پرسشگر گرامی ، برای به دست آوردن رضایت امام زمان عج باید ویژگیهای یاران آن امام را در خود ایجاد کنیم ، دراینجا ویژگیهای یاران آن امام و راه تحصیل این ویژگیها را ذکر می کنیم ، امیدواریم که مفید واقع شود .
الف ) ویژگیهای یاران امام زمان (عج)
1 . شناخت عمیق نسبت به خدا
امام صادق«ع» مى فرماید: «در قلوب آنان (یاران مهدى)، نسبت به ذات خدا شکى نیست» همان، ص ۳۱۷..
و «آنان به وحدانیت خداوند آن چنان که حق وحدانیت اوست، اعتقاد دارند» بشارة الاسلام، ص ۲۲۰..
2 . معرفت امام زمان(عج)
امام سجاد«ع» مى فرماید: «آنان کسانى اند که به امامت مهدى(عج) اعتقاد دارند» کمال الدین، ح ۱، باب ۳۱، ح ۲..
اخلاص؛امام جواد«ع» فرمود: «هنگامى که براى مهدى، ۳۱۳ تن از اهل اخلاص جمع شد، خداوند امر او را ظاهر خواهد کرد» همان، ح ۲، ص ۳۷۸-۳۷۷..
3 . اطاعت و فرمانبرى
امام صادق«ع» مى فرماید: «اطاعت آنان از امام، بیشتر از فرمانبرى کنیز در برابر مولایش است» بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۰۸..
استقامت؛ آن حضرت هم چنین فرمود: «… گویا قلب هاى آنان مانند تکه هاى آهن است… محکم تر از سنگ است» همان، ص ۳۰۷، ح ۸۲..
4 . جان نثارى
از امام صادق«ع» نقل شده است: «آنان پروانه وار شمع وجود امام را در میان گرفته و او را با جانشان محافظت مى کنند (یحفون به)» همان، ص ۳۰۸..
5 . شهادت طلبى
امام صادق«ع» فرمود: «یاران مهدى، آرزو مى کنند که در راه خدا به شهادت برسند» همان، ص ۳۰۷، ح ۸۲..
6 . صبر و بردبارى
امام على«ع» مى فرماید: «یاران مهدى، گروهى اند که به خاطر صبر و بردبارى در راه خدا، بر او منت نمى گذارند و از این که جان خویش را تقدیم حضرت حق مى کنند، به خود نمى بالند و تکبر نمى کنند» یوم الخلاص، ص ۲۲۴..
7 . شیران روز و زاهدان شب
امام صادق«ع» فرمود: «گویا من نظر مى کنم به قائم و اصحاب او در نجف و کوفه، سجده ها به پیشانى هاى آنها اثر گذاشته است؛ شیران در روز و راهبان در شب اند…» بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۸۶..
8 . همدلى
امام على«ع» فرمود: «ایشان یکدل و هماهنگ هستند» یوم الخلاص، ص ۲۲۴..
9 . عبادت الهى
امام صادق«ع» فرمود: «در دل شب، از خشیت خداوند، ناله هایى دارند مانند ناله مادران پسر مرده» و «شب ها را با عبادت به صبح مى رسانند و روزها را با روزه به پایان مى برند» یوم الخلاص، ص ۲۲۴..
10 . شجاعت
امام على«ع» مى فرماید: «همه شیرانى اند که از بیشه ها خارج شده اند و اگر اراده کنند کوه ها را از جا بر مى کنند» همان.
11 . علم و بصیرت
امام على«ع» مى فرماید: «پس گروهى در آن فتنه ها صیقلى مى شوند، مانند صیقل دادن آهنگر، شمشیر را. دیده هاى آنان به نور قرآن جلا داده و تفسیر در گوش هایشان جا گرفته است. در شب جام حکمت را به آنها مى نوشانند، بعد از این که در بامداد هم نوشیده باشند» بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۳۴، ح ۶۴..
12 . حق یاورى
امام صادق«ع» مى فرماید: «خداوند به وسیله آنها، امام حق را یارى مى کند» همان، ص ۳۰۸..
13 . حکمت نورانى
از امام صادق«ع» نقل شده است: «گویى دل هاى آنان مشعل نورانى است (کان قلوبهم القنادیل)» همان..
14 . تخلّق به اخلاق نیکو
کسی که یاوری امام را خواستار است، باید صفات نیک را در خود زنده وصفات ناپسند را از خود دور کند. خوش اخلاق و خدمتگزار مردم باشد، طمع در دنیا نداشته باشد و دنبال جمع مال دنیوی نباشد. بکوشد اهل عبادت و زهد باشد. رضایت الهی را بخواهد و صبر در امور را پیشه کند.
با توجه به این روایات، روشن مى شود که یاران حضرت مهدى(عج)، داراى چنان ویژگى ها و اوصاف برتر و کم نظیرى هستند که به حق در این مقام و موقعیت قرار گرفته اند و بدین جهت نقش مهمى در پیروزى آن قیام جهانى خواهند داشت.
ب ) سربازی امام زمان(عج)
البته راه برای یاری امام زمان برای همه باز است و در این رابطه توجه به چند اصل لازم است از جمله اینکه سرباز و یاور حضرت علاوه بر ایمان قوی نسبت به خداوند و معارف دین، باید دارای اعتقاد محکم به امام و اهداف او باشد و با همه آنها وجود باور کند.کسی که بخواهد از یاران امام زمان(عج) باشد، باید نسبت به وظایف شرعی اهتمام جدی داشته باشد. واجبات را انجام دهد به خصوص نماز را در اول وقت اقامه کند. محرمات را ترک کند، حدود دینی و حلال و حرام‌ها را به صورت دقیق رعایت کند. همچنین کسی که بخواهد در گروه یاران قرار گیرد، باید با دعا و توسل از خداوند بخواهد که در او قابلیت سربازی امام زمان(عج) را با انجام وظایف دینی ایجاد کند. باید بکوشد با خواندن دعای عهد(که بعد از دعای ندبه در کتاب مفاتیح الجنان آمده) هر روز با امام، عهد و پیمان خود را تجدید کند.
بنابراین، راه برای همه باز است تا جزء یاوران حضرت باشند. با به دست آوردن ویژگی های رفتاری یاران حضرت و سعی در به دست آوردن اخلاق اسلامی و تقواپیشگی در همه حال، و با دعا و تضرع به درگاه حضرت حق و خواستن از او، از جمله خواندن دعای عهد در هر صبح -که بر اساس فرموده امام صادق (ع) «خواننده دعای عهد از جمله یاوران مهدی (عج) است و اگر بمیرد خدا او را در روزگار ظهور بر می گرداند.» – می توان به این مهم دست یافت.
نکته بسیار مهم این که یاری امام زمان (عج) تنها در زمان ظهور حضرت نخواهد بود، بلکه همین امروز و در دوره غیبت هم، راه یاری رساندن برای همه باز است؛ البته این به تناسب موقعیت افراد فرق می کند. برای مثال،‌ یکی از راه های یاری امام زمان (عج) این است که سعی کنیم دوستان آن حضرت را زیاد کنیم و این هدف مقدس را از راه های گوناگون به انجام رسانیم؛ مثل این که یاد و نام امام زمان را در محیط و جمع فامیل و دوستان و همسایگان زنده نگه داریم و سعی کنیم دوستان و فامیل را از بدی ها دور نگه داریم؛ چون گناه و فساد آنها را از امام زمان (عج) و دوستی آن حضرت جدا می کند پس بکوشیم با روی خوش، نصیحت، دلسوزی و عملکرد زیبا، در ساختن دیگران گام برداریم و از امر به معروف و نهی از منکر خسته و آزرده نشویم.
