خانه » همه » مذهبی » زیارت با معرفت امام رضا ع

زیارت با معرفت امام رضا ع


زیارت با معرفت امام رضا ع

۱۳۹۳/۰۵/۲۶


۲۷۵۲ بازدید

«زیارت از ریشه ی زَور است. اصل این واژه به معنای میل و عدول از چیزی است. زائر را از آن جهت زائر می گویند که وقتی به زیارت تو می آید از غیر تو عدول می کند و رو بر می گرداند.

«زیارت از ریشه ی زَور است. اصل این واژه به معنای میل و عدول از چیزی است. زائر را از آن جهت زائر می گویند که وقتی به زیارت تو می آید از غیر تو عدول می کند و رو بر می گرداند.

زائر حقیقی از غیر مزور (زیارت شده) جدا گشته و به سوی او رو می آورد؛ این جدا شدن تنها نباید ظاهری و مادی باشد بدین معنا که فقط از محیط زندگی خود جدا شده، به سوی محبوب حرکت کنیم؛ بلکه باید قلب را از ماسوای مزور، جدا کرده و از هر چه دوست ندارد رو بر گردانده، به سوی او رو کنیم.

اصل زیارت، توجه به مقام مزور، تأمل در متن زیارت نامه و تلاش در تهذیب و تزکیه نفس، می تواند در ایجاد سنخیت و تتمیم و تکمیل آن کمک کند.» (1)

رفتن به مشاهد مشرفه از جمله حرم شریف رضوی، از توفیقاتی است که خداوند به شما دوست عزیز عنایت کرده است؛ منتهی باید توجه داشت که زائر، در طول زندگی با پرهیز از آنچه که موجب ناخشنودی مزور است اجتناب و به آنچه مایه ی رضایت اوست عمل کند.

لازمه ی این حالت این است که وقتی انسان به زیارت یکی از ائمه ی اطهار (علیهم السلام) می رود، به خود تلقین کند و باور داشته باشد که آن امام معصوم، زنده، حی و ناظر بر اعمال تک تک زائران است و مهمترین نکته اینکه او از درون وجود ما آگاه است و بر همه ی زوایای وجودی ما احاطه داشته، آنرا می بینند.

زیارت، یعنی در مقابل آینه قرار گرفتن و عیبهای خویش را جستجو کردن و خود را همچون آینه شفاف و زلال کردن.

زیارت به معنای تجلیل و تکریم مزور، بخاطر داشتن صفات و کمالات عالی و قصد همرنگ و هم سنخ شدن با آن وجود نورانی است.

کسب معرفت و شناخت نسبت به امام، از جمله نکات مهمی است که می بایست در زیارت رعایت شود.

این معرفت به دو صورت حاصل می شود:

1– اینکه نسبت به مقام و منزلت امام شناخت پیدا کنیم. بدانیم که او واسطه ی فیض است؛ در همه ی زوایای زندگی ما حضور دارد و خلیفه ی الهی است و… لذا بهترین زیارت نامه ای که این شناخت را در حد اعلی به ما میدهد، زیارت جامعه ی کبیره است.

برخی از بزرگان بر خود واجب کرده بودند، هر شب زیارت جامعه ی کبیره را بخوانند. البته خواندن با توجه و دقت به مضامین زیارت نامه، بهره و ثمره ی مثبت میدهد.

2– حرکت قدم به قدم در پشت سر امام و الگو قرار دادن امام، نسبت به تمامی حرکات و سکنات زندگی؛ نه جلوتر از آنها حرکت کنیم، که در این صورت گمراهیم؛ نه از آنها عقب بمانیم تا گرگها ی هوا و هوس، پاره پاره مان کنند؛ بلکه قدم به قدم پشت سر آنها حرکت کنیم؛ «فالراغب عنکم مارق و اللازم لکم لاحق و المقصر فی حقکم زاهق» (2)

به فرموده ی بزرگان: «چنین آگاهی و معرفت به مقام و منزلت امام می تواند زمینه ی اطاعت و تسلیم در مقابل اوامر و نواهی مزور، را – که همان فرمان خداست – فراهم کند. امام صادق (علیه السلام) از فضیلت زیارت عارفانه ی امام رضا (علیه السلام) سخن گفت. حمزة بن حمران پرسید: قربانت گردم منظور از معرفت حق او چیست؟ فرمود: این که بداند او واجب الا طاعة، غریب و شهید است [و برای تبلیغ دین، هدایت مردم و پایداری و استقامت در راه حق غریبانه به شهادت رسیده است.] … » (3)

وقتی ما با یقین و معرفت به «واجب الاطاعه بودن امام»، او را زیارت کنیم، بنابراین از دستوراتش اطاعت و از نواهی او دوری و اجتناب می کنیم.

لذا زائر با معرفت، پس از زیارت، به عهد و میثاقهایی که با امامش بسته، عمل می کند و بدین ترتیب گام به گام به او نزدیک می شود؛ چرا که می داند امام به گردن او حقوقی دارد.

امام علی (علیه السلام) می فرمایند: «واما حقی علیکم فالوفاء بالبیعة و النصیحة فی المشهد و المغیب و الاجابة حین ادعوکم و الطاعة حین آمرکم. حقی که من بر شما دارم این است که:1– به بیعتی که با من بستید وفادار باشید. 2– در نهان و آشکار ناصح من باشید. 3– هنگامی که شما را فرا خواندم اجابت کنید. 4– وقتی شما را به کاری دستور دادم، فرمان ببرید.» (4)

آداب زیارت:

عالم بزرگ شیخ بهایى، جامع ترین شیوه ورود به حرم مقدس را ارائه کرده است و به 21 نکته براى زیارت اشاره دارد:

1. پیش از دخول به روضه، غسل کند.

2. تا داخل شدن با طهارت باشد.

3. جامه نو پاک پوشد و بر در مشهد بایستد و دعاى منقول بخواند و اذن دخول بطلبد پس اگر در آن حال او را رقّت بهم رسد داخل شود و الاّ انتظار بکشد که هر گاه رقّت بهم رسد داخل شود.

4. با خضوع و خشوع داخل شود و در حین دخول پاى راست را مقدّم دارد و در وقت بیرون آمدن پاى چپ را.

5. خود را به ضریح بچسباند. بعضى توهّم کرده اند که دور ایستادن بهتر است و این غلط است چه در احادیث وارد شده که بر ضریح تکیه باید کرد و بوسیدن ضریح جایز است و در بوسیدن آستان ها حدیثى وارد نشده و بعضى از مجتهدین امامیّه برآنند که جایز است.

6. زیارت را رو به ضریح مطهر بخواند.

7. زیارت به طریق منقول بنماید، و قول السّلام علیک کافیست و بعضى از مجتهدین حاضر شدن در آنجا را کافى مى دانند.

8. جانب راست روى خود را بر ضریح بنهد و در وقت فارغ شدن از زیارت دعا کند.

9. جانب چپ روى خود را بر ضریح بنهد و از خداى تعالى بحقّ او و بحقّ صاحب قبر سؤال و درخواست کند که او را از اهل بهشت بگرداند به شفاعت صاحب قبر و در دعا کردن و الحاح نمودن مبالغه کند.

10. بر سر بالین (بالاى سر) آید و رو به قبله نموده و دعا کند.

11. بعد از زیارت، دو رکعت نماز زیارت بخواند و اگر زیارت حضرت رسول صلّى اللَّه علیه و آله باشد سنت است که نماز زیارت را در میان منبر آن حضرت و قبر او گذارد و اگر زیارت حضرات ائمّه معصومین علیهم السّلام باشد در بالین سر باید گذارد و در این نماز رخصت از ائمّه علیهم السّلام وارد شده که رو به قبر مى توان کرد اگر چه مستلزم پشت بقبله کردن باشد امّا اگر چنان کند که رو به ضریح کند و پشت بقبله نکند (1) بهتر است.

12. بعد از نماز زیارت دعاى منقول بخواند و آن چه به خاطرش رسد از امور دین و دنیا طلب نماید و دعا براى جمیع خلایق نمودن بهتر است چه آن به اجابت نزدیکتر است.

13. در آن مکان تلاوت قرآن بنماید و ثواب آن را به صاحب ضریح هدیه کند چه نفع آن باز به او مى رسد و سبب تعظیم صاحب قبر است.

14. در جمیع احوال و به حسب استطاعت ، احضار قلب داشته باشد، و از جمیع گناهان توبه کند.

15. بر خدمتکاران، نگاهبانان و محتاجان آن مقام، تصدّق نماید، چه ثواب تصدّق در آن مقام مضاعف مى شود.

16. خدمتکاران، نگاهبانان و محتاجان آن مقام را تعظیم نماید، چه فى الحقیقه تعظیم ایشان تعظیم صاحب قبر است.

17. هر گاه از زیارت برگردد، تا در آن شهر است باز به زیارت رود.

18. آن که هر گاه رفتن او نزدیک آید، وداع به دعاى منقول کند.

19. از خداى تعالى، عود و بازگشت بدان مقام را سؤال کند.

20. در وقت بیرون آمدن از آن مقام، روى به ضریح کرده، پس پس و عقب عقب بیرون آید.

21. زود از آن مقام بیرون رود، چه حرمت و تعظیم در آن بیشتر است و اشتیاق باز آمدن زودتر بهم مى رسد.(1)

بعد از بازگشت نیز باید با امامی که او را زیارت کرده اید عهد و پیمان ببندید که هرگز سراغ گناه نروید و واجبات خود را به موقع و با کیفیتی عالی به جا بیاورید. هر روز صبح که از خواب بیدار می شوید تجدید پیمان کرده ودر طول روز مراقب اعمال خود باشید و نهایتا شب موقع خواب یا زودتر از آن از خود حساب بکشید. اگر توانسته بودید عهدی که با امام بسته بودید به آن پایبند باشید خدا را شکر کرده و خود را تشویق کنید ولی اگر خدایی ناکرده عهد خود را شکسته بودید استغفار کرده و خود را تنبیه کنید.

دوست عزیز

امیدوارم زیارتی توأم با معرفت، داشته باشی و در هر حالی آن ذوات نورانی را الگوی خویش قرار دهی.

ما را نیز از دعای خیرتان فراموش نکنید.

پیروز باشی.

——————————-

(1) علامه جوادی آملی / ادب فنای مقربان / ج 1 / ص 23

(2) زیارت جامعه کبیره

(3) علامه جوادی آملی / فنای مقربان / ج 1 / ص 47

(4) نهج البلاغه / خطبه ی 34 بند 9 و 10

ممکن است این مطالب هم برای شما مفید باشد:

دیدگاهتان را ثبت کنید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد