بیان تعداد یک ذکر بر اساس حروف ابجد و علم شریف جَفر بر اساس تعلیمات حضرات معصومین علیهم السّلام بوده است و هم علمای شیعه و به خصوص اهل معرفت و عرفای تشیّع توجّه خاصّی به این گونه دستورات که شامل اذکار خاص با تعداد تکرار خاص ، داشته اند این موضوع کم کم و در طول زمان در میان مردم هم مطرح شد. این تعلیمات که از سوی معلِّمان حقیقی عالم که خود معلَّم به تعلیم الهی می باشند و علم لدنّی را از وهّاب مطلق نظام هستی تلقّی نموده اند، به شاگردان و یاران و سائلان محضر این بزرگواران ارائه شده است، و برخی از این اذکار با تعداد تکرار آن بر اساس سعه ی وجودی سائل (سؤال کننده ی) از محضر معصوم علیه السّلام می باشد و برخی به صورت مطلق و معیّن به تعیین و تأیید عددی است و این مهم به صورت سنّت و روشی حسنه و مناسب و معدّ در تزکیه و تأدیب نفس بویژه در میان علمای و عرفای اسلامی در آمد . بعضی علما و شعرای اسلامی، برخی بیت ها و مصرع های اشعارشان را بر اساس حروف شریف ابجد بیان داشته اند. حتّی برخی علمای مذهب حقّه ی اثنی عشری ، برخی کتبی را که تألیف می کردند بر اساس حروف ابجد و یا تلفیقی از نام اشیاء و حروف شریف ابجد، نام گذاری می کردند. به عنوان نمونه کتاب (( دو چوب و یک سنگ ، از آیت الله سیّد محمّد تقی معصومی اشکوری رحمه الله)) ؛ در نگاه اوّل کسی که این نام را ببیند ممکن است بگوید این چه نامی است ؟ امّا اگر کتاب را مطالعه نماید و از احوالات علمای اصیل و عرفای واقعی مذهب حقّه ی تشیّع اطّلاعی داشته باشد، متوجّه وجه تسمیه این نام گذاری بر اساس حروف شریف ابجد خواهد شد که (( دو چوب و یک سنگ ؛ یعنی دو تا یک و یک صفر در کنار هم که می شود : 110 ؛ که مطابق با اسم شریف جناب وصی حضرت امیرالمؤمنین امام علی عالی اعلی علیه السّلام بر اساس حروف ابجد است. پس توجّه به حروف ابجد، ریشه در روایات و دستورات معصومین علیهم السّلام دارد که در تأدیب و تزکیه ی نفس بسیار مؤثّر است البتّه باید در حین انجام دستور، توجّه و حضور قلب را> بر اساس سعه ی وجودی ود پیاده نمود. البتّه در علم شریف جَفر غیر از حروف ابجد، چند گروه دیگر از حروف هستند که به صورت خاصّی دسته بندی شده اند و هر کدام در علم مخصوص به خود که مربوط به علوم غریبه می شوند، کاربرد دارند. البتّه به نحوی می توان گفت این علوم غریبه در گذشته به صورت علوم قریبه (نزدیک و شناخته شده) بوده اند ولی به دلیل برخی تنگ نظری ها و کوتاه فکری های مخالفان علوم اصیل اسلامی که خود به این علوم و معارف نرسیدند و حقائق و لطائف آن را نچشیدند، امروزه به صورت علوم غریبه (دور و ناشناخته) مبدّل شده اند. و این تنگ نظری ها و کوتاه فکری ها در مقابله با این علوم و معارف اصیل اسلامی که نیاز درونی انسان است بویژه در تأدیب و تزکیه ی نفس و استمداد از این دستورات در سختی ها و مصائب زندگی، موجب شد تا افراد برای ارضاء این نیاز درونی و فطری، رو به دستوراتی بیاورند که اصلاً وجهه ی شرعی ، انسانی و اخلاقی ندارد و در این میان هم افرادی با سوء استفاده از نام عرفان، موجب بروز انحرافاتی در سطح اجتماع بویژه در میان جوانان و نوجوانان شده اند :

مهر درخشنده چو پنهان شود شب پره بازیگر میدان شود (علاّمه حسن زاده آملی حفظه الله )

………………………………………………………………………….

حال مطالبی را از حضرت علاّمه حسن حسن زاده آملی حفظه الله می آوریم :

1- گفته اند که عدد، حکم دندانه ی کلید دارد که به زیاد یا کم نمودن آن، در وا نمی شود : کَمَا قِیلَ : الاَعدَادُ اَروَاحٌ وَ الحُرُوفُ اَشبَاحٌ وَ العَدَدُ کَأَسنَانِ المِفتَاح إِذَا نَقَصَت اَو زَادَت لاَ یَفتَحِ البَاب وَ الزِّیَادَه عَلَی العَدَدِ المَطلُوب اِسرَافٌ وَ النَّقص مِنهُ اِخلاَلٌ ؛ اعداد جان اند و حروف کالبد. مَثَل عدد مثل دندانه های کلید استکه کلید هرگاه دندانه هایش زیادی یا کم گردد، درب را نمی گشاید. افزون بر عدد مطلوب، زیاده روی است و کم کردن از آن تباهی. در اصطلاح علم حروف و اعداددر رشته های ارثماطیقی، حرف را جسم و عددش را روح آن گویند ( نورٌ علی نور ، ص 54 و 152) .

2- شیخ اکبر مُحیی الدّین رحمه الله در الدّر المکنون فی علم الحروف گوید : واضع آن (علم جَفر) امام علی علیه السّلام است به برکت حضرت خاتم صلّی الله علیه و آله و سلّم ( مآثرآثار حضرت علاّمه ، ص 372 ) .

3- جفر، اقیانوس کبیر است و جفر یعنی کتاب آفرینش و جفّار مثل حفّار است، گاهی به گنج می رسد و گاهی تنها رنج است و عاوم اعداد و حروف و اوفاق و زُبُر و بَیِّنات، چون دیگر علوم مُعدّات اند … ( مآثرآثار حضرت علاّمه ، ص 374 ) .

4- … دائره ابتث و ایقغ با هم اخوّت دارند و دائره ابجد و اهطم با هم، و این چهار دائره، از دوائر اساس در علم جفر اند. ( مآثرآثار حضرت علاّمه ، ص 376 ) .

در پایان روایتی را از کشّاف حقائق، حضرت امام جعفر صادق علیه السّلام در تأیید تکرار یک ذکر بر اساس حروف ابجد، می آوریم : (در اسم شریف امام یعنی (( جعفر )) ؛ نیز کلمه ی شریفه ی جفر قرار دارد. )

از امام جعفر صادق علیه السّلام مروی است : در هر کربی توسّل به صاحب لوای سیّد الشّهداء علیه السّلام به عدد نام شریف آن جناب ؛ یا کاشف الکرب عن وجه الحسین علیه السّلام اکشف کربی بحقّ اخیک الحسین 133 بار ( 133 = عبّاس ) ( هزار و یک کلمه ، حضرت علاّمه ، ج 7 ، کلمه ی 873 ) .

……………………………………………………………………………..

حدیث شریف امام جعفر صادق علیه السّلام در تفسیرآیه ی : وَ للهِ الاَسمَآءُ الحُسنی فَادعُوهُ بِهَا ( سوره اعراف ، آیه 81 ) ؛ نام های نیک به خدا اختصاص دارد پس او را با آنها بخوانید ؛ فرمودند : نَحنُ وَ اللهِ الاَسمَآءُ الحُسنی الَّتِی لاَ یَقبَلُ اللهُ مِنَ العِبَادِ عَمَلاً إِلاَّ بِمَعرِفَتِنَا ( اصول کافی ، ج 1 ، کتاب التّوحید ، بابٌ النّوادر، ح 4 ، ص 306 ) ؛ به خدا سوگند ؛ آن نام های نیک ماییم که خداوند کرداری را از بندگان نپذیرد مگر این که (به) شناخت ما باشد .(به معرفت ما و شناخت حقّ ما بر خودشان)

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّل فَرَجَهُم وَ ارزُقنَا مَعرِفَتَهُم وَ شِفَاعَتَهُم