پس برای اینکه از یاران واقعی امام زمان باشیم باید رفتارها و برخوردها وگفتارهای خود را مهدوی کنیم ؛یعنی ،زندگی مهدوی داشته باشیم .
ج ) راهکارهای به دست آوردن ویژگیها
۱. سنخیت با امام
کسانی که می خواهند از یاران واقعی امام زمان باشند ، وضعیت فکرى، روحى و عملى خود را به گونه اى سامان مى بخشند که سنخیت کاملى با امام زمان(عج) داشته باشند. به طور کلى هر انسانى داراى سه مرتبه وجودى (افکار، صفات و اعمال) است و هیچ انسانى از این قاعده مستثنا نیست. اگر کسى بخواهد به انسان دیگرى نزدیک شود، چاره اى ندارد جز اینکه بکوشد نوع اعتقاد، باورها، صفات و رفتار خود را به ایشان نزدیک سازد تا از این طریق شیعه و پیرو واقعى او باشند.
امام باقر«ع» در تفسیر آیه «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَ صابِرُوا وَ رابِطُوا»؛ آل عمران (۳)، آیه ۲۰۰. فرمود: «اصبروا»، یعنى صبر کنید بر اداى واجبات و «صابروا»، یعنى شکیبا باشید بر اذیّت دشمنان و «رابطوا»، یعنى رابطه ناگسستنى با امام خود، مهدى منتظر(عج) داشته باشید» منتخب الاثر، ص ۵۱۵، ج ۸ ؛ الغیبة النعمانى، ص ۱۹۹ ؛ تفسیر برهان، ج ۱، ص ۲۳۴..
۲. پرهیزکارى و تزکیه نفس
یکى از وظایف و بایسته هاى مهم یاران امام زمان ، آراستن درون با فضایل انسانى و چنگ زدن به مکارم اخلاقى است ؛ یعنى، همان طور که قرآن مى فرماید: «اگر مى خواهید محبوب خدا باشید، تقوا پیشگى کنید» ؛ این قانون در مورد حضرت مهدى(عج) نیز هست.
بسى گفتند از عیسى و مهدى مجرّد شو، تو هم عیساى عهدى
ز مهدى گر چه روزى چند پیشى بکش دجّال خود، مهدىّ خویشى
چو تو در معرفت، چون طفل مهدى چه دانى، قدر علم و فضل مهدى؟!
به نور علم مى کن دیده روشن که تا بتوانیش هر لحظه دیدن
ر.ک: کنزالحقایق، شیخ محمود شبسترى.
از امام صادق«ع» نقل شده است: «براى صاحب الامر، غیبتى طولانى است ؛ در این دوران هر کس باید تقوا پیشه سازد و به دین خود چنگ زند» الغیبة النعمانى، ص ۲۵۰، باب ۱۴، ح ۵..
۳. اظهار محبّت وولایت
یکى از اوصاف یاران خالص امام زمان(عج)، مهرورزى و محبّت سرشار به آن حضرت و تولای اواست. پیامبر اکرم«ص» درباره لزوم دوستى حضرت مهدى(عج) مى فرماید:
«مَن اَحَبّ اَن یَلقى اللّه و قَد کَمل ایمانُهُ و حَسُنَ اِسلامُهُ فَلیَتَوَلَّ الحُجّة صاحب الزمان المنتظر»؛ بحارالانوار، ج ۳۶، ص ۲۹۶، ح ۱۲۵. ؛ «هر کس دوست دارد خدا را ملاقات کند ؛ در حالى که ایمانش کامل و اسلامش نیکو باشد، پس باید دوستدار حضرت حجّت، صاحب الزمان منتظر باشد».
خود امام مهدى(عج) نیز مردم را به کارهایى سفارش فرموده که موجب ازدیاد محبّت و مودّت مى شود: «هر یک از شما باید به امورى بپردازد که او را به محبّت ما نزدیک کند و از کارهایى که ناخوشایند ما است، دورى جوید ؛ زیرا ظهور ما به صورت ناگهانى فرا مى رسد» همان، ج ۵۳، ص ۱۷۶..
