1. درباره‌ی روزه در ادیان گذشته، در قاموس کتاب مقدّس می گوید: به طور کلّی در تمام اوقات در میان هر طائفه و هر ملّت و مذهب، در موقع ورود اندوه و زحمت غیر مترقّبه معمول بوده است … . قوم یهود غالباً در موقعى که فرصت یافته می خواستند اظهار عجز و تواضع در حضور خدا نمایند، روزه مى داشتند، تا گناهان خود را اعتراف نموده، به واسطه روزه و توبه، رضاى حضرت اقدس إلاهى را تحصیل نمایند.[1]از جملۀ «الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکُمْ» -در آیۀ شریفۀ: «کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیامُ کَما کُتِبَ عَلَى الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکُمْ»؛[2] اى افرادى که ایمان آورده اید! روزه بر شما نوشته شده، همان گونه که بر کسانى که قبل از شما بودند نوشته شد تا پرهیزکار شوید- استفاده می شود که امّت هاى گذشته داراى آئین و دین بوده اند. البته نه همه آنها، و قرآن کریم معین نکرده که این امّت ها کدام هستند، چیزى که هست از ظاهر جمله: «کَما کُتِبَ … » بر مى آید که امّت هاى نامبرده اهل ملّت و دین بوده اند که روزه داشته اند، و از تورات و انجیل موجود در دست یهود و نصارا هیچ دلیلى که دلالت کند بر وجوب روزه بر این دو ملت دیده نمى شود، تنها در این دو کتاب فرازهایى است که روزه را مدح مى کند، و آن را عظیم مى شمارد. اما خود یهود و نصارا را مى بینیم که تا عصر حاضر در سال چند روز به اشکالى مختلف روزه مى گیرند، یا از خوردن گوشت و یا از شیر و یا از مطلق خوردن و نوشیدن خوددارى مى کنند.بر اساس روایات نیز، روزه‌ی ماه رمضان بر امت‌های گذشته واجب نبوده و فقط انبیاء آنان در ماه رمضان روزه می‌گرفته‌اند. حفص از حضرت امام صادق(ع) روایت نموده که آن‌حضرت فرمود: «آفریدگار روزه‌ی ماه رمضان را بر امت‌هاى گذشته واجب ننموده بود». راوى عرضه داشت پس مفاد آیه‌ی شریفه‌ی «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیامُ کَما کُتِبَ عَلَى الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکُمْ» چیست؟ حضرت فرمود: «روزه‌ی ماه مبارک رمضان فقط بر پیامبران واجب بوده و تنها امت اسلام است که بر همه‌ی پیروان توحید برترى یافته و در انجام این فریضه با پیامبران دیگر در یک تراز قرار گرفته است».[3]همچنین در قرآن کریم داستان روزه زکریا و قصه روزه مریم از سخن گفتن آمده است. و در غیر قرآن مسئله روزه از اقوام بى دین نیز نقل شده است، همچنان که از مصریان قدیم و یونانیان و رومیان قدیم و حتى وثنى هاى هندى تا به امروز نقل شده است که هر یک براى خود روزه اى داشته و دارند، بلکه مى توان گفت عبادت و وسیله تقرب بودن روزه از امورى است که فطرت آدمى به آن حکم مى کند.[4][1]. مصطفوى، حسن ، تفسیر روشن، ج ۲، ص ۳۷۲، مرکز نشر کتاب، تهران، ۱۳۸۰ش.
[2] بقره، ۱۸۳.
[3]. شیخ صدوق، فضائل الاشهر الثلاثه، محقق و مصحح: عرفانیان یزدى، غلامرضا، ص ۱۲۴، کتاب فروشی داوری، قم، ۱۳۹۶ق.
[4] طباطبائی، سید محمد حسین، المیزان، ترجمه، موسوی همدانی، سید محمد باقر، ج ۲، ص ۷ و ۸، دفتر انتشارات اسلامی، قم، ۱۳۷۴ش.