خانه » همه » مذهبی » حجیّت کلام معصوم یا فقیه

حجیّت کلام معصوم یا فقیه


حجیّت کلام معصوم یا فقیه

۱۳۹۹/۰۱/۰۷


۹۴۱ بازدید

آیا فتوا، حکم و صحبت مرجع تقلید همانند معصومین علیهم السلام حجیت شرعی دارد؟

ـ حجیّت قول و فعل معصومین علیهم السلام ریشه در عصمت آنها دارد .
ـ عقل می‌گوید: معصوم علیه السلام هر چه می‌گوید، حقّ است؛ و حقّ، داتاً حجّت است. معنی حجیّت معصوم، این است. این معنا از حجّیّت، در کلام غیر معصوم، نیست.
ـ غیر معصوم‌ سه گونه‌اند.
1ـ آنهایی که توان استنباط احکام فرعی اسلام را دارند؛ که فقها هستند.
2ـ آنهایی که توان استنباط ندارند ولی اطلاعات فقهی آنها در حدّی هستند که بتوانند عمل به احتیاط کنند.
3ـ آنهایی که نه توان استنباط دارند نه شرائط عمل به احتیاط.
گروه اوّل، طبق تشخیص خودشان عمل می‌کنند. گروه دوم، هم می‌توانند عمل به احتیاط کنند هم می‌توانند از گروه نخست تقلید کنند. امّا گروه سوم، به حکم عقل، چاره‌ای جز تقلید از گروه اوّل را ندارند. لذا فتوای فقیه، برای این گروه، لازم الاجراء است تا به این طریق، احتمال خطا در رسیدن به حکم خدا را پایین بیاورند. حجت بودن فتوای مرجع تقلید برای مقلّدانش چنین معنایی دارد .است، منظور، این معنا از حجیّت است؛ نه آن معنایی که در مورد معصومین علیهم السلام مطرح است.
این معنا از حجیّت را مُعَذِّریَّت هم می‌گویند؛ یعنی مقلّد، اگر طبق فتوای مرجع تقلید عمل نماید ، نزد خدا عذر موجّه دارد؛ حتّی اگر مرجع، در تشخیص حکم خدا، اشتباه کرده باشد.
ـ حکم فقیه هم مثل فتوای اوست. البته در امور حکومتی، هر فقیهی حقّ حکم کردن ندارد، بلکه در امر حکومت، حقّ حکم دادن، برای ولیّ فقیه است.
حکم حکومتی ولیّ فقیه نیز مثل حکم امام معصوم، لازم الاجراء است؛ لکن حکم معصوم از آن جهت لازم الاجراء است که قطعاً حکم خدا و حقّ است؛ ولی حکم ولیّ فقیه از آن جهت لازم الاجراء است چون به تبعیّت از معصوم علیه السلام استنباط نموده است. لذا حتّی اگر حکم او اشتباه هم باشد، مردم در عمل به آن، نزد خدای متعال، عذر موجّه دارند.
البته توجّه شود که هر سخن فقیه یا ولیّ فقیه، برای دیگران، حجّت نیست. چه بسا یک فقیه یا ولیّ فقیه، در اموری غیر از حیطه‌ فتوا و حکم، نظری بدهند. در این موارد، آنها هم در حکم دیگر عالمان و صاحب‌نظران هستند .
ـ صحبت‌های عادی یک مرجع تقلید، ربطی به مقلّدان او ندارد. تقلید مقلّد از مرجع تقلید، در همه امور نیست و فقط در احکام فرعی اسلام است .

ممکن است این مطالب هم برای شما مفید باشد:

دیدگاهتان را ثبت کنید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد