌الله لبنان صورت گرفت شورش و ناآرامی‌ها را در مناطق شیعه‌نشین عربستان برانگیخت.

گفتنی است که مناطق شیعه‌نشین عربستان نفت‌خیزترین مناطق این کشور است. تقابل با ایران برای عربستان گران تمام شد و حتی غرب و آمریکا در این درگیری سیاسی طرف ایران را گرفتند زیرا آمریکا و اتحادیه اروپا به دنبال سرمایه‌گذاری‌های کلان در پروژه‌های نفتی و گازی در ایران هستند و عربستان اکنون به مهره سوخته برای آن‌ها تبدیل‌شده است.

گزارش‌های اخیر حاکی از آن است که ملک سلمان تصمیم دارد به نفع پسر خود محمد بن سلمان از قدرت کناره‌گیری کند که در این صورت قطعاً باید منتظر جنگ داخلی در عربستان باشیم.

ملک سلمان این روزها در پی متقاعد کردن اعضاء خانواده آل سعود برای تغییر ساختار انتقال قدرت است.

در صورت به قدرت رسیدن محمد بن سلمان، باید منتظر تجزیه عربستان باشیم بدین ترتیب که مناطق شیعه‌نشین در وهله اول جداشده و به‌تبع آن حوثی‌ها و شیعیان که اصلاً از قبایل یمن هستند از عربستان جداشده و به یمن می‌پیوندند.

مهم‌تر از همه ساختار انتقال قدرت از پدر به پسر تنها به محمد بن سلمان ختم می‌شود زیرا وی مدتی به مصرف کوکائین اعتیاد داشت و قدرت تولید نسل را از دست‌داده است و اکنون دارای دو دختر است. عربستان امروز در یک بحران بسیار خطرناک بسر می‌برد، وابستگی شدید به نفت مهم‌ترین عامل این بحران است. هزینه‌های هنگفت عربستان در سوریه و یمن تنها به پشتوانه دلارهای نفتی صورت گرفت که با شکست مواجه شده است.

تحلیلگر روس در پایان می‌گوید: «در ابتدای به قدرت رسیدن ملک سلمان این تصور می‌شد که وی نیز همان خط برادر را ادامه می‌دهد اما این‌گونه نبود. پادشاه جدید بیش از 30 میلیارد دلار از بودجه کشور را سخاوتمندانه به کارمندان و دانشجویان برای خرید وفاداری بخشیده است و قیمت کالاهای حیاتی از جمله برق و آب و بنزین نیز را همچنان ارزان نگه داشت. اما به دلیل کاهش قیمت نفت، شوک بی‌سابقه‌ای به پیکره عربستان وارد آمد که تنها درمان آن کنار رفتن سلمان از قدرت است.

این تحلیلگر روس افزود: کاهش شدید قیمت نفت که نتیجه سیاست‌های خود دربار است اکنون از درون در حال متلاشی کردن عربستان است. آل سعود که در یک سال اخیر مشغول ماجراجویی‌های خود در یمن و سوریه بوده کاملاً از عواقب و پیامدهای این اقدامات غافل بودند و هرگز تصور نمی‌کردند که کشورشان روزی به مرز جدایی‌طلبی برسد. نکته تعجب‌برانگیز این است که عربستان باوجود احتمال جنگ داخلی و باوجود شکست‌های پی‌درپی از دو چیز به‌هیچ‌وجه غافل نمی‌شود: ترویج مکتب وهابیت و تلاش برای انزوای ایران. بنابراین اگر عربستان سعودی همین مسیر را ادامه دهد بی‌شک باید منتظر بی‌ثباتی بیشتر هم در منطقه و هم در داخل عربستان باشیم و این بار مشخص نیست که این بی‌ثباتی در چه قالبی و به چه شکلی خود را در منطقه نشان خواهد داد.»