در گذشته که حکومت دست سنّی ها بوده، لذا تا زمان صفویان، حتّی بر ایران شیعی هم سنّی ها حکومت می کردند. اکنون هم که در کشورهای سنّی، شدیداً سانسور وجود دارد. افزون بر اینها تا توانسته اند بر ضدّ شیعه تبلیغ نموده و اعتقادات شیعه را به نحو دیگری به گوش مردم عوام رسانده اند. مثلاً ما بعد از نماز، سه بار دستها را تا گوش بالا می بریم و می گوییم الله اکبر. امّا وهّابی ها در میان سنّی های دیگر ممالک شایع نموده که شیعه در این حال می گوید: «خان الامین» یعنی جبرئیل خیانت کرد؛ یعنی باید وحی را به علی(ع) آورد ولی به رسول خدا(ص) نازل نمود. عوام نیز این شایعات را می پذیرند. امّا عامل اصلی سنّی ماندن یا مسیحی ماندن یا بودایی ماندن، ندیدن و نشنیدن حقّ نیست، بلکه عامل اصلی، رسوبات فرهنگی است. اغلب مردم، اهل گرفتار رسوبات فرهنگی اند و حاضر نیستند از آنچه به مرور زمان در ذهنشان رسوب نموده دست بردارند. لذا در برابر انبیاء می گفتند: ما از طریق پدرانمان دست بر نمی داریم. در قرآن کریم نیز این عامل به عنوان یکی از مهمّترین عوامل حقّ ناپذیری بیان شده است. مثلاً فرمود: «وَ إِذا قیلَ لَهُمُ اتَّبِعُوا ما أَنْزَلَ اللَّهُ قالُوا بَلْ نَتَّبِعُ ما أَلْفَیْنا عَلَیْهِ آباءَنا أَ وَ لَوْ کانَ آباؤُهُمْ لا یَعْقِلُونَ شَیْئاً وَ لا یَهْتَدُونَ؛ و هنگامى که به آنها گفته شود: «از آنچه خدا نازل کرده است، پیروى کنید!» مى گویند: «نه، ما از آنچه پدران خود را بر آن یافتیم، پیروى مى نماییم.» آیا اگر پدران آنها، چیزى نمى فهمیدند و هدایت نیافتند(باز از آنها پیروى خواهند کرد)؟! » (البقرة:170)البته بحث رسوبات فرهنگی فقط مربوط به دین نیست، بلکه انسانها در خیلی از امور تحت تأثیر این عامل هستند. مثلاً این همه تلوزیون درباره ی مضرّات مراسم چهارشنبه سوری تبلیغ می کند و این همه نیروی انتظامی مراقبت می کند ولی باز هم می بینید که عدّه ای از مردم دست بردار نیستند؟ چرا آیا عقلشان نمی رسد؟ آیا پشتوانه ای عقلانی پشت این مراسم مزخرف است؟ خیر، پشتوانه ای عقلانی در کار نیست؛ بلکه یک رسوب فرهنگی است که نسل به نسل منتقل می شود. یا این همه افراد سیگار می کشند و این همه پزشکان هشدار می دهند و رسانه ها کار فرهنگی انجام می دهند ولی فایده ی چندانی ندارد. آیا سیگار گشیدن و دود خوردن، پشتوانه ی عقلانی دارد؟ آیا دود خوردن لذّتی دارد؟ آیا کسی هست که مضرّات پزشکی سیگار به گوشش نرسیده باشد؟ و شگفت آنکه حتّی برخی پزشکان هم خودشان سیگاری اند.
خلاصه آنکه: همه چیز استدلال نیست. همه چیز داشتن اطّلاعات نیست. برای غلبه بر رسوبات فرهنگی راههای فرهنگی مناسب را باید در پیش گرفت. عامل دیگر، هوای نفس است. آیا یک عالم وهّابی که بر ضدّ شیعه شایعه درست می کند و پخش می کند، واقعاً نمی داند که این شایعات دروغند؟ خیلی هاشان می دانند امّا « فی قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ فَزادَهُمُ اللَّهُ مَرَضاً».حتّی عوامشان هم تحت تأثیر هوای نفس هستند. آیا مردم کشورهای سنّی نمی بینند که حکومتهایشان نوکر آمریکا و انگلیس و اسرائیل هستند؟ و از طرف دیگر آیا نمی بینند که این حکومتها شدیداً دارند بر ضدّ شیعه فعالیّت می کنند؟ هر کسی که اندک عقلی داشته باشد از کنار هم گذاشتن این دو مطلب شاخکهای حقیقت جویی اش فعّال می شوند. امّا اغلب مردم اصلاً کاری به دین ندارند و مثل حیوانات سرشان را انداخته اند پایین و دنبال حقیقت نمی روند. حتّی اغلب عوام شیعه هم همین گونه اند. لذا اگر والدین اینها سنّی بودند اینها نمی رفتند دنبال حقیقت. کما اینکه اکنون که شیعه اند نمی روند دنبال آموختن معارف شیعه.
چرا؟ چون اساساً دنبال دین و حقیقت رفتن، مخالف با هوای نفس است. لذا نفسانیّت اجازه نمی دهد که کسی دنبال حقیقت برود. تنها افرادی دنبال تحقیق در این زمینه می روند که بتوانند بر هوای نفس خود غالب شوند.