۴. اظهار اشتیاق و چشم به راه بودن
شور طلب و علاقه دیدار یار و اظهار شیدایى و اشتیاق به محبوب، از ویژگى هاى بارز یاران امام زمان است ؛ چنان که در دعاى ندبه آمده است: «لیتَ شِعرى اَینَ استَقرّت بِکَ النّوى بَل اَىُّ ارض تُقِلُّک اَو ثَرى ابرضوى ام غیرها ام ذى طوى…»؛ اقبال الاعمال، ص ۲۹۸. ؛ «اى کاش مى دانستم در چه جایى منزل گرفته اى و چه سرزمین و مکان تو را در بر گرفته است! آیا در کوه رضوى هستى و یا در جاى دیگر و یا در ذى طوى هستى…».
امام على«ع» وقتى از امام مهدى(عج) و صفات آن حضرت مى گوید ؛ ناگاه از درون سینه آهى مى کشد و شوق دیدار آن بزرگوار را ابراز مى دارد.
۵. شناخت و معرفت امام
یکى از وظایف یاران مصلح موعود ،شناخت راهبر وپیشوای خود و آشنایى و ارتباط هر چه بیشتر با آن حضرت است. شناخت امام«ع» به حدى ضرورت دارد که در روایات معتبر شیعه و سنّى آمده است: «هر کس بمیرد و امام زمانش را نشناسد، به مرگ جاهلى مرده است» کمال الدین، ج ۱، ص ۳۷۱ ؛ بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۱۶۰ ؛ ینابیع المودّة، ج ۲، ص ۳۷۲.. این معرفت هم شامل نام و نسب مى شود و هم شامل اوصاف و ویژگى ها و هم اهداف و برنامه ها مى باشد. به همین جهت در یکى از دعاهاى معتبر و معروف مى گوییم: «اللهم عرّفنى نفسَک فانّک ان لم تُعرّفنى نفسَّک لم اعرف نبیّک، اللّهم عرّفنى رسولَک فانّک ان لم تعرّفنى رسولک، لم اعرف حجّتک، اللّهم عرّفنى حجّتک فانّک اِن لم تُعرّفنى حُجّتک ضللتُ عن دینى»؛ کافى، ج ۱، ص ۳۳۷، ح ۵ ؛ کمال الدین، ج ۲، ص ۵۱۲..
۵. ارتباط وتجدید عهد با ولایت
حفظ و تقویت پیوند قلبى با امام عصر(عج) و تجدید دایمى عهد و پیمان با آن حضرت، یکى دیگر ازشرایط یاری امام در عصر غیبت است.
۶.مبارزه و امر به معروف و نهى از منکر
یاوران حضرت مهدى(عج)، باید هموارهآماده پیوستن به قیام جهانى حضرت مهدى(عج) باشند و در عین حال خود علیه ظلم و ستم و فساد، مبارزه کنند.
رسول گرامى اسلام فرمود: «لا یزالونَ قومٌ من امّتى یُقاتلون على الحقّ ظاهرین الى یوم القیامة»؛ نهج الفصاحه، ج ۲، ص ۵۱۶ ؛ منتخب الاثر، ص ۵۱۴. ؛ «همواره گروهى از امت من تا روز رستاخیز، پیروزمندانه در راه حق نبرد مى کنند».
در روایات به نمونه اى از منتظران و شیعیان واقعى امام«ع» در عصر غیبت اشاره شده که علیه ظلمت و فساد قیام مى کنند و راه امامان خود را تداوم مى بخشند و جانشین ولى عصر(عج) در روى زمین هستند.
امام صادق«ع» مى فرماید: «فیَجعَلُ اللّه قم و اهلَها قائمین مقام الحجّة»؛ منتخب الاثر، ص ۴۴۳. ؛ «خداى تبارک و تعالى، قم و اهل قم را قائم مقام حجّت قرار مى دهد» و نیز «قم به این جهت قم نامیده شده که اهل آن در محضر قائم آل محمّد(عج) گرد مى آیند و با او قیام مى کنند و از یارى او منحرف نمى شوند» همان، ص ۴۸۵..
۷. حق خواهى و حق مدارى
تاریخ، صحنه حضور و نزاع دو گروه حقّ و باطل و دو اندیشه طغیان گرى و حق گرایى است ؛ راه حقّ و صلاح، راه پیامبران و صالحان و راه باطل و کفر، راه شیاطین و سردمداران زر و زور و تزویر است. این دو گروه و نبرد میان آنها، همیشه در جامعه بوده و همه منتظران واقعى امام زمان(عج)، باید پیرو و طرفدار حق و مخالف و دشمن باطل باشند. با ظهور حضرت مهدى(عج)، جهان شاهد مصاف نهایى حق و باطل و پیروزى و غلبه حق به رهبرى آن حضرت خواهد بود و منتظران ظهور نیز در هر حال باید براى چنین مصافى آماده باشند و خود نیز باید حق و حق خواهى را محور و مدار برنامه ها و فعالیت هایشان قرار دهند.
رسول خدا«ص» در این زمینه مى فرماید: «لا تَزالُ طائفة مِن اُمّتى على الحَقّ ظاهرین حتّى یأتى امرُ اللّه»؛ نهج الفصاحه، ج ۲، ص ۵۱۶ ؛ منتخب الاثر، ص ۵۱۴ ؛ بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۵۲. ؛ «گروهى از امت من همواره حق را آشکار مى کنند تا فرمان خدا (امر ظهور) فرا رسد».
حضرت على«ع» نیز مى فرماید: «واللّه ما یکونُ ما تأملون حتّى یهلِک المبطلون و یضمحلّ الجاهلون و یأمن المتّقون…»؛ نهج البلاغه، ج ۱، ص ۱۹۸ ؛ الغیبة طوسى، ص ۲۷۹. ؛ «به خدا سوگند! آنچه آرزو مى کنید، تحقّق نمى یابد، مگر هنگامى که باطل از بین رود و نادان ها نابود شوند و پرهیزگاران، آرامش خود را باز یابند…».
۸.کسب آمادگى براى ظهور
امام صادق«ع» نیز فرموده است: «هر یک از شما باید براى خروج حضرت قائم (سلاحى ) مهیّا کند – هر چند یک تیر باشد – خداى تعالى هرگاه بداند کسى چنین نیتى دارد، امید آن است که عمرش را طولانى کند تا آن حضرت را درک کند (و از یاران و همراهانش قرار گیرد الغیبة النعمانى، ص ۳۲۱، ح ۱۰)»
پس براى ظهور حضرت مهدى(عج) و یارى آن حضرت، باید در هر لحظه اى آماده بود و خود را مهیّا نگه داشت و این شامل آمادگى نظامى، جسمانى و… مى شود ؛ اما مهم تر از همه آمادگى فکرى، علمى و سیاسى در عصر غیبت است.
۹.اطاعت از نایبان امام«ع»
عصر غیبت، دوران پنهان زیستى امام و عدم دسترسى به او است ؛ در این صورت براى اخذ احکام و تعالیم دینى و عمل به وظایف و تکالیف سیاسى، اجتماعى و عقیدتى، باید به نایبان عام آن حضرت مراجعه کرد و به ولایت و رهبرى آنان گردن نهاد. فقها و علما، به عنوان جانشینان امام معصوم«ع»، راهبران جامعه و هادیان امت و محل رجوع مردم هستند و احکام دینى را با اجتهاد و تفقه خود، به آنان ابلاغ مى کنند.
برای مطالعه بیشتر ر.ک:مهدویت (پیش از ظهور )،رحیم کارگر ،نشر معارف